Proefballon of zeepbel?
'Trein rijdt toch door'
Minister wil basispacht ongebouwd
verhogen met 6,5%
Snelle verhoging netto-rendement
voor verpachters noodzakelijk
Geschiktheidsverklaringen voor
mestbassins
KNLC kommissie grondgebruik over pachtvoorstel
KNLC-kommissie veehouderij over Privo
Aanpassing Pachtnormen 1989
AHS van het KNLC
te Delft wint Shell
Ondernemerscompetitie
Reaktie Nederlandse Vereniging voor de
Landelijke Eigendom op pachtvoorstellen
Op het gebied van de pacht is weer
veel in beweging. De minister van
Landbouw heeft onlangs zijn ideeën
bekend gemaakt over de komende
driejaarlijkse verhoging van de
pachtprijzen. Bovendien heeft mi
nister Braks een aantal beleidsvoor
nemens over de pacht gepresenteerd
in de Struktuurnota Landbouw.
De KNLC kommissie grondgebruik
van het KNLC besprak onlangs de
pachtvoorstellen. Artikel 3 van de
pachtwet bepaalt dat pachtprijzen in
een redelijke verhouding moeten
staan tot de bedrijfsresultaten. Ook
moet de overheid bij verandering
van de pachtprijs rekening houden
met redelijke belangen van de ver
pachter. Het is duidelijk dat er enige
ruimte zit tussen beide uitgangspun
ten, waarbinnen de betrokkenen be
leidskeuzes moeten maken. De kom
missie grondgebruik vroeg zich af
hoe groot de werkelijke stijging van
de eigenaarslasten bedroeg. Inmid
dels blijkt de extra verhoging van de
waterschapslasten in de nieuwe pro
vincie Flevoland de gemiddelde stij
ging van de waterschapslasten over
de afgelopen drie jaar flink te verho
gen. Als men voor een goede bereke
ning van de procentuele verhoging
van de lasten deze incidentele regio
nale verhoging eruit haalt, dan daalt
de gemiddelde stijging met enkele
volle procenten.
Bij de beoordeling van de voor
gestelde verhoging van de pachtprij
zen moet de kommissie ook kijken
naar de bedrijfsresultaten. Vooral
de bedrijfsuitkomsten in de akker
bouw geven geen enkele aanleiding
om te kiezen voor de voorgestelde
stijgingspercentages.
De kommissie grondgebruik vond
dat bij de beoordeling van de ver-
pachtersbelangen ook het rendement
van de investering in vergelijking
met andere solide en langdurige be
leggingen een rol moet spelen.
Waarbij tevens de ontwikkelingen
van de grondprijs en de rente een rol
moeten spelen.
Bespreekbaar
De minister wil de pachtwet aanpas
sen en is van plan daarover binnen
kort met het bedrijfsleven overleg te
voeren. Gelet op de behoefte aan be-
drijfsvergroting is hij met het voor
stel gekomen om kortdurende pacht
in te voeren; maximaal twee keer 6
jaar.
Bijzondere regelingen daarbij zijn:
géén prijstoetsingen en zonder voor
keursrecht, kontinuatierecht of
voorkeursrecht. Een ander idee is
het laten vervallen van kontinuatie
recht en prijsbeheersing voor pacht
op los land, niet groter dan 3 hektare
per overeenkomst.
De minister van landbouw denkt
ook aan een gefaseerde verhoging
van de pachtprijzen tot een netto
rendement van 2 procent van de
vrije waarde. Al met al ingrijpende,
maar soms ook bespreekbare voor
stellen.
Het landbouwbedrijfsleven is geluk
kig al enige tijd in diskussie over de
toekomst van de pacht. Deze
gespreksronde gaat aan de hand van
een uitvoerig rapport van de werk
groep pacht van het Landbouw
schap. De voorstellen komen dus
niet uit de lucht vallen, maar men
moet ze nog uitermate zorgvuldig
beoordelen op hun voor- en nadelen.
Fagoed
Het beleggingsfonds Fagoed geeft
gronden uit in erfpacht. Deze grond
is gekocht met kapitaal van vooral
institutionele beleggers. Enige tijd
geleden kwam de vraag naar voren
of het ook mogelijk zou zijn gron
den in pacht uit te geven. De stich
ting Fagoed besprak deze vraag on
langs en konkludeerde dat hij niet
eenvoudig te beantwoorden is. Er
kleven veel haken en ogen aan pacht
in een konstruktie als het Fagoed-
fonds. Het zou echter toch wel eens
goed zijn alle voor- en nadelen op
een rij te zetten. Daarbij dan tevens
te beoordelen of er voldoende animo
voor dit idee bestaat, zowel bij de
kapitaalverschaffers als bij de
grondgebruikers.
Naar goed Nederlands gebruik heeft
de Stichting Fagoed besloten een
breed samengestelde studiekommis
sie in te stellen, die nog deze zomer
van start zal gaan.
Loopbaanpacht
In het rapport van de Heroverwe
gingskommissie Pacht komt ook een
langdurige vorm van pacht aan de
orde; ook wel loopbaanpacht ge
noemd. In de Struktuurnota land
bouw komt dit idee niet meer voor.
Toch blijft het voorstel niet in de la
liggen, want ook de werkgroep
pacht van het Landbouwschap be
kijkt of loopbaanpacht perspektief
biedt.
Een langdurige vorm van pacht kan
namelijk interessant zijn voor zowel
de boer als de belegger. Voor de
laatste omdat deze gedurende een
langdurige vaste periode een rende
ment ontvangt. En voor de gebrui
ker is loopbaanpacht interessant,
ook in vergelijking met erfpacht,
bijvoorbeeld omdat er geen
overdrachts- en vermogensbelasting
verschuldigd is.
De gedachten van de werkgroep
gaan uit naar een langdurige vorm
van pacht zonder kontinuatierecht
en met een koopoptie aan het einde
van de rit. Aan de hand van verschil
lende berekeningen zal de werkgroep
een eindvoorstel formuleren.
Jan Brinkman,
sekr. cie. grondgebruik KNLC
Het ministerie van landbouw heeft
aan de Kommissie van Advies voor
het Grond- en Pachtprijspeil advies
gevraagd over een aanpassing van
het Pachtnormenbesluit. Deze aan
passing vindt driejaarlijks plaats. De
laatste aanpassing was op 23 septem
ber 1986.
Bij de voorgestelde wijziging van de
pachtnorm wil de minister rekening
houden met de stijging van de eige
naarslasten voor los land (onge
bouwd) en gebouwd over de afgelo
pen drie jaren. De eigenaarslasten
voor los land (ongebouwd) bestaan
vrijwel alleen uit waterschapslasten.
De stijging van de eigenaarslasten
bedroeg 6,3%.
De eigenaarslasten voor het ge
bouwd bestaan voornamelijk uit af
schrijving en onderhoud, assurantie,
waterschapslasten en onroerend-
goedbelasting. Het aandeel van de
afzonderlijke elementen van de eige
naarslasten vöor gebouwd zijn bere
kend aan de hand van een steekproef
van het LEI onder bedrijven van ei
genaars/gebruikers door geheel Ne
derland. De eigenaarslasten voor het
Om verpachters geïnteresseerd te hou
den is op termijn een netto-rendement
van tenminste drie procent nodig. Op
korte termijn is een netto-
pachtrendement gewenst van twee
procent van de onverpachte waarde.
Een snelle verhoging van de pacht is
dus noodzakelijk. Dat is de mening
van de Nederlandse Vereniging voor
de Landelijke Eigendom (NVLE).
De NVLE reageert op de in de Land-
bouwstruktuurnota genoemde voor
nemens met betrekking tot pacht.
De minister van Landbouw is voor
nemens bepaalde kortlopende ver
pachtingen voor los land toe te staan
zonder pachtprijsbeheersing, inde
plaatsstelling, voorkeursrecht en
gebouwd vertonen een stijging van
5,1% voor gebouwd akkerbouwbe
drijven en 6,5% voor gebouwd wei-
debedrijven.
Bij de stijging van de eigenaarslasten
voor los land en gebouwd is reke
ning gehouden met de inflatie over
de afgelopen drie jaren. Voor de be
rekening van de pachtnormen voor
1989 is dezelfde berekeningswijze
toegepast als voor de berekeningen
in 1986.
Voorts wil de minister voor investe
ringen, die de verpachter heeft ver
richt in de kosten van (onder-)bema-
ling in het Pachtnormenbesluit een
bepaling opnemen analoog aan die
van de door verpachter verrichte in
vesteringen in de drainage. De
kosten van (onder-)bemaling kun
nen, afhankelijk van de situatie,
sterk variëren. Deze kosten lopen
uiteen van ƒ25,/ha tot ƒ75,/ha
met een gemiddelde van ca.
ƒ40,—/ha.
Tenslotte wil de minister geen wijzi
ging aanbrengen in de hoogte van de
bedragen voor de toeslagen/aftrek
ken alsmede voor drainage, waterin
filtratie en ruilverkavelingsrente.
kontinuatierecht; verder wil hij gefa
seerd de pachtnormen verhogen tot
een niveau van ca. 2% netto
rendement van de onverpachte
waarde is bereikt. De NVLE acht dit
voornemen een stap in de goede
richting.
De voornemens met betrekking tot
kortlopende verpachtingen onder
schrijft de NVLE; dergelijke vormen
van pacht zonder een aantal belang
rijke dwingendrechtelijk bepalingen
van de Pachtwet zal de bereidheid
tot verpachten van los land be
vorderen.
Tot slot betreurt de landeigenaren-
organisatie het dat in de beleidsvoor
nemens niet wordt gerept over langdu
rige pacht c.q. loopbaanpacht.
De minister stelt voor het Pachtnor
menbesluit in 1989 als volgt te
wijzigen:
1. Verhoging van de basispacht om
gebouwd met 6,5% op grond van
gestegen eigenaarslasten in de perio
de 1985-1987 van 6,3%.
2. Handhaving van de bestaande be
dragen voor de toeslagen/aftrekken.
3. Verhoging van de pacht gebouwd
akkerbouw met 5% op grond van
gestegen eigenaarslasten in de perio
de 1985-1987 van 5,1%.
4. Verhoging van de pacht gebouwd
weidebouw met 6,5% op grond van
gestegen eigenaarslasten in de perio
de 1985-1987 van 6,5%.
5. Handhaving van de bestaande be
dragen genoemd voor drainage, wa
terinfiltratie en ruilverkave
lingsrente.
6. Toevoeging van een bepaling dat
de pachtprijs met maksimaal ƒ40,
per ha kan worden verhoogd indien
de verpachter investeringen heeft
verricht in de kosten van (onder-)be-
maling.
Het gewijzigde Pachtnormenbesluit
zou met ingang van 15 oktober 1989
in werking kunnen treden.
Vier studenten van de Agrarische
Hogeschool K.N.L.C. in Delft heb
ben de eerste prijs gewonnen in de
Shell Nederland Businesscompetitie
1988/1989 met hun onderne
mersplan Agri-Work. Zij ontwier
pen een plan voor de opzet van een
bedrijf dat voorziet in een volledig
dienstenpakket voor personeels
voorziening in de tuinbouw, zoals
werving, selectie, loonadministratie-
ve hulp, arbeidsbemiddeling en een
uitzendbureau.
Drs. H. Hooykaas, president
directeur van Shell Nederland B.V.,
reikte op 1 juni in de Rotterdamse
Schouwburg aan deze studenten ie
der ƒ1000,uit. De Agrarische Ho
geschool Delft ontving daarnaast
nog een bedrag van 15.000,—.
Aan deze Businesscompetitie kon
worden deelgenomen door HTS'en
en scholen voor HEAO, HLO,
HAO. OOk de'vierde prijs, voor de
school 5000,— en voor de deelne
mende studenten ieder 400,
De kommissie veehouderij onder
schrijft in haar vergadering van 16
mei jl. de door het KNLC-bestuur
geuite bezwaren tegen de huidige
voorstellen rond de privatisering van
de Rijkslandbouwvoorlichting. Over
de door het KNLC-bestuur gevolgde
strategie "nee, tenzij" denkt de
kommissie genuanceerd. "De trein
gaat toch door, zodat het beter is te
trachten bij te sturen dan er uit te
stappen. Dit laatste is alleen moge
lijk wanneer de 3 CLO's dat geza
menlijk doen en daar ziet het gezien
de tot dusver door de andere CLO's
ingenomen standpunten niet naar
uit".
Het overgrote deel van de financie
ring van het bedrijfsleven moet ko
men uit het profijtbeginsel. Kantte
keningen plaatst de kommissie bij de
gevolgde procedure ten aanzien van
de benoeming van het sektorhoofd.
De kommissie gaat wel akkoord met
de verdeling van de gespecialiceerde
voorlichters vleesvee en schapen
over de teams, zonder dat vooraf
een verdere specialisatie wordt aan
gegeven. De kommissie merkt wel
op dat in West-Nederland mogelijk
een behoefte is aan extra schapen
voorlichting in verband met de opzet
van een schapenhouderijprojekt.
Milieu Aktieplan
Over het Milieu Aktieplan van het
Landbouwschap oordeelt de KNLC-
kommissie veehouderij positief. Ge
zien het prijskaartje moeten de orga
nisaties echter nauwlettend in de ga
ten houden dat de landbouw vol-
Aan een groot aantal producenten
en leveranciers van mestbassins zal
op donderdag 15 juni door KIWA
een kwaliteitsverklaring worden uit
gereikt. Zo'n kwaliteits- of geschikt,
heidsverklaring kan door KIWA
ging naar de Agrarische Hogeschool
K.N.L.C. te Delft. Deze tweede
groep studenten van die opleiding
heeft een plan gemaakt voor het be
drijf V.O.F. BioPack, een groothan
delsonderneming die milieuvriende
lijk verpakkingsmateriaal levert
voor biologisch-dynamische pro-
dukten.
doende tijd krijgt zich aan te passen.
De vraag is echter of iedere veehou
der financieel moet bijdragen aan de
opzet van grootschalige mestverwer
kingsfabrieken. Voor een eventuele
bijdrage kan men beter uitgaan van
de overschrijding van 125 kg fosfaat
per ha.
Wat betreft de ekologische richtlijn
en het verlenen van een hinderwet
vergunning moet men niet uitgaan
van het aantal dieren per 1 januari
1987, maar van het aantal stand
plaatsen. De voorgestelde aanpas
sing van de ekologische richtlijn
wijst de kommissie af. Gezien het
aantal dieren is het geen verbetering.
Nog steeds is er geen geschikte loka-
tie voor het proefbedrijf melkvee
houderij en milieu gevonden.
Gezondheidszorg
In antwoord op een brief van het
KNLC over de slachtvergoeding
voor runderen bij de Abortus-bang
bestrijding, schrijft de SGD (Stich
ting Gezondheidszorg voor Dieren)
het volgende: "De diskussie hierover
gaat veel verder dan alleen de slacht-
waarde en uitbetaling. Het gehele
slachtvergoedingen-besluit en vooral
het regionaal dragen van de kosten
zijn aan de orde".
De hele Abortus-bang bestrijding en
de daarmee samenhangende finan
ciering staat dus ter diskussie. De
KNLC-kommissie veehouderij vindt
het een probleem dat als de procedu
re (quarantaine) goed doorlopen is,
later toch verwerpen kan optreden.
De SGD zou de diagnose eerder
moeten vaststellen.
worden afgegeven na een eenmalige
beoordeling van het principe ont
werp van een mestbassin. De bijeen
komst vindt plaats in hotel
restaurant Oud London te Zeist,
aanvang 15.00 uur, in het bijzijn van
vertegenwoordigers van de ministe
ries van Landbouw en VROM en
van de Regionale Milieu Inspektie
Noord-Brabant.
In opdracht van het ministerie van
VROM is door KIWA een regeling
opgesteld, met als uitgangspunt het
bevorderen van de kwaliteit van
mestopslagsystemen. Deze regeling
voorziet in de afgifte door KIWA
van geschiktheidsverklaringen voor
ontwerpen van mestbassins. Leve
ranciers kunnen bij KIWA zo'n ver
klaring aanvragen.
Vrijdag 9 juni 1989
11
