Beregening met zoet water van
zuiveringsinstallatie
Deel 3 Veldnamen uit
Schouwen-Duiveland
Betere benutting stikstof uit organische
mest alleen bij tijdig en voldoende regen
Eerste otter losgelaten in natuurpark
Lelystad
Stichting behoud de Zak van
Zuid-Beveland opgericht
Demonstratie zodebemesting bij Mts. Blankers te Grijpskerke
Capaciteit
Konklusies
m
De zodebemester aan het werk. Verbranding of (extra) verdroging van de
grasmat vindt bij deze toepassing van organische mest niet plaats.
In het kader van de landelijke aktie
"Milieu Vriendelijke Methoden van
Drijfmestaanwendig op grasland in
voorjaar en zomer", vond afgelopen
maandag een demonstratie plaats
met een zodebemester op het bedrijf
van de Mts. G. en B. Blankers te
Grijpskerke. Op dit 36 ha. grote be
drijf op vrij zware kleigrond werd
op !6 mei j.l. reeds 3 ha. grasland,
met de zodebemester bemest. Op dit
demonstratieperceel werden respec
tievelijk 24, 20 en 16 m3 drijfmest
per ha. bemest in vrij droge grond
met daarna geen regen van be
tekenis.
Op 29 mei werd dit perceel door de
bezoekers bekeken. Van verbran
ding of extra verdroging van het gras
was geen of heel weinig sprake. Een
betere benutting van de stikstof uit
de organische mest was niet zicht
baar t.o.v. nul-veldjes. Oorzaak
hiervan is waarschijnlijk het uitblij
ven van voldoende regen tussen het
aanwenden van de drijfmest en het
bezoek.
Op maandag 29 mei was de zodebe
mester weer naar het bedrijf van
Mts. Blankers gekomen om voor een
130-tal bezoekers de werking te de
monstreren. Vanwege het uitblijven
van regen was de kleigrond droog en
hard. Het maken van gleufjes met de
ronde schijfkouters was hierdoor
moeilijk. Onder normale omstandig
heden worden deze gleufjes 5-8 cm.
diep met een onderlinge afstand van
ongeveer 20 cm. Nu konden slechts
2-3 cm. diepe gleufjes met moeite
worden getrokken. Hierdoor kon
slechts 13 ton runderdrijfmest per
ha. worden aangewend. Bij voldoen
de diepe gleufjes kan met de zodebe
mester een 15-20 m3 drijfmest per
ha. zonder problemen worden
bemest.
In verhouding tot het oppervlakkig
uitrijden van drijfmest is de stank
die ontstaat bij uitrijden met de zo
debemester te verwaarlozen.
Door de droge grond was de capaci
teit van de zodebemester tijdens de
demonstratie sterk verminderd. On
der normale omstandigheden kan
per uur ongeveer 2 ha. grasland met
de zodebemester worden bemest. In
loonwerk komen de kosten dan op
ongeveer 5,per m3 verwerkte
drijfmest. Verder is een voorwaarde
dat de mest kort voor het uitrijden
goed gemixed wordt om een goede
doorstroming via de nauwe uit
stroomopeningen van de zodebe
mester te verkrijgen.
In de zodebemester zit een zeef-
constructie, die eventuele grove de
len uit de mest zeeft, alvorens ze in
de nauwe uitstroomopening gaat.
Door het bemesten op grasland in
het voorjaar en zomer met de zode
bemester zal er in het groeiseizoen
een betere benutting van de minera
len uit de drijfmest zijn. Hiervoor is
echter wel regen nodig. Bij een goe
de aanwending van drijfmest en tij
dig regen zal er een besparing op N
kunstmest plaats kunnen vinden.
T.a.v. injekteren en oppervlakkig
uitrijden van drijfmest geeft zodebe
mesting geen verbranding of verdro
ging van de grasmat. Zodebemesting
is milieu en buren vriendelijk t.a.v.
stankoverlast en ammoniakver-
vluchtiging. De vrij dure apparatuur
die nodig is voor zodebemesting
leidt tot het uitvoeren van zodebe-
mesten door de loonwerker. Dit zal
na aftrek van betere benutting van
de mineralen en eigen werktuig-
kosten toch hogere kosten voor de
veehouder geven. Door de snelle re
kenaars bij de demonstratie werden
meerkosten van enkele honderden
tot enkele duizenden guldens ge
noemd, al naar gelang de grootte
van het eigen bedrijf. Verder is nog
een vraagteken of er onder iets natte
omstandigheden ook nog gewerkt
kan worden op kleigronden.
Mede gezien het aantal bezoekers
vanuit alle regio's van Zeeland kun
nen we terugzien op een geslaagde
demonstratie met grote dank aan de
familie Blankers voor de medewer
king aan deze dag.
CRN-Brabant - Zeeland.
Ing. R. v.d. Meer.
De voortdurende droogte gaat ak
kerbouwers, vollegrondsgroentete-
lers en de telers van bloemzaadteelt
op met name Tholen parten spelen.
Zaad en pootgoed dat vlak voor of
in het begin van de droge periode is
gezaaid en gepoot komt nog steeds
niet op. Voor een aantal gewassen
zal er al schade zijn die bij nog lan
ger uitblijven van. neerslag alleen
maar groter zal worden.
Overigens heeft veehouder M. Ver-
mue in Kapelle een antwoord op de
droogte gevonden. Hij maakt bij het
beregenen van zijn maisperceel ge
bruik van het zoete water van de zui
veringsinstallatie bij de zeedijk ach
ter Kapelle. Dit water dat na zuive
ring in de Westerschelde wordt ge
pompt is weliswaar bacteriologisch
niet geheel betrouwbaar maar voor
beregening is dat in het geheel geen
probleem. Ook het zoutgehalte is
aanvaardbaar en ligt in normale om
standigheden tussen 300 en 500 mg
per liter. De kapaciteit van het gezui
verd water ligt tussen 800 m3 water
per uur in droge tot 3000 m3 per uur
in natte periodes.
Het Waterschap Noord- en Zuid-
Beveland dat eigenaar is van de zui
veringsinstallatie staat positief te
genover het gebruik door de land
bouw van dit water. "Het verdwijnt
anders toch maar in de Westerschel
de". Overigens kan naast de akker-
Vorige week heeft beheerder
Hans Rozenberg de eerste otter
vrijgelaten in het 500 ha grote na
tuurpark Lelystad. In het kader
van de open dag 'Flevoland ont
vangt Holland' zaterdag 27 mei
konden mensen suggesties indie
nen voor een naam voor de otter.
De keuze is gevallen op "Rex",
voorgesteld door de 12-jarige
Heide Willems uit Urk. Op de
open dag afgelopen zaterdag was
het veel minder druk dan in an
dere jaren. Toch ontving het na
tuurpark zo'n 3.500 bezoekers.
Het natuurpark wordt beheerd
door Artis en de Rijksdienst voor
de IJsselmeerpolders (RIJP). Al
le dieren die er zich bevinden
kunnen vrij rondlopen of -
vliegen. De ooievaars en kraan
vogels uit het park worden dan
ook regelmatig in omliggende ge
meenten gesignaleerd, doch ze
keren altijd terug naar hun vaste
verblijfplaats in het park. Ande
re dieren die in het natuurpark
zijn te vinden, zijn o.m. Davids-
herten (deze zijn nergens anders
in ons land te zien), wisenten,
Przewalski paarden, elanden en
bevers. Binnenkort zullen er ook
meer otters komen.
"Rex", de eerste otter die in natuurpark Lelystad wordt losgelaten.
Veehouder M. Vermue uit Kapelle beregent zijn mais met zoet water van de
zuiveringsinstallatie, dat anders in de Westerschelde zou worden gepompt.
bouw ook de fruitteelt van het water
gebruik maken. Hierbij kan gedacht
worden aan fertigatie. Een betrouw
bare zoetwaterbron is in ieder geval
in de buurt.
Deel 3 van "Oude veldnamen van
Schouwen Duiveland" is uit. Na de
delen 1 en 2 die handelen over
respektievelijk de gebieden Drei-
schor, Zonnemaire en de Gouwepol
ders en over het gebied Duiveland
wordt in deel 3 nader ingegaan op
veldnamen en andere historische bij
zonderheden in het gebied Burgh,
Haamstede, Renesse, Noordwelle,
Serooskerke en Ellemeet.
Van oudsher heeft men de behoefte
gehad om een plaats of gebied in het
veld of om bijv. de grenzen van het
bezit aan te duiden. Daarbij werden
vaak natuurlijke grenzen gebruikt
zoals waterlopen, zandplaten, vroe
gere al of niet plaats gevonden heb
bende gebeurtenissen enz. enz. De
namen van percelen (de veldnamen),
zijn vaak eeuwenlang - al of niet ver
basterd - in de volksmond en op
kaarten doorgegeven. Ze geven ons
nu vaak inzicht in het landschap, het
gebruik ervan, het eigendom, flora,
fauna, rechtspleging (bijv. "Galge-
blok") enz. Na de overstroming is
met de verkaveling op Schouwen-
Duiveland veel van de relatie tussen
het landschap en de naamgeving van
de percelen verloren gegaan. De
boekjes geven meer dan alleen maar
informatie over veldnamen, het zijn
kleine historische dokumenten.
Deel 3 omvat net als de eerste deel
tjes lijsten met veldnamen, tot aan de
verkaveling in gebruik, een serie
unieke kaarten waarop de veldna
men zijn ingeschreven en kaarten
waarop zijn aangegeven de oude we
gen met hun namen, kerkepaden,
boerderijen, en bijzondere gebou
wen. Voorts staat er een diepgaand
artikel in over het ontstaan en de
historie van Schouwen-Duiveland.
De auteurs hopen deel 4 dat over het
gebied Zierikzee, Kerkwerve, Brou
wershaven en Scharendijke gaat in
1990 af te ronden. De prijs voor deel
3 is voor leden van de Vereniging
Stad en Lande van Schouwen Duive
land 25,voor niet-leden be
draagt de prijs 29,per deel. De
deeltjes zijn verkrijgbaar bij de heer
Patmos, Caustraat 30 en de Zeeuwse
boekhandel beide te Zierikzee en bij
het Geschenkenhuis Goudswaar te
Haamstede (bij beide laatste geen
lid-reduktie). Ze zijn ook verkrijg
baar tijdens de expositie "Kleine
schatten van Schouwen-Duiveland"
die nog in Haamstede in De Bewaer-
schole plaatsvindt van 10 juni t/m
24 juni.
J.W.
Donderdag 1 juni is de Stichting 'Be
houd de Zak van Zuid-Beveland op
gericht. Het gaat BZZB om het be
houd van de natuur, het milieu en
het landschap van de Zak van Zuid-
Beveland. Mogelijke negatieve in
vloeden, onder andere vanuit de
randgebieden, wil de stichting tegen
gaan. Verder wil BZZB bevorderen
dat de Zak snel zal worden erkend
als zogenaamde 'Grote Landschap
pelijke Eenheid' (GLE). Bij die een
heid horen óók de polders langs de
Westerschelde en de buitendijkse
schorren en slikken. Aanleiding tot
oprichting van BZZB is de zeer di
recte dreiging van een toeleidende
weg van de Westerschelde Oeverver
binding (WOV) door de Zak van
Zuid-Beveland. De stichting wil haar
doel verwezenlijken door belangheb-
Vrijdag 2 juni 1989
benden en belangstelenden te inte
resseren voor alles wat de Zak van
Zuid-Beveland aangaat. Het verza
melen en verspreiden van informatie
is daarvoor noodzakelijk. Zij wil de
aandacht vestigen op landschaps-
schoon, flora en fauna. Tenslotte
hoopt zij samenwerkingsverbanden
aan te gaan met natuur- en milieube
schermingsorganisaties en met over
heidsinstellingen.
Op 17 juni zal BZZB tijdens het
schaapscheerdersfeest te Nisse geïn
troduceerd worden aan het Zeeuwse
publiek. BZZB zal dan ook begin
nen met het werven van donateurs
om op termijn haar aktiviteiten zelf
te kunnen bekostigen. Vooralsnog
zoekt de stichting instanties die be
reid zijn haar een startkapitaal te
verschaffen.
9
