Bezoek AVZ aan kweekbedrijf C. Meijer B.V.
Hongaren bezoeken Agrarische Hogeschool Delft
en leerden hoe een familiebedrijf kan worden opgezet
Prioriteiten
Kweekcyclus
Informatienet Schapenhouderij operationeel
Onderzoek naar
nieuwe toepassingen
van in Nederland
geteeld hout
Europese Rekenkamer:
kritiek op stelsel
groene koersen
De Nederlandse Gemalenstichting
wil beheer gemalen koördineren
Méér creativiteit rond de
barbecue
Vrijdagmiddag 26 mei j.l. heeft de
Aardappelkwekers Vereniging Zuid
west Nederland een bezoek gebracht
aan het aardappelkweekbedrijf van
de firma C. Meijer B.V. te Rilland.
Kweker de heer J. Muijsers heeft
voor de hobbykwekers een tot de
verbeelding sprekend betoog gehou
den over het aardappelkweekwerk in
het algemeen en het diploïde-
programma in het bijzonder. Van
dit bezoek volgt hieronder een korte
impressie.
Het kweekprogramma bestaat uit
grofweg drie delen te weten: ras ont
wikkeling; proefkruisingen en geni-
teurs ontwikkeling. Het kweekbe
drijf maakt hiervoor gebruik van be
staande rassen, de instituten SVP en
IVP en de eigen zaailingen die voort
komen uit het kweekprogramma.
Het kweekbedrijf trekt jaarlijks
25.000 klonen op uit het zaad, dat
verkregen is na het kruisen. Deze
klonen gaan voor een gedeelte naar
de aangesloten hobbykwekers en de
rest wordt op "Oosthof" uitgeplant.
De eerste jaren vindt de strengste se-
lektie plaats. Na ongeveer 9-12 jaar,
als het potentiële ras al zover geko
men is, kan er plaatsing op de Ne
derlandse en/of buitenlandse rassen-
lijst plaats vinden.
Prioriteiten in het kweekprogramma
zijn momenteel: aardappelmoe-
heidsresistentie; phytophthorare-
sistentie en wratziekteresistentie.
Daarnaast wordt er streng gelet of
de aankomende rassen wel of niet
kiemlustig zijn i.v.m. de bewaar-
baarheid. Hiermee wordt ingespeeld
op de wettelijke maatregelen wat be
treft het verminderde gebruik van
bestrijdingsmiddelen in de
landbouw.
Het hoofdthema die middag was het
gebruik van diploïde rassen in een
praktisch kweekprogramma. De
aardappel zoals wij die kennen is te
traploïd, dit betekent dat er 4 x 12
chromosomen aanwezig zijn. Op elk
chromosoom liggen erfelijkheids
dragers of genen met de genetische
informatie, zijnde de eigenschap
pen. Bij een kruising versmelt de
helft van de chromosomen van de
ene ouder met de helft van de chro
mosomen van de andere ouder. Wel
ke chromosomen, oftewel eigen
schappen, ermee overgaan is niet te
voorspellen. Om de gewenste genen
van twee ouders bij elkaar in één na
komeling te krijgen moet een groot
aantal nakomelingen worden ver
kregen.
Bij veredeling op diploid nivo wordt
er gewerkt met 2 X 12 chromoso
men. Hierdoor is de kans dat de ge
wenste eigenschap terug te vinden is
in de nakomelingen vrij groot bij een
kruising. Het is dus de kunst om van
tetraploïde rassen en geniteurs,
waarvan bekend is dat het goede
kruisingsouders zijn, diploïde te ma
ken. Hierbij wordt gebruik gemaakt
van een kruisingsouder van het IVP
te Wageningen, IVP 101. De eigen
schap van deze ouder is dat het zelf
geen chromosomen inbrengt bij de
kruising. Met andere woorden het
tetraploïde ras of geniteur waarmee
gekruist wordt, daarvan splitst de
helft van de chromosomen zich, er
vindt geen versmelting plaats met de
chromosomen van IVP 101 dus er
blijft een diploid over.
Hieruit moeten de positieve eigen
schappen van de tetraploïd dan weer
uitgeselekteerd worden. Daarna
kan, er met diploïden onderling, ge-
kombineerd worden om op een ho
ger nivo te komen. Op deze manier
kunnen er sneller dan nu, en effi
ciënter, resultaten geboekt worden.
Als de gewenste eigenschappen erop
diploid nivo ingekruist zijn, kan
men weer terug naar tetraploïd nivo.
Hierbij wordt de diploid gekruist
met een tetraploïd, dit geeft tetra
ploïde nakomelingen. Alle eigen
schappen van de diploïde zitten dan
in de tetraploïde nakomeling. De
eerste resultaten lijken zeer positief.
Het nivo wat ontstaat is hoogstaand
en de onderlinge verschillen, tussen
de nakomelingen, zijn klein. Dit
heeft als moeilijkheid dat de hobby
kwekers die dit materiaal krijgen
niet zo makkelijk de beste eruit kan
selekteren.
Volgens de kweker J. Muijsers moet
het mogelijk zijn, omdat er efficiën
ter en sneller gekweekt kan worden,
de kweekcyclus van gemiddeld 12
jaar terug te brengen naar gemiddeld
8 jaar.
Via deze weg wil het bestuur en de
leden van de AVZ de heer J. Muij
sers bedanken voor de goede ont
vangst en zijn vurige en aanstekende
manier van praten over het aardap
pelkweekwerk.
Bestuur AVZ
De Hongaarse delegatie op bezoek bij de A.H.S. Delft, v.l.n.r. profdr. Gyula
Szeles, dr. Ferene Der (journalist), profdr. Peter Horn en dr. Kovac.
Woensdag 24 mei en donderdag 25
mei heeft een Hongaarse delegatie
de Agrarische Hogeschool van hete
KNLC bezocht. Men probeert in
Hongarije een geprivatiseerde land
bouw op te zetten en was vooral
geïnteresseerd in hoe je dit via het
onderwijs kunt bereiken. De Hon
gaarse delegatie die onder leiding
stond van prof.dr. Peter Horn, rec
tor van de Landbouwuniversiteit
van Keszthely en kandidaat voor het
ministerschap van landbouw had
voorts belangstelling voor de be
drijfsvoering en de financiering van
landbouwbedrijven. 'We hebben
Nederland gekozen, omdat de land-
bouwstruktuur hier goed aansluit bij
wat we in Hongarije voor ogen heb
ben', vertelde Horn. 'We zijn daarin
niet teleurgesteld.
Omdat we met onze universiteit goe
de kontakten hebben met de studie
richting Landbouw van de AHS-
Delft was een bezoek aan deze
school een must'.
De AHS-Delft heeft samen met de
Landbouwuniversiteit van Wagenin
gen een programma samengesteld
waarin aandacht was besteed aan
onderwijsprogramma's, bedrijfs
voering en financiering.
Familiebedrijven
'Op het ogenblik, vertelde delegatie
leider Peter Horn, 'kent men in
Hongarije vooral zogenaamde state-
farms en koöperaties. Dit zijn vaak
hele grote bedrijven. Slechts 15%
van de grond is in handen van parti-
kulieren. Dit zijn kleine stukjes
grond van maksimaal 2 ha, die naast
een gewone baan worden bewerkt'.
Ondanks de maar kleine lapjes blijkt
een zeer groot deel van de Hongaar
se produkten juist van deze stukjes
grond afkomstig te zijn. Veelal heb
ben deze part-time boeren wel een
kontrakt met de koöperaties.
De Hongaren willen volgens de heer
Horn, graag de struktuur van hun
landbouw veranderen. 'De privé-
stukjes leveren veel op, maar de
kleinschaligheid ervan zal het op den
duur afleggen tegenover de veel be
tere struktuur van de landbouw in de
rest van Europa. De koöperaties en
de staatsbedrijven zijn over het alge
meen niet rendabel'.
Daarom is vorig jaar het plan opge
vat om de koöperaties te splitsen in
familiebedrijven van rond de 50 ha.
Onderwijs
De Hongaren zijn van mening dat de
struktuurverandering vooral via het
onderwijs doorgevoerd kan worden.
Onlangs heeft een tiental Nederland
se bedrijven, op initiatief van de
Koek Produktontwikkeling BV in
Houten, het startsein gegeven voor
een uitgebreid onderzoek naar nieu
we mogelijkheden voor het gebruik
van in Nederland geteeld hout. De
kosten van dit projekt worden door
de deelnemende bedrijven gezamen
lijk opgebracht, terwijl daarnaast
het ministerie van Ekonomische Za
ken heeft toegezegd een deel van dit
onderzoek te subsidiëren.
De uitvoering van het onderzoek is
in handen van Houtinstituut TNO,
dat gedurende een jaar op systemati
sche wijze verschillende nieuwe pro-
duktmogelijkheden zal verzamelen
en op waarde toetsen. Een aantal
kansrijke en veelbelovende toepas
singen zal TNO voorzien van een
programma van eisen en een plan
van aanpak voor verdere produkt
ontwikkeling.
Tijdens het onderzoek zal ook ge
bruik worden gemaakt van techni
sche kennis en ervaring van andere
organisaties op het gebied van hout
en houtverwerking, zoals de Stich
ting Bos en Hout, de Landbouwuni
versiteit Wageningen, de Technische
Universiteit Delft en het Centrum
Hout.
Per 1 juli a.s. moet het informatienet
Schapenhouderij in ons land opera
tioneel zijn. Er is in de loop van dit
jaar een voorlopige stichting opge
richt, de OBIS (Overleg/Beheers
commissie Informatienet Schapen
houderij).
OBIS verzorgt de dienstverlening op
het gebied van automatisering ten
behoeve van de schapenregistratie
vanuit het automatiseringscentrum
Agridata in Zutphen. De navolgende
stamboeken en verenigingen hebben
zich inmiddels bij OBIS aangesloten:
Stichting Gezondheidsdienst voor
Dieren, het Texels Schapenstamboek
in Noord-Holland, het Flevolander
Stamboek, Schapenfokvereniging
'De Noordhollander', Het Gotland-
Pels Schapenstamboek, het Friese
Mij. Projekt, Federatie Buitenlandse
Stamboekschapen, het NIS en een
waarnemer van de schapenhouderij
verenigingen.
Door Rik winkel
Het systeem van groene koersen en
monetaire compenserende bedragen
in de Europese landbouw deugt van
geen kant. Dat staat in een rapport
van de Europese rekenkamer dat vo
rige week is verschenen.
Volgens het rapport is het principe
van verschillende prijsniveaus in de
EG niet in overeenstemming met het
doel van een eenheidsmarkt. De
groene koersen moeten daarom in
1992 worden afgeschaft.
Het 'switch-over' mechanisme dat in
1984 werd ingesteld om het ontstaan
Vrijdag 2 juni 1989
van nieuwe positieve MCB's tegen te
gaan, heeft geleid tot ongerechtvaar
digde prijsverhogingen en de kloof
tussen de landbouwkoersen en de ge
wone wisselkoersen alleen maar ver
groot, aldus het rapport.
De Rekenkamer vindt het onjuist
dat prijsverhogingen niet in de
Landbouwraad worden bepaald,
maar min of meer sluipend ontstaan
door de waardestijging van de D-
mark en de gulden ten opzichte van
andere Europese munten. Als voor
waarde voor de afschaffing van het
stelsel, ook door de Raad en de
Commissie gewenst, noemt de Re
kenkamer een grotere economische
en monetaire samenhang (waardoor
schommelingen van de munten be
perkt blijven) en meer nadruk op het
marktmechanisme in het landbouw
beleid.
De nog jonge Nederlandse Ge
malenstichting stelt zich ten doel
het mogelijke behoud van waar
devolle gemalen te bevorderen.
De stichting wil daartoe het be
heer van deze gemalen koördine
ren. Zij richt zich niet op het be
heer van windmolens. Voor het
behoud daarvan is reeds een lan
delijke vereniging werkzaam.
De stichting wil optreden als fe
deratie van partikuliere organisa
ties, die ieder voor zich ijveren
voor het behouden en beheren
van een gemaal.
De aktiviteiten van de stichting
zullen zich uitstrekken tot het
verbeteren van de kennis over en
het inventariseren en dokumente-
ren van gegevens betreffende dit
soort gemalen, het geven van in
formatie, het ondersteunen van
aktiviteiten op plaatselij k en regio
naal nivo. Voorts moeten oplei
ding van vrijwillige machinisten,
gezamenlijke landelijke promotie
en het onderhouden van kontak
ten met overheidsinstellingen,
bedrijven en partikulieren alle
aandacht krijgen.
Het sekretariaat van de stichting
is gevestigd op het adres: Willem
de Zwijgerlaan 11, 2351 RA Lei
derdorp, telefoon 071 - 894997.
Hom daarover: 'We willen met ons
onderwijsprogramma op de univer
siteiten voorop lopen bij de nieuwe
struktuur. De studenten moeten niet
meer opgeleid worden voor banen in
de grootschalige landbouw, maar
voor het leiden van een bedrijf van
50 ha en voor de voorlichting
daarin'.
Sukses
De delegatieleider de heer Horn
noemde het bezoek een groot sukses.
'Het overtrof onze stoutste verwach
tingen. We zijn vooral onder de in
druk van de polders, omdat de
struktuur daarvan goed aansluit bij
wat wij voor ogen hebben', zei hij
tot slot.
Ingeborg Schuitemakcr
Overleg 3 CL0 met Deense
landbouworganisaties
Op 25 mei 1989 heeft een delegatie
van de 3 Centrale Landbouw Orga
nisaties, onder leiding van drs. J.J.
Schouten, te Kopenhagen overleg
gevoerd met een delegatie van de
Deense landbouworganisaties.
Beide delegaties hebben hun zorg
uitgesproken over de voortdurende
prijsdruk voor akkerbouwproduk-
ten in de EG. Zij waren van oordeel
dat hieraan een einde moet komen
en dat de oplossing gericht moet zijn
op de industriële aanwending van
landbouwprodukten en een effektie-
ve toepassing van de huidige vrijwil
lige braakregeling in alle EG-
lidstaten.
Vijf verrassende en vooral smakelij
ke variaties op de bekende barbecue
spies en de gegrilde karbonade. Die
zijn te vinden in de brochure 'Even
anders met barbecuevlees'. De bro
chure is een uitgave van het Voor
lichtingsbureau Vlees in Rijswijk, in
de serie 'Even anders met....'.
Subsidie voor aankoop 1,7 ha
relatienotareservaat bij het
Zwin.
GS van Zeeland verzoeken de com
missie ruimtelijke ordening en
bestuurszaken in te stemmen met het
verzoek van de Stichting Het Zeeuws
Landschap de aankoop van 1,70 ha.
relatienotareservaat nabij het Zwin
te subsidiëren. Voorgesteld wordt
een subsidie te verlenen tot een be
drag van 15.916,—, zijnde 50 pro
cent van de verwervingskosten. De
prijsstelling is 17.500,— per ha.
Het perceel wordt gekocht van de
heer I.A. Risseeuw te Schoondijke.
5
