Akkerbouwer suksesvol met komputerprogramma
'Op ons bedrijf is de komputer een
onmisbaar hulpmiddel geworden'
Miconet Zwolle neemt pakket 'teeltbegeleiding' Van Waes over
Melkveehouder Ries de Visser:
Kwotumbewaking
Discipline
Attentielijst
Krachtvoergebruik
'Het programma heeft gedraaid op
de spelkomputer Commodore 64'.
Beter kan Adhémar M.G. van Waes
(36) uit Zuiddorpe (Z.VI.), niet aan
geven dat de door hem ontwikkelde
software begonnen is als een pure
hobby. Via de '64' maakt immers
menigeen kennis met de komputer.
Zo ook Van Waes. Nu wordt zijn
programma door Miconet in Zwolle,
een automatiseringsbedrijf met
'groene vingers' op de markt ge
bracht.
Akkerbouwer Van Waes legde vijf
jaar terug de basis voor de software,
die intussen al een groot aantal ge
bruikers telt. 'Aan verkoop van het
pakket dacht ik in het begin abso
luut niet. Puur uit hobby zette ik
mijn bouwboek om in een kompu
terprogramma. Toen ik dat een keer
gedaan had, bleek dat er veel mee te
rekenen en vooral te analyseren viel.
Zo kwam eigenlijk van het een het
ander'.
De kracht van het pakket is dat het
op de praktijk is geschreven. In
'boerentaal', zonder moeilijke kodes
en dergelijke. Het bevat echter wel
de officiële vaktermen. Het bouw
boek van het Proefstation voor Ak
kerbouw en Groenteteelt in de Volle
Grond (PAGV) in Lelystad, is de ba
sis. Het Nederlandstalige pakket is
daardoor uitermate simpel te ge
bruiken.
Van Waes legt uit dat het pakket uit
twee gedeelten bestaat: het
registratie-gedeelte voor het vastleg
gen van bedrijfsgegevens en perio
dieke wijzigingen (zeg maar: het
bouwboek), en het managementge-
deelte voor het berekenen van sal
do's en resultaten. Vooral dat laatste
is het voordeel van het pakket. Waar
het registreren in het bouwboek op
houdt, begint 'Van Waes'.
Zo kan met het pakket op elk mo
ment de gevolgen van bepaalde in
grepen voor het arbeidsinkomen
worden berekend. Een boer die
overweegt een bepaald gewas op een
bepaald perceel te telen, kan de
komputer vooraf de opbrengst laten
uitrekenen. Ook de gevolgen van een
extra mestgift, het telen van een an
der gewas of spuiten zijn meteen om
te zetten in een konkrete opbrengst.
'Vooropgesteld dat alle mutaties,
net als in het bouwboek, worden in
gevoerd. Zo wordt de behoefte aan
meststoffen geregistreerd naar onder
meer stikstof, fosfaat en kali. De
komputer signaleert een teveel of te
kort. Is er een gemakkelijker manier
om de mineralenbalans bij te hou
den?', aldus Van Waes die het pak
ket zelf dagelijks gebruikt.
Met de zogeheten analyse-module
kan de komputer vergelijkingen ma
ken. Jaar na jaar wordt informatie
verzameld. 'De komputer leert als
het ware steeds bij. Hij gaat resulta
ten vergelijken per ras, gewas en
veld, en adviseert over de beste keu
ze. 'Ronduit uniek', weet Van Waes,
'vooral omdat de resultaten van
proefvelden in de praktijk behoor
lijk kunnen afwijken'.
De begrotingsmodule kan komplete
teelt- en bouwplannen berekenen.
De komputer voorkomt op die ma
nier onaangename verrassingen. Om
tijd te besparen bij het invoeren van
gegevens, worden komplete lijsten
met gewassen, meststoffen en
grondsoorten bijgeleverd. Die staan
op floppy, zodat de komputer ze zelf
kan inlezen.
Het Van Waes-programma is ge
schreven voor akkerbouwers,
bloembollen- en groentetelers op de
volle grond. Waar nodig is het aan
gepast aan specifieke behoeften.
Omdat de veranderingen in de land
bouw erg snel gaan, wordt het pak
ket regelmatig geaktualiseerd. Daar
in gaat erg veel werk zitten. Daarom
is Van Waes de samenwerking met
Miconet in Zwolle aangegaan.
Miconet (ontstaan in de agrarische
sektor) is op automatiseringsgebied
een toonaangevend bedrijf, dat een
samenwerkingsverband is van een
groot aantal accountantskantoren in
ons land. Miconet ontwikkelt
financieel-administratieve software,
adviseert over alles wat maar met
automatiseren te maken heeft, bege
leidt blijvend, verzorgt opleidingen
en doet nog veel meer. Het bedrijf
zorgt dat het pakket aktueel blijft.
Wie het pakket koopt en een onder-
houdsabonnement neemt, krijgt de
verbeterde software steeds thuis
gestuurd. Ook worden regelmatig
gebruikersdagen gehouden.
Akkerbouwers uit het gehele land
komen dan bijeen om informatie uit
te wisselen.
Wie meer informatie wil over het
Van Waes-pakket kan Miconet bel
len: 038-292933. Ook is bij de aan
gesloten accountants- en belasting-
adviesburo's informatie opvraag
baar. Schreuders: 'Het pakket is
klaar voor nieuwe ontwikkelingen'.
Spoedig is het te kombineren met be
staande programmatuur van Mico
net. 'Daar wordt volop aan
gewerkt!'
Ries de Visser (r) achter zijn komputer. De bedrijfsvoorlichter, de heer R.
v.d. Meer, kijkt toe
7037 in 1987/88. Voor een groot
deël is dat te danken aan een betere
krachtvoerverstrekking maar eer
lijkheidshalve speelt ook de selektie
door het gebruik van betere stieren
hier een rol, zo zegt De Visser.
Ook kun je met het programma de
minder produktiekoeien gemakke
lijk selekteren en zo de hele melk
veestapel in betrekkelijk korte tijd
op een hoger plan brengen. Stap
voor stap is De Vissef de talloze mo
gelijkheden van de Personal Kom
puter verder gaan verkennen en ge
bruiken. Zo heeft hij inmiddels ook
de voortplantingsgegevens inge
bracht. Iedere morgen geeft de kom
puter nu een lijst met de nummers
van koeien waarop gelet moet wor
den in verband met drachtigheid, af
kalven, droogzetten, tochtig zijn,
datum waarop gedekt moet worden,
enz.enz. 'Erg handig'.
Een heel aardig programma vindt
De Visser de kwotumbewaking.
Daarmee kun je op ieder gewenst
moment zo even aflezen hoeveel
melk je al geleverd hebt en hoeveel je
nog kunt leveren voor het kwotum
vol is. 'Ik heb al gezien dat ik bij de
huidige produktie te veel koeien heb
en dus over het toegestane kwotum
van 480.000 kg dreig te gaan. Daar
moet dus wat aan worden gedaan.
De 'duurste' koeien moeten er dus
uit. Andere programma's zijn het
graslandgebruik, de bewaking van
de voorraad ruwvoer enz.
Het werken met de komputer is de
heer De Visser best wel meegevallen.
'Een komputer kan veel, zo zegt hij,
maar je moet er wel eerst zelf de ge
gevens in stoppen. Daarmee is hij
ongeveer een half uur per dag bezig.
Na elke melkkontröle worden de
toegezonden gegevens vanuit Arn
hem ingevoerd, wordt ingevoerd
welke koeien zijn geïnsemineerd,
welke kalfjes er zijn geboren, de
koeien die zijn verkocht, enz.enz.
Een voorwaarde voor sukses is dat je
er wel voor moet voelen en de disci
pline op moet brengen. Een prettige
bijkomstigheid is dat je de gegevens
ook best 's avonds nog in kunt
voeren.
Wel vindt De Visser dat er in de toe
komst zeker een koppeling moet ko
men met het NRS; de melkkontröle,
het boekhoudburo, de banken en de
koöperaties. Zover is het nu nog
niet. Dat vergt dus nog enig geduld.
Waar het om begonnen is, zo besluit
de Walcherse veehouder, is dat de
komputer me moet helpen om voor
elke koe tot een optimale verhou
ding te komen tussen de (kracht)voe-
deropname en de melkproduktie,
dus tussen kosten en opbrengsten.
Dat lukt heel aardig, stelt hij tevre
den vast. Het is duidelijk, dat de
komputer die enkele tienduizenden
guldens heeft gekost, zichzelf in kor
te tijd terugbetaalt.
J. Wierenga
13
land testen. De Visser ging hierop in
mede omdat de voorlichtingsdienst
positief adviseerde en de kondities
hem wel aan stonden. Zo is het pro
gramma in het Nederlands opgesteld,
werd gedurende de eerste 5 jaar een
intensieve begeleiding beloofd en
zullen eventuele noodzakelijke ver
anderingen in de programma's gratis
worden aangebracht. Ook worden er
regelmatig scholingsdagen georgani
seerd waar instrukties worden gege
ven en nieuwe programma's worden
toegelicht. Nu De Visser ruim een
jaar met het systeem werkt konsta-
teert hij dat niet teveel is beloofd. De
gebruiksvriendelijkheid is prima en
ook over de service heeft hij niet te
klagen.
De veehouder is na het inbrengen
van de basisgegevens van het bedrijf
begonnen met het automatiseren van
de voergift. Met behulp van de
melkkontrölegegevens kan de kom
puter de rantsoenen per koe precies
berekenen. Per 24 uur krijgt elke
koe die hoeveelheid krachtvoer, die
nodig is voor zijn produktie. 'Als
een koe nu iets mankeert dan zie ik
dat meteen aan de hoeveelheid rest-
voer die door nr. zoveel - iedere koe
is onder nummer in het systeem in
gebracht - nog niet is opgegeten. Met
deze 'attentie' lijst kan ik dan snel
ingrijpen als dat nodig is. Bijvoor
beeld als er een uierontsteking is of
een dier kreupel is. Een belangrijk
voordeel van de komputer is dat er
een betere individuele kontröle per
koe mogelijk is en dat niet de bru
taalste koe ook het meeste voer
krijgt. 'Elke koe krijgt precies wat ze
moet hebben'.
Sinds de komputer is geïnstaleerd is
het krachtvoergebruik op het bedrijf
van De Visser aanzienlijk teruggelo
pen bij een hogere produktie. De ge
middelde produktie is gestegen van
6.023 kg per koe in 1985/86 naar
Melkveehouder De Visser geeft zijn dieren wat ruwvoer. Op de band om de
hals van de dieren staat het nummer waaronder het in het management
systeem is ingebracht
Vrijdag 2 juni 1989
'Op ons melkveehouderijbedrijf is
de komputer een onmisbaar hulp
middel geworden'. Dat zegt melk
veehouder A. de Visser uit het Wal
cherse Aagtekerke. Op de eeuwen
oude boerderij 'Oosterzicht' aan de
Kloosterweg houdt hij in moderne
bedrijfsgebouwen een 70-stuks
melkvee, een vijfentwintigtal
vleesstieren en wat jongvee. 'Met
een komputer krijg je een nog beter
zicht op wat er op je bedrijf gebeurt.
Ik heb de bedrijfsprocessen nu goed
onder kontröle en dat geeft een ple
zierig gevoel'.
Ries de Visser is sinds ruim een jaar
aan de komputer. Zijn aanvankelij
ke scpesis tegen deze moderne appa
ratuur nam na de invoering van de
superheffing snel af toen hem door
de landbouwvoorlichtingsdienst dui
delijk werd gemaakt dat hij in feite
te veel krachtvoer aan zijn dieren
gaf. Een flinke kostenpost waar wei
nig tegenover stond. 'Ik begon er
over te denken de krachtvoergift te
gaan automatiseren maar toen
kwam Gascoigne Melotte met een
aantrekkelijk aanbod. Dit bedrijf
De geautomatiseerde
krachtvoerverstrekking
had een vrij kompleet manage-
mentsprogramma voor de melkvee
houderij samengesteld en wilde dat
bij een honderdtal bedrijven in ons
