Fuchsia, een boeiende en
populaire tuinplant
Vrijdag 2 juni 1989
White Spider, een hanger
geschikt voor schaduw.
Sedert de ontdekking door een
Franse missionaris heeft de be
langstelling voor de Fuchsia een
geweldige vlucht genomen en de
fuchsia geniet momenteel een ge
weldige populariteit. Het was
Charles Plumier die in de tweede
helft van de zeventiende eeuw in
Zuid Amerika de fuchsia ontdek
te en hem naar een beroemde
Duitse medicus-plantkundige,
Dr. Leonhard Fuchs, fuchsia
noemde. De oorspronkelijke
fuchsia was een stuk eenvoudiger
dan de huidige kultuurvormen,
maar Charles Plumier moet de
ongekende mogelijkheden van
deze plant vermoed hebben toen
hij hem in Europa introduceerde.
De botanische fuchsia soorten
bleken gemakkelijk te kruisen en
sinds in 1832 de eerste kuituurva
riëteit het leven zag is er een ont
wikkeling op gang gekomen die
heeft geleid tot de vele honder
den variëteiten die nu in tuinen
en kassen van de fuchsia liefheb
bers staan te pronken.
De Hoekse kwekerij 'De eeuwige
lente' zegt met haar ruim 1800
verschillende kuituurvariëteiten
het uitgebreidste sortiment in Eu
ropa te hebben. Er zijn witte en
roze, rode, licht blauwe en diep
paarse. Er zijn klimmende, han
gende en boomachtige soorten.
Vermeerdering
Om fuchsia's te kweken hoef je
niet plantkundig geschoold te
zijn. Met enig inzicht in de wijze
van stekken en kennis omtrent
het opkweken van een fuchsia-
plant is iedereen in staat om een
boeiende bloeiende kollektie op
te bouwen. Het stekken van
Fuchsia moet gebeuren in een
luchtig potgrondmengsel waarin
tuinturf of turfmolm, scherp
zand, bladaarde, potgrond en
wat organische mest de bestand
delen zijn.
Een stek is een deel van een moe
derplant waaraan zich reeds en
kele bladeren hebben ontwik
keld. Geschikt zijn de top en een
nog niet verhout tussenstuk van
een langere stengel of een kort
zijtakje van een hoofdstengel dat
met een stukje van de bast mee
nog gemakkelijker wortelt. Een
normale stek hoeft niet langer
dan vijf centimeter te zijn.
De fuchsia wortelt gemakkelijk
en er kan dan ook in verschillen
de jaargetijden worden gestekt.
De beste perioden zijn het vroege
voorjaar en de nazomer. Er kan
gestekt worden in stekbakken,
stekpotjes of jiffypotjes. Zodra
de stekken in stekbakjes zijn aan-
geworteld en dat kan al na enkele
weken, kunnen de gewortelde
stekken in grotere potjes worden
verspeend en bij het groter groei
en moeten ze steeds in een grote-
Walz estafette.
ven van een bepaalde fuchsia
vorm is geaardheid van de plant.
Het vormgeven moet afgestemd
zijn op de mogelijkheden van het
betreffende ras. Voor een forse
spil of kroonboom is een ras met
stevige stengels nodig terwijl
voor hangers de slapsteligen wor
den toegepast.
Het kroon- of stamboompje
wordt gevormd door van een ste
vige hoofdstengel de zijscheuten
weg te snoeien en de scheuten in
de kroon steeds te toppen naar
gelang de gewenste omvang.
Bij het vormen van fuchsia's
doet het spreekwoord 'het eerste
gewin is kattegespin' sterk op
geld. In de beginfase moeten zich
manifesterende bloemen snel
worden verwijderd omdat die een
stevige ontwikkeling van de plant
in de weg staan. Eerst een stevig
gestel vormen en dan pas aan de
leuke dingen denken. Is men een
maal zover dan moet vier weken
voor men bloemen wil zien
gestopt worden met toppen en
nijpen. Aan de nu talrijk ge
vormde stengeleinden komen de
meeste bloemen.
Meeste fuchsia niet winterhard
Een aantal kuituurvariëteiten
van de fuchsia zijn winterhard of
nagenoeg winterhard. Die fuch
sia kunnen als 'gewone' heester
in de tuin worden aangeplant. De
bovengrondse delen sterven meer
of minder af, maar in het voor
jaar ontstaat van onderuit nieuw
fuchsia leven. Bekende harde
tuinfuchsia zijn: Mad. Cornelis-
sen, 'Riccartonii' en enkele kui
tuurvariëteiten van Fuchsia ma-
gellanica. De overige parade-
paardjes moeten vorstvrij wor
den overwinterd. Enkele vuistre
gels daarbij zijn: vorstvrij, niet
laten uitdrogen, oppassen voor
rotting en schimmel en meer licht
geven naarmate de temperatuur
hoger is.
Bedreigingen
Ofschoon de fuchsia een plant is
met volop kansen, zijn er ook be
dreigingen. De meest gevreesde
daaronder is de witte vlieg, maar
ook de taxuskever, luizen en
(spint)mijten zien de zo zorg
zaam gekoesterde fuchsiaplanten
als een aangename prooi.
Behalve van beestjes kan het
kwaad afkomstig zijn van schim
mels zoals grauwe schimmel of
smeul en roest. Voor het bestrij
den van deze kwalen zijn er spe
ciaal voor de fuchsia ontwikkel
de bestrijdingsmiddelen verkrijg
baar. Veel kwaad kan bovendien
worden voorkomen door goede
verzorging en niet al te veel
vocht.
De zeer populaire Swing time
of Stolze von Berlin.
Toepassingen
Voor de echte Fuchsialiefhebber
gaat geen zee te hoog. Voor elk
plekje weet hij uit de grote soor
tenrijkdom een keus te maken en
overdadige opstelling van fuchsia-
weelde is het resultaat. Samen
met andere eenjarigen wordt het
een kleurige bloemenzee.
De winterharde fuchsia's kunnen
als halfheesters in de heester of
vasteplantenborder worden toe
gepast. Het zijn dankbare strui
ken omdat ze lang en intensief
bloeien. Mooie kombinaties zijn
mogelijk met Perovskia, Ceano-
thus en Cayopteris die van het
zelfde halfheester kaliber zijn.
Nu tuinpotten, vazen en andere
bloembakken weer zo in zwang
zijn is de spil- of stam fuchsia het
letterlijke hoogtepunt op menig
terras waar ze in kombinatie met
perkplanten in bijpassende tinten
fraaie arrangementen mogelijk
maakt.
De hangers of trailers in het
fuchsiajargon kunnen in balkon-
bakken, hangpotten of andere
geschikte posities op een hoger
nivo kun kleurige bijdrage
leveren.
In juli zomertentoonstelling van
de Zeeuwse Fuchsia Vereniging
Fuchsia-liefhebbers doen het na
tuurlijk niet alleen. Een aktieve
Fuchsia vereniging organiseert
van alles en nog wat om de fuch
sia op te stoten in de vaart der
volkeren. Iedere regionale Fuch
siavereniging kent als haar jaar
lijkse hoogtepunt een Fuchsia
tentoonstelling.
Op die tentoonstelling presente
ren de leden van de fuchsiaver
enigingen de pronkstukken die ze
in eigen kas of tuin hebben opge
kweekt. Die zeer inspirerende
tentoonstellingen hebben onge
twijfeld aanstekelijk gewerkt op
de grote vlucht die het fuchsia
kweken heeft genomen. De
Zeeuwse Fuchsia Vereniging
heeft haar jaarlijkse tentoonstel
ling van 22 tot en met 29 juli in
de kassen van de plantsoenen
dienst van de gemeente Goes na
bij de Televisietoren.
De leden pronken niet alleen met
hun fraaie planten, ze vertellen
graag en uitgebreid over hun
hobby en geven veel meer tekst
en uitleg dan ik in dit korte
bestek kon doen.
Daarnaast worden er boeken
over fuchsia's verkocht, geeft de
Kon. Mij. voor Tuinbouw en
Plantkunde acte de presence, is
er een interessante cactusverza
meling te zien en is er een leven
dige handel in Fuchsia stekken en
planten en allerlei bijbehorende
attributen.
beveland bv.
re pot worden verplant. Fuchsia-
stekken moeten licht vochtig ge
houden worden. Bij teveel vocht
ontstaat gemakkelijk rotting.
Bovendien moeten ze tegen te fel
le zon worden afgeschermd.
De gevorderden onder de
fuchsia-liefhebbers proberen
door geslachtelijke vermeerde
ring nieuwe rassen te kweken.
Het kruisen van fuchsia is echter
een nauwkeurig karwei en serieu
ze kansen om aan het al zo om
vangrijke sortiment nog iets
nieuws toe te voegen zijn voor de
gewone liefhebber gering.
Van stek tot plant
Net als veel andere planten kent
de fuchsia verschillende verschij
ningsvormen. We onderscheiden
de heester, de spil of struik en het
stamboompje.
De belangrijkste handelingen om
de gewenste vorm te verkrijgen
zijn het toppen of nijpen en het
snoeien. Toppen of nijpen doen
we in de zachte nog niet verhoute
delen en het snoeien doen we met
een snoeimes of snoeischaar in de
verhoute delen.
Een eenmaal gewortelde stek
heeft de natuurlijke neiging om
als een lange rechte stengel uit te
Puts Folly, zeer rijkbloeiend.
Citation, door de steile groei
goede potplant.
Nina Willse, zonaanbidder.
groeien. Wanneer we nu een ver
takte vorm nastreven dan moet
de groeischeut worden getopt
waardoor zijscheuten ontstaan.
Behalve het ontstaan van zij
scheuten na toppen zien we ieder
jaar nieuwe grondscheuten ont
staan aan de voet van de plant.
Van groot belang bij het nastre-
Foto's: J. Penning.
White King, een halfhanger die
goed opgebonden kan worden.