'Omvangrijke investeringen
'sterke, veilige en duurzame
nodig voor
landbouw'
KdJm.
Toegenomen konsumptie
kiwi door lage prijzen
Braks presenteert Structuurnota Landbouw
Meer appelen uit
Brazilië
Drs. H. Schelhaas verwacht groeiende
voorkeur voor "natuurprodukten'
Agrarische sektor moet hoogste
bijdrage leveren voor verbetering
van het milieu
Bij de ingang van de Prins van Oranje te Goes maakten de Zuidwestelijke akkerbouwers gebruik
van de gelegenheid om de bezoekers van de CDA verkiezingsbijeenkomst te wijzen op hun eisen.
Daartoe werden o.m. pamfletten uitgereikt.
In de zaal van de "Prins van Oranje
"Collectieve Dood voor Akkerbouw
was spelend met de woorden van het CDA een spandoek
opgehangen.
Op weg naar het jaar 2000 zullen land- en tuinbouw omvangrijke in
vesteringen moeten plegen. In 1994 zullen die oplopen tot 1090 mil
joen op jaarbasis. De overheid wil daarvoor tot die tijd oplopend
431 miljoen beschikbaar stellen. Dit blijkt uit de Structuurnota
Landbouw, die minister Braks donderdag heeft gepresenteerd, samen
met het Natuurbeleidsplan.
In de Structuurnota worden verschil
lende belangrijke veranderingen aan
gegeven die de komende jaren van
grote invloed zullen zijn op land- en
tuinbouw. Het gaat om technologi
sche en economische wijzigingen en
om veranderende inzichten op het
vlak van ruimtelijke ordening, na
tuur, milieu, gezondheid en welzijn
van dieren. Minister Braks ontvouwt
in zijn nota de beleidsvoornemens
voor de jaren negentig. Diverse ad
viesorganen, zoals Landbouwschap
krijgen drie maanden de tijd hun
oordeel daarover te geven, dus vóór
de verkiezingen.
Investeringen
De minister noemt in de nota een
groot aantal maatregelen. Land- en
tuinbouw zullen die zelf zoveel mo
gelijk moeten betalen, vindt hij. Hij
houdt rekening met een verdubbeling
van de milieu-investeringen in de ja
ren negentig tot tenminste 600 mil
joen. Daarvan nemen
melkveehouderij en intensieve vee
houderij ongeveer 400 miljoen
voor hun rekening; akker- en tuin
bouw ongeveer 200 miljoen.
Financiering
Uit de financiële paragraaf van de
Structuurnota blijkt dat de minister
vanaf 1990 244 miljoen, oplopend
tot 431 miljoen in 1994 ter beschik
king wil stellen. Verhoudingsgewijs
gaat het meeste geld daarvan naar
milieu-investeringen op bedrijfsni
veau en mestverwerking 295 mil
joen in 1994). Voor de financiering
van zowel de Structuurnota als het
Natuurbeleidsplan 100 miljoen ex
tra in 1994) zullen extra middelen
aan de begroting van het landbouw-
departement worden toegevoegd. Uit
de brandstofheffing komt 175 mil
joen beschikbaar, uit de Kleinscha
ligheidstoeslag 50 miljoen, uit
nieuwe bestemmingsheffingen 50
miljoen, vaartuigenbelasting 25
miljoen en via domeinen 17 mil
joen. Daarnaast zal een deel van de
Voorlichtingsbijeenkomst KvK
over 'Voorstellen Oort'
Op vrijdagmiddag 26 mei organi
seert de Kamer van Koophandel
voor Midden- en Noord-Zeeland een
voorlichtingsbijeenkomst over de
"Voorstellen Oort". De kosten van
deze bijeenkomst bedragen 25,
p.p. Informatie en aanmelding bij
tel. 01180-35536.
Vrijdag 19 mei 1989
middelen binnen de begroting be
schikbaar moeten komen.
Marktvooruitzichten
Voor de marktordeningsprodukten,
zoals granen en melk zijn de markt
vooruitzichten niet erg gunstig, vol
gens de Structuurnota. Er is weinig
ruimte om de overschotten door ex-
Agrarische Unie Vulcaan opent
vestiging in Terheijden
Vrijdag 2 juni a.s. zal het nieuwe ma
gazijn van Agrarische Unie-Vulcaan
in Terheijden officieel worden
geopend.
Vanuit dit moderne op- en overslag
bedrijf zal de distributie van met na
me meststoffen worden verzorgd in
het westelijk deel van Brabant. Naast
meststoffen bestaat het produkten-
en dienstenpakket van Agrarische
Unie-Vulcaan uit gewasbescher
mingsmiddelen, zaaizaad en poot-
goed, veevoeders en de inname van
granen en peulvruchten.
Naast een centraal magazijn in Ter
heijden beschikt Agrarische Unie-
Vulcaan in Zuidwest-Nederland te
vens over lokaties te Fijnaart, Mid
delburg, Goes en Den Bommel.
De vestiging te Terheijden is gelegen
aan de Nieuwe Bredase Baan 18.
Brazilië wil in de toekomst de zesde
leverancier van ZHR-appelen wor
den. Voor dit jaar is er al een
eksport van 2.500 ton naar Neder
land gepland. Op de Rotterdamse
importveiling zijn al diverse partijen
Braziliaanse Gala's verhandeld. Ook
in Hamburg zijn al Braziliaanse ap
pelen aangevoerd. Vorig jaar bereik
te de Braziliaanse appeloogst de re-
kordhoogte van 300.000 ton. Voor
dit jaar wordt er weer 10 tot 15%
meer geraamd. Het grootste pro
bleem voor de Brazilianen is echter
een tekort aan koelcapaciteit. De
huidige eksporten zijn met name beT
doeld om de investeringen in nieuwe
koelhuizen te financieren.
Door meer te produceren en te be
waren zal ook de import uit vooral
Argentinië moeten verminderen.
Vorig jaar voerde Brazilië nog
123.800 ton appelen in.
port naar de wereldmarkt op te van
gen. Daarom zal de EG een
terughoudend prijsbeleid voeren. In
sectoren met een lichte of geen
marktordening is de situatie verhou
dingsgewijs gunstiger.
De Structuurnota acht de economi
sche haalbaarheid van energiepro-
duktie uit landbouwprodukten
onder de huidige omstandigheden
gering.
Milieu
In het milieubeleid staan centraal de
gewasbescherming, de ammoniak-
uitstoot en de af- en uitspoeling van
fosfaat en nitraat. Het gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen zal -
uitgedrukt in kilo's werkzame stof
fen - per jaar met tenminste 50 pro
cent zijn verminderd. Bovendien
zullen in 2000 geen middelen meer
zijn toegelaten, die uit milieu
oogpunt onaanvaardbaar schadelijk
zijn. Het gebruik van grondontsmet-
tingsmiddelen zal tegen die tijd met
80 a 90 procent moeten zijn terugge
bracht.
De ammoniak-uitstoot zal in 2000
met 70 procent moeten zijn vermin
derd ten opzichte van 1980. Binnen
kort verschijnt er een
'Bestrijdingsplan ammoniak', waar
in de betreffende maatregelen verder
zijn uitgewerkt.
Fosfaten
De bestaande bemestingsnormen
voor fosfaat zullen vanaf 1995 ook
gelden voor fosfaatkunstmest.
Kunstmestheffing
Voor de financiering van de actiepro
gramma's wordt overwogen beperkte
heffingen op kunstmest en gewasbe
schermingsmiddelen in te stellen.
De kiwi is de laatste jaren uitge
groeid tot een zeer bekende
exoot. Sommigen rekenen de ki
wi al zelfs niet meer tot de groep
exotisch fruit. De opmars die de
kiwi heeft gemaakt is ook impo
nerend; alleen al in Nederland
een vertienvoudiging van de im
port van kiwi's sinds 1982. In an
dere landen is het beeld hetzelf
de. Het afgelopen jaar zijn in bij
na alle kiwi-importerende landen
de importen tot een rekordhoog-
te gestegen.
In de konsumerende landen is de
kiwi door de grote toevoer ge
meengoed aan het worden. Mede
door de lage prijzen en de zich
veranderende eetgewoonten
wordt de kiwi door steeds meer
huishoudens aangekocht.
Aan de produktiezijde is de si
tuatie de afgelopen twee jaar ook
fors veranderd. De toegenomen
produktie in diverse landen heeft
het aanbod op de wereldmarkt
sterk doen toenemen: Daar bo
venop komt het naijleffekt van
de aanplantingen die nog in pro
duktie moeten komen. De prij
zen zijn in 1988 verder onder
druk komen te staan. Het afgelo
pen jaar is volgens sommige pro
ducerende landen de kiwi voor
prijzen verkocht die zelfs onder
het kostennivo lagen. Duidelijk
is dat de aanvoer de komende ja
ren verder zal toenemen.
In de openbare bestuursvergadering
van het Produktschap voor Zuivel
heeft voorzitter drs. Harm Schelhaas
aandacht gevraagd voor de belang
rijke wijzigingen die zich manifeste
ren in de vraag naar voedsel in het
algemeen en in de structuur van de
levensmiddelenmarkt.
Hij verwacht een grotere gevoelig
heid voor de voedselveiligheid, als
mede een toenemend
gezondheidsbewustzijn ten aanzien
van de voeding en een toenemende
weerstand tegen produkten met (te)
veel additieven, gepaard gaande met
een sterkere voorkeur voor het na-
tuurprodukt. Dat wil o.a. zeggen een
toenemende voorkeur voor produk
ten, geproduceerd door middel van
milieu-, natuur- en diervriendelijke
produktiemethoden.
Ook zal een sterkere voorkeur zich in
versterkte mate voortzetten voor fris-
en versheid en voor natuurvriendelij
ke verpakkingen.
De reeds te constateren toenemende
automatisering van de huishouding
(kookrobot, magnetron) en een toe
nemende buitenhuishoudelijke con
sumptie zal zich voortzetten, aldus
Schelhaas, die tevens de veranderde
leeftijdsopbouw van.de groep consu
menten constateerde met relatief veel
ouderen en met naar verhouding
minder jongeren in de groep bene
den de 18 jaar.
Hij verwachtte dat in het jaar 2000
waarschijnlijk tussen de 60% en
70% van het totaal aantal huishou
dingen betrekking zal hebben op één
en tweepersoonshuishoudingen. De
eetgewoonten zullen trendgevoeliger
worden en zullen de traditionele eetge
woonten meer en meer doen ver
dwijnen.
Notitie Centraal Planbureau:
De agrarische sektor zal van de gehele samenleving het
meest moeten bloeden voor verbetering van het milieu.
De veestapel moet kleiner, de financiële bijdrage aan het
milieu is het grootst van alle sektoren en de werkgelegen
heid daalt scherp.
Dit blijkt uit een notitie van het Centraal Planbureau
(CPR) van 9 mei over de ekonomische gevolgen van het
nationaal milieubeleidsplan dat het demissionaire kabi
net volgende week presenteert. De AVRO-radio heeft de
notitie met Pinksteren in de openbaarheid gebracht.
Volgens het plan zullen bedrijfsleven en overheid tussen
1990 en 2010 zo'n 147 miljard gulden in verbetering van
het milieu pompen. Voor 1990 staat een totaalbedrag van
ruim 4,7 miljard gulden op het programma, oplopend tot
7,5 miljard in 1994.
De landbouw en visserij moet volgens het plan volgend
jaar 742 miljoen gulden bijdragen aan het milieu. Zij le
vert daarmee de hoogste kontributie. De metaalindustrie
staat met 356 miljoen gulden in het boek en de olie
industrie met 344 miljoen. De sektor vervoer, automobi
listen en transportwereld hangt met 243 miljoen gulden
ergens in de middenmoot.
Koploper
Ook in 1994 zal de agrarische sektor nog koploper zijn
met haar bijdrage aan het milieu. Bijna een miljard gul
den gaat het dat jaar de landbouw en visserij kosten.
Werkgelegenheid
De voorgenomen inkrimping van de veestapel zal tot ge
volg hebben dat de werkgelegenheid en de produktie in
de landbouw op langere termijn gaan dalen, waardoor
ook de prijzen uiteindelijk zullen gaan dalen, zo blijkt
uit het CPB-dokument. Het heeft berekend dat het aan
tal arbeidsplaatsen (op jaarbasis) met 43.000 zal ver
minderen.
Het financieringstekort van het rijk zal met enige vertra
ging weer gaan stijgen als gevolg van het milieuplan. De
forse investeringen waartoe het bedrijfsleven wordt ver
oordeeld, leiden tot een stijging van de rente en dus van
de financieringslasten, aldus het Centraal Planburo.
Daarbij komt nog dat de belastinginkomsten verminde
ren als gevolg van de daling van de werkgelegenheid en
de produktie.
9
