Ministers schrikken niet
van boerendemonstratie
JiÜfe.
Bestuur KNLC: Korte termijn
plan voor akkerbouw in de maak
Braks: Boerenprijs
niet omlaag
Sfeerloze COP A-manifestatie in Luxemburg
Resolutie
Het applaus van het groepje boeren
ketst onbarmhartig af op het ma
jestueuze EG-bastion. Een kille
wind en druilerige regen complete
ren het trieste decor. De uitroep van
de Ierse boerenvoorman "we zullen
in opstand komen" lijkt nog niet in
de praktijk te worden gebracht.
Het was deze week maandag niet de
eerste keer dat de Europese boeren-
organisatie COPA het begin van
een Landbouwraad benutte om de
boereneisen nog eens extra kracht
bij te zetten. Maar het was ook niet
de best geslaagde manifestatie. Een
tegenvallende opkomst - zo'n 300
boeren uit de hele EG - en een weinig
inspirerend programma deed velen
twijfelen aan het nut van een derge
lijke bijeenkomst. Agrarische voor
mannen uit iedere lidstaat mochten
elk in hun eigen landstaal nog eens
de eisen verwoorden. Tekenend voor
de situatie was het applaus voor de
Griekse spreker. Niemand van de
aanwezigen had hem verstaan, het
applaus was echter luider dan voor
verschillende andere sprekers die wel
begrepen werden. De deelnemers uit
het ZLM-gebied hadden zich in Bre
da bij de boeren uit de rest van het
land gevoegd. Ook zij toonden zich
teleurgesteld over het verloop van de
manifestatie. Het enige programma
punt was het aanhoren van de
toespraken in merendeels niet te be
grijpen talen. Het aanbieden van de
COPA-resolutie gebeurde in het EG-
gebouw, buiten het gezichtsveld van
de demonstrerende boeren.
De door het COPA aan de Land
bouwraad aangeboden resolutie ver
werpt de prijsvoorstellen en eist on
der meer:
-het intrekken van alle voorstellen
voor prijsdaling;
-voor bepaalde (niet nader genoem
de) produkten een prijsverhoging;
-het opschorten van de medeverant
woordelijkheidsheffing voor granen
en melk;
-het weer instellen van de steunme
chanismen van de gemeenschappelij
ke marktverordeningen;
-versoepeling en verbetering van de
interventieregelingen
-uitvoering van de besluiten van fe
bruari 1988 (o.a. braaklegging,
graan in veevoer, industrieel gebruik
landbouwprodukten);
-verbetering van de structuren bij de
produktie, verwerking en afzet.
De helft van de Nederlandse boeren
- waaronder de ZLM-delegatie - was
alweer uit Luxemburg vertrokken,
toen minister Braks arriveerde. En
kele Groningse boeren die hadden
gezegd desnoods tot 's avonds laat te
wachten op de bewindsman, konden
hun zorgen kwijt aan Braks. Deze
zegde alleen toe, zijn best te doen.
Het dreigement dat als er niets ge
beurt, de boeren weer naar Den
Haag zullen trekken, leek weinig in
druk te maken. "Er gebeurt heus
wel wat, ik ben me al aan het verzet
ten tegen de voorstellen van de Eu
ropese Commissie", aldus Braks.
Voor eventuele demonstranten had
de minister, die rechtstreeks uit Den
Haag kwam, nuttige informatie:
"Het binnenhof is nu leeg....",
tot slot overhandigde Varekamp een
mandje met Europese landbouwpro
dukten en het pamflet met COPA-
eisen. De kleur van het pamflet
bracht hem tot de opmerking dat het
een 'rode kaart' betrof. Braks
wenste het niet zo te zien. "Volgens
mij is het oranje". Met een vriende
lijke groet vertrok hij vervolgens
naar zijn Europese collega's.
De teleurgestelde voorzitter van de
akkerbouwcommissie van de ZLM
de heer Jan Geluk: We werden over
al op een afstand gehouden. We
konden nergens bij komen. De orga
nisatie was niet goed. "We hebben
minister Braks niet eens gezien". In
dergelijke bewoordingen gaf ook de
sekretaris van de kring West Zeeuws
Vlaanderen de heer Jo Risseeuw zijn
indrukken weer. "Zeer te
leurstellend".
Jan van Liere
AKS.FSSfiiBt
Enkele beelden tijdens de demonstratie in Luxemburg. Op de foto links enkele ZLM-ers met midden de heer D. Dees,
rechts J. Risseeuw uit Breskens en net zichtbaar achter Risseeuw,, de voorzitter van de akkerbouwcommissie, de heer
J. Geluk. Op de foto rechts overhandigt de KNLC-voorzitter M. Varekamp de Copa-resolutie aan minister Braks.
De situatie in de akkerbouw kreeg ook tijdens de bestuursvergade
ring van 18 april weer veel aandacht. Er werd nog eens duidelijk ge
wezen op de noodzaak van maatregelen op de korte termijn. Het
KNLC-bestuur maakte zich tevens zorgen over een mogelijk verdwij
nen van de gelegenheidsarbeid. De voorzitter van het KNLC deed
kort verslag van de manifestatie in Luxemburg, waarover u elders
meer kunt lezen. Hij is er nog steeds niet gerust op dat in de onder
handelingen van de landbouwministerraad van de EG de stabilisato
ren op granen buiten werking worden gesteld. Het resultaat van de
onderhandelingen is bekend op het moment dat deze krant in de bus
ligt.
Varekamp ging tevens in op de resul
taten van de GATT-onderhandelin-
gen (wereldhandelsoverleg). Er ligt
een voorstel op tafel, waarin staat
dat op korte termijn alle steun moet
worden bevroren. Verder zal op de
langere termijn alle exportgerichte
steun steeds verder verlaagd worden.
Hij heeft zelf het gevoel dat er niet
veel vooruitgang is geboekt. Maar
men praat weer. Belangrijk is echter
dat het EG-beleid zijn zelfstandige
positie behoud. Een vervelende bij
komstigheid is dat alle prijzen in
Amerikaanse dollars worden uitge
drukt. Dit maakt het hele systeem
van vrije wereldhandel vrij
kwetsbaar.
Landbouw politieke heroriëntatie
De vergadering was bang dat de toe
gezegde sectorvisie akkerbouw die
op het ogenblik wordt voorbereid
door het Landbouwschap, te pover
zou worden. Deze visie mag geen
verdieping en/of verbreding van het
akkerbouwactieplan worden. Ook
historische feiten horen er niet in
huis. Er moet een nieuwe landbouw
politieke benadering in verwoord
worden. Daarbij is geen enkele mo
gelijkheid uitgesloten. Volgens het
KNLC kan dit dus ook vervanging
van het huidige meer marktgerichte
beleid betekenen. Er werd op gewe
zen dat deze landbouwpolitieke her
oriëntatie een eigen beleid moet wor
den van de 3-CLO's in het algemeen
en van het KNLC in het bijzonder.
"We mogen ons in dit plan niet ver
schuilen achter Brussel of andere on
derhandelingen ver weg", was de
mening van het bestuur. De sector
bereidt deze landbouwpolitieke be
nadering voor, die midden juni zal
verschijnen.
Vrijdag 21 april 1989
Korte termijnen
De akkerbouwers die nu in nood zit
ten hebben echter op dit moment
niets aan een verandering van het be
leid. Daarom komt het KNLC bin
nenkort met een eisenpakket. Hierin
staan de maatregelen waarmee ak
kerbouwers, direct geholpen zouden
zijn, zoals een hectaretoeslag, een
zwemvestregeling, een forse investe
ringspremie voor bedrijfsaanpassin-
gen en een verbeterde braakregeling.
Met de eisen kan druk uitgeoefend
worden op de politiek en op minister
Braks, zo nodig ondersteund met ac
ties roept het KNLC de akkerbou
wers weer op om deze eisen te on
dersteunen.
Politiek
Ook op het politieke vlak is heel wat
gebeurd. Het KNLC heeft het initia
tief genomen voor een bezoek aan
een aantal akkerbouwers aan de Ne
derlandse landbouwvertegenwoordi-
gers in het Europarlement. Op 11 en
12 april hebben negen vertegenwoor
digers van de 3-CLO's langdurig
gesproken met de heren Tolman
(CDA), Louwes (VVD), Mulder (de
opvolger van Louwes in het Euro
parlement) en Woltjer (PvdA).
De akkerbouwers hebben hun pro
blemen met bedrijfseconomische cij
fers ondersteund. Uit de gesprekken
bleek dat de Europarlementariërs de
situatie in de akkerbouw somber in
zagen. De problematische situatie
van de Nederlandse akkerbouwers
leeft niet in het Europarlement. Een
voorstel van de heer Tolman om het
prijsjaar te verlengen haalde het bij
voorbeeld niet eens in de landbouw-
commissie. Een verbeterde braakre
geling, volgens de heer Woltjer een
tje die per land ingevuld moet wor
den, is een van de mogelijkheden om
de akkerbouwers te ondersteunen.
Louwes noemde verder nog een quo
tering op basis van het tweeprijzen
systeem. Hij vond ook dat de boeren
directe inkomenssteun niet meer
moesten afwijzen. De delegatie
kwam somber terug uit Luxemburg.
Toch vonden ze dat het bezoek nut
had gehad. "De Nederlandse Euro
parlementariërs kunnen voor de
stemming hun fracties nog eens in
formeren over de situatie in de Ne
derlandse akkerbouw", zei de heer
Biersma, een van de KNLC-leden
van de delegatie.
Luxemburg - De 'boerenprijs' voor
granen gaat dit jaar niet omlaag. Die
garantie gaf minister Braks woens
dag aan de Nederlandse boeren, op
een moment dat de landbouwraad in
Luxemburg de laatste hand legde
aan een prijsakkoord voor het ko
mend seizoen.
Volgens Braks bewegen de markt
prijzen zich op een zodanig niveau,
dat er in Nederland helemaal geen
granen in interventie meer worden
genomen. De boeren zullen daarom
niets merken van de stabilisator, die
de interventieprijs met 3 procent
drukt. Ook de verkorting van de in
terventieperiode en de beperking van
de maandelijkse opslagen gaat aan
de Nederlandse agrariërs voorbij.
Het enige dat je kunt zeggen is dat
het vangnet wat lager komt te han
gen", aldus Braks. Volgens hem zijn
de Nederlandse graantelers daarvoor
blind geweest, omdat ze -anders dan
de melkveehouders- niet gewend zijn
naar de markt te kijken. Gevraagd
waarom hij dit niet meteen aan de
boeren heeft verteld toen zij te hoop
liepen voor zijn ministerie, zei Braks
dat hij dit argument wel degelijk
heeft gebruikt, maar dat er niet naar
is geluisterd. Braks pleitte woensdag
eveneens voor een volledige afbraak
van de nog resterende monetaire ver
schillen met Frankrijk, zelfs als
West-Duitsland zich tegen afbraak
blijft verzetten. Door het ontbreken
van interventie is ook hier het nadeel
voor de boeren nihil. De hogere
restituties in Nederland trekken ex
port uit andere landen aan. De
kosten die dat met zich meebrengt
moet Braks aan Brussel voorschie
ten. Braks heeft er in de Raad bo
vendien op gewezen dat deze gang
van zaken fraude in de hand werkt
en dat hij zich gezien de houding van
de publieke opinie in Nederland
geen nieuwe schandalen kan per
mitteren.
Compromis
Het zag er woensdag naar uit dat de
Bondsrepubliek inderdaad geen ver
dere afbraak van monetaire verschil
len in de graansector zal dulden.
Kiechle zou dan 1,3 procent meer
kunnen blijven betalen voor inter-
ventiegraan. De Westduitse minister
wil dit jaar alleen de stabilisator toe
passen. Van bijkomende maatrege
len moet Bonn niets weten. Land
bouwcommissaris Ray MacSharry,
zonder wie geen compromis moge
lijk is, bleef zich tot woensdag echter
koppig verzetten tegen versoepelin
gen in het prijspakket. Alleen voor
suiker wil hij nu wel terug van 5 naar
3% prijsdaling. Het ziet er verder
naar uit dat alle melkproducenten
over de eerste 60.000 kilo nog maar
0,5% medeverantwoordelijkheids
heffing hoeven af te dragen. In ruil
daarvoor verlangt MacSharry een
daling van de boterprijs van 1
procent.
Een voorstel van Frankrijk en Ier
land om 1 procent quota-schorsing
ongedaan te maken krijgt waar
schijnlijk onvoldoende steun. Minis
ter Braks is er wel van overtuigd dat
de evenwichtspremie voor zetmeel
dit jaar weer overeind blijft. De mi
nimumprijs voor aardappelen gaat
wel met 3 procent omlaag, om in de
pas te blijven met de graanprijs.
Italië, Engeland, Griekenland en
West-Duitsland kondigden woens
dag in min of meer duidelijke be
woordingen aan dat zij een akkoord
zullen torpederen als zij op het vlak
van de mcb's hun zin niet zullen krij
gen. Italië wil zijn boeren een 'ten
dens tot prijsverhoging' bieden. En
Griekenland wil de inflatie kunnen
bijhouden. De Engelse minister wees
erop dat de boereninkomens in zijn
land de afgelopen jaren het sterkst is
gedaald. En dat hij wat de prijzen
zelf betreft geen eisen heeft gesteld.
Maar de eisen van MacSharry om
het verschil tussen de spilkoers en de
groene koers van de Duitse mark
voor granen volledig weg te werken
wordt waarschijnlijk het centrale
punt in de eindfase van de onder
handelingen. Kiechle beweert dat hij
zijn boeren vlak voor de Europese
verkiezingen geen extra prijsdalin
gen in de maag kan splitsen, maar
vertrok woensdag naar Bonn voor
nieuwe instructies.
11
