praktijk
Meest antieke werktuigen
uit de schuur gehaald
Drukte na pasen
Met horten en stoten
Indikken mest kan
transportprobleem
oplossen
ROIMDDE
'Rekenen kan ons redden'
Goede opkomst lijkt gewaarborgd
De eerste dagen van april zijn in
THOLEN EN ST. PHILIPSLAND
benut om een aanvang te nemen met
de zaai- en pootwerkzaamheden. Na
pasen was het erg druk met het afha
len van kunstmest, want er was bijna
nog niets gestrooid. Op vele tarwe-
percelen was dit goed te zien.
De neerslag in maart en geen vorst
hebben er voor gezorgd dat de grond
De afgelopen weken hebben de
WEST-ZEEUWS VLAAMSE boe
ren in een sneltreinvaart vrijwel alle
voorjaarswerkzaamheden uitge
voerd. Was er tot voor kort nog
maar sporadisch gezaaid, nu is er
wel zo'n 95% gereed. Zoals ver
wacht was het niet eenvoudig om een
zaaibed te maken. Een tweede win
ter zonder vorst heeft de grond
enorm stug gemaakt. Zoals vorig
jaar zijn weer alle werktuigen van
antiek tot modern beproefd.
Meestal was een of meer extra werk-
gangen noodzakelijk, of een bewer
king met een aangedreven eg om de
grond fijn te krijgen. Laten we ho
pen dat de ondergrond deze extra
belasting heeft kunnen verdragen
want hoewel het zaaibed binnen de
kortste keren "poerdroge" was ga
ven de drainbuizen op de meeste
plaatsen nog volop water in de paas
week. Ook voor de toepassing van
bodemherbiciden was de situatie
weer niet ideaal want van een mooi
bezakt zaaibed was natuurlijk ook
geen sprake, behalve op die percelen
die uit voorzorg reeds waren dicht-
gerold.
Na de ervaring van vorig seizoen met
Het voorjaarswerk verloopt op
WALCHEREN letterlijk en figuur
lijk met horten en stoten, ook de
temperatuurswisselingen, hoewel die
in de trekkerkabine te vergeten vallen,
maar veel kleinere trekkers die voor
zaaiwerkzaamheden worden ge
bruikt zijn nog met de winterjas uit
gerust. Met horten en stoten ver
loopt ook de eerste grondbewerking
door de hardheid van de bovenlaag,
de lichtere gronden zijn wat dat be
treft in 't voordeel.
Sneeuw en regen, ruim 20 mm vorige
week, hebben de werkzaamheden
stil gelegd. Deze regen was echter
welkom voor 't gezaaide, maar ook
voor de bewerkbaarheid van de
grond die nog bezaaid en bepoot
moet worden. Voor veel Walcherse
gronden biedt een zaaitijd, 1ste helft
april een goede uitgangspositie wat
groeiverwachting betreft. Hopelijk
als U deze regels onder ogen krijgt,
dat veel veldwerk verricht zal zijn.
Diegenen die vroeg N hebben
'gestrooid op hun tarwepercelen kun
nen dit qua gewasontwikkeling en
kleur terugvinden, extra alertheid
i.v.m. ziektebestrijding is op deze
percelen gewenst.
Er wordt veel gepraat en geschreven
over geïntegreerde landbouwmetho
den, veel kollega's vullen hier een ei
gen interpretatie voor in, de éénvou
digste is om met zó weinig mogelijk
chemische middelen kunstmestgif-
ten, op de juiste tijdstippen toege
past optimale teeltresultaten te be
reiken. De heren, die echter deze
teeltmethoden voorstaan, willen veel
verder en vele chemische middelen
6
vooral op de zwaardere percelen
geen struktuur vertoont. Van boven
hard en onderin taai en nat maakten
meerdere bewerkingen noodzakelijk
voor het verkrijgen van een redelijk
zaadbed. Al gauw werd duidelijk dat
na het zaaien een bui regen welkom
zou zijn voor het kiemen van het
zaad. In de loop van vorige week
werden we op onze wenken bediend,
zodat we bij verder normaal weer
de opkomst kwam op veel plaatsen
de cambridgerol voor de dag want
de wind zat weer in de oosthoek. Ge
lukkig was het ditmaal niet voor zes
weken, want vorige week viel er na
een paar erg koude dagen een flinke
hoeveelheid sneeuw en regen. Een
goede opkomst lijkt nu gewaar
borgd. Op enkele lichte lokken zijn
reeds aardappels gepoot. Bij de po
ters blijkt weer dat het voor de boer
gissen blijft om de marktsituatie in
te schatten. Gingen er onlangs ge
ruchten dat de potervoorraad op
was, nu bleek het tegendeel, want de
prijzen zakten zodanig dat er zo'n
vier dubbeltjes minder moet worden
betaald dan afgelopen winter. Bij de
zaaiuien doet zich ook zo'n positieve
wending voor, want de prijzen zijn
nu plotseling goed. Helaas kan daar
vrijwel niemand van profiteren,
want de uien zijn echt op, maar als
je nog een partijtje hebt zitten dan
wordt dat nu goed beloond.
Zoals bekend verdwijnt de laatste
suikerfabriek ook uit ons gebied. De
S.U.-begroting zal ongetwijfeld
kloppen maar voor de individuele
boer in het gebied, vooral direkt bij
de fabriek is het een verlies. Eigen
zullen dan verdwijnen, met alle ge
volgen van dien. Dan wordt het een
balanceren op het scherp van de sne
de, leuk als het lukt, sneu als het
mislukt, 't gaat echter wel in beide
gevallen voor een jaar door, en mis
sers kunnen we niet meer inkasseren.
Verbetering van het milieu staat in
vele vaandels geschreven, het lijkt of
in de laatste tien jaar van deze eeuw
alles schoon-en verschoond moet
worden, de lasten hiervan zullen
echter evenredig over de gehele be
volking verdeeld moeten worden.
Als dit de perestrojka van het Wes
ten zal worden, dan zal die van het
Oosten daar gebaat mee zijn. Hope
lijk dat de politiek open ogen zal
houden voor deze ontwikkelingen,
wellicht is hier het spreekwoord van
toepassing: Als de vos zijn passie
preekt, boer pas op je ganzen.
Het laatste bietengeld oogst '88 is
weer op onze bankrekening bijge
schreven, een welkome aanvulling,
daar in deze voorjaarstijd weer een
grote aanslag wordt gepleegd op dit
saldo, hieraan is te zien de scheefge-
groéide verhouding van inkomsten
en uitgaven in de akkerbouw. De ui-
enprijzen zijn de laatste weken aan
zienlijk gestegen, maar weinig telers
profiteren hier nog van, 't zij door te
vroeg te verkopen toen de prijzen
een eerste aanzet kregen, 't zij dat de
kwaliteit van het produkt langer be
waren niet toeliet. Door deze "late"
prijsontwikkeling blijkt weer des te
meer dat we naar een TOP kwali
teitsklasse moeten die ook lang be-
waarbaar is, want nu schaarste komt
op deze markt willen ze onze uien
wel hebben, dat blijkt nu weer!
een redelijke opkomst kunnen ver
wachten.
Dit schrijvende d.d. 9 april kunnen
we vast stellen dat in ons gebied de
kleinste helft van de bieten is ge
zaaid-, de vroege aardappelen gepoot
zijn, gerst en erwten en kleinere ge
wassen zijn gezaaid en hier en daar
wat Bintjes zijn gepoot.
Zwaardere gronden, die afgelopen
najaar geëgaliseerd zijn vertonen een
betere bewerkbaarheid. Met een on
diepe grondbewerking kan men zelfs
in dit voorjaar een redelijk goed
zaadbed verkrijgen. Die percelen die
in de loop van de winter zijn ge
ploegd vertonen in het geheel geen
struktuur. Hier zal af en toe een
buitje uitkomst moeten bieden.
Door de mindere struktuur zijn de
bieten overwegend iets nauwer ge
zaaid dan in voorgaande jaren.
Er zijn problemen met ingekuild ui
enzaad. Bij het verzaaien blijkt dat
bij verschillende machines het om
hulsel kapot gaat en de gaatjes van
de precisiemachine verstopt raken en
er zodoende een onregelmatige zaai-
afstand ontstaat. Via de afnemer is
bekend gemaakt dat indien nodig
ander zaaizaad verstrekt wordt.
vervoer mag dan uit de tijd zijn, het
is weer een pootje van onder het be
drijf, terwijl van alle kanten wordt
gepropageerd dat we meer moeten
ondernemen dan domweg pro
duceren.
Ook de manier waarop het besluit is
gevallen doet het vertrouwen in het
demokratisch gehalte van deze koö-
peratie geen goed. Vanuit Zeeuws-
Vlaanderen is door leden en de
standsorganisaties aangedrongen in
ieder geval de komst van de V.O.W.
af te wachten. Alle argumenten zijn
zonder diskussie verworpen. Als ge
wone boer lijken we nergens grip op
te hebben. Helaas worden we nog al
eens gedwongen minder demokrati-
sche wegen te bewandelen.
Zoals nu pas bekend geworden is, is
onlangs een aantal akkerbouwers uit
onze streek met kollega's uit de pol
ders en Groningen op bezoek ge
weest bij het KNLC. Howel niet uit
genodigd werden zij toch toegelaten
tot de vergadering. In duidelijke
boerentaal zijn de grieven en wensen
op tafel gelegd die terecht verder
gaan dan wat de C.L.O.'s tot nu toe
hebben voorgesteld. Mede door deze
aktie tapt voorzitter Varekamp nu
uit een ander vaatje, en voor ons
wordt dat hoog tijd.
In de Nederlandse Suiker Industrie
is in de laatste jaren een versneld
streven op gang gekomen naar gro
tere verwerkingséénheden, de scher
pe waarnemer ziet al de contouren
van de fabrieken, die tot de blijvers
zullen behoren. Hopelijk kunnen
door deze ingrepen de bietenprijzen
op peil worden gehouden, waarvoor
het rendabel telen blijft, echter
meerdere bouwstenen dan rendabe
ler verwerking zullen daar aan moe
ten bijdragen.
Als drijfmest op een ekonomisch
voordelige manier kan worden inge
dikt, is het transportprobleem al
voor een groot deel opgelost. Het
ministerie van Verkeer en Wa
terstaat werkt op dit moment aan
een dergelijk plan, waardoor mest
veel gemakkelijker kan worden ver
voerd, bijvoorbeeld per schip.
In dat geval moet de drijfmest van
de boeren per tankauto naar inza
melpunten aan de kanalen worden
gebracht. Daar zouden ook de
grootschalige mestfabrieken moeten
worden gebouwd. Als bouwplaatsen
worden Weurt bij Nijmegen en
Maasbracht genoemd. De kosten
van het plan worden door Verkeer
en Waterstaat op 60 miljoen gulden
geschat.
De direkteur van Promest heeft zijn
twijfels bij het plan, omdat het eind-
produkt moeilijk verkoopbaar is.
De veldwerkzaamheden zijn op
SCHOUWEN-DUIVELAND nog
maar matig gevorderd. Door de ver
schrikkelijk slechte structuur heeft
men lang moeten wachten. De bo
venste laag is zeer hard, daaronder is
het nog "pik" (vooral op de zwaar
dere gronden), en op het niveau van
de ploeg voor hier en daar nog mod
der. Veel, zelfs oudere boeren, ver
tellen dat zij dit nog nooit zo hebben
meegemaakt.
De meest antieke en fantastische
werktuigen werden uit de schuur ge
haald. Houten slapers waar veel van
werd verwacht, werden al bijna
evensnel weer teruggebracht. Zij ble
ken slechts maar over de grond heen
te "bobberen". Het beste werk werd
nog geleverd door de aangedreven
eggen op een hoger toerental te laten
werken.
Dit alles wordt in de verleden tijd ge
schreven omdat (vandaag dinsdag)
de werkzaamheden nu weer groten
deels stil liggen wegens eerst een flin
ke hoeveelheid neerslag ca. 15 mm
vorige week en afgelopen nacht een
onweersbuitje van 2-5 mm. Gisteren
werd het land hier en daar al weer
bewerkt, zij het onder niet al te beste
omstandigheden. Al bij al lijkt het
dan toch weer geen vroeg voorjaar te
worden. Bemiddeld genomen zijn op
Schouwen-Duiveland de bieten voor
nog geen 50% gezaaid, nog zeer wei
nig aardappelen gepoot, moeten er
toch nog al wat peulvruchten wor
den gezaaid, en zit zelfs de gerst er
nog allemaal niet in. Vooral in
Schouwen, het westelijke gedeelte,
moet verhoudingsgewijs meer ge
beuren dan in Duiveland.
Met veel interesse worden in de pe
rioden van slecht weer de kranten
van de landbouwpers weer terhand
genomen om het nieuws van het
landbouwpolitieke front te volgen.
De stemming hier onder de boeren,
is er een van gelaten machteloos
heid, met een ingehouden woede.
Processen van een crisis in een be
paalde sector gaan altijd gepaard
met een aantal stadia, eerst het niet
willen geloven, dan de woede en het
wijzen naar de "veroorzaker", ver
volgens de acceptatie en tot slot het
inspelen op de nieuwe ontwikkelin
gen. Opmerkelijk is te zien dat je al
deze stadia kan waarnemen in je ei
gen gebied. De positie van onze ei
gen landbouworganisatie is daarin
geen gemakkelijke. Het hoofd
bestuur van de ZLM heeft nu una
niem gekozen voor het vragen van
een inkomenscompensatie, waarvan
de verstrekking op verschillende ma
nieren kan plaatsvinden. Hetzij via
een hectaretoeslag en/of BTW-
forfait verhoging en/of lastenver
lichting.
Duidelijk is voor mij wel dat wij
hiermee tot de bedelstaf zijn veroor
deeld. Hoe nodig deze maatregelen
ook zijn, mogen wij toch nooit uit
het oog verliezen dat de structuur
van de landbouw, met elke maatre
gel die wij verlangen van de overheid
(inclusief de EEG) er beter van
wordt.
In het licht hiervan kan een dergelij
ke compensatie alleen tijdelijk zijn
om over de problemen van vandaag
heen te komen. De vraag of er uit
eindelijk voor alle bedrijven nog een
plaats overblijft zal dan ook gesteld
gaan worden. Dat is het gevaarlijke
politieke element in het inkomens
compensatie voorstel, hoe noodza
kelijk dit o'ok is.
Vrijdag 14 april 1989
Vorige week was het weer mis
met het weer, want hevige regen
buien gooiden al het landwerk
weer stil. Twee dagen veel regen
betekent heel de week al het
voorjaarswerk plat. Toch zijn er
een week voordien al veel bieten
gezaaid, maar de struktuur van
de grond viel erg tegen op de
zware grond. Grondkluiten wa
ren er bij de vleet en daarom is
het gelukkig, dat het daarop weer
geregend heeft. Het bietenzaad is
daarom nu al gekiemd en de
grondkluiten zijn nu prima ge
weekt. Geen enkel voorjaar is
eender en dat merken we nu ook
weer bij het aardappels poten.
Alleen op de zeer lichte percelen
kunnen we soms poten, maar de
pencelen met een beetje klei er in
hebben nu nog een slechte struk
tuur van de grond. Deze grond
droogt ook niet en als we ook
maar een beetje wagen, dan zit
ten we direkt al goed in de klui
ten. Er is niets aan te doen en
daarom is het maar beter te
wachten met poten tot de grond
goed droog is.
Eind van deze maand poten be
hoeft helemaal geen bezwaar te
zijn en geeft geen mindere op
brengst, maar wel een betere
vorm van de knollen. Het is be
slist goed om eens op bezoek te
gaan bij een aardappelsorteerbe-
drijf. Als telers doen we dat te
weinig, want dan zien we pas het
verschil tussen de diverse partij
en. Dan komen we er pas achter
hoe de koopman deze partijen
moet opmengen om aan de nor
men telvoldoen.
Druk in de weer zijn we met dat
gewas aardappelen en wat bren
gen ze eigenlijk op als men onze
gemiddelde opbrengst over de
laatste 10 jaren bekijkt. Zijn de
boeren welke de laatste 20 jaren
geen aardappelen in hun bouw
plan hebben gehad zoveel slech
ter af dan wij die in al die jaren
wel aardappelteler waren? Nee is
het antwoord, want de kostprijs
van de aardappelen is voer de te
lers te hoog. Een dure inventaris,
een dure bewaarruimte, veel
kunstmest en gewasbescher
mingsmiddelen, prima grond,
renteverlies, krimp, blauw enz.
enz.
Met de bieten zijn we de laatste
tijd noodgedwongen bij de rooi-
kombinaties terecht gekomen en
dat werkt goed. Met de aardap
pelen zijn we en blijven we nog
solisten, Want al jaren willen we
er mee speculeren en dus mee
doen in die loterij. In onze ver
eniging voor bedrijfsvoorlichting
hebben we enkele jaren geleden
onze werkgroep ekonomie opge
doekt en dat hadden we juist niet
moeten doen. Nu heeft de tar-
westudieklub zich afgevraagd
hoe we nog boer kunnen blijven.
Zij is tot de slotsom gekomen,
dat op een bedrijf van 45 ha
met een eenzijdig bouwplan van
alleen maar wintertarwe, de boer
thans nog te redden is. Met zo'n
bouwplan zijn de kosten uiterst
laag en verliezen en verdienen
doen we er niet veel mee. Met een
kleine inventaris kunnen we ge
noemd gewas chemisch goed ge
zond en schoon houden.
Rekenen kan ons redden, of zien
we nog andere en betere oplos
singen? De doorsnee Hollander
werkt tot zijn zestigste jaar en de
boer tot zijn zeventigste. Een
sterker geslacht kan de minister
zich niet voorstellen.
