"Kleinschalige hoogwaardige landbouw heeft
in Zeeland door ideale ligging grote kansen!"
Zuid-Beveland heeft met 50 ha
suikermaïs nieuw akkerbouwgewas
Studiegroep v. Gent:
Komende jaren uitbreiding tot 1000 ha verwacht
"In Vlissingen is er naast of bij de Olaulijn plaats voor een rederij
die binnen twaalf uur produkten als groenten, fruit, vis, vlees en kip
pen over kan varen tot in het hart van Londen. Daar hebben we in
Zeeland 60 miljoen klanten voor de deur. Denk aan de groenteveiling
in Breda en de fruitveiling aan Kapelle." Een citaat uit het rapport
"De toekomst van Vlissingen, Walcheren, Zeeland begint vandaag"
dat door een aantal oud-ondernemers onder leiding van de in Vlissin
gen wonende gepensioneerde adjunct-directeur inkoop bij de Hema
drs. J.J. van Gent is samengesteld.
Vanuit grote betrokkenheid met de
toekomst van Zeeland heeft deze
denktank zich beziggehouden met de
ontwikkelingsmogelijkheden die
Zeeland heeft en moet benutten in de
periode tot 1992. De haven van Vlis
singen kan daarbij een positieve rol
spelen. De sectoren industrie, handel
en recreatie hebben enthousiast gera-
geerd op de nota, maar vanuit de
landbouw is de respons tot nu toe te
leurstellend. Van Gent: "Voor een
verdere ontwikkeling van de land
bouw zijn er gezien vanuit haar gun
stige ligging zeker mogelijkheden
voor Walcheren en Zeeland. België,
Engeland en Parijs liggen in feite
vlak bij. Als je dan weet dat de voor
uitzichten voor de graanteelt, de sui
kerbieten en de aardappelen niet zo
gunstig zijn dan wordt het tijd om
zich diepgaand te bezinnen over de
teelt van andere produkten en over
het produceren van een produkt met
veel betere kwaliteit. Dat vereist ons
inziens een mentaliteitsverandering.
In onze gesprekken met boeren en
vrij nauw bij deze bedrijfstak be
trokkenen merken we een zekere zelf
voldaanheid en gelatenheid. Men is
bovendien (te) traditioneel ingesteld.
Men beklijft teveel aan het eigen be
drijf." Volgens Van Gent moet wor
den gezocht naar mogelijkheden om
ook op de kleinere bedrijven lonende
teelten te krijgen. "Dat moet kun
nen. De toekomst is in ons land niet
aan de enorm grote oppervlaktes en
het massaprodukt."
Futuristisch
Hoewel de leden van de denktank
van Van Gent best wel inzicht heb
ben in de agrarische bedrijfstak heeft
men bewust als buitenstaanders een
aantal vragen op een rijtje gezet. De
ze zijn op het eerste oog misschien
vrij futuristisch en onnozel maar
voor de tuinbouw best een nadere
bestudering waard. Zo vraagt de stu
diegroep zich af of de vette klei op
Walcheren en elders in ons gewest
wel zo geschikt is voor andere dan de
bekende produkten. Gedacht kan
worden aan bosbouw, boomgaarden,
knolselderij, bollen, asperges enz.
enz. "Als je je fantasie laat werken
komen de vragen vanzelf. Is het mo
gelijk om de bovenlaag te verande
ren, kan de onderlaag eventueel
gemengd worden met de bovenlaag,
kan er zand op de kleilaag gespoten
worden, kan zand en klei vermengd
worden, kan de kleilaag vermengd
worden met korrels die ook gebruikt
worden voor kattebakken, kan de
structuur verbeterd worden met ver
malen steen uit de mijnen of fijnge
maakt puin, kun je kunstmatig
meertjes aanleggen om daar zoet wa
ter uit te halen? Van Gent samenvat
tend: "Het is dienstig te overwegen
om de Hogere scholen in Zeeland sa
men met Wageningen en/of Gent te
laten onderzoeken of de Zeeuwse
grondstructuur op betaalbare wijze
voor nieuwe teelten kan worden aan
gepast. De kosten van deze proefpro
jecten zouden door het ministerie,
EG-fondsen, coöperaties en banken
moeten worden gefinancierd.
Elders kijken
Veehouders en akkerbouwers zouden
zich kunnen beraden op het houden
van konijnen, maïskippen en kui
kens voor de slacht, op het produce
ren van maïs-eieren, 4 granen-eieren,
scharreleieren en peterselie en
Vrijdag 14 april 1989
paprika-eieren. Dit produkt brengt 3
cent per stuk meer op. Voorts zijn in
principe interessant pelsdieren,
scharrelvarkens en rundvleesmeste-
rijen waarbij de koeien vanaf drie
maanden voor de slacht vrijwel al
leen worden gevoerd met maïs het
geen een heerlijke smaak, het zgn.
"gemarmerde vlees" oplevert. Van
Gent en e.s. hebben ook suggesties
voor boerenzoons en -dochters die
na hun opleiding naar andere teelten
en banen zoeken: "Ga kijken in
Duitsland naar de verwerking van
vlees, ga kijken in Engeland wat ze
daar kunnen gebruiken en wat daar
de eetgewoonten zijn. Op die markt
moet Zeeland zich in de eerste plaats
richten. Ga ook kijken in België naar
de teelt van Azaleas's en Begonia's
en onderzoek de mogelijkheden voor
de teelt van groenten en bloemen
buiten en in de kas. Ga kijken in de
VS hoe ze daar vee afmesten en hoe
ze de hoogste melkproduktie per koe
bereiken. Ga een tijd van het eigen
bedrijf en onderzoek voor je iets be
gint kritisch de markt, de risico's, de
kosten en baten enz. Neem eerst op
kleine schaal proeven. Onderzoek
eventueel ook de mogelijkheden in
aanverwante ondernemingen, zoals
mesthandel, loonwerker, verhuurder
van landbouwmachines, handel in
tweedehands machines, transporton
dernemer, handelaar in allerlei agra
rische benodigdheden enz. enz.
"Kortom in ons gebied zijn moge
lijkheden voor een stuk levendigheid
en nieuwe bedrijvigheid waardoor
op kleinere stukken grond met veel
arbeid weer een boterham te verdie
nen is. Er zijn in ons land voorbeel
den te over van jonge starters die nu
eigenaren zijn van succesrijke onder
nemingen, niet alleen door het inspe
len op bepaalde behoeftes maar door
het creëren ervan. Hoogwaardige
kwaliteit van werk en produkt zal het
handelsmerk moeten zijn."
Steenkolen
In de nota hebben de heren ook flin
ke kritiek op het omgaan met aard
appelen: "Men gaat er bij de teler,
de handelaar en de winkelier mee om
of het steenkool is. Als je zo om zou
gaan met appelen....". Weer een paar
vragen: Waarom niet meer kwali
teitsnormen, waarom worden aard
appelen niet meer via de veiling
verkocht, waar zijn de merknamen,
waarom zorgen telers niet voor een
algehele begeleiding tot aan de su
permarkt en waarom zorgt hij niet
voor een toegevoegde waarde? Be
denk dit: "Voor een goede aardappe
len (geldt ook voor uien e.d.) wil de
consument best een betere prijs beta
len. Die betere kwaliteit krijg je door
ze te behandelen als appels. In kisten
leggen, per kist opslaan, verpakken
in zakjes zonder storten, stoten of
vallen, zakjes in plastic kratten in
J.J. van Gent.
plaats van gestapeld op rolcontainers
naar de supermarkt."
Volgens de studiegroep van van Gent
is het kopen van aardappelen door
de consument nu meestal een loterij
met veel nieten, vooral vanaf januari
tot aan de nieuwe oogst. De consu
ment snijdt vaak een kwart tot een
derde van de aardappel weg en zegt
dan "Jammer, een volgende keer be
ter". Overigens is ook de aardappel
groothandel een gok-instituut waar
niemand grip op krijgt. "Hier zit een
gat in de markt waar de teler zelf in
kan springen." De heer Van Gent
tenslotte: "We realiseren ons dat we
hiermee eigenlijk niets nieuws bren
gen maar we menen dat de landbouw
in Zeeland een flinke zet nodig heeft
en wakker geschud moet worden,
vandaar deze bescheiden maar wel
gemeende woorden."
J. Wierenga
Op Zuid-Beveland zal deze zomer
voor het eerst suikermaïs worden ge
teeld. Suikermaïs is in ons land een
betrekkelijk nieuw produkt en de
teelt vond tot nu toe op kleine schaal
plaats. Het handelsbedrijf Sun Corn
B.V. te Enschede pakt de teelt nu op
grotere schaal aan.
Sun Corn heeft drie telersgroepen
één in Zuid-Beveland, één in de
Hoekse Waard en één in de Noord
oostpolder. Het gaat hier in totaal
om enige honderden hektares waar
van 50 ha. suikermaïs op Zuid-
Beveland komt.
Suikermaïs is in feite een groentege
was. Bij de teelt gaat het om de zoete
maïs kolven. De grote kolven wor
den geoogst, geblancheerd en in
plastic folie verpakt. Na opwarmen
kunnen ze worden gekonsumeerd.
Het produkt wint in ons land snel
aan populariteit.
Van de kleinere kolven worden de
korrels gebruikt voor salades. Op
Zuid-Beveland hebben 23 telers een
kontrakt getekend met Sun Corn.
Deze telersgroep heeft inmiddels een
vertrouwenskommissie geformeerd.
Akkerbouwer Jos de Regt uit Kapel
le is één van de initiatiefnemers.
Eind vorig jaar, zo vertelt hij, is er
een eerste verkennende bespreking
geweest met de heer E. Logtenberg
van Sun Corn. De belangstelling was
groot. Er is toen 80 ha. opgegeven,
meer dus dan nu wordt ingezaaid.
De tijd om te beslissen was evenwel
kort en een andere beperkende fak-
tor was de 300 meter grens met snij-
maïs. Suikermaïs is namelijk een
kruisbestuiver. Daarom heeft een
aantal telers afgezegd.
Plasticfolie
Van de 50 ha wordt 16 ha. ingezaaid
onder plastic folie dat overigens na 3
maanden volledig door het zonlicht
is verteerd. Voor het inzaaien van dit
areaal (ook in de andere twee teelt-
gebieden gaat een deel onder folie)
heeft Sun Corn zelf een zaaimachine
Suikermaïs kan op vele manieren worden genuttigd, nl. als korrel van de
kolf, bij de barbecue en als salade.
aangeschaft. Het zaaien wordt ge
daan door een loonwerker. De overi
ge ha's worden ingezaaid met een ge
wone zaaimachine. Er is inmiddels
een strak zaaischema gemaakt. Te
beginnen op 20 april moet alles bin
nen 2 weken de grond in.
Op Zuid-Beveland wordt het eerste
gezaaid vervolgens de Hoekse
Waard en daarna de Noordoostpol-
der. Schuift het in Zuid-Beveland
door de weersomstandigheden op
dan wordt het ook in de twee andere
gebieden later. Afhankelijk van de
zomer is de zoete maïs onder plastic
na ca. 90 a 95 dagen rijp en die van
de koude grond na 110 dagen. Het
oogsten vindt plaats met een zelfrij-
dende oogstmachine van Sun Corn
terwijl de teler mee moet rijden met
een kieper om de kolven te kunnen
storten in een container. Het stro
blijft achter op het land als organi
sche stof. De oogst vindt plaats bij
20 tot 23% droge stof. Het suikerge
halte moet minstens 11% zijn. War
me, vroege grond is het meest ge
schikt. De teelt zal vanuit de Stich
ting Landbouwkundig Onderzoek
op Zuid-Beveland worden begeleid.
De Regt: "Het gaat hier voor ons
om iets nieuws. Het is dus in feite
een proefprojekt. We willen er veel
van leren. De SLO zal adviseren bij
aankoop van zaaizaad, de rassen-
keuze, de bemesting, de gewasbe
scherming en dergelijke. Twee HAS-
ers doen voor hun stage de verschil
lende waarnemingen. De SLO staat
overigens niet garant voor de
kosten.
De te zaaien rassen zijn Trophy, RS
4041 en Early Extra Sweet. Ze wor
den geleverd door Royal Sluis en
VanderHave. Er komt bij Vander-
Have ook een rassenproef.
Het kontrakt
De Regt zegt tevreden te zijn met de
kontraktvoorwaarden. Iedere teler
heeft een eigen kontrakt met Sun
Corn. "We zijn ervan uitgegaan om
de kosten en het risiko zoveel moge
lijk voor rekening te laten komen
van Sun Corn zoals zaaien, oogsten
en zaaizaad. De teeltkosten zijn voor
rekening van de boer. Er is een dub
bele prijs afgesproken; en tonnen
prijs van 50,per ton min tarra
en daarboven 9 cent per grote kolf
langer dan 17 cm en met een maxi
mum van 65.000 kolven. Een en an
der moet via bemonstering op het
bedrijf worden vastgesteld. Voor dat
de oogst plaats vindt wordt via een
globale bemonstering beoordeeld of
het gewas oogstwaardig is, dat wil
zeggen of er minstens 25% grote
kolven in het gewas zitten. Is dat niet
het geval dan hoeft Sun Corn het
produkt niet af te nemen en kan de
teler er vrijelijk over beschikken.
Het gewas kan dan gebruikt worden
voor CCM of snijmaïs. Kolven be
neden 12 cm zijn voor verdere ver
werking niet geschikt.
De Regt voegt er nog aan toe dat de
vooruitzichten van het produkt zoe
te maïs gunstig zijn. Hij schat in dat
er volgend jaar zeker 500 ha. suiker
maïs in Zeeland zou kunnen worden
geteeld. "Als telers zien we het wel
zitten. Volgens onze berekeningen
levert suikermaïs een goed saldo op
van tussen 3.000,en 5.000,
per ha. De teelt voor Sun Corn is
niet vrij: nieuwe telers moeten zich
tot de telerskern wenden om even
tueel mee te kunnen doen.
Kwaliteit
Volgens direkteur Ben Logtenberg
van Sun Corn is er vraag genoeg
naar suikermaïs vooral in West-
Duitsland maar ook in Nederland.
Probleem is in Nederland bij de teelt
de kwaliteit: maïs heeft warm weer
nodig. Daarom is het gebruik van
plastic folie ook zo belangrijk, niet
alleen voor de warmte overigens
maar ook tegen het uitdrogen van de
grond. "Ik hou mijn hart vast voor
mensen die zo gaan zaaien, zij lopen
een risiko. Bang dat ze later last zul
len krijgen van de plastic hoeven ze
niet te zijn". Over de Zeeuwse boe
ren is hij tevreden: ze willen wel
luisteren en hebben open oog en oor,
dat ligt in andere teeltgebieden wel
moeilijker. Logtenberg ziet op lange
termijn een verschuiving van de teelt
naar het Zuidwesten. "Over drie
jaar verwacht ik dat er 1000 ha sui
kermaïs in ons land kan worden ge
teeld waarvan viervijfde in het Zuid
westen dit dankzij de goede mentali
teit van de boeren en het klimaat.
Tenslotte waarschuwt hij nog: veel
boeren denken dat de teelt van sui
kermaïs goud waard is maar in de
praktijk valt dat tegen. Maar de
vooruitzichten zijn goed. Suikermaïs
is een nieuw akkerbouwgewas mits
we het areaal in de hand houden en
een kwaliteitsprodukt kunnen leve
ren want de konkurrentie is groot".
J. Wierenga
17
