Nieuwe ruimte
vanuit de Z.L.M. gezien
2fcO Jllhl
zuidelijke landbouw maatschappij
Nationale maatregelen
"Handpaard"
Subsidieverzoek voor nieuwe
vlasfabriek volgens enzymatisch
rootprocédé
Ongewisse
VRIJDAG 31 MAART 1989
77e JAARGANG NO. 3966
ÖTTD
land- en
tuinbouwblad
Recent bracht een groep Nederlandse landbou wjournalisten een bezoek aan de Sovjet Unie. Zij vielen met
de neus in de boter: zij waren getuige hoe voor het eerst sinds 70 jaar de burgers van de USSR bij parle
mentsverkiezingen hun stem uit konden brengen op niet tot het partij establishment behorende kandidaten.
Van deze nieuwe vrijheid in het kader van perestroika en glasnost is gretig gebruik gemaakt. Uitvloeisel van
de nieuwe politiek is ook het verder aanhalen van vooral economische banden met Europese landen. De
voedselschaarste dwingt tot een snelle ontwikkeling van de handel om op die wijze over de zo bitter noodza
kelijke valuta te beschikken. Op een grote landbouwbeurs (zie foto) die in dit kader plaatsvond in Moskou
was ook een drietal Nederlandse bedrijven vertegenwoordigd. Meer over de reis naar de Sovjet Unie de ko
mende weken in uw landbouwblad.
Het laatste jaar van een kabinet is meestal het jaar
waarin geoogst moet worden. Het kabinet Lubbers is in
z'n laatste jaar en de oogst die binnengehaald moet
worden lijkt plotseling niet zo overvloedig te worden als
verwacht. Alom binnen onze samenleving komen sig
nalen die erop wijzen dat men de bezuinigingen zat is
en wel eens wat extra's in het loonzakje wil hebben.
Eerst de chauffeurs en de politie en aansluitend de
ambtenaren en het verzorgend personeel. Voeg daarbij
de landbouw en het verhaal is compleet, 't Is altijd al
zo in het leven geweest; er moeten keuzen worden ge
maakt. Ook de regering zal hier niet onderuit kunnen
komen. Ook voor de landbouw zullen die keuzen ge
maakt moeten worden. Binnen de EG schijnt het niet
meer mogelijk iets te doen voor de landbouw. Toch lees
je nu ook, dat door de fraudes tegen te gaan er nog wel
wat kan gebeuren. Daar zit dus als het ware nieuwe
ruimte.
Niemand weet hoeveel er gefraudeerd wordt binnen de
Gemeenschap. Maar bedragen tussen de f 10 en f 20
miljard worden genoemd. Veelal is dit frauderen een
gevolg van de ingewikkelde regelingen. Men overweegt
nu lidstaten die hard tegen de fraude optreden, extra te
gaan belonen.
We zouden eerlijk gezegd ook wel eens precies op een
rijtje willen zien staan, wat de lidstaten aan nationale
maatregelen uitkeren. Maar dan ook echt eens alles!
We hebben wel eens de indruk dat Nederland op dit
punt zeker niet voorop loopt. Wanneer hier wat ge
beurt, wat in strijd is met de EG-regelingen worden er
terecht direct vragen over gesteld.
Wanneer we nu die ruimte nationaal zouden benutten
dan lopen we nog maar in dezelfde pas met de andere
EG-landen. Terzijde, zelfs Amerika heeft de laatste jaren
miljarden dollars in zijn landbouw gestoken.
't Is op zich niet merkwaardig dat zo'n kleine sector als
de landbouw overal bescherming geniet. Binnen het
economisch gebeuren is de landbouw nl. een onmisba
re sector. Landbouw is het "handpaard" van een ge
zonde economie en een ramp bij de voedselvoorziening
is desastreus. In Den Haag, Brussel, Moskou en Was
hington weet men wat dit kan betekenen. Denk maar
eens aan oorlogen, overstromingen, droogte en kern
rampen. Iedere zichzelf respecterende regering zal de
ontwikkeling van de landbouw goed in de gaten hou
den. Ook een goed onderhouden buitengebied is van
groot belang. We hebben nu reeds natuurgebieden
waar we geld instoppen, 't Is onmogelijk dit voor iedere
ha te doen en daarom zullen we ook hier moeten
bijstellen. Het gaat niet aan om van de ene op de ande
re dag alles te verbieden, wat we met goedvinden van
de maatschappij in vol vertrouwen jaren gedaan heb
ben. Juist op het punt van het milieu dreigt de politiek
met zijn eisen nu door te slaan.
Hier moeten ook verstandige keuzen gemaakt worden.
We kunnen genieten van de natuur en van successen
bij de bescherming ervan. We wijzen op de zeehond
Margrietje, die uit de Oosterschelde is weggezwom
men. Helaas kwam het dier terecht in de netten van
Onlangs is door "Flax Technology International", een
onderzoekbureau te Amsterdam dat zich specifiek richt
op de vlasverwerking, bij het ministerie van landbouw
een subsidie aangevraagd om de oprichting van een vlas
fabriek te ondersteunen. De subsidie is bedoeld voor de
exploitatie van een proeffabriek waarbij de verwerking
van vlas plaats vindt volgens het enzymatisch root-
procédé.
Het enzymatisch rootproces komt in de plaats van het
dauwroten. Dauwroten is vanwege de grote afhankelijk
heid van de weersomstandigheden een belangrijke beper
kende faktor voor uitbreiding van het vlasareaal en de af
zetmogelijkheden voor vlasprodukten. Volgens Van
Hoorn is het enzymatisch proces een eerste stap in een
reeks van bewerkingen. Verdere bewerkingen kunnen
een belangrijke meerwaarde opleveren. Vezels die vol
gens het enzymatisch proces zijn behandeld zijn in de
volgende schakels van de bewerking van gelijkmatiger en
betere kwaliteit dan vlas dat het dauwrootproces heeft
ondergaan. De proeffabriek zal een verwerkingscapaci
teit krijgen van 800 ton vezels per jaar (ca. 500 ha vlas).
De aangevraagde subsidie bestaat uit twee componenten:
een bedrag van 687.840,ter dekking van de exploita
tieverliezen van de proeffabriek gedurende de eerste twee
jaar, en bedragen van 1.100.000,voor procesont
wikkeling en 1.260.000,voor produktontwikkeling.
In het subsidieverzoek stelt ir. M. van Hoorn van "Flax
Technologie International" voor dat mocht het budget
van het ministerie onvoldoende ruimte bieden om dit be
drag van deze tweede component te Financieren, de be
dragen die beschikbaar zijn gesteld aan Wageningse on
derzoeksinstituten aan de op te richten exploitatiemaat
schappij in beheer te geven."Bekend mag worden veron
dersteld, dat deze instituten wegens een gebrek aan ge
schikt personeel en slagvaardigheid niet in staat zijn om
tot perspectiefrijke prestaties te komen ten aanzien van
de ontwikkeling van vlas (en hennep) als vierde gewas.
Overigens sluit deze gedachte nauw aan bij uw wens om
het landbouwkundig onderzoek te privatiseren", aldus
de heer Van Hoorn in zijn subsidieverzoek.
In een begeleidend sectorstructuurplan voor vlas stelt de
subsidie-aanvrager onder meer dat de Europese akker
bouw grote behoefte heeft aan nieuwe gewassen, en dat
daarom het instrument van de EG-subsidies gebruikt zou
moeten worden om het vlasareaal te vergroten. Om deze
reden zou er een (basis)-premie per ha. vlas moeten ko
men. Ook zou de ondersteuning van de zaaizaadproduk-
tie hoger moeten zijn. Verder zouden investeringen on
dersteund moeten worden, op basis van verwerkings
capaciteit.
een vissersvaartuig. Het andere verhaal was de goede
hoop van deskundigen van staatsbosbeheer dat de
Oostduitse bevers in de Biesbosch reeds deze zomer
voor een nageslacht zullen zorgen. Dat is hoopvol. Het
is enerzijds juist dat we ons in 1989 zulke zaken kun
nen en willen permitteren. Anderzijds zeggen we ook:
er zijn nog veel meer en niet minder belangrijke zaken,
die we zeker niet uit het oog mogen verliezen. We
staan voor moeilijke keuzes. Voorzitter H.C. van der
Maas heeft vorige week ook een suggestie voor een
keuze gedaan (ZLM-blad 24 maart jl.). Dat was geen
geringe. We meenden hierop te moeten inhaken en
stellen dan ook dat er binnen de marges van Brussel en
Den Haag zeker mogelijkheden zijn die waargemaakt
moeten kunnen worden.
Tot eind april zullen we in het ongewisse gelaten wor
den wat de eindvoorstellen van Brussel betreft. Het
melk- en rundveevleesjaar is voorlopig tot 30 april ver
lengd. Dat is lang en intussen gaan de GATT-partners
ook nog overleg plegen met elkaar en niet alleen over
de landbouw. Belangrijke weken dus! Intussen maakt
de boer ook zijn keuzes in zijn eigen bedrijf. De keuze
wat hij zal zaaien is allang gemaakt. De keuze wanneer
hij gaat zaaien, die moet hij nog maken en die hangt
van vele factoren af. Zo zal het ook met de andere keu
zes zijn. Eén ding staat voor de boer vast: hij zal zaaien!
Moge de keuze van Brussel en Den Haag zijn dat een
gezonde boerenstand binnen de EG en Nederland over
eind gehouden moet worden!
A.H. Munters
