uit dew
praktijk
RONDDE
Akkerbouw in de knel
Bij Nederlands kostennivo voor
wereldmarkt produceren kan niet
Biggenprijzen fors gestegen, prijzen slachtvarkens dalen
Aktie voeren helaas het enige middel om
nog wat gedaan te krijgen in Den Haag
Luwte nog niet weergekeerd
Afgelopen week viei er plotseling
zo'n 30 mm water op onze WEST
ZEEUWS-VLAAMSE akkers, een
hoeveelheid waar we eigenlijk niet
op zaten te wachten. Het is half
maart en we wilen aan de gang, want
het is nu mooi tijd om kunstmest en
zaaizaad aan de grond toe te ver
trouwen. De kollega's die in februa
ri, met wat risiko, plantuien of zo
mergraan hebben geplant en ge
zaaid, kunnen tevreden zijn. Als het
nu nog de grond in moet is de top er
af en na de vele regen is de grond
vooralsnog niet in de goede konditie
voor een bewerking.
Dat een goede drainage goud waard
is bleek ook nu weer. Voor het week
end werd er hier en daar weer al
kunstmest gestrooid. De wintertar
we spuiten met alleen kleurstoffen
zal waarschijnlijk niet meer lukken,
omdat het onkruid al flink is ont
wikkeld. Bij een beetje temperatuur
kunnen we natuurlijk al groeistof
toevoegen. Lukt dit ook niet dan
kunnen we later nog naar andere
middelen grijpen die helaas duurder
zijn maar wel een prima resultaat
kunnen geven. We zijn benieuwd
hoe een ieder zijn bouwpan zal in
vullen, het is voor velen een puzzel.
Veel uientelers gooien het bijltje er
bij neer en over de resultaten van de
aardappelteelt kunnen we ook niet
roepen, maar wat dan wel? Een van
de alternatieven, de veldbonen, lijkt
ook weer uit onze streek te verdwij
nen, voor de loonwerkers zijn de
speciale zaaimachines een strop ge
worden. Een heel klein lichtpuntje is
dat er weer wat teunisbloemen zijn
gekontrakteerd.
Onlangs onderzocht het LEI een an
der alternatief: de mini-kamping.
Per uur is er in vergelijking met het
traditionele bedrijf nog wel wat te
verdienen maar als je van 16,—
per uur uitgaat, wat misschien nog
wel te hoog is, kom je al snel goed
voor de dag. Een nadeel is ook dat
het meeste werk in het zomerseizoen
valt, zodat de meeste arbeid op de
schouders van de vrouw komt en er
nog geen lege uren opgevuld wor
den. In ons gebied hebben we nog
een ekstra nadeel dat er een limiet
van vijf eenheden per bedrijf is, dit
in tegenstelling tot Walcheren en
Schouwen. Of uitbreiding wenselijk
is laten we in het midden, maar
voorzieningen die intensiever ge
bruikt worden kosten uiteraard
minder.
Terugkijkend op de eerste aktie-golf
kunnen we organisatorisch tevreden
terugkijken. We namen met zo'n
100 trekkers deel aan de estafette.
Het ziet er niet naar uit dat in WAL
CHEREN 't gezegde 'een vroege Pa
sen geeft een vroege uitgang' be
waarheid wordt, hoewel beide met
de cyclus in de natuur te maken heb
ben. De grond ligt er koud, nat en
taai bij, we zullen ons geduld op de
proef moeten stellen.
Volgens een definitie is struktuur
van de grond iets wat geen geleerde
kan omschrijven, maar wat elke
boer kan onderkennen. Maak ge
bruik van deze kennis. Over geduld
gesproken, het blijkt nu wel dat voor
veel akkerbouwers de maat vol is om
voor de kop van jut te fungeren in de
samenleving in zijn totaliteit, en in
die van de landbouw met de grote L.
Prijsverlaging, verdringingseffekten
en milieumaatregelen komen als een
overval over ons heen, dit roept ak-
tie op.
Zowel regionaal als landelijk hebben
we een goede publiciteit gehaald,
zonder veel overlast. Ook in Den
Haag waren wij als Zeeuws-
Vlamingen aanwezig. Vooral door
de blokkade van het Ministerie werd
goed duidelijk dat het menens is
voor de akkerbouwers, nu voor ve
len het financiële gat zo langzamer
hand niet meer te dichten is. Ook
hier kon de burger via radio en tv
een redelijk beeld krijgen van de uit
zichtloze situatie. Helaas dringt het
bij Braks en de politici in de Tweede
Kamer nog niet erg door.
Nog steeds hetzelfde liedje, ekstensi-
veren voor het milieu, intensiveren
met grove groente, bedrijfsvergro-
ting, nieuwe gewassen. Wij in de
praktijk weten dat het al allemaal
geprobeerd is. We weten ook dat het
ten enenmale onmogelijk is voor de
wereldmarktprijs te produceren ter
wijl alle bedrijfskosten op een Ne
derlands nivo liggen. Wellicht moe
ten we harder optreden voor hun bril
eens helder wordt. Jammer dat het
zo moet.
De zeer geringe neerslaghoeveelhe
den in de maanden januari en fe
bruari zijn in MIDDEN- en OOST
BRABANT als .een bijzonderheid te
beschouwen. De hoeveelheid is on
geveer de helft van normale omstan
digheden. Nu is het begin maart en
de kans op vorst wordt steeds klei
ner, maar blijft in theorie aanwezig.
Nachtvorsten kunnen in maart en
april op grote schaal voorkomen.
Vanwege de relatief vrij hoge tempe
raturen in de afgelopen maanden is
de temperatuursom fors gestegen.
De 280°-grens is al bereikt. De magi
sche 180°-grens is op diverse plaat
sen begin februari al bereikt. Het
zeer vroege tijdstip van de
180°-grens heeft bij de veehouders
een afwachtende houding teweegge
bracht. Men kijkt de kat uit de
boom. Men wil graag wat meer ze
kerheid. In een ogenblik kan je in
winterse omstandigheden geraken.
Je loopt kans op b.v. uitspoeling van
de kunstmest e.d.
Op het moment is een flinke diskus-
sie gaande, over het gebruik van
kunstmest (met name stikstof (N).
Uit de milieuhoek gaan stemmen op
om een forse heffing op te leggen.
Deze heffing zou de kunstmest 2 a 3
keer zo duur maken, voor de diverse
akkerbouwers en veehouders is dit
een niet te verteren zaak. Dit is een
nog zwaardere aanslag op het inko
men. Waar gaat het naar toe, de mi
lieuomstandigheden gaan steeds
zwaarder wegen.
De biggenprijzen bij de fokkers (ver
meerderaars) zijn de laatste maan
den fors gestegen. Het was hard no
dig. De vermeerderiijgsbedrijven
krijgen momenteel ƒ120,per
big. Vergelijk je met ongeveer 3
maanden geleden (het dieptepunt)
dan is dit een opbrengstverhoging
van ƒ45,— a ƒ50,— per big, dat
afgeleverd is. Bij langer voortduren
de lage prijzen zou dit katastrofale
gevolgen kunnen hebben. De inte
ring op het eigen vermogen was zeer
ingrijpend.
In tegenstelling tot de biggenprijs is
10
het prijsnivo van de slachtvarkens
dalend. Bij de slachterijen is een
zware konkurrentieslag aan de gang.
Men wil de slachthaken volhouden.
Gevolg is dat uitbetalingskapaciteit
sterk vermindert en op den duur fail
lissementen tot gevolg kan hebben.
Voor de boer een slechte zaak, voor
het verwerkende bedrijf de nekslag.
Onlangs is bekend geworden, dat het
ministerie van landbouw in de rund
veehouderij maksimum normen gaat
stellen aan de veebezetting per ha.
Als norm wil men 3 koeien per ha
hanteren. Dit komt overeen met on
geveer 125 kg P205/ha. Men wil
hiermee vooruitlopen op het jaar
1992, als in Europa de binnengren
zen gaan wegvallen.
Voor menig rundveebedrijf is de
veebezetting hoger dan 3 koeien per
ha. Ook hier komen de vrijheden
van de boer in het geding. Een mo
gelijk voordeel in een latere fase zou
kunnen zijn, dat de superheffing
aanzienlijk soepeler gehanteerd kan
worden.
De praktijk van vandaag is bezig
zijn met de toekomst. Ook in ons
akkerbouwgebied NOORD-
BEVELAND maken we ons erg
druk over de toekomst van de akker
bouw en over ons eigen bedrijf. We
zijn momenteel bezig met de voorbe
reidingen voor het nieuwe oogstjaar,
leveren aardappelen en uien van het
vorige jaar.
En daar tussendoor is steeds in je ge
dachten: maar hoe verder? Hoe zal
het over 10 of 20 jaar zijn in de ak
kerbouw en op ons eigen bedrijf?
Het zijn allemaal onzekerheden
waar we eigenlijk al jaren mee leven,
maar die ons nu zo bezighouden dat
we bereid zijn aktie te voeren.
In de afgelopen jaren is gebleken dat
een Noord-Bevelandse boer niet ge
lijk vooraan staat om aktie te voe
ren. Maar diegenen, die maandag
morgen bij het Landbouwcentrum
in Goes aanwezig waren, weten dat
er veel Noord-Bevelandse boeren
met hun vrouwen waren. Nu we zo
ver zijn, zo ver gedwongen zijn, nu
zullen we ook door moeten blijven
gaan.
Ik ben er van overtuigd dat dat (he
laas) het enige middel is om nog wat
gedaan te krijgen van minister Braks
en niet te vergeten van minister Nij-
pels. Er zijn nog steeds op EG- en
landelijk nivo, mogelijkheden om
akkerbouwers tegemoet te komen.
En dat zulen we, denk ik, steeds
weer aan moeten tonen aan en moe
ten eisen van politiek Den Haag.
Ik hoop dat iedereen samen bezig wil
blijven met zich te laten horen over
de benauwde positie, waarin we ver
keren. Ook al zal dat heel wat tijd en
energie van ons vergen. En met ie
dereen bedoel ik dan ook werkelijk
iedereen: boeren, hun vrouwen en de
jongeren!
Aktuele teeltinformatie IRS
via de telefoon
Ook dit jaar verstrekt het Instituut
voor Rationele Suikerproduktie
(IRS) weer teeltinformatie over sui
kerbieten via een telefonisch ant
woordapparaat. Doet zich een be
paalde situatie voor die de aandacht
van de bietentelers vraagt, dan
wordt hierover een boodschap opge
nomen. De informatie heeft vooral
een attenderend karakter.
Het antwoordapparaat is vanaf 15
maart weer te bereiken via het num
mer 01640 - 56800.
Akkerbouw in 't Walcherse (70%
v.d. kultuurgrond wordt beteeld met
akkerbouwgewassen) wordt al van
ouds bedreven, veelal in kombinatie
met veehouderij, tuinbouw en fruit
teelt en van recentelijker datum met
rekreatieve aktiviteiten. Geheel of in
deeltijd werken hebben veel kolle
ga's al aangevat ter inkomenson
dersteuning. Een minderheid heeft
zich gespecialiseerd in zuiver akker
bouw en investeringen gedaan in
grond, machines en gebouwen, om
zo ver dit was te overzien zich voor
de toekomst zeker te stellen. Be
drijfsbeëindiging in een bepaald
tempo wordt ook in ons gebied
maatschappelijk aanvaard.
De uitspraak dat de akkerbouw een
minderheid is en geen ekonomische
waarde van betekenis heeft, doet ve
len pijn, je zult maar voor 't geheel
of gedeeltelijk financieel van zo'n
bedrijf afhankelijk zijn. Let wel,
ook een minikamping is verbonden
aan een landbouwbedrijf door de
gestelde vogels voor eksploitatie.Tel
je de gehele produktie verwerkingen
afzet kolom van de akkerbouw bij
een dan is de betekenis groter dan
wordt weer gegeven. We houden dan
nog geen rekening met randeffekten
van grootschalige landschapverzor
ging en leefbaarheid ten plattelande
De solidariteit waar velen op ge
hoopt hadden om het aanpas
singsproces in de akkerbouw te tem
poriseren blijkt toch niet alom aan
wezig te zijn. Afgelopen week
hoorde ik de opmerking, de krisis is
nog niet diep genoeg om op een lijn
te komen. Moet je daar als land
bouworganisatie op wachten, de ver
antwoordelijkheid ligt juist daar om
die diepte te voorkomen.
Diegenen die in Den Haag zijn ge
weest op 1 maart jl. hebben ge
proefd wat er leeft bij velen in de ak
kerbouw, geprofileerd door diege
nen die daar waren. De inzet, het af
zien, het verkouden nat op straat, de
gedrevenheid, verbetenheid en de
grimmigheid die daar tot uiting
kwam. Dit moet indruk» gemaakt
hebben voor diegenen waarvoor het
bedoeld was, al zullen ze dit wel ont
kennen.
Dat een landbouwtrekker voor
meerdere doeleinden een krachts- en
machtsmiddel is, blijkt nu wel! Je
kunt verschillend denken en spreken
omtrent het aktie voeren op straat,
het recht van demonstratie is alge
meen erkend. Het wapen van sta
king (een krantloze week) om eisen
af te dwingen is niet te verwezelijken
in onze sektor. Produkten niet afle
veren, daarmee snijdt men in eigen
vlees, want dan leveren anderen het
wel, waar die dan ook wonen, wat
dat betreft is de wereld te klein.
Zodra het weer 't toelaat zullen de
akkerbouwers weer te vinden zijn
waar ze thuis horen, op de boerderij
en de akkers. Daar is zijn werk, daar
zal hij het ook moeten verdienen,
daar zijn we allemaal wel van over
tuigd, aktievoerders en thuisblijvers.
We willen echter door de maat
schappij een eerlijke kans geboden
worden.
De afgelopen weken is een stuk ge
schiedenis geschreven, op de straat,
wat velen toch aan 't denken zal
moeten zetten, en diegenen die zich
verantwoordelijk voelen zullen daar
niet om heen kunnen.
Vandaag op de vroege maandag-
morgen vernamen we via de
radio-nieuwsdienst dat het Land
bouwcentrum in Goes was ge
blokkeerd door boze boeren met
landbouwtrekkers. Na enkele da
gen van aktie leek het er op, dat
de luwte op onze bedrijven was
weergekeerd en eenieder weer
zijns weegs ging. Het afbraakbe
leid voor de akkerbouw zit de
boeren nu bijzonder hoog. We
gens het verbod van een groot
aantal gewasbeschermingsmidde
len zal de vervuiling op de perce
len van onze bedrijven jaarlijks
toenemen. Onkruid en planten
ziekten betekenen armoede voor
de producenten en slechtere kwa
liteiten voor de konsumenten. De
boerenstrijd welke zich nu open
baart is al een poos in de gezin
nen merkbaar. Dat kan en mag
niet zo blijven, want dan houden
we geen landbouw meer over.
Ten tijde van de Stichting van de
Landbouw werd er een ander en
een beter landbouwbeleid ge
voerd. Dat moet nu nog kunnen
en waarom moeten nu eerst nog
zoveel boerengezinnen veronge
lukken?
Nu we dit schrijven is het weer
bijna half maart. De kalender
gaat door, maar daar staan we
veeal niet bij stil. 'Maart roert
zijn staart', is een bekend spree
kwoord, maar de weersverwach
tingen komen wel eens anders uit
dan we eerst verwacht hadden.
Voor ons gevoel begint heet er nu
op te gaan gelijken, dat we steeds
meer naar vast weer toegaan en
al gauw kunnen gaan starten met
zaaien en poten. Toch voorspelt
de Bilt voor de eerstkomende da
gen nog wat storm en regen. Be
hoorlijk wat geduld hebben we
dus nog steeds nodig in dit
voorjaar.
Meer dan ooit is het daarom nu
tijd om de kiembakjes met poot-
goed uit de glazen bewaarplaats
naar buiten te rijden. Op deze
wijze krijgen we sterke scheuten
welke elastisch blijven en zich
machinaal goed laten verwerken.
De pootaardappelen moeten zo
bewaard worden, dat ze niet be
vriezen, niet verbroeien en niet te
veel uitlopen. Om bevriezen te
voorkomen moet de temperatuur
boven de nul graden blijven en
om verbroeien en uitlopen tegen
te gaan moet de temperatuur zo
laag mogelijk zijn. Het uitlopen
wordt verder nog tegengegaan
door bewaring in het licht. Bij di
verse rassen is de mate van uitlo
pen nog zeer verschillend en
daarom dienen we op de bewa
ring van ons pootgoed immer
zeer attent te blijven. Voor het
verkrijgen van prima pootgoed is
het gebruik van goed voorge-
kiemde pootaardappeen noodza
kelijk geworden. Door goed voor
te kiemen krijgen we een gelijk
matiger en vroeger gewas. Deze
laatste troeven kunnen we niet
missen, want voor zulke partijen
is immers ook al vroeg een koop
man te vinden.
Pas geleden zijn we in Parijs naar
de grote landbouwtentoonstel
ling geweest. Als men daar zo
rond loopt zou men vermoeden,
dat men de enige hollander is,
maar er komen er ook met auto
bussen vol. Er is zoveel te zien,
dat men meerdere dagen daar
moet vertoeven om te zien wat
men eigenlijk wil zien. Onder
gronds in de metro valt er ook
nog wat af te reizen en bij elkaar
is het een geweldig grote gebeur
tenis welk voor herhaling vatbaar
is om jaarlijks te gaan bezoeken.
In Parijs hebben we nog een ont
dekking gedaan, dat als mannen
uit elkaar gaan, zeggen ze: 'Au
revoir'; als vrouwen uit elkaar
gaan, blijven ze nog een hele tijd
staan praten en er zijn er daar
veel meer dan hier in Holland.
Vrijdag 17 maart 1989
