CZAV kon vorig jaar
dank/ij groeiende
klantenkring
marktpositie versterken
Mr. F.J. Olieman CSM waarschuwt voor
te ver uiteenlopen graan- en bietenprijzen
Standsorganisaties Schouwen-Duiveland
vragen oordeel leden over
detailstudie (zoet)watervoorziening
Suiker Unie versterkt topstruktuur
Gevaar is groter isoglucose-kwotum
Produktie bloeiende planten breidt sterk uit
Eksport Zeeland
loopt als trein
De algemeen-direkteur van de Suiker divisie van de CSM, ir. F.J.
Olieman heeft maandag 9 januari jl. op de zeer druk bezochte alge
mene vergadering van de Bietentelersvereniging Noord- en Zuid-
Beveland in de Jeugdhoeve te 's Heerenhoek gewaarschuwd voor een
te ver doorgevoerd verschil tussen de graanprijzen en de bietenprij
zen. 'Dat gaat op den duur tot spanningen leiden die een verschuiving
naar een groter isoglucose-kwotum tot gevolg kunnen hebben. Het
gegeven dat nu twee grote Europese industriën nl. Late en Lyle en
Ferruzi zowel suiker als zetmeel/isoglucose belangen hebben zal een
dergelijke verschuiving vereenvoudigen'.
De heer Olieman hekelde de opval
lend agressieve reklame voor niet
suikerhoudende artikelen en zei het
geheel eens te zijn met de konsumen-
tenbond die stelt, dat er nog te wei-
nie.hekend is over de eventuele scha
delijke bijwerkingen vnr i unctTV^-_
ge zoetstoffen.
Over de prijs voor C-bieten zei de di-
rekteur Suiker-divisie dat deze zeker
niet kunstmatig opgevoerd mag wor
den met toeslagen e.d. 'Niemand
kan en mag belang hebben bij het
stimuleren van de teelt van C-bieten
omdat dit zowel ekonomisch als po
litiek struktureel gevaarlijk is'. CSM
zal dit jaar opnieuw bezien of uitbe
taling naar kwaliteit zin heeft. De
aandacht voor de tarrabeperking
heeft volgens de direkteur goed ge
werkt; ze was dit jaar 4% lager dan
\rr\riQ_ ja nr t-ïij WiPPrlpod1* 00,1
hand van produktiecijfers dat de
toename van de wereldsuikerpro-
duktie voor een meer dan evenredig
deel door de bietsuiker wordt ver
oorzaakt. De produktie en kon-
sumptie komen in 1988/89 op ruim
108 miljoen met elkaar in evenwicht
bij een kritische voorraad van 30%
van het verbruik.
Bietenprijs
Bij CSM zal de zgn. éénjarige
bietenprijs uitkomen op ƒ99,a
ƒ100,per ton bieten. Dit is
ƒ4,a ƒ5,meer dan vorig
jaar. Daar komt nog een meerja
rige toeslag bij die nog niet be
kend is maar zeker zoveel be
draagt als vorig jaar (ƒ9,25). Per
saldo voor de CSM-telers een ho
gere prijs dan in 1987. Het eksak-
te bedrag zal pas in maart bekend
zijn. Voor de C-bieten zal de
ƒ40,— van vorig jaar zeker ge
haald worden.
1391
Olieman relativeerde voor de land
bouw het belang van 1992. 'Een rage
die niet het begin of eindpunt is van
veel veranderingen maar slechts een
station onderweg. Het jaar 1991 is
van groter belang voor de suiker
want dan loopt de marktordening
voor suiker af. Olieman verwacht
dat het suikerkwotum voor de totale
F.J. Olieman
EG in 1991 iets kleiner zal worden
maar het huidige kwotumsysteem
zal in grote lijnen onveranderd blij
ven. Voor de akkerbouw zullen
kostprijsverlaging en efficiencyver
betering sleutelbegrippen zijn. Hij
stelde daarbij de CSM als voorbeeld
waar de verwerkingscapaciteit door
een sanering nu aanzienlijk groter is
dan in 1972, met veel minder mensen
en een aanzienlijk lager energiever
bruik. CSM blijft vasthouden aan
de stelling dat de akkerbouw niét al
leen voedsel produceert maar ook de
grondstoffen levert voor de bio
chemische industrie. Er zijn volgens
de CSM-direkteur voldoende moge
lijkheden om op enige termijn weer
een gezonde akkerbouw in Neder
land te hebben.
Vergelingsziekte
In de middagvergadering vertelde
teeltdeskundige J. Wisse dat de
schade als gevolg van de vergelings
ziekte wordt geraamd op ƒ300,—
per ha. Oorzaak de zachte winter en
de ongunstige spuitomstandigheden.
Voor bestrijden van de gevreesde vi
rusziekte Rhizomanie is er met het
beschikbaar komen van tolerante
rassen weer perspektief.
Ir. A.A.H. Smook, hoofdland-
bouwkundige van de fabriek te Bre
da, gaf met een diaserie toelichting
op de nieuwe bieten ontvangst.
In zijn openingswoord beklemtoon
de voorzitter J. Nieuwenhuyse dat
voorlichting en onderzoek voor de
akkerbouwpraktijk nodig blijven.
Hij wees met name op het onderzoek
naar resistente rassen bij Rhizoma
nie en op de geïntegreerde land
bouwsystemen. Wat Rhizomanie be
treft waarschuwde hij voorzichtig te
zijn met het uit laten graven van pol
dersloten: met de baggerspecie maar
ook met het heen en weer rijden van
de graafwerktuigen kan Rhizomanie
worden verspreid.
J. Wierenga
De standsorganisaties op Schouwen-Duiveland hebben dinsdagmid
dag hun leden in een eerste bijeenkomst op de hoogte gesteld van de
stand van zaken m.b.t. de plannen voor de zoetwatervoorziening op
Schouwen-Duiveland. Tevens werden in een drietal inleidingen de
mogelijkheden geschetst die de aanwezigheid van een zoetwatervoor
ziening voor de bedrijven biedt voor hun verdere ontwikkeling. Mee
gedeeld werd dat er een enquête onder de grondgebruikers zal wor
den gehouden over de vraag of men het al dan niet eens is met het
doen verrichten van een detailstudie naar de konsekwentics van de
zoetwatervoorziening voor het gebied van het waterschap. Kosten
300.000,—.
In zijn inleiding maakte ZLM-
kringvoorzitter L. van Gastel duide
lijk dat de enquête zeker niet is be
doeld om een "ja" of een "nee" te
krijgen op de vraag of de voorzie
ning er moet komen. De kosten van
de studie zullen door alle geschot-
plichtigen moeten worden opge
bracht en komen neer op een eenma
lige bijdrage van 20,— per ha. Het-
waterschap zal eventueel worden
verzocht de studie uit te voeren. De
enquêteformulieren zullen 9 februari
worden verzonden en dienen uiter
lijk 24 februari weer binnen te zijn.
Zij die geen formulier terug sturen
worden geacht voorstander te zijn.
Tijdens de bijeenkomst zette
ing. J.W. Busser van de Landinrich-
tingsdienst enige technische zaken
uiteen met betrekking tot het even
tueel uit te voeren zoetwaterplan.
Namens het Consulentschap in Goes
gaf ing. J.M. van der Weele o.m.
aan tot welke saldo-verhogingen een
10% intensivering van het bouwplan
kan leiden bij de beschikbaarheid
van zoet water. Gewassen die in dit
verband zeer interessant zijn, zijn
o.m. vollegrondsgroenten én bloem
bollen.
Ontvolking
Ing. J. Markusse van de SEV van de
ZLM stelde na inzicht te hebben ge
geven in de bedrijfsstrukturele situa
tie in enige ons omringende EG-
landen (in Engeland een bedrijfs-
grootte van 600 a 800 ha, in Frank
rijk van 200 a 300 ha) vast dat de be-
drijfsoppervlakte in ons land maar
van een zeer minimale omvang is.
Vergroting tot een bedrijfsomvang
als in Frankrijk of Engeland is fi
nancieel in feite een onmogelijke op
gave. Willen we zoveel mogelijk
boeren houden dan blijft eigenlijk
als enige alternatief intensiveren nog
over. "Doen we dat niet dan zal het
platteland ontvolken en de boe
renstand in aantal drastisch terug
lopen".
De dinsdag gehouden bijeenkomst
waarvoor overigens maar een matige
belangstelling' was, wordt nog ge-
Suiker Unie te Breda wil haar huidi
ge verhouding in de omzet tussen het
Suikerbedrijf en de deelnemingen
die ca. 65% tegen 35% is, over enige
jaar veranderd ziet in fifty-fifty.
Om deze evenwichtige opbouw zo
goed mogelijk te bereiken is op ad
vies van een organisatieburo beslo
ten de topstruktuur te wijzigen.
De huidige funktionele direktie
maakt daartoe plaats voor een zgn.
"gemengd model dat per 1-1-89
de volgende samenstelling gaat
krijgen: voorzitter hoofddirektie
blijft ir. A.W. Luitjens, hoofddirek-
teur financiën en controle wordt drs.
H.A. Baars, hoofddirekteur Suiker-
Vrijdag 13 januari 1989
bedrijf wordt ir. H. Vlam terwijl
voor de funktie hoofddirekteur Di-
versifikatie (deelnemingen) een va
cature is. Tot plaatsvervangend
hoofddirekteur Suikerbedrijf is be
noemd drs. W. Oosterhuis die tot 1
januari jl. de funktie van adjunktdi-
recteur agrarische zaken vervulde.
De heer J. Mulder tot genoemde da
tum commercieel direkteur zal vanaf
heden als adviseur van de hoofddi
rektie optreden op het terrein van de
diversifikatie. Naast de huidige raad
van commissarissen zal een nog - te
vormen Raad van Advies van exter
ne deskundigen Bestuur en Hoofddi
rektie bij gaan staan.
volgd door een 3-tal andere nl., op
20 januari 's-middags om 2.00 uur in
Dorpshuis "GosVerhof*' te Ooster-
land voor de ZLM-afdelingen Brui-
nisse, Oosterland, Nieuwerkerk en
Ouwerkerk, op 25 januari voor de
CBTB-kring in de Putmeet te Scha-
rendijke en on 6 februari voor de
ZLM-afdelingen Burgh/Haamstede,
Noordwelle, Scharendijke en Kerk-
werve in het dorpshuis te Renesse.
Aanvang 2 uur 's middags.
In een reaktie op het besluit van
Rijkswaterstaat dat er voor eind
1989 m.b.t. de zoetwatervoorziening
op Schouwen-Duiveland een defini
tieve beslissing op tafel, moet leggen
zegt kringvoorzitter v. Gastel dat dit
normaal gesproken geen probleem
hoeft te zijn. Als het gebied "ja"
zegt kan er ook voor 1 mei 1990 -een
tweede einddatum van Rijkswater
staat- daadwerkelijk met de werk
zaamheden zijn begonnen.
De eksport in Midden- en Noord-
Zeeland lijkt niet te stuiten. De
afgelopen jaren was steeds spra
ke van een voortgaande stijging.
Ook in 1988 is dit weer het geval.
Zowel bij het midden- en klein
bedrijf als het grootbedrijf is de
eksportsom fors gestegen. Daar
naast springen de investeringen
bij het grootbedrijf in het oog.
Na een terugval in 1987 zitten de
ze weer fors in de lift.
Over de gehele linie zijn de be
drijfsontwikkelingen in het
grootbedrijf duidelijk aange
trokken.
Het midden- en kleinbedrijf ver
toont eveneens een stijgende lijn,
zij het dat deze achterblijft bij de
landelijke ontwikkelingen. De in
vesteringen zijn daarbij te
leurstellend.
Over het algemeen ziet de
Midden- en Noordzeeuwse on
dernemer 1989 met vertrouwen
tegemoet. Men verwacht de in
geslagen weg verder te kunnen
blijven volgen. Dit zijn enige
konklusies uit de Enquête Regio
nale Bedrijfsontwikkeling 1988
in Midden- en Noord-Zeeland,
die door de Kamer van Koophan
del is gehouden.
De produktie van de te leveren plan
ten zal in 1989 naar verwachting met
12 procent toenemen. Dit blijkt uit
een enquête onder 1130 kamerplan
tenkwekers.
Boven het gemiddelde uitbrei
dingspercentage liggen de groep van
varens 15 procent) en de bloeien
de planten 18 procent). Bij de
tien belangrijkste potplanten wor
den sterke uitbreidingen verwacht
bij Saintpaulia 17 procent), Be-
De Koöperatieve Zeeuwse aan- en
verkoopvereniging B.A. (CZAV) in
Wemeldinge, heeft haar marktposi
tie in 1987/1988 dankzij een groei
van de klantenkring kunnen verster
ken. Dit vergroot de mogelijkheden,
zo schrijft de direktie in het pas ver
schenen jaarverslag, om vooral nu er
bij de bedrijven van de leden sprake
is van een weinig florissante situatie,
een ekstra bijdrage te leveren. Deze
bestond uit onder meer gunstige
prijzen voor bedrijfsgrondstoffen,
waaraan nog een ekstra nakorting
kon worden toegevoegd (gewasbe
schermingsmiddelen 4%, meststof
fen 1% en veevoeders 2%). Telers
van zaaierwten ontvingen over de in
1987 geleverde erwten een nabeta
ling van ƒ5,per 100 kg.
Nadat net als vorige jaren een ekstra
afschrijving, verband houdende met
de komende verlegging van het Ka
naal door Zuid-Beveland waaraan
het bedrijf gevestigd is, van
ƒ500.000,is toegepast resteert een
winst van ƒ647.000,voor de
CZAV. Het netto resultaat voor de
groep is ƒ1.590.900,(het vorige
boekjaar bedroeg ƒ2.034.400,
Van de winst zal ƒ943.000,aan
wettelijke en 647.100 aan de statu
taire reserve worden toegevoegd.
Van het resultaat werd ƒ141.900 ver
kregen uit eigen ondernemingen, en
1.449.000 uit ondernemingen waar
in de CZAV deelneemt.
De direktie spreekt haar tevreden
heid uit over de lichte stijging in de
gekonsolideerde omzet tot 91,9 mil
joen gulden. De CZAV heeft nl. met
ƒ4,5 miljoen gedaalde graanomzet
door de lagere graanopbrengsten
gonia 21), Dracaena 25) en
Yucca 20).
Uit een andere enquête blijkt dat het
glasareaal snijbloemen naar ver
wachting in mei 1989 met 3 procent
zal toenemen tot 3460 ha. Uit de ver
wachtingen van bollenkwekers blijkt
dat er in '88/'89 zo'n 3 procent meer
tulpebollen voor de produktie van
snijtulpen worden uitgeplant. Er
zullen naar verwachting 15 procent
meer narcissebollen worden a/'ge
broeid.
oogst 1987 vrijwel geheel weten te
kompenseren door omzetstijgingen
bij alle overige afdelingen. Boven
dien is er in de sektor waarin de ver
eniging opereert al twee jaar sprake
van omzetdalingen, die in de meeste
gevallen over deze periode 10 a 20
procent bedragen. De kostenontwik
keling geeft een stabiel beeld te zien.
In het afgesloten boekjaar bedroe
gen de kosten 1,5 procent meer dan
het jaar daarvoor.
Voor het volgende boekjaar ver
wacht de CZAV een forse omzetstij
ging van meer dan 10 procent, waar
mee de grens van ƒ100 miljoen ge
passeerd wordt. Deze verwachting is
onder meer gebaseerd op de aanzien
lijk grotere graanomzet, de inbreng
van de zustervereniging te Wouw
(waarmee zoals bekend een samen
werkingsovereenkomst werd geslo
ten) en de omzet van de nieuw opge
richte onderneming Agrimarkt-West
B.V. Deze B.V. (65 procent van de
aandelen bij de CZAV en 35 procent
bij Cebeco-Zuidwest) heeft als doel
de Agrimarkt- en Agrilandwinkels in
Zuidwest Nederland te eksploiteren.
Oogst 1988
Als voorlopige prijzen voor (oogst
1988) kwaliteitstarwe (Obelisk e.a.)
heeft de CZAV ƒ45,— per 100 kg
uitbetaald, voor doorsneetarwe (Ar-
minda e.a.) ƒ44,en voor brouw-
gerst ƒ50,In de loop van dit jaar
zullen de definitieve prijzen worden
vastgesteld.
Er zijn drie soorten tarwe en twee
rassen brouwgerst separaat opgesla
gen. Hiermee zit de CZAV aan de
grens van haar technische en organi
satorische mogelijkheden.
9
