Het kan wel, maar 'het gaat
niet van eiges'
p.j. zuid
geluid
Z.A.J.K
Kursus 'oriëntatie op
bedrijfsovername'
groot sukses
Heroverweging pacht: Groeiende
zorgen bij Agrarische Kommissie
Plattelandsjongeren brengen
bezwaren tegen O V-kaart naar
Tweede Kamer
Onderzoek naar kansen van plattelandsmeisjes
redaktie Henk Tegels
PJGN-nieuws
PJZ AGENDA
Delegatie met petitie naar
vaste kamerkommissie
Nu ook andere regio's
In Oost Zeeuws-VIaanderen is de
kursus suksesvol verlopen. Iedereen
is voor de kursus geslaagd. Het ge
middelde eindcijfer bedraagt 7.6.
Over de gastdocenten Jacques van
der Aa en Jan Kikkert is iedereen en
thousiast.
Voor het eerst in Zeeland, jawel
zelfs voor het eerst in Nederland
werd in de regio Oost Zeeuws-
VIaanderen een oriëntatiekursus
over bedrijfsovername georgani
seerd. De kursus kwam tot stand
door initiatieven vanuit het agra
risch jongerenwerk (ZAJK samen
met de RAK Oost Zeeuws-
VIaanderen). De kursus werd ver
zorgd door deskundige Sociaal Eko-
nomische Voorlichters, Jacques van
de Aa en Jan Kikkert. De Groene
School in Kapelle was formeel ver
antwoordelijk voor de kursus.
Gedurende 8 middagen togen zo'n
16 enthousiaste jongeren naar Axel.
Enthousiast waren zij in het begin
en nog steeds enthousiast waren zij
bij de afsluitende bijeenkomst op
dinsdag 10 januari. Na de laatste bij
éénkomst gaven Eddy Freyser, Mar
tin Dey en Rinus Steijn hun reaktie
op de kursus.
Op de vraag waarom zij zich destijds
opgaven voor deze kursus ant
woordde Martin: 'Ik schrik er tel
kens weer van hoeveel regelingen op
startende boeren afkomen. Af en toe
dreig ik door de grote hoeveelheid
regels en zo het overzicht te verlie
zen. Door een oriëntatiekursus over
bedrijfsovername te volgen heb ik
weer wat meer zicht op hoe alles in
elkaar zit. De kursus heeft aan mijn
verwachting voldaan. Eddy voegt
hieraan toe dat deze kursus 'slechts'
een eerste kennismaking is met be
drijfsovername. De EVTO-kursus
kan hier een heel goed vervolg op
zijn. Wil je een bedrijf suksesvol
overnemen dan is een vervolgkursus
als een EVTO kursus eigenlijk wel
vereist'.
Rinus Steijn vertelt dat hij zich zon
der al teveel grootse verwachtingen
heeft opgegeven. 'Ik las in de krant
dat er een kursus zou komen over
bedrijfsovername, gezien mijn eigen
toekomstperspektief wilde ik daar
wel eens iets meer van weten. Ach
teraf ben ik teVreden over de kursus.
Jan Kikkert (L), die samen met Jacques van de Aa de kursus heeft verzorgd,
ziet toe hoe een kursiste haar zopas behaalde diploma ondertekent.
Wat mij tegenviel is het geringe aan
tal kursusbijeenkomsten. Ik had het
gunstig gevonden als de kursus twee
of drie bijeenkomsten langer was ge
weest. Deze ekstra bijeenkomsten
zouden gebruikt moeten worden
voor verdieping van de stof. Ekstra
onderwérpen zijn niet nodig. Met
name het rekengedeelte van de kur
sus verliep erg snel. Daar had ik wel
wat meer tijd voor willen hebben.
Opvallend is dat Eddy en Martin de
ze konklusie volmondig beamen.
Martin voegt toe: 'Ik denk dat be
paalde kursusonderdelen pas echt
gaan leven als je je eigen bedrijfssi
tuatie tot inzet van berekeningen en
diskussie maakt. In een oriëntatie
kursus is daar niet zo veel ruimte
voor. Dat weet je vantevoren als je
aan een start-kursus gaat meedoen.
Iedereen is het erover eens dat wer
ken met persoonlijk bedrijfsgege
vens sommige mensen misschien wel
afschrikt. Maar Eddy, Martin en Ri
nus zouden daar zelf geen proble
men mee hebben.
door Renee Lommen (uit 'Plataan'
jaar '89)
'Ik voelde me er thuis, want ik was
gewoon onder mijn eigen mensen. Ik
was geen buitenbeentje, zoals op
school'.
'Door de vertrouwde omgeving
durfde ik gewoon de leiding te ne
men. Het ging eigenlijk heel van
zelfsprekend. Het was een goede
plek om dingen uit te proberen'.
Deze uitspraken zijn te lezen in een
onderzoekje onder meisjes van het
platteland, getiteld 'Het gaat niet
van eigens', geschreven door Heili
Bassa, momenteel werkzaam bij het
APJW.
Het onderzoek ging uit naar de be
lemmeringen en kansen van boeren
dochters bij keuzemogelijkheden
voor opleiding en beroep.
Door de ligging van een dorp en de
te overbruggen afstand naar de stad
zijn plattelandsjongerenorganisaties
voor meiden op het platteland één
van de weinige mogelijkheden op het
gebied van vrijetijdsbesteding. Te
vens een van de mogelijkheden om
zich te bekwamen in allerlei vaardig
heden. Van de tien ondervraagde
meisjes zijn er zes aktief (geweest) in
een plattelandsjongerenafdeling. Op
dit moment zijn ze tussen 25 en 35
jaar en vervullen bijna allemaal een
leidinggevende of koördinerende
funktie. Ze hebben ambitie om ver
der te gaan. Gewoon omdat ze lei
dinggeven leuk vinden. Al als boe
renkind hebben ze van heel nabij
Vrijdag 13 januari 1989
hun ouders, vooral hun moeder als
tastbaar vooreeld van hoe leiding ge
geven moet worden. 'Leiding ne
men, kordaat optreden, goed over
zicht houden over situaties, snel
besluiten nemen onder hoge druk'
en 'zowel zelfstandig kunnen werken
als in teamverband'.
Het bestuur als oefenplaats
De ervaringen binnen het platte
landsjongerenwerk stimuleerde hen
ook. 'Organiseren en regelen vind ik
leuk. Ik ging steeds meer leiding ne
men in de vereniging en daardoor
kreeg ik meer zelfvertrouwen. Stap
voor stap groeide ik in de organisa
tie, en nu gebruik ik mijn bestuur-
servaring in sollicitatiegebrekken'.
De geïnterviewden kijken met posi
tieve gevoelens terug op hun tijd in
de plattelandsjongerenorganisatie,
de oefenplaats in bestuurlijke vaar
digheden. Hoewel het lang niet altijd
gemakkelijk was. De eerste vrouwe
lijke voorzitter van een afdeling
(1985) herinnert zich de weerstand
die dat opriep.
Eenmaal er aan gewend, werkt het
stimulerend op andere meisjes. Als
je als meisjes iets zegt van de (tradi
tionele) taakverdeling, dan heet je al
gauw 'super-geëmancipeerd'.
Het zal geen verbazing wekken dat
de ondervraagden vinden dat platte
landsjongerenorganisaties meisjes
veel moeten kunnen bieden. Door
meer op meiden gerichte aktiviteiten
te organiseren, wordt het aantrekke
lijker voor hen. Zowel om deel te ne
Zeeuws Agrarisch
Jongeren Kontakt
Grote Markt 28
4461 AJ Goes
Tel. 01100-21010*
Eddy adviseert andere regio's om
het volgend seizoen ook zo'n kursus
te organiseren. 'Het is onvoorstel
baar hoeveel jongeren op de een of
andere manier worstelen met be
drijfsovername. Een RAK of een
vrouwenregiogroep mag deze men
sen niet in de kou laten staan. Bij
ons worden avonden over bedrijfso
vername altijd zeer goed bezocht.
Zeker de jongste groep leden komt
steevast op zulke aktiviteiten. Als je
als regionaal agrarisch jongerenwerk
de jongste groep wil bereiken, dan is
zo'n kursus 'oriëntatie op bedrijfso
vername' een ideale kursus. Immers
voor de jongste groep is een EVTO-
kursus vaak nog net iets te hoog ge
grepen. Als je even goede gastdocen
ten treft als wij hier, dan is sukses
bijna verzekerd'.
Voor meer informatie over een
oriëntatie kursus bedrijfsovername
kun je kontakt opnemen met Jac
ques Roumen, sekretaris van het
ZAJK.
Jacques Roumen
Onlangs sprak de Agrarische Kom
missie met Brinkman, de nieuwe Al
gemeen Secretaris van het KNLC
over pacht en daarmee samenhan
gende zaken. Een werkgroep van
verschillende ministeries heeft een
rapport uitgebracht om de pachtwet
te herzien. Financiën schreef en
Landbouw keek toe. Daarna heeft
het Landbouwschap haast gemaakt
met hun eigen rapport 'heroverwe
ging pacht'. Het rapport valt in
drieën uiteen: een deel gaat over
pachtnormen, een ander deel over de
waterschapswet en het derde deel
gaat over de pachtwet.
Een van de belangrijkste wijzigings
voorstellen is, de pacht voortaan af
te leiden van de agrarische op
brengst waarde. De pachtnormen
van nu gaan dan aan de kant. Aan
het huidige pachtnormenstelsel kle
ven veel bezwaren volgens de werk
groep pacht. Zij willen af van de
normen per grondsoort en indeling
naar kwaliteitsklasse met toeslagen
en aftrekken. Het is verouderd en
komt niet overeen met de opbrengst
mogelijkheden van die gronden. De
agrarische opbrengstwaarde (AO)
moet als maatstaf gaan dienen. Het
•is die waarde van de grond, waarbij
je als boer door goed ondernemer
schap een redelijke boterham kunt
verdienen. Het rendementspercenta
ge zou dan 2 of 3% van de AO moe
ten bedragen. Men is het (nog) niet
eens over dat percentage. Brinkman
voorspelde dat het nog jaren kan du
ren, eer dat zo'n systeem ingevoerd
gaat worden. De Agrarische Kom
missie hoopte dat bij wijzigingen
goed gelet wordt op de gevolgen die
het heeft voor quota en voor de
fiscus.
Waterschapswet
Met de nieuwe wet op het water
schap gaan pachters meebetalen aan
de waterschapslasten. Ze mogen ook
meestemmen. Een redelijk voorstel,
onder de voorwaarde dat de lasten
beperkt blijven tot die voor waterbe
heersing en een deel van de wegen.
De pachtprijs moet tegelijk dalen.
Pachtwet
De werkgroep pacht van het Land
bouwschap stelt een kortdurende en
tijdelijke pacht voor voor los land.
Er is geen recht op verlenging. Ver
der zou er naast de normale hoeve-
pacht een langdurige vorm mogelijk
moeten worden van bijv. 30 jaar,
maar dan zonder verlengingsrecht en
zonder voorkeursrecht. Daarnaast
wil de werkgroep de zgn. pachtdruk
beperken. Als de verpachter de
grond zelf in gebruik wil nemen, dan
hoeft hij maar twee jaar te wachten.
Ook stelt de werkgroep een aantal
maatregelen op fiscaal gebied voor,
zoals het afschaffen van de vermo
gensbelasting.
De Agrarische Kommissie conclu
deert dat al deze voorstellen de hui
dige pachtwet behoorlijk kunnen
ondermijnen. Verpachters willen al
leen zo liefst mogelijk een contract
afsluiten met een hogere pachtprijs.
Door het verminderen van de pacht
druk ontstaat grote onzekerheid
voor de pachter. Bovendien zou de
verpachte waarde kunnen gaan stij
gen, waardoor de fiscus deze waarde
aanhoudt voor bedrijfsovername.
Dat heeft echter grote en ernstige ge
volgen voor de bedrijfsovername.
men als om te organiseren, of in een
bestuur te gaan. 'Meisjes moeten be
wust worden van hun eigen kupnen.
Ze kunnen best plannen en organise
ren, en voorzitter of penningmeester
worden. Waarom moet een jongen
dat zonodig doen?'
Een konklusie is dat op het terrein
van de kadervorming meer aandacht
moet komen voor de positie van
meisjes. Juist besturen kunnen na
melijk een voortrekkersrol ver
vullen.
P.J.Z.-agenda voor 13 januari a.s.
Fijnaart: 21 januari langlaufen. Re
servedatum 11 februari. Kosten
ƒ34,75 p.p. Opgeven bij Bas Dane:
01687-2384.
Noord-Beveland: 27 januari diapre
sentatie over de natuur op Noord-
Beveland en het Zeeuwse. Deze
avond wordt verzorgd door de heer
Van Arenthals. Plaats: bar 'Concor
dia' te Wissenkerke. Aanvang: 20.00
uur.
Walcheren: 13 januari bowling.
Tijd: 20.30 uur tot 22.30 uur.
Plaats: de Kaasboer te Biggenkerke.
Kosten: ƒ9,voor leden en ƒ13,
voor niet-leden.
Provinciale aktiviteiten: 16 januari
HB in het Pannenhuis te Hoogerhei-
de. Aanvang: 20.00 uur.
door Jelle de Gruyter (uit: 'Plataan'
jan. '89)
Woensdag 7 december jl. heeft een
delegatie bestaande uit zeven platte
landsjongeren van CPJ, KPJ en
PJG een petitie aangeboden aan de
vaste kamerkommissie voor onder
wijszaken. De delegatie protesteerde
namens KPJN, NCPJ en PJGN te
gen het voornemen van Minister
Deetman om alle studerende jonge
ren te korten op hun beurs 'in ruil'
voor een gratis openbaar-
vervoerjaarkaart.
De bezwaren die door de delegatie
naar voren werden gebracht werden
onderstreept door een stapel van een
kleine duizend handtekeningen die
onder de studerende leden van de
drie plattelandsjongerenorganisaties
waren opgehaald.
De 21-jarige Monique Vader uit Ab-
bekerk, die in Alkmaar aan de
HEAO Accountancy studeert voer
de het woord namens de delegatie.
De vertegenwoordigers van de plat
telandsjongerenorganisaties (en de
plattelandsvrouwen) werden in de
hal van het Tweede Kamergebouw
ontvangen door de leden van de
Vaste Kommissie voor Onderwijs en
Wetenschappen, en te woord
gestaan door de voorzitter, het
CDA-kamerlid Van Leijenhorst. De
uitvoerige opsomming van de be
zwaren van plattelandsjongeren te
gen de Openbaar-Vervoer-Jaarkaart
werd, volgens Monique Vader, nog
al mat in ontvangst genomen door
de kommissie. 'Alleen Van Leijen
horst luisterde naar ons, de rest
stond gewoon niet op te letten. Je
kreeg echt de indruk dat het besluit
al genomen was', aldus Monique
Vader.
Het argument dat je met het open
baar vervoer op het platteland ge
middeld drie keer zo lang onderweg
bent als met eigen vervoer, om van
op tijd komen nog maar te zwijgen,
vond alleen gehoor bij het VVD ka
merlid Franssen. Hij gaf te kennen
tegen de maatregel van Deetman te
zijn. Tot zijn spijt had hij echter in
zijn fraktie 'de slag verloren'.
19
