Gezamenlijke akkerbouwvergadering
HMvL en ZLM konstruktief
SVP stopt met onderzoek
aan Teunisbloem
De systemische werking
van Vydate-L
Akkerbouwstudiedagen in
Boekei en Diessen
Veel overeenkomstige belangen
Afstudeeropdrachten Agrarische
Hogeschool Dordrecht
Meijer Kruiningen
schenkt ƒ1.000,aan
aardappelkweekvereniging
Op 6 december was er een geza
menlijke vergadering van de Ak-
kerbouwkommissie van de ZLM
en de Vakgroep Akkerbouw van
de HMvL. De bijeenkomst werd
gehouden in het kantoor van de
HMvL in Rijswijk. De bestuur
ders vonden de gedachtenwisse-
ling konstruktief. Het westen
heeft veel overeenkomstige be
langen.
Voor grote, vernieuwende projekten
in de uienteelt komt dit jaar maxi
maal 2,5 miljoen beschikbaar. Het
geld is bestemd voor subsidies aan
groepen telers en afnemers, die sa
menwerken om de kwaliteit van uien
te verbeteren. Kan er in het westen
een uienprojekt worden opgestart?
De vergadering was van mening, dat
het rassenpakket kritisch op kwali
teit beoordeeld dient te worden. Er
zou meer onderzoek naar bewaar-
systernen moeten worden verricht.
De akkerbouwer dient zuiniger met
stikstof om te springen.
Projekten zouden wel kunnen slagen
als er een regeling komt die gericht is
op individuele akkerbouwers. An
ders zouden we geheel afhankelijk
zijn van de afzet en verwerking. Het
is zeer de vraag of deze in staat zijn
om een gezamenlijk projekt op te
starten. Het initiatief behoort bij de
telers te liggen!
Initiatieven
Op welke wijze kunnen we initiatie
ven nemen? Deze vraag stond cen
traal in de vergadering. Er werd een
aantal zaken aangedragen. Via een
regeling/subsidie zouden landbouw-
mechanisatiebedrijven gestimuleerd
moeten worden om keuringsstations
voor spuitmachines op te zetten. Het
stimuleren van geïntegreerde akker
bouw. Het toepassen van infrarode
bestraling voor loofdoding. Meer
nauwkeurige informatie over de
weersverwachting. Het verbreden
van automatiseringsprojekten
(drempelverlaging). Het toetsen van
kontrakten van grove vollegronds-
groenten, het bespreken van wensen
met veilingen en het organiseren van
een overleg tussen verschillende ver-
trouwenskommissies (dit in overleg
met de COVA). Het stimuleren van
innovatiediskussies in de praktijk.
Financiële situatie
De vergadering was van mening, dat
de SEV een belangrijke rol vervult
bij bedrijven, die het financieel
moeilijk hebben. De standsorganisa
tie moet zich terughoudend opstel
len. Belangrijk is het stimuleren van
studiegroepen. Akkerbouwers zelf
zijn met behulp van studiegroepen
beter in staat om oplossingen te
vinden.
Vraagpunten
Over een aantal punten kon geen
eenstemmigheid worden bereikt:
- Moeten de organisaties meer in
tensieve vormen van bedrijfsvoering
stimuleren? (bio-industrie, intensie
ve tuinbouw);
- In de Haarlemmermeer doet de
helft van de akkerbouwers er wat bij
(wegenbouw, bouw dan wel aardap
pelen sorteren/witlof). Deze tendens
is ook in andere gebieden aanwezig.
Worden nevenberoepers gediskri-
Akkerbouwbesturen ZLM/HMvL: doorgaan met de ui!
mineerd?
- Samenwerking (mechanisa
tie/vruchtwisseling) biedt voordelen
in bepaalde gebieden. Kan dit gesti
muleerd worden?
- Ten aanzien van het gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen vroeg
de vergadering zich af hoe de toe
komst er uit gaat zien. Kunnen we
garanderen dat we bepaalde midde
len niet gebruiken? Kunnen we PR
maken voor onze produktie-
methode?
Eenstemmig was de vergadering in
haar oordeel dat de regelingen in het
kader van het aktieplan akkerbouw
te specifiek zijn. Er moet een alge
mene, laagdrempelige regeling ko
men. De vergadering sprak zich uit
voor prijsondersteuning in plaats
van inkomensondersteuning. Inko
mensondersteuning leidt tot een
minder optimale bedrijfsvoering. In
de toekomst zal de produktie per ha
blijven toenemen. Volgens de verga
dering zal er iets aan alternatieve af
zetmogelijkheden moeten worden
gedaan.
De SVP direktie heeft naar aanlei
ding van de terugloop van de Teu
nisbloemteelt en de achterliggende
oorzaken besloten het onderzoek
aan dit gewas eind 1987 stopt te zet
ten. In 1988 mocht nog beperkte
aandacht aan de dichte zaaddozen
en aan de winterhardheid worden
besteed. Het zaad van de oogst 1988
wordt nog onderzocht op oliegehalte
en gamma-linoleenzuurgehalte in de
olie om de stabiliteit van de gehaltes
over verschillende jaren te bepalen.
De Teunisbloemkollektie wordt be
heerd door het Centrum voor Gene
tische Bronnen Nederland. 'De Teu
nisbloem zal voorlopig geen bijdrage
leveren aan het zogenaamde vierde
gewas', aldus de heer Lubberts van
de SVP.
In 1985 begon de Stichting voor
Plantenveredeling te Wageningen
met onderzoek aan de Teunisbloem.
Men verwachtte dat het areaal aan
dit gewas zou groeien tot ongeveer
5000 ha in Nederland. De heer J.H.
Lubberts van de SVP noemt de vol
gende doelen van het SVP-
veredelingsprogramma: het ontwik
kelen van een Teunisbloem met een
hoog olie- en gammalinoleenzuurge-
halte; zaaddozen die niet of nauwe
lijks openspringen als het zaad rijp
is; gelijkmatig afrijpende bloeiwijze;
vroeger oogsttijdstip; sneller, beter
en gelijkmatiger kiemend zaad in het
voorjaar; snellere jeugdgroei; win
terhardheid, voor eventuele win-
terteelt.
De oogst van Teunisbloem is laat;
eind oktober. Tijdens storm kan veel
zaadverlies optreden omdat de zaad
dozen van dit gewas openspringen.
Door het gewas door te spuiten kan
de oogst weliswaar vervroegd wor
den, maar het is niet gemakkelijk het
juiste tijdstip voor doodspuiten te
bepalen. Bij te vroeg spuiten is de
kwaliteit van het zaad slecht, en zijn
veel planten bovenin nog in bloei. Te
laat spuiten veroorzaakt overmatig
zaadverlies door open gesprongen
zaaddozen.
Zaadverlies kan het eenvoudigst be
perkt worden door een Teunisbloem
te telen die dichte zaaddozen houdt.
In samenwerking met het Centrum
voor Genetische Bronnen Nederland
heeft de SVP duizenden planten be
keken voor de gewenste eigenschap
van dichte zaaddozen. Om de geneti
sche variatie te verbreden zijn krui
singen uitgevoerd. Dit jaar is een
proefveld met veelbelovend mate
riaal aangelegd. Bij een bezoek aan
Vrijdag 23 december 1988
Onderzoeker Lubberts bij een
gewas Teunisbloemen
het veld bleken echter weer veel do
zen open te staan.
Het knelpunt van de trage voorjaars
ontwikkeling kan opgelost worden
door winterhard materiaal in augus
tus uit te zaaien. In de nazomer is de
bodemtemperatuur uitstekend. De
planten overwinteren nu als kleine
rozetten die in het voorjaar snel een
gewas vormen. De oogst wordt hier
mee 3 a 4 weken vervroegd. De SVP
heeft materiaal voorhanden dat is
geselekteerd in de strenge winter
1986/1987 en dat vervolgens een
kunstmatige vriesproef heeft
doorstaan in de winter van
1987/1988.
Het areaal Teunisbloem is van 800 ja
in 1984 tot 50 ha in 1988 terugge
lopen. De markt van het zaad is in
gestort vanwege Oosteuropese kon-
kurrentie en door de ontdekking dat
de plant Bernagie (Borage officina
lis) een veel hoger gehalte gamma-
linoleenzuur (GLA) bevat. Tevens
wordt de teelt bedreigd door de ont
wikkeling van synthetische stoffen
die niet onderdoen voor het natuur
lijke GLA en mogelijke produktie
uit afvalstoffen uit de konservenin-
dustrie. Gamma-linoleenzuur is van
belang voor de farmaceutische in
dustrie.
Van de studierichting Landbouw
van de Agrarische Hogeschool
Dordrecht van het KNLC zal in
het ZLM-blad een aantal samen
vattingen van afstudeeropdrach
ten van het studiejaar 1987-1988
worden gepubliceerd. De volgen
de samenvatting is gemaakt van
de afstudeeropdracht "De syste
mische werking van Vydate-L",
een gewasbespuitingsmiddel in
de strijd tegen het aardappel-
cystenaaltje, door Wim
Westerbeke.
Deze skriptie handelt over de syste
mische werking van Vydate-L. Dit is
een middel dat veel gebruikt wordt
in de (glas)tuinbouw. Er wordt op
het moment aan gewerkt om ook een
toelating, als gewasbespuitingsmid
del in de aardappelteelt, te krijgen.
Het middel dient ervoor om aardap-
pelcystenaaltjes te doden, om zo-
Door het CAT Tilburg worden in sa
menwerking met de Takorganisatie
Akkerbouw Noord-Brabant sektie
zand akkerbouwstudiedagen georga
niseerd in Boekei en Diessen. Op 4
januari in zaal 'Nia Domo' te Boekei
en op 6 januari in zaal 'de Eikelaar'
te Diessen, beide dagen aanvang
10.00 uur.
Agenda
10.00 uur: Opening door de heer M.
van Tuijl, voorzitter van de Stich
ting 'Takorganisatie Akkerbouw
Noord-Brabant, sektie zand'.
10.05 uur: Doelstelling en werkwijze
van de 'Takorganisatie Akkerbouw'
door de heer M. van Tuijl.
10.30 uur: 'Blijft de akker be
bouwd?' door ir. C.J.J. de Kroon
van het CAD-AGV te Lelystad.
11.15 uur: Pauze.
11.45 uur: 'De privatisering van de
Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst',
door ir. E.M.G.C.A. Duijkers, Tak-
ingenieur Akkerbouw bij het CAT
Tilburg.
12.15 uur: Lunchpauze.
13.30 uur: Recente ontwikkelingen
in het bodembeschermingsbeleid
door ir. J.F. Geijsels, hoofd Buro
Bodembescherming van de Provin
cie Noord-Brabant.
14.15 uur: Pauze.
14.45 uur: Forumdiskussie, ge
vormd door de sprekers en de sekre-
taris van de Gewestelijke Raad van
het Landbouwschap in Noord-
Brabant, onder leiding van ir.
E.M.C.G.A. Duijkers.
16.00 uur: Sluiting.
Forum
Na de inleidingen zal door het fo
rum, gevormd door de sprekers en
ir. L. Vollebregt, hoofd Dienst
Grondgebruik van de NCB, worden
ingegaan op uw vragen, die zowel
mondeling als schriftelijk kunnen
worden gesteld.
Fosforbemesting voor minder
dan de helft benut
De voor bemesting van landbouw
grond toegepaste fosfor werd in
1986 voor 40% met het gewas afge
voerd. De rest vormde een belasting
voor het milieu. Het grootste deel
(ca. 60%) van de toegediende fosfor
bleef achter in de bodem. Ongeveer
2% van het totaal kwam door af
spoeling en uitspoeling in het opper
vlaktewater terecht. Dit blijkt uit re
cente balansberekeningen van het
Centraal Buro voor de Statistiek
(CBS). De uitkomsten verschillen
niet veel van die in voorgaande ja
ren. Ophoping vindt, zij het in gerin
gere mate, overigens al tientallen ja
ren achtereen plaats.
Met de Wet bodembescherming
wordt beoogd om aan deze opho
ping een eind te maken door de mak
simaal toegestane fosforbemesting
(de eindnormen) gelijk te stellen aan
de afvoer van fosfor door het gewas.
Deze nog niet vastgestelde eindnor
men worden overigens pas na het
jaar 2000 ingevoerd.
doende de plant gezond te houden.
Maar voor er een toelating is moeten
er heel wat problemen overwonnen
worden.
De fysiologie van de aardappelplant
is erg belangrijk voor wat de opna
me en het transport betreft van de
Vydate-L, want het blad zal het mid
del op moeten nemen en de floëem-
vaten zullen het moeten vervoeren
naar de wortels, waar de boosdoe
ners zitten. Als de weersomstandig
heden gunstig zijn, dit wil zeggen
temperaturen van rond de 20 gra
den, een relatieve luchtvochtigheid
van boven de 60% en voldoende wa
ter, dan zal de plant geen problemen
hebben met de opname en het tran
sport van het middel. De huidmond
jes zijn dan goed geopend, er vindt
een goede assimilatie en een goed
transport plaats. Dit zijn voorwaar
den voor een snelle en goede werking
van Vydate-L.
Het middel zal systemisch moeten
zijn. Dit is het geval, want in de tuin
bouw worden goede resultaten be
haald en ook in de aardappelteelt.
De Vydate-L zal met de granulaten,
die momenteel als aardappelcyste-
naaltjesdoder fungeren, moeten
konkurreren om een plaats te krij
gen op de markt. Dit moet lukken
als de kosten van Vydate-L zo rond
die van de granulaten komt te liggen
en de werking minstens net zo goed
is. Dit moet te doen zijn.
Meijer Kruiningen heeft de Aard
appelkweekvereniging Zuid-
West Nederland een bedrag van
ƒ1.000,geschonken. Dit werd
bekend gemaakt door de heer J.
Muysers van Meijer Kruiningen
op de bijeenkomst van de AKV
op 16 december jl. in Steenber
gen. Meijer deed de schenking ter
gelegenheid van de onderschei
ding die haar ras Rosetta heeft
ontvangen. Blijkens een interna
tionaal onderzoek is dit wat
chipskwaliteiten betreft één van
de beste rassen.
11
