v*
Landbouwschap: Voldoende praktische
mogelijkheden om verzuring door
ammoniak terug te dringen
Nieuwe identiteit verpakking Campina produkten
Gemeente Gemert vreest
beperking veehouderij
Onderwerken
Onderzoek:
Zwoegerziekte bij
schapen nu aangepakt
De voeding van het commerciële konijn
Mest
Inkrimping veestapel
verkeerde weg
Hengstenkeuringen
De landbouw kan zelf een heleboel doen om de uitstoot van ammoni
ak uit mest direkt of binnen afzienbare tijd te verminderen. Dit is de
konklusie van een Landbouwschapsnotitie over de mogelijkheid om
de verzuring van het milieu door ammoniak te verminderen. Dat am
moniak uit mest een vrij belangrijke rol speelt in het verzuringsproces
is nog maar relatief kort bekend. Behalve ammoniak spelen bij de
vorming van zure neerslag ook stikstofoxiden (auto's, raffinaderijen,
elektriciteitscentrales) en zwaveldioxide (raffinaderijen) een belang
rijke rol. Beide laatstgenoemde stoffen zijn voor respektievelijk 65
procent en 80 procent afkomstig van buiten onze grenzen. Bij de am
moniak is 25 procent van buitenlandse komaf.
De landbouw is voor 93 procent ver
antwoordelijk voor het ontstaan van
ammoniak in Nederland. In totaal
gaat het om 226.300 ton. De rund-
veesektor draagt bij voor 60 pro
cent, de varkenshouderij voor 27
procent, de pluimveesektor voor
twaalf procent en de kalverhouderij
voor één procent. Meer dan de helft
van de ammoniakemissie heeft di
rekt te maken met het uitrijden van
mest. Stallen en mestopslagsysternen
zijn verantwoordelijk voor 38 pro
cent en beweiding door vee voor cir
ca tien procent.
Vooral bij het uitrijden van mest
doen zich mogelijkheden voor om
het vrijkomen van ammoniak
drastisch te verminderen. Op bouw
land moet de mest dan zo snel moge
lijk onder worden gewerkt, waar dat
niet mogelijk is (weiland) moet de
mest worden geïnjekteerd of worden
."ingeregend".
Op wat langere termijn ziet het
Landbouwschap nog veel meer mo
gelijkheden om de ammoniak-
uitstoot te verminderen. Dat kan
via beperking van het mineralenge-
halte in het veevoer, verwerking van
mest, aanpassing van stallen en het
zuiveren van de stallucht met behulp
van zogenaamde bio-filters. Vooral
in gevoelige gebieden met een con
centratie van intensieve veehouderij-
Campina Campina Campina Campina
In december 1988 start DMV Cam
pina met een omvangrijke operatie
om haar konsumentenmerk Campi
na een nieuwe, eigentijdse identiteit
te geven. De nieuwe identiteit van
Campina manifesteert zich onder
andere in nieuwe en unieke verpak
kingen voor dagverse melk en melk-
produkten.
Opvallende reklame- en promotie- v
inspanningen moeten zorgen voor fK
een grotere merkenbekendheid en
merkenvoorkeur, waardoor het ge
bruik van Campina melk en melk-
produkten extra wordt gestimuleerd.
Speciaal op de konsument gerichte,
nieuwe aktiviteiten, zoals een afde
ling Konsumentenservice en een ei
gen magazine zullen de band tussen
Campina en haar klanten moeten
verstevigen.
Campina's nieuwe identiteit is zicht
baar in unieke verpakkingen voor
dagverse melk en melkprodukten. In
het nieuwe ontwerp zijn cliché's ge
meden en speelse afbeeldingen uit de
natuur zijn het centrale thema. De
primaire kleuren die zijn gebruikt,
zorgen voor een frisse en opvallende
uitstraling.
Op alle verpakkingen staat een spe
ciaal 06-nummer vermeld. Dat is on-
wmmm
DUSBSI
mÊmm
Compiler
to 8TE*
YOOHliÜt^
SjJJpP MM. *tt-y Mak
Camplne
VtUCHÏÏS
VOCHüRT -
derdeel van een nieuwe konsumen-
ten service waarmee konsumenten
voor vragen en opmerkingen gratis
en direkt met Campina in kontakt
De besmetting met het zwoegerziek-
tevirus bij schapen is bij de wortels
aangepakt. Vrijwel alle Nederlandse
schapenfokkerijen zijn 'zwoeger-
ziektevrij'. Dat is het resultaat van
een bestrijdingsprogramma en een
betere methode om het virus aan te
tonen. Het programma en de nieuwe
methode zijn voortgekomen uit een
onderzoek van viroloog drs. D.J.
Houwens, waarop hij 8 december
promoveerde aan de Rijksuniversi
teit Utrecht.
Tachtig procent van de kuddes is
besmet met het zwoegerziektevirus.
In de besmette kuddes is gemiddeld
een op de drie schapen drager. De
gemiddelde leeftijd van een besmet
schaap is vier jaar. Dieren in een ge
zonde kudde leven zes jaar. Een ge
zonde kudde levert dus meer geld
op.
Tijdens het onderzoek is een verbe
terde techniek ontwikkeld die an
tistoffen tegen het virus in het bloed
aantoont. In 1982 startte het CDI
met een landelijk bestrijdingspro-
14
Van de studierichting Landbouw
van de Agrarische Hogeschool
Dordrecht van het KNLC zal in
het ZLM-blad een aantal samen
vattingen van afstudeeropdrach
ten van het studiejaar 1987-1988
worden gepubliceerd. De volgen
de samenvatting is gemaakt van
de afstudeeropdracht 'De voe
ding van het 'commerciële' ko
nijn' van Christiaan de Ruijter.
gramma. De kuddes worden regel
matig gekontroleerd zodat het virus
snel tevoorschijn komt. De zieke
schapen worden dan vervangen door
gezonde, zodat een gezonde kudde
ontstaat. Inmiddels is negentig pro
cent van de fokkerijen gezond. Om
dat de besmetting vooral bij de fok
kerijen plaatsvond, zijn daarmee de
wortels van het probleem aange
pakt, aldus Houwens.
Het onderzoek heeft ook uitgewezen
dat de ziekte niet alleen de longen
maar vooral de uien aantast.
De voeding van het konijn bepaalt
voorcirca 60% de kostprijs van een
kg konijn. Een voederomzetting van
4,4 kg voer per kg konijn in plaats
van 4,2 kg heeft al een effekt op de
kostprijs van 10 cent per kg konijn.
Een goede voeding is zeer belang
rijk. Indien hieraan voldaan wordt is
er een belangrijke stap gezet op weg
naar een goed bedrijfsresultaat.
Om bij de mestkonijnen een maksi-
male groei en minimale voederkon-
versie te behalen moeten ook deze
onbeperkt worden gevoerd. De an
dere dierkategoriën voeren afhanke
lijk van de konditie. Bij onbeperkte
voeding kunnen deze dieren te ruim
in konditie komen, waardoor de ge
willigheid van de voedsters om zich
te laten dekken afneemt en ook de
deklust van de ram vermindert.
Uit de enquête kwam duidelijk naar
voren dat de konijnenhouders niet
zoveel weten over de hoeveelheden
verstrekt voer. Toch stonden er ook
nuttige dingen in, zodat de enquête
zeker niet als mislukt kan worden
beschouwd.
bedrijven kan met de laatste metho
de een aanzienlijke ammoniakre-
duktie worden bereikt.
Het Landbouwschap wijst erop dat
de ammoniakproblematiek on
losmakelijk verbonden is met de
mestproblematiek. Volgens bereke
ningen van het Landbouwschap kost
de aanpak van de mestproblematiek
de landbouw tot en met het jaar
1991 ruim 2 miljard gulden. Het on
derzoek naar de verzuring door am
moniak is nog niet zover dat op basis
daarvan grote investeringen in bij
voorbeeld nieuwe huisvestingssyste
men voor vee kunnen worden
gedaan.
De notitie van het Landbouwschap
over ammoniakbestrijding is be
doeld om binnen de veehouderijsek-
toren een diskussie op gang te bren
gen over het terugdringen van het
milieuprobleem. Het Landbouw
schap heeft zich in principe al bereid
verklaard om met de overheid af
spraken te maken over het gefaseerd
en gekontroleerd verminderen van
de milieubelasting door land- en
tuinbouwbedrijven.
Samen met enkele veehouders heeft
de gemeenteraad van Gemert beroep
aangetekend bij de Kroon tegen de
beschermingszone in het buitenge
bied, zoals die door Gedeputeerde
Staten is ingesteld. De zone moet
volgens de provincie komen langs de
beek De Rips. GS hebben goedkeu
ring onthouden aan dit gedeelte uit
het Gemertse bestemmingsplan Bui
tengebied, omdat zij van mening
zijn dat de landschappelijke waarde
van het gebied behouden moet
blijven.
Als de door het provinciebestuur
voorgestelde beperking doorgaat,
vrezen gemeente en veehouders dat
elke bedrijfsuitbreiding van de agra
rische bedrijven in de nabijheid van
de beek onmogelijk zal worden.
De stap van de gemeenteraad van
Gemert komt in zoverre onver
wachts, omdat juist het bestuur van
deze gemeente de laatste jaren regel
matig in het nieuws kwam omdat het
een progressief beleid voerde ten
gunste van het milieu. De gemeente
liep en loopt voorop in maatregelen
die tot doel hebben de gevolgen van
de mestoverschotten terug te drin
gen. De Oostbrabantse gemeente be
hoort tot de top drie van de meest
verzuurde gemeenten van Ne
derland.
Landbouwschap tot
Tweede Kamer:
"Inkrimping van de veestapel is in
alle gevallen verkeerd. De veehou
ders doen al enorme investeringen
om het mestprobleem op te lossen.
Als het inperken van de veestapel als
een valbijl boven hun hoofd hangt,
werkt dat demotiverend". Dit zei
Gerard Doornbos, voorzitter van
het Landbouwschap, op 1 december
op een hoorzitting van de Tweede
Kamer over de mestproblemen.
Volgens Doornbos zou inkrimping
van de veestapel een klap betekenen
voor de toeleverende en afnemende
industrie rond de veehouder en voor
de transportsektor. "Elke boer
houdt nog eens vier a vijf mensen
aan het werk". Bovendien zouden
veehouders in het buitenland het gat
dat de Nederlandse sektor laat val
len, onmiddellijk opvullen. Doorn
bos: "Zestig procent van de verzu
ring komt uit het buitenland. Als de
Belgische en Duitse veestapel groei
en, hebben we dan wel wat aan de
verzuring gedaan?"
kunnen komen. Schrijven kan ook
via een antwoordnummer. Daar
naast zal Campina een intensieve re-
klamecampagne voeren.
In de maand december gebeurt er
nog van alles op hippisch gebied.
Niet alleen was Sinterklaas met
zijn schimmel overal aktief,
maar ook de ruiters uit het alle
daagse leven laten op het eind
van het jaar nog volop van zich
horen. Als u meteen ons ZLM-
blad heeft opengeslagen, dan
kunt u zaterdag a.s. 10 december
in Nieuwvliet in manege Riemens
de IBOP proeven gaan bekijken.
Dit door verschuiving van de
oorspronkelijke datum. Ze be
ginnen om 10.00 uur. Er zijn 16
rijpaarden en 2 tuigpaarden voor
aangegeven. Deze laatste begin
nen om 16.00 uur. Dat er 10 de
cember ook een indoorwedstrijd
is, ditmaal in Vlissingen, kunnen
we niet allemaal meer vermelden,
want dat is elke week het geval en
meestal zijn er twee wedstrijden,
één ten zuiden en één ten noor
den van de Westerschelde.
Maar 17 december is er toch een
bijzondere wedstrijd, die het
apart vermelden zeker waard is
en dat is een Pas de deux voor
paarden en pony's in de manege
van de Gouwe Reijers in Seroos-
kerke (W). De deelnemers rijden
op muziek, die ze zelf tfitgezocht
hebben en die aangepast is bij het
dressuurnummer dat ze ook zelf
samengesteld hebben. Echt iets
om eens naar te gaan kijken. Er
zit veel afwisseling in de pro
gramma's en daardoor blijft het
boeiend. Naast topsport op tra
ditioneel nivo kunnen we ook
zeer humoristische verrichtingen
verwachten.
En dan moet Indoor Zeeland
toch ook zeker apart genoemd
worden. Dit jaar in de Zeeland
hallen. Alles wijst erop dat dit
een knaller van het Indoor sei
zoen wordt. Eerst drie dagen
dressuur (28 tot 30 december)
met diverse afwisselingsnummers
o.a. Hackneys van de Bevelandse
Aanspanning, misschien met en
kele gastrijders, show authentie
ke rijtuigen, optreden van Friese
paarden. Daarna drie dagen
springen (5 tot 7 januari) met als
besluit op de slotdag wedstrijden
in het kader van de nationale
hengstenkompetitie, zowel dres
suur als springen. Een hele eer
dat Indoor Zeeland deze
wedstrijden toegewezen gekregen
heeft en voor de warmbloedlief
hebbers in deze regio een gewel
dig buitenkansje dat men deze
kompetitie in eigen omgeving
kan bewonderen'.
Naast al deze evenementen vra
gen de komende hengstenkeurin
gen ook weer de nodige aan
dacht. Er zijn er zelfs al enkele
gehouden en wel die van de Ara
bieren, dravers en Engelse vol
bloeden. Van de laatste zijn er
geen nieuwe hengsten aangewe
zen voor de warmbloedfokdag.
De eerstvolgende keuring is nu
die van de Shetland pony's. Alle
ruim 100 nieuwelingen worden
nu centraal in Den Bosch ge
keurd op 29 december. De keu
ringsplaats Groningen is komen
te vervallen. Ook de oudere
hengsten komen allemaal naar
Den Bosch op 3 januari, tefwijl
de centrale premiekeuring daar
op 7 januari plaatsvindt. Wel
spijtig voor enkelen dat dit sa
menvalt met de hengstenkom
petitie.
Bij de trekpaarden heeft nu ook
een konsentratie plaats gevonden
en zijn de keuringsplaatsen Gro
ningen en Doetinchem vervallen
en is hiervoor een nieuwe keu
ringsplaats Hoogeveen voor in de
plaats gekomen en wel op dins
dag 10 januari, waarna op 12 ja
nuari de keuring in Den Bosch
plaats vindt. Dit wordt zeker ook
een zeer belangrijke keuring, al
leen al door het feit dat er een
25-tal jonge trekpaardhengsten
zijn te verwachten. Zoals gebrui
kelijk worden de Haflinger
hengsten ook op deze dagen
gekeurd.
Bij de warmbloedhengsten is de
opgave nog weer groter dan ver
leden jaar en dat hadden de insi
ders niet verwacht, het loopt te
gen de 800 stuks! Daarover ho
pen we u volgend jaar nader te
berichten. Tot besluit prettige
feestdagen gewenst en een voor
spoedig 1989.
Vrijdag 9 december 1988
