Museumvolkje...
Dreigend gebrek aan goede kalfvaarzen door toename in aantal
vleesveekruisingen
Niet te veel met de vinger één richting
uitwijzen
Het veldwerk loopt ten einde
De wintertijd op onze bedrijven in
de WESTHOEK is aangebroken.
Alles geploegd, gezaaid en een perio
de van rust op de landerijen is het
gevolg. Er is zo te horen en te zien
erg veel wintertarwe uitgezaaid het
geen al van te voren te voorspellen
was. En het heeft nog gelegenheid
gegeven, ook vanwege de gunstige
weersomstandigheden de laatste
paar weken.
Met de tegenwoordige werktuigen is
al gauw een goed zaaibed te maken
en het gekombineerd werken veroor
zaakt weinig sporen wat vooral bij
veel neerslag een positieve zaak is.
Er liggen veel bietenhopen op of bij
de bedrijven. Ook om die bieten te
rooien waren de weersomstandighe
den goed, en dat is niet altijd zo als
het eenmaal november is. Alle weer
wat de werkzaamheden gaat bemoei
lijken kan dan komen.
Nu het bietenrooien toch is ge
noemd, het grote woord de tarra.
We kunnen nogal eens lezen dat de
gehaltes en tarra's deze campagne
meevallen. In gesprekken met kolle
ga's hoor je met name andere gelui
den hierover. Men klaagt er over dat
die percentage's zo hoog zijn, ge
middelden tussen de 20 en 25%, en
dat gaat nogal wat kosten met de
huidige tarraregelingen van de fa
brieken. Voor '88-'89 kost tarra
18,— per ton (een kleine vrijstel
ling is aanwezig) en voor vervoer
6,50 per ton. Ga dan maar eens
uitrekenen wat dat kost per ha.
Maar wat hiertegen te doen?
Vele adviezen worden gegeven, maar
worden ze opgevolgd en kan dat on
der slechte omstandigheden? Als de
bieten zo in het zwad liggen en je
loopt er langs, dan lijkt het zoals een
oude boer zegt wel "revolutie
Ook op WALCHEREN is er de laat
ste weken onder redelijk tot goede
omstandigheden veel land op winter-
voor gereden. Het werk zal vroeger
klaar zijn dan velen in de loop van
het najaar verwacht hadden. De na
tuur kan zijn invloed weer op de
grond laten inwerken en ze rijp ma
ken voor een volgende oogst, de
voortzetting van het al oude ritme
van de uitwisseling der seizoenen.
Sommige kollega's hebben hun kali
bemesting voor aardappels al voor
het ploegen gegeven. De meningen
in de praktijk verschillen hierover,
toedienen in 't najaar of tijdens een
eventuele vorstperiode in de winter
of 't vroege voorjaar. Krijgt men
echter geen kans voor het laatste, en
moet men over op chloorarme kali
hetzij emkelvoudig hetzij in de vorm
van mengmest, dan is men duurder
uit. Dit alles afgezet tegen de kwali
teitsinvloed van kali op de
aardappel.
In ons gebied kennen we het systeem
dat het Waterschap, het onderhoud
en de uitvoering van de hoofdwater
afvoer via watergangen en sprinken
voor zijn rekening neemt. De ka-
velsloten die aan schouwplicht on
derhevig zijn worden door de inge
landen (aangelanden) in eigen be
heer geschoond, 't Voordeel hiervan
is dat je dit op 't gunstigste moment
in verband met oogsten in zaai van
gewassen uit kunt voeren. Een enke
ling gaat nog met zeis erop uit, ande-
werk". Ik heb dat ook tegen de men
sen van de loonwerker gezegd. Ze
werden even stil, en toen "ja het kan
niet anders, we doen ons best", en
toen was het verhaal uit en gingen ze
verder. Maar het zal toch anders
moeten want het gaat heel veel
kosten. Voor de technische dienst
van de fabrieken nog veel werk om
de juiste methode te vinden.
Tijdens de goed weer periode is nog
heel wat drijfmest uitgereden op de
percelen, net voor 't ploegen. De bij
komende geur is dan gauw weg, zo
hoor je daar ten minste niet veel
klachten over. Al zijn sommigen
toch verkeerd bezig door op zater
dag uit te rijden tegen een woonkern
aan en niet direkt in te werken. De
zaak gaat toch steeds gevoeliger lig
gen, nog even en we worden als
landbouw aangezien voor "milieu
bandieten". Alles hebben we ge
daan. De lucht bedorven, het grond
water vergiftigd en ga zo maar door.
En van verweer is geen sprake. Is al
les wat we naar ons toe krijgen op
dat gebied, ten opzichte van de in
dustrie en verkeer zo doorslagge
vend, dat ook nu de landbouw in z'n
totaliteit aangepakt moet worden?
Wat zouden vliegtuigen er niet uit
blazen, de lange rijen auto's waar we
dagelijks van horen, de telkens ver
nieuwde waspoeders en noem maar
op alles draagt er toe bij en daar zal
ook best wat aan gedaan worden.
Maar wij zijn als landbouw ook
overtuigd dat er iets moet gebeuren.
Maar niet te veel met de vinger één
richting uitwijzen, want ook deze
mensen zijn door de moderne tech
nieken deze richting uitgedreven.
Want een uitspraak is niet voor
niets: Een goede boer volgt stap
voor stap de vorderingen van de we
tenschap.
ren doen dit met eigen maaibalk of
schotelmaaier met taludverstek. Ve
len maken echter gebruik van loon
werkers of kollega's die dit werk met
de maaikorf uitvoeren. Een duidelij
ke verbetering voor de waterberging
en afvoer is toch wel dat bij de delf-
plicht (blokgewijs) de wegsloten
daaraan zijn toegevoegd. Dit
meestal gepaard gaande met het op
schonen van de houtopstand door
het Wegschap, zodat de schade van
dit typisch Walcherse landschapsele
ment binnen aanvaardbare normen
wordt teruggebracht, voor de grond
gebruikers. Dat de kosten van 't del
ven van de wegsloten op rekening
komen van de aangelanden is voor
sommigen nog steeds een moeilijk te
verteren punt. Een besluit echter in
't verleden door de belanghebbende
partijen tot standgekomen.
Als burger en ondernemer worden
we regelmatig gekonfronteerd met
een grote hoeveelheid post via de
P.T.T. of andere bezorgkanalen, zo
wel gericht op de gehele samenleving
als wel toegesneden op het boerenbe
drijf in zijn vele facetten. Een over-
weldige informatiestroom wordt op
gang gebracht door ménsen en be
drijven die bij de landbouw betrok
ken zijn en een graantje proberen
mee te pikken, want er gaat veel om
in de agrarische sektor. We kennen
tevens in ons land een uitgebreide
landbouwpers, deels uit het land
bouworganisatie-wezen, deels be
rustend op pure commercie. Of dit
In de LANGSTRAAT zijn de blade
ren voor een groot gedeelte weer van
de bomen gevallen dit najaar. Een
najaar dat in oktober zeer nat dreig
de te verlopen toen er plaatselijk
meer dan 100 regen viel. De koeien
werden vroeg opgestald en het leek
een lange winter te worden. Doch
eind oktober en begin november
werden gekenmerkt door goed
droog en soms vriezend weer, waar
door het land zeer goed opdroogde
en de koeien overdag en het jongvee
zelfs dag en nacht weer de wei in
konden. Doordat het gras lang door
was blijven groeien, stond er nog
veel van op de weiden, doch dit is nu
grotendeels afgegeten en de weilan
den gaan mooi kort de winter in.
Alle gewassen zoals mais, suikerbie
ten en aardappelen zijn hier van het
land afgehaald en op sommige plaat
sen is eind oktober, begin november
veel geploegd en zijn er nogal wat
percelen ingezaaid met wintergra
nen. De oogst van de gewassen heeft
dit jaar, door het natte weer, toch
nogal voor wat problemen gezorgd.
Vooral sommige maispercelen zijn
behoorlijk kapotgereden, maar hoe
kan het ook anders als er in geen vel
den of wegen sloten zijn te beken
nen, en het water uit zichzelf moet
bezakken of besterven. Duidelijk
moet nu toch wel worden dat water
afvoer geen noodzaak is maar zelfs
een hoofdzaak.
Een en ander kan nu beter gereali
seerd worden nu de ruilverkaveling
ZAK-Beneden Donge een aanvang
heeft genomen met de werkzaamhe
den in het westelijk gedeelte van het
gebied. De aannemer heeft daar een
groot gebied onder handen, waar
nieuwe sloten gegraven worden en
oude gedempt, en nog veel kavelin
richtingswerk, zoals egalistie e.d.
voor handen ligt. Jammer is hierbij
dat het weer half oktober spelbreker
was en er nogal wat achterstand is
ontstaan in de werkzaamheden, wel
ke nu weer vlot verlopen.
De opbrengst van de mais viel dit
jaar niet helemaal mee. Per ha werd
amper de 40 ton gehaald, alhoewel
het kolfaandeel dit jaar zeer goed
was en de mais kwalitatief weieens
goed uit zou kunnen vallen, doch dit
zal het onderzoek uit moeten wijzen.
Met ingang van het nieuwe jaar zal
het onderzoek naar de kwaliteit van
de geleverde melk aan de fabriek
weer behoorlijk worden aange
scherpt. De normen voor kiemcijfer,
alles in de toekomst levensvatbaar is
of zal blijven is toch wel een vraag
gezien het aantal agrariërs in de toe
komst. Het lezen en verwerken van
al deze informatie is toch ook ge
bonden aan menselijke limieten en
de kosten hieraan verbonden moeten
toch te verantwoorden zijn met de
bedrijfsresultaten.
Deze week sprak ik kollega "Buur
man Akkerbouwer", hij was net
naar de boekhouder geweest en had
de uitkomsten van boekjaar '87
besproken, 't Was bar tegengeval
len. Hij had het eigenlijk wel ver
wacht, al doet hoop leven. Maar de
ze kollega werd wel hardhandig cij
fermatig in de grond geboord. Aan
de kostenzijde had hij 't goed in de
hand, maar aan de financiële op
brengstzijde zat het goed fout.
Hij was al een kwart eeuw boer, goe
de en minder goede jaren waren hem
in zijn boerenbestaan ten deel geval
len, toch een leuk bedrijf opge
bouwd; bij de tijd gebleven en steeds
aangepast. De laatste jaren had hij
struktureel zijn inkomen zien dalen*
met nu de uitkomst van vorig jaar
als klap op de vuurpijl in neerwaart
se richting.
Hij voelde zich als een soort kop van
Jut en aan de zelfkant van de maat
schappij geplaatst. Het inkomen dat
hij nog verdiend had, was eigenlijk
terug te brengen op zijn jarenlange
vlijt en goed rentmeesterschap.
De volgende dag zag ik hem weer,
tarwe zaaien.... Wellicht met de ge
dachte: "Hier rij ik, ik kan niet
anders".
celgetal e.d. zullen dan weer worden
aangehaald, normaal gesproken
moet dit voor de betere bedrijven
geen probleem zijn, doch de 5 a 8%
bedrijven die nu al moeite hebben
goede melk te leveren, zullen ver
moedelijk nog meer in de problemen
komen, maar ook hier geldt kwaliteit
is hoofdzaak.
Duidelijk is wel dat de melkprijs de
ze winter zeer goed is, en met de re
delijke ruw- en krachtvoerprijzen is
er in de veehouderij een redelijke bo
terham te verdienen, mits men zich
een beetje aan de normen en regels
•houdt. Regels die in deze streek wat
betreft het uitrijverbod op grasland,
dat nog geldt tot 1 december, door
sommige boeren niet werden nage
leefd en mest gewoon op de weiden
werd uitgereden bij mist of in de
avonduren. Doch de rechtelijke
macht, politie, weet vermoedelijk
ook niet precies hoe het allemaal zit
en mede daardoor zijn verbalen in
onze streek uitgebleven tot nog toe.
Doch de meeste mest zal wel be
waard blijven tot na 1 december,
mits er voldoende opslagcapaciteit
is.
Met de vleesprijzen gaat het tot nog
toe dit jaar niet slecht. De slacht
koeien en -stieren zijn redelijk aan
prijs, terwijl de nuchtere kalveren na
een dure zomer nu wat onder druk
staan. Een en ander zorgt op onze
veebedrijven toch voor een redelijke
postomzet, hetgeen de kas ook weer
aardig spekt. Kalfvaarzen zijn goed
gevraagd en worden meestal duur
betaald.
De laatste jaren zijn er mede door
stimulatie van onze eigen K.I.-
verenigingen veel koeien met vlees
vee geïnsemineerd. Een duidelijke
visie ontbrak daarbij, hetgeen de
verwachting voor hét vJees voor de
komende jaren zeker niet beter
maakt. Steeds meer kruislingvee zal
op de markt komen, terwijl op som
mige bedrijven de waarde van het
fokvee is ondergewaardeerd en er
wel eens een gebrek aan goede kalf
vaarzen kan ontstaan. Dit komt nu
al een beetje in de prijs tot uiting,
jammer is dan wel dat er genetisch
nogal wat verloren is gegaan.
Het is tot slot heugelijk dat onze
melkkontrole-vereniging dit jaar het
50-jarig jubileum mag vieren. De
vereniging 'de Vooruitgang' is in
1938 in Kaatsheuvel opgericht en na
de roerige oorlogsjaren sloten buurt
verenigingen één voor één aan, het
geen nu resulteert in een vereniging
van 40 leden meet ongeveer 1600
koeien. Duidelijk is wel dat de aan
gesloten bedrijven kontrole op melk.
hoog in het vaandel hebben staan,
en daar nu nog steeds de vruchten
van plukken. Het vijftigjarig jubi
leum, en tevens het 25 jaar deel uit
maken van het bestuur door een lid,
wordt door de vereniging op hun ei
gen gezellige manier in besloten ei
gen kring gevierd.
Het is weer half november en dat
geeft weer een heel ander cachet
aan het bedrijf. De bieten zijn ge
rooid en al heel wat tarra- en sui
kerpercentages zijn bekend. Ge
middeld 18'/2% tarra, 15.8% sui
ker en 55 ton netto bietenop
brengst per ha. Voor zo'n sterk
afwijkend klimatologisch jaar
nog cijfers om erg trots op te
zijn. In ons dagboek lezen we
over een reeks van lange perio
den, dat de bladluizendruk ont
zettend groot was en dat wij de
bladluizen moeilijk de baas kon
den. Grote aantallen lieveheers
beestjes zijn ons gelukkig in onze
strijd te hulp gekomen en zo is de
infektie van het vergelingsziekte-
virus verlaat. Late infekties doen
weinig schade en dat hebben we
zelf kunnen ervaren aan onze ge
le bieten in de maanden augustus
en september.
Vele vraagtekens belagen ons als
bietenboer jaar in jaar uit, maar
gelukkig staan we in de bieten
teelt niet alleen. Bij de suikerin
dustrie ligt voor wat dat betreft
de kennis van de bieten voor het
grijpen en de landbouwkundigen
weten die ook goed aan ons over
te brengen. Genoemde specialis
ten zijn paraat geweest en hebben
zoals gewoonlijk heel goed werk
verricht. Eigenlijk zouden we
voor andere gewassen ook over
zulk soort van specialisten moe
ten kunnen beschikken. Een spe
cialist weet het naadje van de
kous en tevens weet hij alle ver
anderingen en verbeteringen op
de voet te volgen. Gesteund door
een instituut als het I.R.S. in de
bietenteelt weten we, dat er in de
ze ook voor andere gewassen nog
een groot terrein braak ligt.
Teeltbegeleiding, kostenbewa
king en kwaliteitsverbeteringen
zijn voor ons troeven waarmede
wij het onderste uit de kan kun
nen halen. Uren zijn we op het
land bezig met trekkers en ma
chines en iedere boer op zijn ei
gen wijze. Min of meer zijn wij
solisten geworden die voor studie
weinig tijd meer over hebben.
De tijd is voorbij, dat we ons
druk kunnen maken over het
laatste onkruidje. Ook de jonge
generatie boeren prefereert de
handwerkloze bietenteelt steeds
meer en meer.
Geheel alleen boeren op een
groot akkerbouwbedrijf vraagt
andere spelregels dan vroeger
toen er nog een grote klub mede
werkers onze gewassen schoon
hield. Thans is dat systeem uit de
tijd en niet meer te betalen. Nu
kunnen we met 4 liter of met 4 kg
per ha aan bestrijdingsmiddelen
in de vorm van bodemherbiciden
of van kontaktmiddelen een bie
tengewas redelijk schoonhouden.
Wat in andere lidstaten van de
E.G. is toegestaan om volgens re
cept toe te passen, wordt in ons
kikkerlandje steeds meer verbo
den om te gebruiken. In deze wist
een paar ministers pas geleden
heel goed de pers te halen met
een aanval op minister Braks en
op onze landbouw. Wanneer in
de voorzomer grote groepen bui
tenlanders als vakantiegangers
onze Noordzeekusten komen be
volken, dan zijn wij als boeren
dankzij een heleboel verbodsre
gelingen veroordeeld om dagen
lang in handwerk bieten en ande
re gewassen te wieden. Dat is een
werk zonder eind en maakt van
ons een museumvolkje waarnaar
de vreemdeling graag komt
kijken.
Zij krijgen een verkeerde indruk
hoe stom die Hollandse boeren
nog wel zijn, maar wij weten be
slist wel beter.
Politiek:
Een politicus denkt aan de vol
gende verkiezing;
Een boer strijdt voor zijn gewas
en voor zijn gezin.
6
Vrijdag 18 november 1988
