VOO It m:
Vit OIIW
Voorproef op ekskursie
naar Antwerpen
Kennis maken met
Kaassoufflé
Kruiswoordraadsel
onder reda/ctie van de Redaktiekommis-
sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
Zeeland en Brabant.
Redaktieadres:
Mevr. P. J. de Rooy-Janse M.A.
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge.
Donderdagmorgen 27 oktober kwamen Plattelandsvrouwen uit alle
delen van Zeeland bijeen in 'De Vroone' te Kapelle. Mevrouw De
Rooy-Janse, voorzitter van de Kulturele kommissie, heette iedereen
van harte welkom. In het bijzonder de heer Armand de Roose M.A.
uit Antwerpen, de spreker op deze ochtend. De lezing van de heer De
Roose, 'De Christelijke iconografie voor en na het concilie van Tren-
te', ging met name over schilderkunst en de religieuze betekenis van
de christelijke iconografie. Dit alvast als voorproefje op de ekskursie
naar het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen en
de stadswandeling op 18 april 1989 alwaar de heer De Roose onze
gids zal zijn.
'Iconografie is eigenlijk een wazig
onderwerp', zo begon de spreker.
Het woord betekent: beschrijving
(grafie) van het beeld (ikoon). Maar
ook dat zegt nog niet zoveel, want
het beschrijven gebeurt op de manier
zoals we het nu zien. We moeten wel
zoeken naar de bedoeling uit de tijd
toen ze gemaakt werden. Het is on
juist te denken dat de middeleeuwse
ikonen vervaardigd werden door
kunstenaars. Ze werden gemaakt als
een sacraal geschrift in beeldvorm,
bedoeld voor de geloofsoverbren-
ging. De heer De Roose ging ver te
rug in de tijd, dit was nodig om van
deze materie iets te begrijpen. Men
kan namelijk zien aan een ikoon uit
welk tijdperk deze dateert.
De middeleeuwse Iconografie was
monnikenwerk en had tot doel ge-
loofsoverbrenging aan de mensen.
Deze konden immers niet lezen of
schrijven. Kenmerkend voor de mid
deleeuwse ikonen was dat ze aan
strenge regels gebonden waren. Aan
tal en plaats van de figuren stond
vast, hoe hoger hoe voornamer/be
langrijker en de herkenning is er door
de symbolen en de details. Het detail is
heel belangrijk in de iconografie.
Symbolen
De duivel is het symbool van het
kwaad, 't Kruisteken dat van de
drie-eenheid. De nimbus (stralen
krans) achter het hoofd van een fi
guur hoort alleen bij heiligen. Voor
de middeleeuwse mens is de hele
schepping een symbool. De wereld is
het middelpunt van de schepping.
God staat centraal en de mens staat
tussen God en de natuur. Afwijking
van deze normen werd als ketterij
beschouwd.
Concilie van Trente
Het concilie van Trente, 1545-1563,
is een belangrijk keerpunt geweest in
de iconografie. Dit concilie (kerk
vergadering) kan gezien worden als
een antwoord op de reformatie,
krachtige doorvoering van hervor
mingen en men wil datgene bena
drukken door middel van de ikonen
wat de hervormers als onjuist
bestrijden. De R.K. wil zich wape
nen om haar invloed te behouden.
Niet langer staat God centraal maar
de mens (humanisme). Was in de
middeleeuwen de figuur van Maria
slechts zelden te zien, nu wordt ze
zeer belangrijk en de Maria-verering
komt in zwang. Tot die tijd was al
leen de geboorte en de vlucht naar
Egypte in de iconografie op
genomen.
De figuur van Petrus, eerst de bewa
ker van de hemelpoort - afgebeeld
met sleutels - wordt nu de hoeksteen
van de kerk, de eerste paus. De sa-
kramenten worden belangrijker en
er komen heiligen in plaats van mar
telaren. Al deze veranderingen zijn
in de iconografie terug te vinden en
de nieuwe voorstellingen maakten de
iconografie levendig.
Heel veel stof
U zult begrijpen dat dit maar enkele
losse stukjes zijn uit een zeer boeien
de lezing. Er was teveel stof om het
allemaal op te nemen. Zeker omdat
de heer De Roose ook vaak verwees
naar gebeurtenissen uit het Oude
Testament en de Apocriefe boeken,
om ons zo de samenhang duidelijk te
maken.
Dia's
Na de pauze gaf de heer De Roose
boeiend uitleg bij dia's die hij alle
maal zelf gemaakt had. Vooral de
uitleg van de voorstellingen aan de
Kathedraal van Amiëns was bijzon
der. Daar spreekt bij voorbeeld ook
heel sterk de belangrijkheid van het
getal (dat is in alle godsdiensten en
religies belangrijk). Er zijn ook de
tekens van de dierenriem uitgebeeld
met daarbij de afbeelding van het
werk wat in die tijd van het jaar
moet gebeuren (zaaien - oogsten
enz.). We werden ook gewezen op de
uitbeelding van deugden en ondeug
den. De vele Mariabeelden die men
op hoeken van straten in Antwerpen
kan zien, kwamen op het scherm,
't Was een ochtend waarin ons veel
verteld werd over dingen waar de
meesten (denk ik) weinig van af
wisten. De mededeling dat we later
een verkorte weergave van de lezing
toegestuurd krijgen werd dan ook
met applaus begroet door de deelne
mers aan de ekskursie. Velen maak
ten van de gelegenheid gebruik om
zich alvast op te geven. Het staat ei
genlijk nu al wel vast dat dit een fij
ne dag zal worden.
De prettige manier van vertellen en
zijn uitgebreide kennis van deze za
ken geeft ons de zekerheid dat we
veel mooie dingen en de betekenis
ervan zullen horen en zien. De kultu
rele kommissie kan terugzien op een
heel geslaagde ochtend en uitsteken
de voorbereiding op het a.s. bezoek
aan Antwerpen.
C. Verdult-Buys
L.J. de Regt-van Maldegem
Een heerlijk luchtig gerecht dat
in vele variaties bereid kan wor
den, bijvoorbeeld als een warm
voorgerecht, of als een hoofd- of
nagerecht. U ziet keuze genoeg!
Door toevoegingen van allerlei
ingrediënten (vlees, vis, groente,
kaas, likeuren en vruchtensap
pen) is de soufflé eindeloos te va
riëren! De basis van de soufflé is
een dik vloeibare saus die ge
maakt wordt van een blanke
roux (boter, bloem, bouillon),
hetzij met vlees-, vis- of groente
bouillon. Bij de zoete soufflé
wordt er een Crème Patissiere ge
maakt, wat bestaat uit melk, sui
ker, dooiers, bloem of custard-
poeder. (In vakjargon ook wel
kookroom genoemd). Waaraan
dan diverse vruchten, fruitsap
pen, likeuren en chocolade toege
voegd kunnen worden.
Dan de soufflé waar we naar toe
willen, nl. de kaassoufflé, die in
tegenstelling van de andere ge
maakt wordt met als basis een
saus bêchamel (boter, bloem,
melk). Een kaassoufflé waar u in
deze rubriek kennis of hernieuw
de kennis mee kunt maken, weer
eens iets anders dan een omelet
of spiegeleitje. En dit hebben we
nodig:
een vuurvaste aardewerk of gla
zen schaal, met hoge randen, met
een inhoud van 1 Vi a 2 liter, 5 ei
eren, 40 gram bloem, 4 dl melk,
300 gram (bijvoorkeur oude) ge
raspte kaas, maar een Emmen-
thaler of Gruyère kan natuurlijk
ook, Vi theelepel versgemalen
peper, Vi theelepel nootmuskaat,
2 a 3 theelepels maggi-aroma, 1
theelepel bieslook en de berei
ding gaat als volgt:
Laat in een ruime pan de boter
smelten, en roer er de bloem
door, laat dit even doorgaan
(niet kleuren) en voeg er scheutje
voor scheutje de koude melk aan
toe. Zodanig dat er een vrij dikke
saus ontstaat. Laat deze saus
even aan de kook komen (goed
roeren). Werk er de geraspte
kaas goed door en zorg er voor
dat de kaas goed oplost, maak de
saus nu op smaak met de verse
peper, nootmuskaat, aroma en
de bieslook. Neem nu de saus
van de warmte-bron en laat ze
iets afkoelen. Vet intussen de
schaal goed in, bestuif hem met
wat bloem of paneermeel en
breng de oven op een tempera
tuur van 180°C. Scheid de eie
ren en klop de eiwitten stevig op,
roer de dooiers snel door de wat
afgekoelde saus. Spatel er vervol
gens heel voorzichtig en gelijk
matig de stijfgeslagen eiwitten
door en vul er de soufflé-schaal
mee (voor 2/3).
Zet de schaal in de oven en laat
de soufflé in 25 a 30 minuten rij
zen en kleuren. Tijdens de bak
tijd in geen geval de ovendeur
openen, daar de plotselinge wis
seling van temperatuur de soufflé
kan doen inzakken (mislukken
dus).
Serveer de soufflé zo snel en
warm mogelijk. Serveer er stok
brood, grof bruin, rogge- of vol
koren brood bij.
M.A. van der Vliet
De agrarische kommissie in Noord-
Brabant van de Ned. Bond van Plat
telandsvrouwen gaf op een speciale
bijeenkomst veel informatie over het
werk van de kommissie. Voorzitster
mevrouw Verhagen begon met te
vertellen waar de kommissie in ver
tegenwoordigd is, zoals in het
hoofdbestuur van de Zuidelijke
Landbouw Maatschappij (ZLM),
het Kringbestuur van de ZLM, de
Landelijke Agrarische Commissie
(LAC) en de Commissie veiligheid in
de Landbouw van het Landbouw
schap, enz.
Steun ZLM
Door medewerking van de Sociaal
Economische Voorlichting (SEV),
steunt de ZLM het werk voor de
vrouwen. Men organiseert kursussen
met de thema's 'boekhouden' en
'bedrijfsbeëindiging zonder opvol
gers'. Er worden ook akties gevoerd
en petities aangeboden aan ministers
en/of het hele kabinet over proble
men in de akkerbouw. De gezamen
lijke Plattelandsvrouwenorganisa
ties maakten over de positie van de
meewerkende boerin een rapport,
met de bedoeling ook voor deze
groep een gelijke behandeling te
krijgen en sociale zekerheden voor
de zelfstandigen. Duidelijk kwam
uit het overzicht van Mevrouw Ver
hagen naar voren, hoezeer men zich
inzet voor het belang van de agrari
sche vrouw.
Terugblik
Voorgangster mevrouw Steenbergen
keek terug in de jaren 1960-1970. Na
deze jaren is er veel verloren gegaan
aan kultuurgrond voor wegen, wo
ningbouw, industrie, sportvelden,
etc. Ook daalde het percentage wer
kenden in de landbouw, in 1968 nog
10,7% en in 1980 was dat 5,8%.
Toch werd er steeds meer geprodu
ceerd, hetgeen aan de hand van dia's
duidelijk getoond kon worden
(enorme hokken met kippen en
varkens).
Mevrouw Smeenk maakte het geheel
af met veel cijfers, van 1960 tot 1986
verdubbelde de melkproduktie ter
wijl ook de produktie van varkens
vlees, pluimveevlees en eieren enorm
aantrok.
Het gebruik van brood - aardappe
len - suiker verminderde, maar dat
van varkensvlees - groenten en fruit
ging omhoog. Pluimveevlees werd
6x meer gebruikt en van bier en fris
dranken werd 3x zoveel gedronken
dan in 1960.
Op de verpakking van ons voedsel
moet staan wat erin zit, het gewicht
en de houdbaarheid. Het vermelden
van de voedingswaarde is nog niet
verplicht. De produktiekode is be
langrijk voor de fabrikant.
Kwis
Tot slot was er een kwis met 15 vra
gen, een aardappelschilwedstrijd,
waarna de winnaressen met kaas of
boter of eieren naar huis gingen. De
middag gaf veel informatie over het
werk van de agrarische kommissie
en we genoten intussen van 'Jan in
de Zak' en koekjes volgens recept uit
de groene map.
Cor Krans
Indien u de letters uit de vakjes van
de hierna opgegeven nummers ach
ter elkaar zet krijgt u de naam van
een zoogdier. Dit is de oplossing.
1 - 11 - 58 - 17 - 75 - 34 - 13 - 53 -
3 - 45
HORIZONTAAL: 1 stellage voor
straffen; 6 gebakje; 12 praalziek; 14
lied; 15 boom; 17 titel; 18 lijmstof;
20 gehalte-eenheid; 21 sportevene
ment; 22 struisvogel; 24 roofdier; 26
afgesneden schijf; 28 muurinham;
29 ten aanzien van; 30 belemmering;
32 Europeaan; 33 buiten dienst; 34
staatsiekleding; 35 traliewerk; 37 de
onbekende; 38 alle tanden en kiezen;
39 stad in Duitsland; 41 tijdvak; 42
onvriendelijk; 43 vorm; 47 bouwma
teriaal; 50 koninklijk besluit; 52
denkbeeld; 53 wisselborgtocht; 54
persoonlijk voornaamw.; 55 oude
lap; 57 boom; 58 veerkracht; 59 al
vorens; 60 de gezamenlijke edelen;
62 telwoord; 64 deel v.h. been; 65
muzieknoot; 66 overblijfsel; 68 pro
Vrijdag 11 november 1988
per; 69 van een; 70 de oudere; 71
deel van de hand; 73 plaats in de Be
tuwe; 75 gereedschap; 76 mu
ziekstuk.
VERTIKAAL: 1 soort varen; 2 per
soonlijk voornaamw.; 3 groet; 4 af
gelegen; 5 aardrijksk. aand.; 7 onder
andere; 8 zwaardwalvis; 9 sleuf in
een hoefijzer; 10 vogel; 11 peul
vrucht; 13 vlechtwerk; 16 beroep; 18
adrem; 19 gomhars; 21 deel van de
voet; 23 trekdier; 24 deel van Indo
nesië; 25 deel v.h. gezicht; 27 che
misch symbool; 29 aanhangend
strookje; 31 het doel niet treffend;
34 getakte horens; 36 organisch
zuur; 38 vrijgevig; 40 kloosterzuster;
44 plaats op de Veluwe; 45 signaal;
46 symptoom; 47 hoofddeksel; 48
deelbaar door twee; 49 deel v.e.
boom; 51 boodschapper; 54 werk
tuig; 56 lidwoord; 59 voegwoord; 61
vergevorderd in tijd; 63 dwaas; 64
wending; 67 bladplant; 69 over,
langs; 71 per procuratie; 72 met na
me; 73 te weten; 74 militaire rang.
21
