Voorlopig overzicht van de kwaliteit van
baktarwe, brouwgerst en koolzaad
Ontsmettingsmiddel kwik wellicht
nog tot 1 februari 1989 toegestaan
Udo van Brandevoort de
grote kampioen op
"Nationale" in Den Bosch
Vooral tarwe kwalitatief goed
Baktarwe
Brouwgerst
Koolzaad
Cogeca bespreekt
uitbreiding
handel tussen EG en
Oostblok
D.J. Meijer voorzitter Europese
groothandel in Aardappel: 'We moeten
meer luisteren naar de markt'
In het kader van de certifikaten-
regeling wordt ook dit jaar door
het Nederlands Graan-Centrum
weer een groot aantal monsters
tarwe, gerst en koolzaad op kwa
liteit onderzocht. Hoewel nog
slechts een gedeelte van de
monsters is geanalyseerd kan
toch al een indruk worden ver
kregen van de kwaliteit. Zeker
voor tarwe kan worden gespro
ken van een gemiddeld goede
kwaliteit.
In het zuidwesten kon men dit jaar
tijdens de tarwe-oogst profiteren
van enkele zeldzame droge weken.
De tarwe was zo goed als binnen
voor het hernieuwd invallen van de
regen. Ook in de IJsselmeerpolders
kon een groot deel van de tarwe voor
de regen worden geoogst. In het
noorden van het land moest men
evenwel weer toezien dat een groot
deel van de tarwe nog niet geoogst
was toen de regen inviel. De kansen
op schot in het noorden zijn dan ook
toegenomen.
Het Instituut voor Graan, Meel en
Brood-TNO te Wageningen heeft in
middels van de ruim 4000 aangemel
de partijen een kleine 1300 monsters
onderzocht op een aantal kwaliteits-
aspekten. Gekeken wordt naar ras,
eiwitgehalte, valgetal en sedimenta
tiewaar de volgens Zeleny.- De
monsters zijn voornamelijk afkom
stig uit het zuidwesten en de IJssel
meerpolders.
Het ras Obelisk neemt dit jaar een
groter aandeel in dan vorig jaar:
maar liefst 80%. De overige 20%
bestaan uit Pagode (9%), Urban
(5%), Kraka (4%) en Granta (2%).
De gemiddelde kwaliteit van alle
aangeboden partijen is goed. Het ei
witgehalte is vergelijkbaar met dat
van vorig jaar nl. 12,7%. De gemid
delde sedimentatiewaarde is iets la
ger (33), voornamelijk veroorzaakt
door het (nog) geringe aandeel van
"superbaktarwe's", zoals Urban en
Rektor.
Het meest kenmerkende van de nieu
we oogst zijn de hoge valgetallen
(gemiddeld 266). Na jaren van te
leurstellingen is er nu eindelijk spra
ke van een (grotendeels) schotvrij
jaar. Gerealiseerd wordt echter dat
in dit overzicht alleen gegevens van
monsters zijn verwerkt die voor de
regen zijn geoogst.
Dit jaar deed de unieke situatie zich
voor dat in vele gevallen wintertarwe
eerder rijp was dan zomergerst.
Door de late oogst heeft de afdeling
NIBEM van het CIVO-TNO te Zeist
van de ruim 1000 aangemelde partij
en nog maar een beperkt aantal kun
nen onderzoeken (ca. 100 monsters),
grotendeels afkomstig uit het centra
le zeekleigebied. Gekeken wordt
naar ras, eiwitgehalte, volgerstper
centage, kiemkracht en/of kieme-
nergie.
De rassenverdeling is als volgt:
Trumpf 41%, Prisma 39% en Apex
20%Op grond van de beperkte ge
gevens kan gesteld worden dat het
eiwitgehalte dit jaar aan de hoge
kant is: Apex 12,4%, Trumpf
11,5%, Prisma 11,0%. Met name
het eiwitgehalte van Apex, vrijwel
uitsluitend afkomstig uit het noor
den, is voor brouwgerst begrippen te
hoog. De sortering van Prisma is vrij
goed 85-90%-volgerst, die van
Trumpf en Apex zijn duidelijk min
der; 80%-resp. 85%-volgerst. Het
ziet er naar uit dat ook dit jaar het
ras Trumpf weer duidelijk last heeft
van de sterke kiemrust.
Dit jaar zijn 52 monsters koolzaad
onderzocht; vrijwel allen afkomstig
uit de provincie Groningen. Het be
treft zowel enkel- als dubbelnulras
sen; van deze laatste groep kan naar
keuze zowel het oliegehalte als ook
het glucosinolaatgehalte worden
vastgesteld.
Het gemiddelde oliegehalte bedraagt
40,1% (30 monsters). Het glucosino
laatgehalte bedraagt gemiddeld 18 H
mol/g zaad (26 monsters) met een
spreiding van 5 tot 29 H mol/g zaad.
Het is geruststellend te konstateren
dat alle onderzochte partijen vol
doen aan de huidige norm van max.
35 H mol glucosinolaten/g zaad en
dat het gemiddelde glucosinolaatge
halte lager is dan de EG-
kwaliteitsnorm die op max. 20 H
mol glucosinolaten/g zaad is
gesteld. Zoals bekend zal met ingang
van oogstjaar 1991 alleen nog steun
verleend worden aan partijen
dubbelnul-koolzaad met max. 20 H
mol glucosinolaten/g zaad.
Gedurende vele jaren hebben we aktuele kwikverhalen kunnen hou
den en schrijven. Het aanhalen van de voorschriften bij het gebruik;
het opruimen van de restanten en tenslotte het verbod, de uitverkoop
van het middel Aardisan en het opgebruik daarvan. Het "doek" viel
op 1 juli 1988. Einde van het kwikgebruik bij pootaardappelen in Ne
derland.
Bij de nationale tentoonstelling van
de Koninklijke Vereniging "Het Ne-
derlandsche Trekpaard", afgelopen
weekeinde in Den Bosch, is de trek-
paardhéngst Udo van Brandevoort
dé grote kampioen geworden. De ti
tel reserve-kampioen kwam terecht
bij Junior van de Lanshoeve, terwijl
bij de Haflingers Ad van 't Vlier de
hoogste eer in de wacht wist te sle
pen. Vanesse v.d. Lindehoef (eig.
Gebr. v.d. Heijden te Oost West
Middelbeers) werd kampioen Trek
paard merries.
Het tweejaarlijkse evenement in de
Brabanthallen werd een in alle op
zichten geslaagde manifestatie. De
publieke belangstelling was groot
(ruim 15.000 bezoekers) en de keu
ringen en demonstraties verliepen
geheel volgens het boekje. Zaterdag
middag liet het weer het even afwe
ten, maar tot voldoening van de Ko-
Een delegatie van de overkoepelende
Europese boerenorganisatie Cogeca
brengt deze week onder leiding van
voorzitter Mario Mioni, een bezoek
aan de Sovjet Unie. Met functiona
rissen van de Comecon en van de
Russische ministeries van landbouw
en buitenlandse handel zal worden
gesproken over mogelijkheden om
de handel in landbouwartikelen tus
sen de EG en het Oostblok uit te
breiden. In juni van dit jaar onderte
kenen de EG en de Comecon ak
koorden om nauwer te gaan samen
werken.
ninklijke Vereniging bleef het aantal
buien beperkt.
Onder de genodigden bevond zich
ook prinses Juliana, die genoot van
een 'Oranje Show', gegeven door
het Hessiche Landgestüt Dillenburg.
Daarin werd een zestal scenes uit het
leven van Willem van Oranje uitge
beeld. Ondanks weer en wind bleef
de prinses tot de laatste minuut. De
show had overigens wel tot gevolg,
dat het programma fors uitliep.
Hoogtepunt was zaterdag verder de
presentatie van een zestienspan Frie
se paarden, gemend door P. de Boer
uit Oenkerk. De show met vier, acht
en zestien spannen trekpaardmerriën
was zeker zo spektakulair. Tijdens
een deel van de defile's waren alle
tribunes tot de laatste plaats bezet,
zodat de 'Koninklijke' ook in dit op
zicht kan terugzien op een zeer
geslaagd evenement.
M. v.d. Laar (Liempde)
wint nieuwe Volvo 340
De hoofdprijs, een gloednieuwe Vol
vo 340, van de prijsvrag "Wie wordt
kampioen?" is gewonnen door de
heer M. v.d. Laar uit Liempde. Hij
nam afgelopen zaterdag in Den
Bosch de autosleutels persoonlijk in
ontvangst van de heer drs. J. Schou
ten, momenteel voorzitter van de
Centrale Landbouw Organisaties
(CLO's). De zes te winnen veulens
kwamen terecht bij F. Heinemans
(Lotum), M. Venderbos (Hoogblok-
land), L. Geraeds (Leveroy), P.
Weys (Leunen/Venray), H. ten Ha
gen (Winterswijk) en J. Welvaarts
(St. Oedenrode).
Laat het voor velen duidelijk zijn
dat het bijzonder spijtig is voor de
pootgoedsektor in Nederland om
geen kwik meer te mogen gebruiken.
Kwik als ontsmettingsmiddel tegen
schimmels, bakteriën en cysten. Dat
het ons ernst was, hebben we laten
zien in het aanvaarden van strengere
voorschriften. Het verplichte voor-
wassen; het ophalen van de dompel
baden in een nationaal systeem; het
bouwen van een zuiveringsinstallatie
om de restvloeistoffen te kunnen
zuiveren tot ver beneden de normen;
het één en ander begeleiden via een
modern ingericht laboratorium voor
monsteronderzoek. Alles tot genoe
gen van alle instanties die erbij be
trokken waren (Landbouw, Volks
gezondheid, Milieu). En nu dreigen
we in ons eigen zwaard te vallen.
Wat is er namelijk aan de hand?
1 Juli 1988
Sinds enkele jaren wordt er geen
Aardisan (het enige middel op de
markt!) meer aangemaakt. Al een
jaar geleden zagen we aankomen dat
op 1 juli Aardisan nog lang niet was
opgebruikt; op enkele plaatsen lig
gen nog voorraden van belang. Van
daar dat zeer vroegtijdig aan de
overheid gevraagd werd om verlen
ging van de opgebruiktermijn met
tenminste nog een ontsmetseizoen.
Voorraden
De voorraden zijn beslist niet ver
oorzaakt door één of andere truc of
een klandestiene produktie. Neen, ze
zijn direkt het gevolg van de strenge
maatregelen die we onszelf als sek-
tor, als Stopa, hebben opgelegd.
Hierdoor blijkt nl.:
- dat het toepassen van het dompe
len met tot ongeveer 25% is terug
gelopen;
- dat het voorwassen van de aardap
pelen geleid heeft tot een aanmerke
lijk minder kwikgebruik (geen 100
ton door een "bad", maar wel 1.000
ton);
- de "vuile baden" zodanig behan-
4.732 deelnemers
Het totale aantal deelnemers aan de
prijsvraag van de CLO-bladen was
4.732. Ruim vijfhonderd van hen
hadden juist voorspeld, dat Udo van
Brandevoort dé kampioen werd bij
de trekpaarden met als reserve
kampioen Junior van de Lanshoeve.
delen dat die kunnen worden herge
bruikt (komplete recycling);
- het op de markt komen van een
nieuw middel tegen uitsluitend rhi-
zoctonia (moncereen).
Er is duidelijk sprake van een
drastisch minder gebruik van kwik.
Maar nog wel op een aantal essentië
le plaatsen.
Verlenging
Door de Stopa is gevraagd om nog
een verlenging met op zijn minst één
ontsmetseizoen tot 1 februari 1989.
Dit lijkt te lukken. Er zijn echter
weer extra nieuwe voorwaarden
gesteld. De mensen die ermee wer
ken moeten een bloedonderzoek on-
'We hangen te veel aan het Bintje.
Het is een uitstekend ras maar we
bieden er natuurlijk wel een soort
eenheidsworst mee aan. Bintje is een
schaap met vijf poten maar loopt
daarom niet zo hard'.
D.J. Meijer voorzitter van de Euro
pese Vereniging van Groothandela
ren in aardappelen neemt geen blad
voor de mond.
Als direkteur van Aajdappel
Eksport Hettema Zonen te Emme-
loord leerde hij de aardappelhandel
van binnen en van buiten kennen en
reisde hij door heel Europa. Sinds
zijn pensionering bij Hettema is hij
zich op Europees nivo in blijven zet
ten voor de handel in Aardappelen.
'In mijn huidige funktie als voorzit
ter ben ik in direkte zin aan niemand
en niets gebonden, dus ik zeg wat ik
vind en denk'. Meijer meent dat teelt
en handel van aardappelen zich meer
moeten richten op de wensen van
specifieke deelmarkten die verschil
lende soorten, kwaliteiten, verpak
king, presentatie en dergelijke vra
gen. 'Sluitstuk daarvan moet zijn
een uniforme kwaliteitsaanduiding'.
Meijer verduidelijkend: 'Je
hoort veel ouderen zeggen dat de
aardappel niet meer zo smaakt als
vroeger. Ons probleem met Bintje is
dat we haar meestal een te zware be
mesting geven waardoor smaak en
kwaliteit nogal achteruit zijn ge
gaan'. Willen we onze positie op de
dergaan. Zowel vooraf als tijdens en
né het ontsmetten. Bovendien de
vergunning verlenen aan individuele
ontsmetbedrijven die aan alle voor
waarden kunnen en willen voldoen.
Vergaande eisen tegen de achter
grond van de grote belangen voor de
pootgoedsektor. Maar juist door die
strenge eisen zullen we oolc na 1 fe
bruari nog een kleine voorraad
kwikmiddel overhouden.
Tenslotte
Het blijft van het grootste belang
om discipline in acht te blijven ne
men. Degenen die hun pootaardap
pelen met kwik willen ontsmetten
kunnen dat in ieder geval deze herfst
nog laten doen. Vooral voor hoog
waardig uitgangsmateriaal is dat van
groot belang. De Stopa zal voorlo
pig nog aktief blijven in het volgen
en begeleiden van het kwikgebruik.
A. Vermeer
internationale aardappelmarkt vast
houden, zo meent hij, dan zullen we
meer in moeten spelen op de zeer di
verse wensen van de markt, dat wil
zeggen in rassen diversifiseren en
mest en beschermingsmiddelen zo
danig toedienen dat een vereiste op
timale kwaliteit kan worden gele
verd. Dat alles zal onder een goed
kwaliteitssysteem moeten worden
gebracht dat uniform en bovendien
internationaal goed kontroleerbaar
is en garanties geeft. Dan hebben
we, zo is zijn stellige overtuiging,
ook de huisvrouwen en de milieube
weging mee. Er worden dan welis
waar minder kilo's geoogst maar wel
tegen een betere prijs, want de kon-
sument wil voor goede kwaliteit best
betalen. En geen boer hangt per de
finitie aan zoveel kilo's. Integendeel.
Over een eventuele kwotering van de
aardappelteelt wil de voorzitter van
de Europese groothandel in aardap
pelen niet horen. 'Dan krijgt Neder
land toch altijd te weinig'. Wel is hij
voorstander van een europese kwali
teitsregeling waaraan alle telers en
handelaren zich in alle lidstaten
strikt zouden moeten houden.
Over de start van het aardappelsei
zoen 1988 merkt Meijer tenslotte op:
'met 15 a 16 cent krijgen we in ieder
geval ongeveer de kostprijs. En wat
ik zo hoor, dan zou het een redelijk
seizoen moeten worden. Er is in ie
der geval internationaal belangstel
ling voor de aardappel'.
J.W.
Vrijdag 23 september 1988
15
