Stopa-afwikkeling 1987
Landbouwschap: "Land-
bouweffektrapportage" bij
aanleg wegen
Aardappelareaal in Europese
Gemeenschap sedert 1975
met een kwart verminderd
f 10 miljoen overschot?
Tilt toegelaten
in graszaad
korte wenken
akkerbouw
De ui: een volwaardige groente
Via persberichten vanuit het Land
bouwschap en Bedrijfsschap voor de
Groothandel in aardappelen heeft
men kunnen lezen dat er een finan
ciële afwikkeling plaatsvindt bij de
Stopa over oogstjaar 1987. Geen
fondsvorming zoals in het verleden
vaak plaatsvond maar terugbetaling
aan de "rechtmatige" eigenaar.
De resultatenrekening over oogst
1987 sluit met een overschot van 10
miljoen. Op het eerste gezicht zou
men zeggen: dat is een gunstig resul
taat. Maar uitdrukkelijk moet er
gesteld worden: het is minder on
gunstig. Als we 250 gulden per ha
pootaardappelen terugbetalen, dan
blijft het nog een rekord-jaar in hef-
fingsbijdragen. Als we nl. optellen
wat er dan per ha betaald is, dan is
dat gemiddeld plm. 1.350,Met
grote verschillen van het ene ras of
het andere ras, met grote verschillen
in plombe-bijdragen. Zo lopen de
totalen in bijdragen uiteen van zo'n
ƒ1.000,tot 1.500,— per ha.
Een echt rekord-jaar, zowel in over
schotten pootaardappelen (175.000
ton) als in heffings-bijdragen per ha.
De toelating voor het bekende
graanfungicide Tilt is uitgebreid.
Tilt mag nu ook gebruikt worden in
de teelt van graszaad. De gebruiks
aanwijzing splitst zich toe op de
meeldauwbestrijding.
Geadviseerd wordt het middel in
september/oktober te spuiten wan
neer het tweede en derde blad van de
spruiten meer dan 30% aantasting
laten zien. In het voorjaar is een
bespuiting al nodig zodra de jongste
bladeren aangetast zijn. Tilt is een
hoog-aktief produkt, hetgeen resul
teert in een lage dosering: een halve
liter per ha. Het middel is in literfles
sen verkrijgbaar.
Eén liter Tilt bevat 250 gram van de
werkzame stof "propiconazool".
Propiconazool is een systemisch
fungicide, dat voornamelijk op
waarts in de plant wordt getranspor
teerd. Vandaar dat nieuwe aanwas
ook beschermd wordt. Het middel
werkt langdurig, de aanvangswer-
king is uiteraard afhankelijk van de
weers- en groeiomstandigheden.
Onderzoek konsumptie-
aardappelen
Het buro NSS Agrimarketing
Holland B.V. gaat op verzoek
van het aardappelbedrijfsleven
een onderzoek instellen naar de
wensen van de konsumenten om
trent aardappels die dagelijks
thuis gegeten worden. Het onder
zoek gaat maksimaal
ƒ500.000,— kosten en de over
heid neemt daarvan ƒ250.000,
voor zijn rekening. Ook het
Landbouwschap en de VBNA
betalen mee. Het komende win
terseizoen zal worden uitgezocht
waar de kopers en eters van aard
appelen niet over tevreden zijn.
Meer aardappelen verwerkt
In het eerste half jaar van 1988 werd
902.000 ton aardappelen verwerkt
tegen 787.000 ton in dezelfde perio
de van 1987. Dit betekent een stij
ging van 115.000 ton, oftewel
14,6%.
De uitvoer van aardappelkonsump-
tieprodukten was in het eerste half
jaar van 1988 15.800 ton lager dan in
de tweede helft van 1987. De oor
zaak hiervan was gelegen in een flink
gedaalde friteseksport. Dit is opmer
kelijk, aangezien de fritesproduktie
in de laatste zes maanden aanmerke
lijk groter was dan een half jaar
tevoren.
Een en ander duidt erop dat bij de
frites- en in mindere mate bij de
droogindustrie momenteel voor
raad vorming plaatsvindt.
8
Begrotingsverschillen
De insiders weten dat het in de land
bouw in het algemeen bijzonder
moeilijk is om begrotingen te ma
ken. We zijn zo zeer afhankelijk van
de weersomstandigheden dat er gro
te opbrengstverschillen voorkomen
tussen het ene jaar en het andere.
Daarnaast hebben wij in de pootaard-
appelsektor nog te maken met vrij-
korte groeiperioden onder andere
door het rooidata-beleid i.v.m. de
virus-overbrengst: de luizen! Het
groei-jaar 1987 was uitzonderlijk
goed voor de groei van pootaardap
pelen over de gehele linie. Mede ver
oorzaakt door gunstige bodemstruk-
tuur (strenge winter) en late luizen-
vluchten.
Oogstjaar 1988
Voor het jaar 1988 hebben we nog
steeds te maken met een areaal ver
mindering van plm. 10% overeenko
mend met zo'n 3.000 ha. Daarnaast
weten we nu dat de opbrengsten in
kilogrammen zeker zo'n 25% lager
liggen dan vorig jaar. Bovendien
zijn de aardappels veel grover dan
normaal, waardoor aanmerkelijk
minder knollen aanwezig zijn. Bij
kleine overschotten zou de gehele
stopa-regeling weieens alleen uit de
plombe-heffingen betaald kunnen
worden, althans in dit nu lopende
jaar. Toch krijgt iedere pootgoedte-
ler half september een areaalheffing
opgelegd van 600,per ha zoals
bij verordening is vastgesteld. De
poters zijn ook nog niet allemaal
verkocht. De vraag rijst natuurlijk
bij 70% export), hoe onze klanten in
binnen- en buitenland reageren op
hogere prijzen! Als er duidelijk gel
den zouden overblijven zullen we
stellig niet gaan potten, maar op tijd
gaan terugsluizen. We blijven voors
hands voorstander van een kosten
dekkend beleid per jaar.
Tenslotte
De Stopa-regeling 1987 wordt afge
rekend. We kunnen vaststellen dat
deze ruim 45 miljoen gekost heeft,
dat komt overeen met 1.350,per
ha pootaardappelen, gemiddeld.
Het komt ook overeen met ongeveer
5 cent per kilogram pootaardappe
len, daarmee is de marktprijs voor
het "hart" van het pootgoed niet la
ger gedaald dan tot ongeveer 0,30
per kilo in een jaar met een extreem
groot overschot (175.000 ton). Toch
een waardevol systeem.
A. Vermeer
Ruim 8,3 miljoen gulden terug
naar pootgoedtelers
Het dagelijks bestuur van het Land
bouwschap is akkoord met een ver
laging van de calamiteitenheffing
voor pootgoed van 45T) gulden naar
200 gulden per hectare voor de
Stopa-regeling oogst 1987. In totaal
wordt op basis van een teeltareaal
van 33.000 hectare ruim 8,1 miljoen
gulden heffing in mindering ge
bracht aan de pootgoedtelers. Alle
pootgoedtelers krijgen voor 10 sep
tember a.s. hierover persoonlijk
bericht.
Minder aardappelen gezet
Het CBS heeft de voorlopige areaal-
ei jfers voor pootaardappelen be
kendgemaakt. Vergeleken met de
cijfers van de oogstraming 1987 is
het areaal aardappelen de meitelling
1988 afgenomen met ca. 3800 ha in
1987 naar 103.900 dit jaar. De da
ling komt vrijwel geheel voor reke
ning van de gronden.
Bij de voorbereiding van aanleg van
wegen en spoorwegen moet rekening
gehouden worden met de nadelen
die daarbij voor de landbouw te ver
wachten zijn. Als een weg verschei
dene landerijen doorkruist, moet al
vroeg een plan voor herinrichting
van het gebied gemaakt worden, een
landbouweffektrapportage. In de
nieuwe Landinrichtingswet is de mo
gelijkheid van deze zogenoemde
aanpassingsinrichting opgenomen.
Het Landbouwschap schrijft dit in
een brief aan minister Smit van ver
keer en waterstaat.
Door aanpassingsinrichting kan via
grondruil voorkomen worden dat
een boer grond aan weerszijden van
een weg krijgt. Volgens het schap
zou herinrichting voor de minister
voordelig zijn, omdat ze dan vaak
minder schadevergoeding hoeft te
betalen. Daarnaast bepaalt de Land
inrichtingswet dat de minister niet
meer aan herinrichting hoeft te
besteden dan ze anders aan schade
vergoeding kwijt was geweest.
Een ander voordeel van het vooraf
maken van een schets voor aanpas
singsinrichting is dat het ministerie
van verkeer gemakkelijk een goede
keuze kan maken tussen verschillen
de tracés. Dan is al duidelijk wat de
nadelen voor het omliggende gebied
zijn en wat de mogelijkheden zijn
om die op te heffen. Ook de in
spraak door boeren wordt hierdoor
vergemakkelijkt. Tenslotte verwacht
het Landbouwschap dat de mede
werking van boeren groter wordt als
er landbouwkundig goede oplossin
gen bedacht worden.
Moet u nog een stikstof overbe
mesting geven aan de knolselderij
dan is het daarvoor nu de hoogste
tijd. Bij elke overbemesting bestaat
er kans op verbranding. Tracht
daarom de stikstof vlak voor een re
genbui toe te dienen. De kans op
verbranding is dan het kleinst.
Veldbeemd vanonder de tarwestop-
pel reageert positief als deze wordt
gecirkelmaaid. Belangrijk is het, om
zo kort mogelijk (2 cm) te maaien.
Roodzwenk reageert veel minder op
cirkelmaaien. Bovendien mag deze
weer niet te kort worden gemaaid in
verband met beschadiging van het
groeipunt.
Aardappelen welke nog groen zijn,
verhogen elke dag de opbrengst.
Wilt u echter het onderste uit de
kan, dan krijgt u vaak het deksel op
uw neus. Wanneer er tijdens het
groeiseizoen een kwalitatief goed ge
was aardappelen is geteeld, moet u
er alles aan doen om dit zo te hou
den tijdens het rooien en inschuren.
Naarmate u het aardappelgewas lan
ger laat doorgroeien neemt wel de
opbrengst toe, maar de omstandig
heden waaronder u moet rooien ne
men vaak sterk af Bodemvochtig
heid en te lage bodemtemperaturen
maken rooien met behoud van kwa
liteit praktisch onmogelijk. Begin
daarom op tijd met doodspuiten.
Eer de knol voldoende loslaat en af
gehard is is het weer 2 a 3 weken
later.
Afschermkappen van de draaiende
delen van uw machines zijn er voor
uw veiligheid. Zorg dat ze goed be
vestigd zijn en vervang ze indien no
dig. Ook aan de kokers van aftakas-
sen mankeert wel eens wat. Denk
aan uw eigen veiligheid maar vooral
aan die van uw medewerkers.
Nu de oogst nog in volle gang is
en in de groentenwinkels de nieu
we uien volop te krijgen zijn,
brengt het NIVAA (Nederlands
Voorlichtingsinstituut voor
Aardappelen en Uien) deze
maand twee receptenfolders uit
met de Hollandse ui als hoofd
gerecht.
De twee folders, 'De ui als
hoofdgerecht' en 'Recepten met
ui' moeten de ui als groente in
troduceren. De ui kan best zo'n
steuntje in de rug gebruiken want
hoewel de ui één van de meest ge
geten groenten in Nederland is,
als hoofdmaaltijd wordt hij maar
zelden geserveerd. Het doel van
de folders is dat de ui in de toe
komst meer als een volwaardige
groente beschouwd gaat worden.
De ui doet in de Hollandse keu
ken voornamelijk dienst als
smaakmaker, bijvoorbeeld door
vlees- en groenteschotels, salades
en sausjes. Maar er zijn veel lek
kere en makkelijke gerechten met
de voedzame ui als hoofdgerecht.
Door de receptenfolders gratis
aan de detail- en groothandel aan
te bieden zullen de folders spoe
dig in de groentewinkels verkrijg
baar zijn.
Het EG-aardappelareaal is in de afgelopen twaalf jaar met ongeveer
een kwart ingekrompen, zo blijkt uit het jaarverslag van het jaar
verslag van het Produktschap voor Aardappelen. De laatste jaren is
de areaaldaling ondanks de lage prijzen gering omdat de andere ak
kerbouwgewassen steeds minder opbrengen en de telers gedeeltelijk
in aardappelen vluchten. Mede als gevolg daarvan zijn de financiële
opbrengsten van de aardappelteelt thans ver beneden peil. Hoe de
oppervlakte aardappelen zich sinds 1975 in de verschillende EG-
landen heeft ontwikkeld wordt in de tabel weergegeven. De areaalda
ling wordt overigens gekompenseerd door de stijgende ha-
opbrengsten.
Ontwikkeling EEG-areaal (x 1.000 ha)
Land
1987
1986
1985
1980
1975
Nederland
167
167
169
172
151
West-Duitsland
200
210
220
258
415
Frankrijk
197
201
211
215
309
Italië
136
133
137
161
179
België/Luxemburg
55
49
50
36
44
Ver. Koninkrijk
178
179
192
206
204
Ierland
30
31
33
40
40
Denemarken
30
31
30
34
31
Griekenland
56
56
56
65
57
EEG (10)
1.049
1.057
1.098
1.187
1.430
verhouding
73
74
77
83
100
Spanje
306
289
331
-
-
Portugal
141
131
126
-
-
Ontwikkeling EEG-produktie
(alle
aardappelen x 1.000 ton)
Land
1987
1986
1985
1980
1975
Nederland
7.478
6.857
7.150
6.266
5.004
West-Duitsland
6.509
7.390
7.905
6.644
10.853
Frankrijk
6.746
6.284
6.913
6.852
7.210
Italië
2.667
2.547
2.397
2.940
2.943
België/Luxemburg
1.957
1.692
1.834
1.416
1.300
Ver. Koninkrijk
6.800
6.445
6.892
7.103
4.551
Ierland
922
619
782
981
976
Denemarken
950
1.129
1.073
842
666
Griekenland
1.000
971
1.009
1.030
878
EEG (10)
35.029
33.934
35.955
34.124
34.381
verhouding
102
99
105
99
100
Spanje
5.363
4.857
5.927
-
-
Portugal
1.300
1.114
1.136
De opbrengst in tonnen per ha in de EEG
Land
1987
1986
1985
1980
1975
Nederland
44,7
40,8
42,8
36,4
33,1
West-Duitsland
32,5
35,2
35,9
25,9
26,2
Frankrijk
34,2
31,2
32,8
31,9
23,3
Italië
19,6
19,1
17,5
18,3
16,4
België/ Luxemburg
35,6
34,5
36,7
30,1
29,6
Ver. Koninkrijk
38,2
36,0
35,8
34,5
22,3
Ierland
30,7
20,6
23,6
24,5
24,4
Denemarken
31,7
37,6
35,8
24,8
21,5
Griekenland
17,8
17,3
18,0
15,8
15,4
EEG (10)
33,4
32,1
32,7
28,5
24,0
Spanje
17,5
16,8
17,9
-
-
Portugal
9,2
8,5
9,0
-
-
Vrijdag 2 september 1988
