IdllU" ull
Pacht koesteren
zegge en schrijve
zuidelijke landbouw maatschappij
Pacht
Hoofdbestuur vraagt in brief
opnieuw aandacht voor
zorgelijke situatie akkerbouw
Prinsjesdag
Koesteren
[Ml
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1988
I BA 76e JAARGANG NO. J938
tuinbouwblad
Oogsten is onder de huidige weersomstandigheden een lust voor machinehand en oog.
In een zeer vlot tempo vreten de combines ha. na ha. op. Maar ieder jaar staat weer op
zich. Wordt meestal eerst de gerst geoogst, nu is op enkele percelen vroeg gezaaide gerst
na, eerst de wintertarwe aan de beurt. Voorzichtige ramingen komen voor tarwe uit op
een opbrengst van ca. 8000 kg. en dat ligt enige honderden kg. hoger dan vorig jaar. De
vroeg gezaaide gerst is van goede kwaliteit en geeft een redelijke opbrengst van tussen
5500 en 6000 kg. De later gezaaide gerst vertoont nogal wat tweewassigheid en een hoge
doorval. De kg. opbrengst valt voor deze percelen ook niet mee en komt gemiddeld waar
schijnlijk nog niet op 5 ton.
Deze week beleven we prachtig oogstweer en de ver
wachting is dan ook dat "halfoogst" in belangrijke ma
te wordt waargemaakt. Inmiddels zijn ook de school
vakanties in ons werkgebied zo'n beetje voorbij en her
neemt het gewone leven zijn gang. Ook het vergader-
circuit wordt langzamerhand weer opgestart. Mi
nisters, kamerleden en landbouwbestuurderen zulleh
bij terugkomst in hun burelen in ieder geval een stevige
brief van de ZLM aantreffen om hen te herinneren aan
de moeilijke situatie in de akkerbouw (zie elders op de
ze pagina). Steeds meer wordt in de praktijk duidelijk
dat onze akkerbouw veel tijd en geld nodig heeft om
zich aan te passen aan de gewijzigde omstandigheden.
Met onze brief willen we bereiken dat er bij de komen
de begrotingsbehandelingen nu eindelijk eens spijkers
met koppen worden geslagen voor wat betreft de toe
komst van onze akkerbouw. Het is de hoogste tijd!
Zeer aktueel is op het ogenblik de discussie over de
pacht. Zoals bekend heeft de Ministerraad onlangs een
rapport naar het parlement gestuurd met een aantal
beleidsvarianten om ons pachtstelsel te herzien. Deze
varianten (9 in totaal) gaan van afschaffing van de
pachtwet tot aanpassingen (o.a. in de pachtprijs) zon
der wetswijziging. Er vanuit gaande dat afschaffing
van de pachtwet als "niet aan de orde" zal worden af
gedaan zal de diskussie zich waarschijnlijk toespitsen
op versoepeling van het continuatierecht en verhoging
van de pachtprijs. Als belangrijkste argument daarvoor
wordt steevast aangevoerd het voorkomen van verde
re teruggang van de pacht.
Persoonlijk twijfel ik nogal aan de juistheid van dat ar
gument, zeker nu institutionele beleggers volgens de
statistieken steeds meer brood zien in het beleggen in
(verpachte) grond. Ook de sterke stijging van het aan
tal maatschappen moet bij de juiste beoordeling van de
oppervlakte pacht niet uit het oog worden verloren.
Het lijkt er niettemin op dat er (landelijk) nogal wat
steun is voor vergaande versoepeling van het continu
atierecht (inklusief de pachtprijsbeheersing) voor met
name loslandpercelen tot 2 a 3 ha. Ik vind dat we dan
gaan morrelen aan het wezen van de pacht en de deur
openzetten voor (veel) verdergaande concessies zoals
de zogenaamde loopbaan pacht, dat wil zeggen pacht
voor 26 jaar of langer maar zonder recht van verlen
ging. Het verschil met erfpacht zie ik dan niet meer.
Mijn konklusie is daarom dat er met name aan het con
tinuatierecht niet moet worden getornd. Vooral vanuit
het zuidwesten is het zaak - vanwege het betrekkelijk
grote areaal pacht - hieraan vast te houden. Temeer
omdat het er op lijkt dat men er elders niet zo zwaar
aan tilt. Diegenen in den lande die echter menen dat
er met betrekking tot het continuatierecht wel conces-
In een brief aan de minister van Landbouw, de minister
president, het bestuur van het KNLC, het bestuur van
het Landbouwschap en de vaste Tweede Kamercommis
sie voor landbouw heeft de ZLM opnieuw aandacht ge
vraagd voor de verontrustende situatie in de akkerbouw.
Deze brief vloeide voort uit de vergadering van het
hoofdbestuur van de ZLM op maandag 1 augustus jl.,
waar de situatie in de (zuidwestelijke) akkerbouw ander
maal werd besproken. Direkte aanleiding daartoe waren
de alarmerende cijfers in het Landbouw Economisch Be
richt 1988 waaruit onder meer bleek dat de akkerbouwer
gemiddeld 35.000,inteerde, dat wil zeggen 1000,
per ha. Dit sombere beeld wordt nog versterkt door de
uitkomsten van de meitelling 1988 waaruit blijkt dat het
graanareaal met om en nabij de 20.000 ha. is toe
genomen.
Hieruit blijkt dat er vooralsnog geen alternatieven zijn
voor de akkerbouw. Ook ziet het er bepaald niet naar uit dat
de (markt-) situatie voor de akkerbouw zich binnen af
zienbare tijd zal verbeteren. Ook via de sociaal economi
sche voorlichtingsdienst van de ZLM krijgt het bestuur
duidelijke signalen dat het in de akkerbouw niet goed
gaat. Volgens het ZLM-bestuur is het daarom 'de hoogste
tijd dat de overheid gaat beseffen hoe snel het bergaf
waarts gaat met de Nederlandse akkerbouw.
De huidige gang van zaken in de akkerbouw bevestigt de
eerdere "ZLM-visie" dat de akkerbouwsektor veel meer
tijd nodig heeft om zich aan te passen aan de gewijzigde
omstandigheden. Om die aanpassing met succes te kun
nen laten verlopen zijn stimulerende maatregelen nodig
die veel verder gaan dan de huidige voornemens van de
overheid. De onlangs bekend geworden regeling liquidi
teitshulp akkerbouwers wordt door het ZLM-bestuur als
volstrekt ontoereikend beoordeeld.
Ook aan de eigen vermogenspositie van de akkerbouw
worden voortdurend verkeerde konklusies verbonden.
Bepalend is immers de rentabiliteit van het bedrijf en
niet de vermogenspositie. De overheid moet volgens de
ZLM ter compensatie van de op nulstelling van de WIR
en de Brusselse besluitvorming nu eindelijk eens ernst
maken met het voorwaardenscheppend beleid voor de
land- en tuinbouw in het algemeen en de akkerbouw in
het bijzonder.
Benadrukt wordt nog eens dat niet gevraagd wordt om
inkomenssteun maar om stimulerende maatregelen
waarop de ondernemer zelf kan inspelen. Het ZLM-
bestuur doet daarom een dringend beroep op Landbouw
schap en KNLC om met Prinsjesdag in het vooruitzicht
de politiek er opnieuw van te doordringen dat het akker-
bouwaktieplan van het Landbouwschap onverkort en
onverwijld moet worden uitgevoerd om de sektor voor
erger te behoeden. Gezien de ernst van de situatie dienen
daarbij ook verdergaande maatregelen in de fiskale sfeer
(bijvoorbeeld BTW) te worden betrokken.
De ZLM doet eveneens een dringend beroep op de ver
antwoordelijke minister van landbouw, op de minister
president en op het parlement om de akkerbouwsektor
de helpende hand toe te steken om de huidige crisis te
kunnen overleven.
sies gedaan kunnen worden zullen wellicht nog van
een koude kermis thuiskomen. Al was het alleen maar
vanwege de fiskale konsekwenties.
Maar daar zal het niet bij blijven.
Zo kunnen er complicaties ontstaan bij de financiering
van grond, de afrekening van het pachtersvoordeel en
beleggingsconstructies zoals Fagoed. Ook wordt wel
gezegd dat wanneer er niet wordt ingestemd met een
zekere versoepeling van het continuatierecht dit zal lei
den tot een (extra) forse verhoging van de pachtprijs.
Ook dit zal nog moeten blijken, zeker nu er een diskus
sie gaande is over de pachtberekening op basis van de
zogenaamde agrarische opbrengstwaarde.
Al met al ben ik van mening dat we de pacht voorals
nog moeten koesteren en er niet lichtvaardig mee om
moeten gaan. Dit laat uiteraard onverlet aanpassingen
van praktische aard waarmee de doelmatigheid van de
uitvoering van de pachtwet wordt gediend. Wie de
schoen past trekke hem aan.
Oggel
