nieuws
uit
brussel
Afbreken subsidies kost
handenvol geld
boeren
Boeren betalen kompensatie zelf
Amerikaanse veestapel krimpt fors in
Regen te laat om oogst te redden
Het afbreken van de landbouwsubsidies in Europa en Amerika zou
dramatische gevolgen hebben voor de boereninkomens. De samenle
ving als geheel gaat er echter flink op vooruit. Dat zijn de belangrijk
ste konklusies van een onderzoek naar de gevolgen van het afschaf
fen van de landbouwsubsidies, dat de Europese Kommissie heeft la
ten uitvoeren. Bij de groep Amerikaanse en Europese ekonomen die
het rapport hebben geschreven is dr. Arie Oskam uit Wageningen.
(R. Winkel, Brussel)
De wetenschappers komen tot de
konklusie dat de EG en de VS zo
langzamerhand niet meer uitkunnen
onder veranderingen in hun land
bouwpolitiek. De huidige steunpro
gramma's zijn politiek en ekono-
misch te kostbaar geworden. In 1986
gaf de EG 22 miljard dollar uit aan
landbouw en de VS 26 miljard dol
lar. De Europese konsument betaalt
900 dollar per jaar aan ekstra hoge
belastingen en voedselprijzen. Een
Amerikaans gezin is daar 700 dollar
aan kwijt. Desondanks zijn de netto
inkomsten van de agrariërs zowel
hier als in de VS voortdurend min
der geworden. Bovendien blijken zo
wel het Amerikaanse als het Europe
se landbouwbeleid vooral ten goede
te komen aan de grote producenten.
Een kwart van alle boeren ontvangt
driekwart van alle subsidies.
Opties
Om de effekten te meten van een fik
se verlaging van het steunnivo heeft
men in de studie vier mogelijkheden
tegen elkaar afgezet. Optie 1 gaat uit
van een verlaging van de prijs van
graan en oliehoudende zaden met 20
procent in de EG en met 10 procent
in de VS. Er komt in de EG boven
dien een importheffing van tien pro
cent op graansubstituten. Optie 2
voegt daaraan een verlaging van de
zuivelprijs met een kwart toe, zowel
hier als in de VS. Bovendien zou de
vleesprijs in de EG met 15 procent
dalen en zouden de VS de vleesim
port vrijgeven. Bij optie 3 gaat ook
de suikerprijs omlaag: met 40 pro
cent in de EG en met 30 procent in
de VS.
Bij optie 4 ten slotte gaat de olijfo
lieprijs in de EG met 20 procent naar
beneden. De VS schaffen de subsidie
af op de omzetting van mais in
ethanol.
de 'ekonomische winst' (minder be
lasting en goedkoper voedsel, afge
zet tegen het inkomensverlies van de
producenten) van de verschillende
opties, zijn voor de EG en de VS niet
gelijk, zo blijkt uit de studie. De EG
heeft vooral%aat bij optie 3. De wel
vaart in de EG zal met vijftien mil
jard gulden toenemen. Ook voor de
VS is optie 3 het gunstigst, maar zij
verdienen het meest (ruim acht mil
jard gulden) als de EG daarbij niet
verder gaat dan optie 1.
Voor de producenten zijn de gevol
gen onder alle omstandigheden
rampzalig, zo blijkt uit de cijfers.
Als de EG optie 3 toepast worden de
Europese boeren bijna 62 miljard
gulden armer. De grootste klappen
vallen in de zuivel- en fundvleessek-
tor en geografisch gezien in West-
Duitsland, Frankrijk, Italië en Enge
land. Optie 1 (verlaging van de
graanprijs) heeft de minste inko
mensgevolgen, maar de Europese
graanboeren zouden er nog altijd 5,5
miljard gulden bij inschieten. Toch
geloven de onderzoekers dat de in-
komenseffekten op den duur wei
eens mee kunnen vallen, omdat veel
boeren ook andere bronnen van in
komsten hebben. Bovendien is het
veel goedkoper om de boereninko
mens via direkte steun dan via de
prijzen op peil te houden, aldus het
rapport. Boeren die werkelijk ge
troffen worden door beleidsverande
ringen hebben recht op kompensa-
tie. Boeren die dankzij de huidige
EG-steun overdreven winst kunnen
maken, zouden alleen bij wijze van
overgangsmaatregel wat ekstra steun
mogen krijgen.
Volgens het rapport zijn eenzijdige
prijsmaatregelen in de VS of de EG
eigenlijk ondenkbaar. Een globaal
kompromis over vermindering van
de steun tussen de EG en de VS zou
de landbouwonderhandelingen in de
GATT een stuk vooruit kunnen hel
pen, zo wordt gesteld.
(Jan Werts, Washington DC)
Het regent deze week in de Amerikaanse midwest. Maar het water
komt veel te laat voor de mais en de tarwe. Voor de teelt van sojabo
nen is het nog te schaars. Het juliwater heeft tot nu toe Amerika dan
ook niet verlost van de meest droge zomer sedert ruim een halve
eeuw. Zowel de mais als de tarweteelt, de twee belangrijkste gewas
sen, hebben enorm geleden. Intussen werkt de Amerikaanse volks
vertegenwoordiging aan speciale wetgeving. Bedoeld om de meest ge
troffen farmers tegemoet te komen.
drongen door het goedkopere vlees
van pluimvee. Daarvoor wordt wer
kelijk massaal reklame gemaakt, die
het befaamde 'Kentucky Fried Chic
ken' onder allerlei merknamen pro
pageert (varkensvlees is in de VS niet
erg populair).
Enkele weken geleden schetsten wij
voor dit blad de situatie vanuit het
Landbouwminister Richard Lyng
voegde maandag de staat Indiana
toe aan de serie regio's waar een
soort van noodtoestand geldt. Daar
toe behoorden al Arkansas, Ohio,
Wisconsin, Missouri en Alabama.
Wij bezochten deze week verschil
lende van de genoemde staten, plus
Georgia in het zuiden. Opmerkelijk
is het strijdlustige optimisme waar
mee veel akkerbouwers en veehou
ders hun situatie beoordelen. 'Voor
de meeste mais is het water toch te
laat gekomen. Maar voor de soja is
nog alles mogelijk', zo meent Peter
Leavitt, agrarisch specialist bij Wea
ther Service Corporation. De Ameri
kaanse associatie van maistelers re
kent al op een oogst die meer dan
veertig procent tegenvalt.
In Dyersburg kruisten wij zondag de
brug over de Mississipi die de staat
Arkansas, groot katoenleverancier,
verbindt met Tennessee, een staat
met een wat meer gemengde land
bouw. Hier zagen wij hoe de 'moe
der' van de Amerikaanse waterwe
gen grotendeels droog ligt. De don
kere onweerswolken die ook hier het
langverwachte water brachten, de
den de weilanden en de gewassen op
de andere velden duidelijk opfleu
ren. Maandag, op weg naar zuidelijk
Mississipi richting Louisiana, regen
de het werkelijk op z'n Hollands.
Jammer voor veel farmers dat het
water pas zo laat kwam.
De regen veroorzaakte intussen enig
paniek onder de speculanten. De
prijzen van sojabonen-opties doken
op de beurs enkele dagen achtereen
maksimaal omlaag. Soja werd aldus
weer twintig procent goedkoper dan
een maand geleden.
Ook de noteringen van tarwe gingen
naar beneden. Sojabonen groeien de
komende maanden nog volop. Daar
om kan de regen in bepaalde staten
de oogst nog deels redden. Deze en
volgende week worden daarvoor
beslissend. Krijgt de soja vóór 5 au
gustus niet voldoende water, dan
komt van de vorming van bonen niet
veel terecht.
De val van de tarwe-noteringen had
ten dele een andere oorzaak dan de
droogte. Die prijsdaling op de beurs
Vrijdag 29 juli 1988
De berichte over de droogte krijgen voor de stedelijke bevolking meer beteke
nis, nu bekend is geworden dat de boerenstand door de recente farmcrisis is
uitgedund tot het laagste niveau sedert de Burgeroorlog (rond I860).
is een reaktie op een weigering van
het Amerikaanse departement van
Landbouw om enkele vreemde afne
mers, waaronder India en ook Chi
na, in totaal drie miljoen ton gesub
sidieerde tarwe te leveren. Kennelijk
houdt men in Washington DC nu
toch de voorraden op een voor de ei
gen voorziening absoluut veilig nivo.
Het Amerikaanse ministerie van
Landbouw verwacht dat de droogte
de veestapel verder doet krimpen
dan ooit gedurende een kwart eeuw,
zo werd hier maandag bericht. Vol
gende week komen de halfjaarlijkse
officiële cijfers van de veetellingen.
Volgens ingewijden zullen ze uit
draaien op een totaal van nog maar
107 miljoen runderen. Dat is twee
miljoen minder dan vorige zomer.
Men neemt aan dat het vaak ver
vroegd afslachten van zeker een mil
joen stuks rundvee dit jaar er toe
leidt dat in 1989 en het jaar daarop
de vleesprijzen met vijf procent zul
len stijgen. Overigens wordt mo
menteel in Amerika rundvlees ver
agrarisch centrum Napolion in
Noord-Dakota. Via televisiebeelden
vanuit dit plaatsje kon heel Amerika
deze week zien hoe daar nu komple-
te veestapels worden geveild, omdat
de boer gras noch veevoeder heeft.
Ook werd daar een komplete boer
derij voor een appel en een ei ver
kocht. Sommigen in de Midwest vre
zen een herhaling van de zeven droge
zomers, die de regio gedurende de
jaren dertig hebben geteisterd. Dui
zenden zijn daar toen weggetrokken.
Hulp
De hulp van de overheid moet nog
voor het begin van de vakantie (15
augustus) vastliggen, zo heeft presi
dent Reagan laten weten. Reagan
bezocht onder meer zijn geboor
testreek in Illinois en naburig Iowa
en raakte zichtbaar onder de indruk.
Landbouwminister Lyng kreeg op
dracht om een marathon te houden
langs de tien meest getroffen staten.
Deze week werkten zowel de Senaat
als het Huis van Afgevaardigden aan
de benodigde speciale wetgeving.
De hulp zal die farmers bereiken
waar aantoonbaar meer dan een der
de van de oogst naar de knoppen is
gegaan. Voor. het verlies boven 35
procent van de oogst ontvangt de
boer tweederde van de richtprijs
voor het betrokken gewas van de re
gering. Maksimaal wordt per bedrijf
omgerekend aldus tweehonderddui
zend gulden uitgekeerd. Bedrijven
met vee of niet gegarandeerde ge
wassen komen ook voor hulp in aan
merking. Maar ook hier weer als er
fors verlies is geleden. Dan boven
dien met een limiet van omgerekend
honderdduizend gulden. In bepaalde
gevallen kunnen getroffen veehou
ders bovendien goedkoop graan
krijgen uit de voorraden van de
overheid.
Het bijzondere van de regeling is dat
ze naar verluid de regering niets
kost. 'Het gaat om een vangnet dat
op acht miljard dollar (zestien mil
jard gulden) komt en de ergste zor
gen kan verlichten', zo onderstreept
senator Richard Lugar, voor
aanstaand lid van de Landbouw-
kommissie namens Indiana. Tegelijk
onderstreept men in Washington dat
die acht miljard (veertig procent van
de totale landbouwsubsidies) de re
gering uiteindelijk niets kosten.
Washington verwacht namelijk het
volle bedrag uit te sparen nu men
veel minder overschotten verplicht
uit de markt hoeft te nemen.
Regenverzekering
In de stedelijke pers is er niettemin
kritiek op het gegeven dat zo weinig
agrariërs een verzekering tegen het
tenietgaan van de oogst hebben af
gesloten. Dit zou hun verlies immers
deels vergoed hebben. De Ameri
kaanse regering stimuleert zo'n ver
zekering via het geven van ruwweg
dertig procent van de premie, die de
boer moet betalen. Toch is hoog
stens een kwart van de oogst tegen
droogte verzekerd. Veel boeren dra
gen liever het ondernemersrisiko dan
jaarlijks hoge premies te betalen. De
Griekenland alsnog akkoord
met landbouwprijzenpakket
De Griekse minister van landbouw
Pottakis is op 19 juli jl. alsnog ak
koord gegaan met het landbouwprij
zenpakket zoals dat eind juni op ta
fel lag. De maatregelen van het pak
ket zijn maandag 25 juli jl. in
gegaan.
Het belangrijkste element uit het
pakket voor Nederland is een daling
van de groene koers voor zuivelpro-
dukten met 0,5%Hierdoor wordt
de Nederlandse konkurrentiepositie
in de zuivel versterkt. De prijzen
voor de overige produkten blijven
gelijk.
farmkrisis van de afgelopen jaren
maakte een dergelijke verzekering
voor veel ondernemers bovendien
onbetaalbaar.
Boerenstand
De berichten over de droogte krijgen
voor de stedelijke bevolking meer re
liëf, nu bekend werd dat de boe
renstand door de recente farmkrisis
zo zeer is uitgedund tot het laagste
nivo sedert de Burgeroorlog (circa
1860). Voor het eerst wonen er op
het onvoorstelbaar uitgestrekte
Amerikaanse platteland minder dan
vijf miljoen mensen. Dat is minder
dan twee procent van de totale be
volking van de Verenigde Staten. In
1986 telden de farms en de tuinderij
en nog vijf-en-een-kwart miljoen be
woners. Vorig jaar vertrok een
kwart miljoen. Dat er ruwweg dui
zend per werkdag.
Het tekort aan vrouwen, die vaak
het leven in de stad prefereren,
groeit. Tegenover tien boerenjon
gens staan nu nog negen meisjes. In
de stad ligt de verhouding man
nen/vrouwen net andersom. Met de
droogte heeft dit overigens allemaal
niets te maken. Wel nemen de des
kundigen aan dat de uittocht van het
platteland dit jaar door de droogte
ramp versterkt doorgaat.
Bosplan in noorden van ons
land
De provinciale besturen van Gronin
gen, Friesland en Drenthe werken
aan een groot bosplan van in totaal
20.000 ha. Het doel is meerledig:
werkgelegenheid, houtproduktie,
bescherming van het drinkwater. In
de ogen van de besturen moet het
plan een voorbeeldfunktie voor Eu
ropa krijgen. Men rekent op Euro
pese subsidie en op geld van het Mi
nisterie van Landbouw.
(Uit Agrarisch Dagblad)
Slotmanifestatie 'Europese
kampagne voor de landelijke
gebieden' in oktober
Van 15 t/m 22 oktober (herfstva
kantie) zal de afsluiting plaatsvinden
van de 'Europese kampagne voor de
landelijke gebieden'. De organisatie
wil de Nederlanders aansporen om
eens een kijkje te nemen in het lan
delijk gebied en zich naast deze re-
kreatieve bezigheid te laten informe
ren over de vele funkties en aspekten
die het landelijk gebied kent: de
landbouw, natuurbescherming,
openluchtrekreatie, ruimtelijke or
dening en landinrichting. In de af-
sluitingsweek verschijnt er een spe
ciale krant, en is er een gevariëerd
aktiviteitenprogramma op de Flevo-
hof, in het teken van het landelijk
gebied.
