Bedrijfsopvolging en wat
3J daar bij komt kijken
Studiefinanciering
Drie dagen Old-Timers
op ZLM- Manifestatie
over geld
en goed
ingezonden
Vorig jaar 334 miljoen be
steed aan landinrichting
Bij bedrijfsopvolging in gezinsver
band moet de opvolger meestal een
reeks vragen beantwoorden, zoals:
wil en kan ik in het bedrijf opvolgen,
en zo ja, op welke wijze is de opvol
ging het beste te verwezenlijken. Of
lang niet iedereen die in het bedrijf
wil opvolgen, kan dit ook.
Als iemand een bedrijf wil overne
men zal dat mede bepaald worden door
de mogelijkheden die daarvoor zijn.
De wil tot bedrijfsovername is vaak
innerlijk bepaald, maar wel van bui
tenaf te beïnvloeden. Met name de
ouders hebben hierop vaak een grote
invloed. Waar wel de wil maar niet
de mogelijkheid tot bedrijfsoverna
me bestaat, zal dit zeker resulteren
in een zware teleurstelling voor de
potentiële opvolger. Indien er op het
bedrijf geen opvolgingsmogelijkhe
den zijn, zullen de ouders er goed
aan doen de wil tot bedrijfsopvol
ging bij het kind niet in positieve zin
te beïnvloeden en te wijzen op de
mogelijkheden om in het leven op
een andere wijze in een inkomen te
voorzien en arbeidsvreugde te bele
ven. Voor de ouders zal dit vaak
niettemin pijnlijk zijn. Maar nog
pijnlijker is het, als de potentiële op
volger na een specifieke 'opleiding en
na jaren meewerken op het bedrijf
tot de conclusie moet komen dat de
overname niet haalbaar is. Of nog
erger, indien na enkele jaren blijkt,
dat de overname niet had moeten ge
schieden. In beide gevallen zal voor
de (potentiële) opvolger de te
leurstelling groot zijn, terwijl ook
dan de wens van de ouders, een suc
cesvolle overname door een eigen
kind, niet is vervuld. Was het dan
niet beter geweest te voorkomen in
zulke situatie te geraken?
Uitgangspunt
Om een bedrijf te kunnen overne
men moet, behalve de aanwezigheid
van een welwillende opvolger, aan
vele voorwaarden worden voldaan.
Uitgangspunt moet daarbij zijn dat
het bedrijf onder normale omstan
digheden voor de opvolger en zijn
gezin de mogelijkheid biedt om in
een toereikend inkomen te voorzien
in beginsel tot het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd. Is
reeds bij de aanvang te voorzien dat
dit niet haalbaar is, dan is het beter
er helemaal niet aan te beginnen.
Om aan het hiervoor genoemde uit
gangspunt te voldoen is het nodig
dat het bedrijf van voldoende om
vang en financieel gezond is, of dat
er mogelijkheden zijn om daar mid
dels van uitbreiding in die situatie te
geraken. Mogelijkheden tot uitbrei
ding zijn er slechts voorzover er geen
financiën en/of wettelijke beperkin
gen zijn.
Goede opleiding
Uiteraard moet er sprake zijn van
een goede opleiding door de bedrijfs-
opvolger. Veel meer dan vroeger zal
de boer of tuinder agrarisch onder
nemer moeten zijn. Zijn beleid zal er
op gericht moeten zijn om zijn
doelstelling te realiseren. Regelmatig
zal bijsturen of het wijzigen van (ne-
ven)doelstellingen noodzakelijk
zijn.
Een ander belangrijk punt is dat bin
nen het gezin de bereidheid bestaat
om aan de overdracht van het be
drijf aan de opvolger mee te werken.
Daarvoor is nodig om in te zien dat
inkomen belangrijker is dan vermo
gen. Op langere termijn zal het inko
men de bron moeten zijn om de
privé-uitgaven te kunnen bekosti
gen. Door de relatief lage rendemen
ten in de landbouw is relatief veel
vermogen nodig om toch een vol
waardig inkomen te kunnen
behalen.
Resteert de vraag hoe een bedrijfs
opvolging bij positieve beantwoor
ding van de eerste twee vragen het
best kan worden gerealiseerd. Voor
opgesteld moet worden dat een voor
iedereen juist antwoord hierop niet
te geven is. Van geval tot geval zal
bekeken moeten worden welke de
beste oplossing is. Enkele algemene
uitgangspunten zijn echter wel te ge
ven: Zorg voor een goede en eerlijke
financiële regeling binnen het gezin.
Zonder een gelijkwaardige beginsi
tuatie en duidelijke uitgangspunten
voor de toekomst kan al gauw het
vermoeden ontstaan dat bevoorde
lingen en benadelingen een normale
zaak zijn. Een eerlijk open gesprek
in het gezin omtrent financiële rege
lingen zal daarentegen enerzijds be
grip wekken voor de opvolgings
situatie, terwijl er anderzijds ver
trouwen ontstaat dat iedereen zoveel
mogelijk gelijk zal worden be
handeld.
Zorg tijdig voor voldoende moge
lijkheden voor vermogensvorming
door de opvolger. Een tijdige en pas
sende beloningsregeling kan helpen
om het financiële probleem van de
bedrijfsopvolging zoveel mogelijk te
verlichten. In veel gevallen zal al dan
niet op termijn gekozen worden
voor een overdracht via een maat
schap. Ongeacht welke belonings-
vorm gekozen wordt zal het steeds
nodig zijn dat het bedrijf voldoende
capaciteit heeft en financieel gezond
is. Wordt aan die voorwaarden niet
voldaan dan zal onvoldoende ver
mogensvorming plaatsvinden, on
geacht de beloningsvorm. Ook een
maatschap biedt dan geen oplossing;
Zorg, zeker als te verwachten is dat
er een opvolger zal komen, dat het
bedrijf bij de tijd blijft.
Voor regelingen betreffende de be
drijfsopvolging kunt U altijd een be
roep doen op de sociaal-
economische voorlichtingsdienst van
uw organisatie.
Het kan bekend zijn dat ieder die
voldoet aan de voorwaarden zoals
leeftijd, onderwijssoort e.d., voor
de financiering van levensonder
houd en studie, in beginsel in aan
merking komt voor een basisbeurs.
Deze beurs wordt als gift verstrekt
en is onafhankelijk van het inkomen
van de ouders van de studerende.
Daarnaast is er voor de studerende
een aanvullende financiering moge
lijk, maar die is wel afhankelijk van
het inkomen van de ouders. De
maximale aanvullende financiering
bestaat veelal voor een deel uit een
rentedragende lening en voor een
deel uit een aanvullende beurs.
Een vraag die nogal eens gesteld
wordt is, hoe het nu vanaf begin dit
jaar staat met de studiefinanciering
van 18-, 19- en 20-jarige kinderen,
de zogeheten jong-meerderjarigen.
Op 1 januari j.l. is de meerderjarig
heidsleeftijd immers verlaagd naar
18 jaar. Tot die datum was iedereen
beneden de 21 jaar minderjarig.
Hoewel men nu vanaf 18 jaar
zelfstandig onaantastbaar rechts
handelingen kan verrichten, zoals
het sluiten van koop-, huur- of ar
beidsovereenkomsten, de ouders
echter zijn verplicht gebleven de
kosten van levensonderhoud en stu
die van hun 18, 19 en 20-jarige meer
derjarige kinderen te betalen. Ten
opzichte van de Wet op de Studiefi
nanciering (WSF 18 is er niets
Vrijdag 15 juli 1988
veranderd. In deze wet worden de
aanspraken op betaling der studie
kosten van de studerenden geregeld.
De rechten van de jong-
meerderjarigen op grond van de
voortgezette onderhoudsplicht staan
daar geheel los van.
Kan een studerende van de betref
fende leeftijdsgroep naast zijn basis
beurs geen aanvullende financiering
verkrijgen, dan worden zijn ouders
geacht in zijn studie en levensonder
houd bij te dragen. Het is dan wel
mogelijk dat de ouders op grond van
hun voortgezette onderhoudsplicht
tot een geringere bijdrage verplicht
zijn dan het bedrag van de bijdrage
waarvan de Wet op de Studiefinan
ciering uitgaat. De jong-
meerderjarige studerende zal daar
dan, wanneer z'n ouders niet bereid
zijn een hogere bijdrage te doen dan
waartoe zij gehouden zijn, een ande
re oplossing voor hebben te zoeken.
Tenslotte nog de volgende opmer
king over de studiefinanciering. Uit
een onderzoek van de Rijksuniversi
teit Groningen en de Studenten
maatschap Budgetonderzoek Studie
financiering is gebleken dat 14% van
de WSF 18 gebruikers, de regeling
van de aanvullende financiering niet
begrijpt en 15% vraagt geen aanvul
lende financiering aan vanwege de
hoogte van de studieschulden die dat
met zich meebrengt.
De eerste groep is met een advies te
helpen en de tweede groep zou, wan
neer men voor aanvullende financie
ring in aanmerking komt, maar geen
prijs stelt op het deel rentedragende
lening, dit bedrag apart kunnen hou
den en het na beëindiging van de stu
die terug kunnen storten voordat de
renteberekening gaat lopen. De
daarvan ontvangen rente blijft dan
over!
J. Spijk
In het afgelopen jaar is 334 miljoen
gulden besteed aan landinrichting
voor de verbetering van de inrichting
van het landelijke gebied. Dit is vijf
tig miljoen minder dan in 1986, wat
komt doordat het beschikbare kre
diet voor landinrichting struktureel
is verlaagd en tevens doordat de
werkzaamheden ter bevordering van
de werkgelegenheid binnen land
inrichting zijn beëindigd.
Door verlaging van het rijksaandeel
worden de werkzaamheden ver
traagd binnen de landinrichtingspro-
jekten in uitvoering. Dit alles is te le
zen in het jaarverslag over 1987.
Verreweg het grootste deel van de in
vesteringen, 276 miljoen gulden, is
verwerkt binnen de 114 landinrich-
tingsprojekten die eind vorig jaar in
uitvoering waren. Het gaat hier om
een totale oppervlakte van 629.959
hektare. De overige investeringen
werden gedaan binnen kavelruilpro-
jekten, gesubsidieerde waterschaps-
werken en de versnelde uitvoering
van de herinrichting Oost-
Groningen en de Gronings-Drentse
Veenkoloniën.
Vorig jaar is een oppervlakte van
15.597 hektare aan integrale landin-
richtingsprojekten in uitvoering
gekomen.
Onze standsorganisatie de ZLM
deed via het ZLM-blad een schrifte
lijk verzoek onder haar leden voor
het inzenden van oude landbouw-
traktoren om daarmee de ZLM-
Manifestatie meer inhoud te geven.
We hadden als inzenders nooit ge
dacht dat er onder onze leden zo veel
mooie antieke Old-Timers stonden
die in zo'n perfekte staat waren. Het
werd een groot succes, zowel voor de
inzenders als de organisatie van onze
manifestatie. Het publiek kwam in
grote getale kijken. De eigenaars
waren zo onder de indruk van deze
belangstelling dat ze er niet één dag
maar 3 dagen opofferden. We waren
's morgens om 9 uur al aan het poet
sen wat de dag daarvoor vuil was ge
maakt. In één woord geweldig! Het
bestuur van de manifestatie had dit
ook gezien en vond dat die Old-
Timers elke dag een soort défilé
moesten houden wat we met veel
plezier hebben gedaan. En als
klapstuk was er een keuring. De ju
rering was in handen van de heren
A. Remijn (Voorlichting) en L.
Oosthoek (Landbouwpraktijk-
school). Er werd vooral streng gelet
of de Old-Timer nog origineel was.
Geen gemakkelijke opgave vooral
omdat men vele jaren terug moest
denken en kijken.
De eerste prijs was voor de Bolinder
Muktell van de heer J. Martens uit
Lewedorp (een uit Frankrijk gehaal
de trekker). Tweede prijs: de Allis
Chalmer van de heer Bliek uit Wolp-
haartsdijk (niet te geloven maar het
leek of hij zo uit de fabriek kwam,
zo mooi in de verf). Derde prijs was
voor de Fordson van de gebr. de
Jonge uit Ovezande (de Blauwe Rei
ger). Vierde prijs, de Lanz Bulldog
van de heer C. Koeman uit Wolp-
haartsdijk (een bijzonder mooi
exemplaar waar ook vele uren zijn
aan besteed met een mooie heldere
klank).
De thuisreis was iets om nooit te ver
geten. We reden zaterdag om 6 uur
's avonds weg van Neeltje Jans. Tot
mijn verbazing zag ik dat we op de
verkeerde weg reden, het gevolg was
een file van zeker 10 km achter ons.
En er was geen weg meer terug.
Maar het viel ons op geen gebalde
vuisten maar luid toeterende vrolijke
automobilisten met handen zwaai
end door ramen en openstaande
schuifdaken. Was dat als dank voor
onze 1 km lange Old-Timers? We
nemen dat maar aan. Op Noord-
Beveland stonden de mensen buiten
toen we langskwamen. Vele foto's
zijn er op de terugweg gemaakt. Er
wapperden veel vlaggen en ik vroeg
me dan ook af wie er had gewonnen
de elf voetballers of onze Old-
Timertjes. Namens de eigenaren van
de Old-Timers allemaal hartelijk
dank voor uw belangstelling en een
bijzonder woord van dank aan het
bestuur van de Manifestatie die deze
3 onvergetelijke dagen mogelijk
heeft gemaakt.
A. de Jonge
Ovezande
Zowel donderdag als vrijdag defileerden de oude trekkers over het terrein.
Op 5 oktober
stemming over
ruilverkaveling
Sluis/Oostburg
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben onlangs het landinrich
tingsplan voor de ruilverkaveling
Sluis-Oostburg vastgesteld. De stem
ming over de ruilverkaveling zal
plaatsvinden op 5 oktober dit jaar.
Naar aanleiding van de ingekomen
brieven, als reaktie op de terinzage-
legging van het ontwerp plan, zijn
enige aanpassingen in het plan aan
gebracht. Deze hebben voorname
lijk betrekking op de begrenzing van
het ruilverkavelingsgebied en op het
realiseren van de natuurbehoud
doelstelling. In het bijzonder geldt
voor dit laatste het behoud van de
boomkikkerpopulatie en het beheer
van de natuurgebieden (oeverhoe-
ken). Wat de exakte lokatie kan zijn
van de twee ha. oeverhoeken (aan
vaardbare minimum oppervlakte,
aldus GS) moet tijdens de uitvoe
ringsfase van de ruilverkaveling
worden bezien.
Fusie Franse verwerkers van
champignons
Er is in Frankrijk een mammoetfusie
tot stand gekomen tussen een drietal
grote Franse champignonsverwer
kers. Deze grote koöperatie zal meer
dan de helft van de Franse produk-
ten van verwerkte champignons in
handen hebben.
Folder RIJP over Krammer-
Volkerak
De Rijksdienst voor de IJsselmeer-
polders heeft een informatieblad uit
gebracht voor het publiek. De dienst
is beheerder van de buitendijkse
gronden en ondiepe wateren in het
Krammer-Volkerak. In het informa
tieblad wordt kort ingegaan op de
natuurlijke ontwikkelingen, de toe
gankelijkheid en de rekreatieve mo
gelijkheden in het gebied.
Het informatieblad is gratis ver
krijgbaar in alle gemeentehuizen, de
VVV's en in de openbare bibliothe
ken rond het Krammer-Volkerak.
Het blad kan ook telefonisch aange
vraagd worden via 01112-1551.
