3t worden. Voor alles wat u oogst. Met oplossingen naar maat.
In prehistorisch dorp Eindhoven
kun je leven zoals "vroeger"
TOLSMA BEWAARTECHNIEK
DIEPI I jOjNj! jEjRjSj 2™»™
Samenwerking
Batavierenkleding
Experiment
Primitief
De jeugd die op bezoek komt
mag zich uiteraard uitleven in
"vroeger". Zelf spinnen van
wol, potten bakken, het bereiden
van eten, onderhoud van de ge
bouwen, het maken van houten
gebruiksvoorwerpen, het bakken
van brood, het vlechten van wil
genschotten enz.
Mevrouw Boonstra: "We probe
ren de mensen te laten ervaren
hoe onze verre voorouders dicht
bij de natuur leefden en daarvan
afhankelijk waren. Daarbij
wordt duidelijk dat een goede sa
menwerking tussen de dorpsge
noten een bestaansvoorwaarde
was en trouwens nog is in primi
tieve samenlevingen.
De ijzertijd-nederzetting is open
voor het publiek. Elke zondag
kan er het prehistorisch leven
worden nageleefd en er worden
rondleidingen verzorgd. Inlich
tingen tel. 04934-1795.
J. Wierenga
taresse van het bestuur van het
Prehistorisch Dorp Eindhoven
mevrouw Anneke Boonstra. Zij
vertelt enthousiast dat de mede
werkers zo ver gaan dat ze zich
ook kleden en voeden zoals onze
verre' voorouders dat moeten
hebben gedaan. "We doen dat
niet alleen voor onszelf (hoewel
we ons in die tijd erg goed thuis
voelen) maar ook om de bezoe
kers een zo getrouw mogelijk
beeld te geven van het dagelijks
leven aan het begin van onze
jaartelling".
Vorig jaar nog trok het historisch
dorp ca. 20.000 bezoekers, me
rendeels leerlingen en platte
landsvrouwen. "Daarmee vol
doen we aan onze doelstellingen
die liggen op*het edukatieve en
het rekreatieve vlak", zo licht de
in Batavierenkleding gehulde me
vrouw Boonstra toe. De bouw
van het komplex is een idee ge
weest van enige leraren die meen
den dat de vroegste geschiedenis
van onze kuituur bij leerlingen
het beste overkomt door aan
schouwelijk en praktisch bezig te
zijn.
De opzet van het dorp is, zegt ze
in feite één groot experiment. Er
is weinig van bekend hoe mensen
toen precies leefden, hoe ze hun
voedsel verbouwden en gereed
maakten en hoe de kleding en de
primitieve gebruiksvoorwerpen
gemaakt werden". Wij proberen
daar door literatuurstudie, door
bezoeken aan primitieve volke
ren en aan soortgelijke experi
menten in ons eigen en in het bui
tenland zo nauwkeurig mogelijk
achter te komen. Ook het zelf ex
perimenteren levert ons natuur
lijk veel praktische gegevens op.
Zo hebben de vrijwilligers de
bouw van de boerenwoningen al
aardig onder de knie. De daar
voor benodigde materialen zoals
stro, gras, leem en hout komen
uit de buurt. Ook het maken van
de kleding bleek een heel gepuz-
zel. Alleen al het in elkaar zetten
van een weefgetouw, verzucht ze.
Dat de resultaten zeer bemoedi
gend zijn blijkt uit haar eigen
eenvoudige maar doeltreffende
kleding geweven uit wol van ei
gen schapen. Zelfs de opgebrach
te kleuren groen en bruin zijn
van eigen brouwsels gemaakt.
Groen van het boerenwormkruid
en geel van uienschillen en urine
van mensen. Uiteraard gebrou
wen in zelf gemaakte potten bo
ven primitieve veldoventjes.
Een overzicht van het prehistorische dorp, waar je je in de Ijzertijd
waant.
Wie in luttele minuten van de ge
haaste en door computers en ro
botten gestuurde 20e eeuw terug
wil naar de tijd toen de meest ge
avanceerde werktuigen in ons
land nog van botten en stenen ge
maakte messen en bijlen waren,
moet naar de lichtstad in het
zuiden des lands, dus naar Eind
hoven. Daar aan de rand van het
stadscentrum verscholen in het
groengebied Gennep is door een
aantal vrijwilligers een prehisto
risch dorpje gebouwd. Met veel
idealisme, gedrevenheid en inzet
heeft men hier geprobeerd een zo
natuurgetrouw mogelijk beeld te
geven van een agrarische neder
zetting en zijn inwoners in de Ij
zertijd, een periode die duurde
van 750 voor Christus tot 75 jaar
erna.
In Noord-Brabant opgegraven»
huisplattegronden uit die tijd
hebben model gestaan voor de
typisch Kempische nederzetting.
Uit opgravingen is gebleken dat
de primitieve mens van toen (die
overigens helemaal niet zo primi
tief leefde als we denken), geheel
afhankelijk was van wat water en
land opbrachten. Het dagelijks
leven draaide dan ook vooral om
de visvangst, schapen, geiten,
koeien, ganzen en om wat een
kleine akker opbracht aan graan,
vlas, bonen en erwten. Een in het
nieuwe (oude?) dorp gegraven
waterput en veldoven en de uit
leem, hout en riet opgetrokken
woningen maken het geheel zo
echt mogelijk. Bijna dagelijks in
het dorp vertoevend is de sekre-
De bewoners van het dorp zijn in echte Batavierenkleding gehuld. De
ze natuurmens is een grote aardewerken-pot aan het decoreren.
De jeugd kan zich uitleven in "vroeger".
F BEWARING VAN TÜLSMA
TOLTRONIC KLIMAATCOMPUTER.
De bewaar-know-
how van Tolsma
nauwkeurig ver
taald In een
perfekte
klimaat-
computer.'
Leverbaar met verschillende
regeigroepen. Per regelgroep zijn onder
verdelingen mogelijk.
DEMONTABELE KEERWAND.
Vervaardigt uit
koudgewaist
staal. Voorzien
van roest-
werende primer.
Kleurkodering.
Montage en
demontage door
Vraag uitvoerige dokumentatie bij:
Tolsma Bewaartechniek B.V.
Postbus 165, 8300 AD Emmeloord.
Tel.: 05270-14755
Telex: 42475 tolem ni
Fax: 05270-99532.
1 persoon. Grote voetplaat voor optimale stabiliteit.
Vrijdag 15 juli 1988
13
