De maand juli op het Zuidwestelijk akkerbouwbedrijf
Na een moeilijke start van de
voor j aars werkzaamheden verto
nen gewassen als bieten, uien, zo-
mergerst, vlas en erwten op veel
percelen tweewassigheid. De win
tertarwe heeft zich goed ontwik
keld met voldoende aren. De
oogst van diverse gewassen staat
al weer voor de deur, zoals
veldbeemd- en roodzwenkgras,
karwij, vlas, koolzaad, winter-
gerst, plantuien en konserven-
erwten. Behalve de oogst vraagt
in deze periode ook de verzor
ging van de overige gewassen de
aandacht
Om op de hoogte te blijven van al
lerlei teelttechnische zaken kunt u:
luisteren naar de radiowaarschuwin
gen; artikelen lezen in de landbouw-
pers; een bezoek brengen aan de
proefboerderijen; de telefonische
berichtgeving raadplegen
(01806-14166).
Goed ondernemer zijn vereist ook
vooruitzien. Dat betekent plannen
maken op korte en lange termijn zo
als: bedrijfsklaarmaken van werk
tuigen voor het a.s. oogstseizoen;
onderhoud plegen aan de bedrijfsge
bouwen en het in orde maken of
aanpassen van de bewaarplaatsen
met het oog op een goede kwaliteit
van aardappelen en uien; ontwate
ring verbeteren door drainage; af
spraken maken voor grondonder
zoek, speciaal voor aaltjesonder-
zoek; bouwplan en vruchtopvolging
voor 1989 en later.
Granen
Met name in Pagode wintertarwe
kwam dit jaar gele roest voor, die
veelal bestreden is. Na het in aar ko
men zullen op veel percelen de afrij-
pingsziekten bestreden zijn. Dat wil
niet zeggen dat uw tarwe daardoor
gezond blijft. Met name bruine roest
kan in juli nog veel schade aanrich
ten, dit in tegenstelling tot gele roest.
Een bestrijding tegen bruine roest
kan uitgevoerd worden met Corbel,
Bayfidan of Tilt. Om resistentie op
bouw te voorkomen moeten midde
len als Bayfidan en Tilt afgewisseld
worden met Corbel (houdt rekening
met de veiligheidstermijnen).
Volg tevens de luisbezetting. Blad
luizen kunnen in granen ook na de
bloei nog veel schade aanrichten;
wanneer op meer dan 70% van de
halmen luis voorkomt moet alsnog
worden gespoten met een bladluis
bestrijdingsmiddel. Let ook .op de
luizen in gerst en haver.
Kontroleer uw uien en kies
zorgvuldig de middelen om het
gewas gezond te houden.
Suikerbieten
Vooral op percelen met een holle of
ongelijke stand of een late ontwikke
ling kunnen kolonies zwarte bone
luizen flinke zuigschadè veroorza
ken. De groene perzikbladluis als
overbrenger van het vergelingsvirus
veroorzaakt na 1 juli vrijwel nooit
veel schade meer. Waarschuwingen
daarover worden gegeven via de ra
dio en de telefoon (01806-14166). De
bladluizen worden bij voorkeur
bestreden met Pirimor, omdat dit
middel de natuurlijke vijanden
spaart.
14
Systemische middelen als Meta-
Systox of fosfamidon 's avonds
spuiten bij een hoge relatieve lucht
vochtigheid en met minimaal 500 1
water per ha. Verwijder schieters
voordat ze in het zaad komen; ze
kunnen zaad produceren dat jaren
lang kiemkrachtig blijft.
Aardappelen
In de komende maand zal de volle
aandacht geschonken moeten wor
den aan voorkoming en bestrijding
van de aardappelziekte die ook dit
jaar weer al vroeg in een aantal per
celen te zien was. De besmetting kan
komen vanuit:
- afvalhopen. De door het Land
bouwschap ingestelde verordening
houdt in, dat op aardappelafvalho
pen geen groen loof gevormd mag
worden. Dek de hopen dus af met
zwart plastic. Als eventueel toch
loof gevormd wordt, spuit dat dan
direkt dood met Roundup.
- buurpercelen (bijvoorbeeld ook
volkstuintjes!). Houd de omgeving
goed in de gaten en waarschuw zo
nodig betrokkene.
Besmetting kan echter ook op het ei
gen perceel plaatsvinden als met het
pootgoed zieke knollen zijn binnen
gekomen. Kijk dus ook naar uw ei
gen gewas! Zorg dat elke (nieuwe)
bladetage van een goede bescher
ming is voorzien. Daarvoor zal on
geveer elke week een bespuiting
moeten plaatsvinden. Onder droge
weersomstandigheden kan tot 10 a
12 dagen gewacht worden. Moet
noodgedwongen een bespuiting een
paar dagen worden uitgesteld, dan
kan beter AAcuram of Shell Curam
gebruikt worden.
Als er toch een eerste aantasting in
het gewas aanwezig is of kan worden
verwacht, spuit dan met 2,5 kg Ri-
domil Delta 47 WP. Herhaal dit na
7 dagen. Om resistentie te voor
komen zijn hiervan maximaal twee
bespuitingen per seizoen toegelaten
in konsumptieaardappelen. In poot-
goedpercelen is Ridomil Delta 47 WP
niet toegestaan.
Wanneer gemiddeld meer dan 50
bladluizen per samengesteld blad
voorkomen, spuit dan in een aparte
werkgang hiertegen met een daar
voor toegelaten middel. Gebruik 500
liter water per ha en spuit tegen de
avond. Mengen is technisch moge
lijk maar vermindert het effekt van
de luisbestrijding.
Erwten
Kontroleer uw gewas rond en na de
bloei op botrytis en erwtenpeulboor-
der. Botrytis moet in landbouwerw-
ten bij vochtige weersomstandighe
den rond het vallen van de eerste
bloemblaadjes voorbehoedend
bestreden worden met Rovral of Ro-
nilan uitvloeier. Eventueel na 10
dagen herhalen. Dit bestrijdt tevens
sclerotinia. In konservenerwten
wordt 1,5 kg per ha aangeraden.
Herhaling is niet mogelijk i.v.m. vei
ligheidstermijn van 3 weken.
De erwtenpeulboorder bestrijden
met 1,5 liter parathion of met Decis,
Permethrin of Cypermethrin, zodra
de peulen aan de rand van het per
ceel beginnen te zwellen. Laatst ge
noemde nieuwe middelen geven te
gen de peulboorder een beter resul
taat dan parathion, maar zijn wel
wat duurder. Vooral bij schokkers
en kapucijners kan mangaangebrek
zgn. "kwade harten" veroorzaken.
De eerste bespuiting uitvoeren met
15 kg mangaan sulfaat per ha zodra
het gewas in volle bloei staat. Op
mangaangebrekgevoelige gronden
aan het eind van de bloei de bespui
ting herhalen. Groene erwten zijn
minder gevoelig voor mangaange
brek, toch is bij zaaizaad teelt een
bespuiting gewenst. Om rond de
oogst problemen met onkruiden te
voorkomen kan 4-7 dagen voor de
oogst Reglone worden ingezet.
Roundup kan tot 7 dagen voor de
oogst worden gebruikt.
Het vochtgehalte van droog te
oogsten erwten moet minder dan
30% zijn. Om problemen met de af
zet te voorkomen wordt aangeraden
om voor zaaizaadteelt een bespui
ting uit te voeren in overleg met de
Het is de moeite waard om het juiste tijdstip en de meest geschikte oogstwijze
van graszaad vast te stellen.
zaadfirma. Wanneer men uit het
zwad wil dorsen moet het gewas op
stam verder afrijpen dan wanneer
het op de ruiter wordt gezet. Het
zwaddorsen geeft meer kans op
kwaliteits- en kleurverlies, doch dit
is voor voererwten van geen of wei
nig belang. Het maaidorsen van
stam vraagt een gewas dat doodrijp
is. Een gelijkmatige afrijping, wei
nig of geen onkruid en een vlakke
ligging van de grond zijn een ver
eiste. De maaibreedte zal in verband
met het korte maaien moeten wor
den beperkt tot maximaal 3 meter.
Met arenheffers kan het gewas zon
der grote verliezen geoogst worden.
Graszaad
Het juiste tijdstip van maaien vast
stellen is moeilijk, doch heeft een
grote invloed op de kg-opbrengst.
Te vroeg maaien betekent onvol
doende zaadvulling, terwijl te laat
wordt van stam gedorsen en vraagt
dus het nodige geduld om te wach
ten. Loszittende karwij wordt ge
maaid en na een week uit het zwad
gedorsen. Te vroeg maaien geeft on
voldoende zaadvulling, te Iaat maai
en zaadverlies. Maai met een lange
stoppel, zodat het zwad dan wat van
de grond ligt en bij veel wind beter
blijft liggen. Karwijzaad moet direkt
ingedroogd worden tot 12% vocht
om broei en kwaliteitsvermindering
te voorkomen.
Zaaiuien
Vooral bij vochtig weer en veel loof-
groei is het noodzakelijk regelmatig
te spuiten om bladvlekkenziekte en
valse meeldauw te voorkomen. Uit
onderzoek van de SNUiF is gebleken
dat de keuze van het middel voor de
bestrijding van bladvlekkenziekte
ook van invloed kan zijn op de mate van
koprotaantasting.
De besmetting door de aardappelziekte kan komen van afvalhopen in de om
geving. Er mag geen groen loof gevormd worden!
maaien zaadverlies tot gevolg kan
hebben. Raadpleeg hiervoor de des
kundige van uw graszaadfirma. Uit
onderzoek is gebleken dat bij Engels
raaigras bij een vochtgehalte van
48% de hoogste opbrengst wordt be
haald in relatie tot zaadverlies,
kiemkracht en duizendkorrelgewicht
bij zwadmaaien en van 38% vocht
bij van stam dorsen. Bij roodzwenk
gras ligt dit optimum bij 40% vocht
en voor veldbeemdgras bij 30-20%
vocht voor het tijdstip van zwad-
maaien. Streef bij het maaien naar
een regelmatig zwad, waardoor een
gelijkmatige droging verkregen kan
worden. Komen er toch hopen in het
zwad voor dan deze direkt na het
maaien spreiden.
Zorg ervoor dat bij het dorsen de
zwaddorser goed schoon is, zodat
geen vermenging van verschillende
rassen of typen kan optreden. Pas de
juiste windregeling toe en kontroleer
regelmatig op zaadverlies. Begin na
het dorsen direkt met drogen, maar
doe dat niet in een aardappelbewaar-
ruimte waar eerder met kiemrem-
mingsmiddelen is gewerkt!.
Karwij
De oogst van het ras Bleija ligt onge
veer 2 weken later dan van de rassen
waar het zaad "los" zit. Bleija
Aangeraden wordt om de middelen
Daconil M en Ronilan M of Rovral
maneb afwisselend te spuiten. Bij
warm droog weer kan tripsschade
ontstaan. De aantasting is te herken
nen aan de zilverkleurige vlekjes in
de lengterichting van het blad. Ge
bruik 1,5 1 parathion of 0,3 1 Decis
per ha in 400 liter water.
De rupsjes van de preimot veroorza
ken zgn. "venstervraat" aan het
blad. Naast parathion zijn diverse
andere middelen beschikbaar. Later
in het seizoen verplaatsen deze rups
jes zich naar de bol, waardoor gaat
jes ontstaan, die als invalspoort voor
de koprotschimmel fungeren. Kon
troleer daarom nu reeds uw gewas,
tegen de oogst is de kans van slagen
bij een bestrijding veel kleiner. Man
gaangebrek is te herkennen aan een
slap voddig gewas en geel gestreepte
bladeren. Het komt vaak pleksge-
wijs voor. Spuit 1 a 2 keer met 15 kg
mangaansulfaat in 600-800 liter wa
ter per ha.
Stambonen
Wanneer tijdens de bloei de weers
omstandigheden aan de vochtige
kant zijn en het gewas een weelderi
ge groei vertoont, is het aan te raden
een preventieve behandeling uit te
voeren tegen Botrytis. Bij stamsla-
bonen deze bespuiting na 1 week
herhalen. Gebruik 1 kg/liter Roni
lan, 2 1 Rovral of 1 kg Sumisclex per
ha. Deze middelen werken tevens te
gen rattekeutelziekte, maar om hier
tegen een goed resultaat te verkrij
gen is in landbouwstambonen een 2e
bespuiting na 5-7 dagen gewenst.
Veldbonen
Chocoladevlekkenziekte (Botrytis-
soort) veroorzaakt op de bladeren
bruine vlekken met een licht-bruine
stip in het midden. De schimmel is
een zwakte-parasiet, vooral gewas
sen die in minder goede toestand
verkeren worden gemakkelijk aan
getast. De aantasting is vooral scha
delijk in de teelt van zaaizaad. Deze
ziekte treedt vooral op tijdens regen-
rijke perioden. Uitbreiding is tegen
te gaan door gebruik te maken van 1
kg/1 Ronilan of Rovral of 5 kg zi-
neb. Bij gebruik van Ronilan of Ro
vral de bespuiting in een regenrijke
periode na 7 dagen herhalen. Bij ge
bruik van zineb 2 a 3 maal herhalen
met een tussentijd van 7 tot 10 da
gen. Zineb bestrijdt tevens roest.
Bladluizen leven hoofdzakelijk in de
toppen van de plant. Zij kunnen ern
stige zuigschadè veroorzaken.
Bestrijding is mogelijk door een ge-
wasbespuiting uit te voeren met mid
delen die niet giftig zijn voor bijen.
Pirimor spuiten tegen de avond met
minstens 500 liter water per ha.
Knolselderij
Kontroleer regelmatig dit gewas op
de aanwezigheid van luizen en want
sen. Een bespuiting met 0,5 1 mevin-
fos of 1 kg Undeen is al snel renda
bel. Tegen bladvlekkenziekte wordt
normaal om de 2 a 3 weken gespoten
met Daconil of maneb-fentin. Wan
neer reeds bladvlekkenziekte voor
komt op de bladeren, gebruik dan 1
of 2 maal een systemisch werkend
middel, zoals Benlate of Bavistin.
Groenbemesters en dierlijke mest
In vroeg vrijkomend land is het mo
gelijk om groenbemesters in te zaai
en. Gegevens over hoeveelheid zaai
zaad, zaaitijd en bemesting vindt u
in tabel 1.
Met dierlijke mest wordt naast orga
nische stof ook nog een bepaalde
hoeveelheid mineralen aan de grond
toegevoegd. Indien niet over een
groenbemester wordt uitgereden,
dient de mest ingewerkt te worden.
Een stikstofgift is op een grasgroen-
bemester niet nodig als direkt na het
ruimen van de dekvrucht dierlijke
mest wordt aangewend. De organi
sche mest is op dit moment relatief
goedkoop. De waarde van P en K
bedraagt in droge mestkuikenmest
ongeveer 31,— per ton, varkens-
drijfmest 7,— per m3 en voor kip-
pedrijfmest 10,— per m3.
De bedrijfsvoorlichter,
ing. A. Bakker
Tabel 1. Hoeveelheid zaaizaad, zaaitijd en N-bemesting van enkele soorten
groenbemester.
Groenbemester hoev. zaaizaad zaaitijd N-bemesting
wikken 100 kg/ha juli-15 aug. geen
Ital. raaigras 30-40 kg/ha juli-20 aug. 60 kg/ha
bladrammenas en
gele mosterd 1) 20 kg/ha juli-20 aug. 75 kg/ha
bladrammenas en
gele mosterd 2) 20 kg/ha 20 aug.-5 sept. 80 kg/ha
Opm.
1) rassen die geen bietecysteaaltjes vermeerderen.
2) niet-resistente rassen (goedkoper zaaizaad). Het uitzaaien van de zgn.
resistente rassen is in deze periode niet meer zo noodzakelijk. Vroeger
uitzaaien van de niet-resistente rassen kan tot gevolg hebben dat de
bietecysteaaltjes worden vermeerderd.
Vrijdag 1 juli 1988
