nieuws
uit
brussel
Mogelijk doorbraak in
EG-overleg prijzen
KNLC voor
kritische keuze
Doornbos: Europese landbouw moet leve
rancier worden van industriële grondstoffen
Bijdrage zuivel aan betalingsbalans sterk gedaald
Nederland
Overige aangelegenheden
Jaarverslag Koninklijke Nederlandse Zuivelbond FNZ
Braks: Weinig braaklegging landbouwgrond in
De EG-ministers van landbouw waren woensdag na twee dagen pra
ten nog geen stap dichterbij een akkoord over de landbouwprijzen
voor dit jaar. EG-kommissaris Frans Andriessen zou woensdagmor
gen proberen de impasse te doorbreken met een nieuw voorstel over
de afbraak van monetaire kompenserende bedragen in landen met
een zwakke munt.
,(R. Winkel. Luxembura)
Volgens dit voorstel zouden de
mcb's over de gehele linie met 1 pro
cent moeten worden afgebroken.
Dat betekent een prijsverhoging in
nationale munt in alle landen behal
ve de Benelux, Duitsland en Dene
marken. Als tegenprestatie verlangt
Andriessen een geringe prijsverla
ging in ecu voor de kwota-
produkten melk en suiker. De boe
ren mogen niet de indruk krijgen dat
de prijzen kunnen stijgen.
De EG-kommissaris draagt ook een
oplossing aan voor de problemen die
zijn veroorzaakt door het recente ar
rest over de Slom-boeren. Hij wil de
kommunautaire reserve met een half
miljoen ton vergroten, op voorwaar
de dat de betrokken boeren daad
werkelijk gaan melken. Als dat niet
het geval is moeten zij worden uit
gekocht.
Zoals bekend bepaalde het Hof dat
er een oplossing moet komen voor
boeren die sinds 1979 hebben meege
daan aan een vrijwillige stilleg
regeling en daardoor bij de verdeling
van de kwota naast de boot zijn ge
vallen. In totaal ging het om zes mil
joen ton melk, maar een nog onbe
kend aantal bedrijven is verdwenen
of maakt geen aanspraak meer op de
melkrechten.
Met zijn in dit stadium van de on
derhandelingen zeer ongebruikelijke
voorstel doorbrak Andriessen het
zwarte-pietenspel dat maandag werd
ingezet door de voorzitter van de mi
nisterraad, Ignaz Kiechle. De West-
duitse minister verraste zijn kolle
ga's maandag met een kompromis-
voorstel dat voor de Duitsers rede
lijk aantrekkelijk, maar voor de
meeste andere landen nauwelijks
aanvaardbaar was. Kiechle wil voor
al de graanboeren ontzien. De
maandelijkse verhogingen voor de
interventie zouden niet met de helft
worden verlaagd (zoals de kommis
sie wil), maar slechts met vijftien
procent. Ook met het maksimaal
toelaatbare vochtgehalte wil Kiechle
zich soepeler opstellen dan de kom
missie.
Over het belangrijkste en moeilijkste
punt in het prijspakket, de mcb's,
zweeg Kiechle echter in alle talen.
Volgens hem moest de kommissie
met voorstellen hiervoor komen.
Aangenomen wordt dat Kiechle het
ten opzichte van de Duitse boeren
niet aandurft om zelf met een prijs
verhoging voor de Franse boeren
aan boord te komen.
Van Nederlandse zijde viel dinsdag
enige kritiek te beluisteren op deze
houding. Kiechle is voorzitter van de
raad en moet zich dus neutraal op
stellen. Hij moet er in de eerste
plaats voor zorgen dat er een ak
koord komt over de prijzen en niet
alleen aan de belangen van de Duitse
boeren denken, zo werd gezegd.
Aan de andere kant heeft Kiechle de
Nederlanders gesteund in hun verzet
tegen een eventuele verruiming van
de franchise. Dat wil zeggen een af
braak van mcb's zonder aanpassing
van de groene koersen. Voor de EG
is dat minder duur, maar volgens
Nederland sterk konkurrentieverval-
send. Zowel de Nederlandse als de
Duitse handel zouden er door in een
nadelige konkurrentiepositie komen
ten opzichte van met name de
Fransen.
Minister Braks zei dinsdag dat Fran
se handelaren dankzij de franchise
nu al boter kunnen verschepen naar
Vlissingen, om vandaar uit naar der
de landen te eksporteren. De ekstra
transportkosten wegen niet op tegen
het dubbele voordeel van de goedko
pere boter in Frankrijk en de hogere
eksportrestitutie in Nederland, die
bovendien vlotter worden uit
betaald.
De grote vraag was woensdag of het
bij een mcb-afbraak van één procent
kan blijven. Italië, Frankrijk, Enge
land, Ierland, Griekenland (dat al
een afbraak van tien procent krijgt)
en Portugal willen meer. In de EG-
begroting is daarvoor echter nauwe
lijks ruimte, ook al omdat het voor
alsnog onzeker is of zich het komen
de anderhalf jaar niet opnieuw
schommelingen zullen voordoen in
het Europese monetaire stelsel. Bij
een koersaanpassing zouden er nieu
we mcb's ontstaan, die voor een deel
onmiddellijk moeten worden afge
broken. Dat kost opnieuw geld.
Het is dinsdag wel definitief duide
lijk geworden dat de voorstellen van
de Europese Kommissie voor direkte
inkomensteun geen rol meer zullen
spelen in deze prijsronde. Volgens
Braks is de kritiek op deze voorstel
len vrij algemeen. De arme landen
vinden dat de kommissie te weinig
uittrekt voor EG-ondersteuning. De
rijke landen willen eigenlijk niet
meer dan een EG-kader voor natio
nale steunmaatregelen.
Volgens minister Braks is er een goe
de mogelijkheid dat de prijsonder-
handelingen nog deze week kunnen
worden afgesloten. Volgens minister
Braks is er een goede mogelijkheid
dat de prijsonderhandelingen toch
nog deze week kunnen worden af
gesloten. Volgens Nederlandse di
plomaten is het pakket, afgezien van
de mcb-maatregelen 'tamelijk sim
pel'. Als de mcb-problemen voorlo
pig toch onoverkomelijk blijken ko
men de ministers waarschijnlijk vlak
voor de EG-top, op 25 juni, op
nieuw bij elkaar.
Onder leiding van drs. D. Eisma, lid van het dagelijks bestuur van de EBN,
werd er na de inleidingen een forumdiskussie gehouden. Hieraan namen ook
de inleiders deel, v.l.n.r. ziet u onder meer minister Braks, de heer Eisma,
Europees landbouwkommissaris Frans Andriessen en landbouwschapsvoor
zitter G.J. Doornbos.
Geruime aandacht besteedde het bestuur van het Koninklijk Neder
lands Landbouw-Comité in zijn vergadering op 14 juni jl. weer aan
de privatisering van de agrarische voorlichting. Het Landbouwschap
wil daarover op 6 juli a.s. zijn standpunt afronden. Het hoofd
bestuur van het KNLC spreekt er dan ook nog over.
"Het kunstmatig indammen van de
agrarische produktie in de EG past
niet in het streven naar verdere uit
bouw van de ekonomie en de werk
gelegenheid in Europa". Voorzitter
Gerard Doornbos van het Land
bouwschap zei dit zaterdag in 's-
Hertogenbosch op een kongres van
de Europese Beweging in Nederland
over het toekomstige landbouw
beleid.
De Europese landbouw moet vol
gens hem de komende jaren .in staat
worden gesteld tegen reëel lagere
kosten te gaan produceren. "Quo
tastelsels en het uit produktie nemen
van grond passen daar niet bij om
dat ze prijs- en kostenopdrijvend
werken", aldus de Landbouw
schapsvoorzitter.
In plaats daarvan moet de EG het
gebruik van agrarische grondstoffen
in de chemische, de petrochemische
en de farmaceutische industrie op
grote schaal gaan bevorderen. Voor
al in de grootschalige landbouwge
bieden van Frankrijk, Engeland,
Duitsland, Italië en Spanje ziet
Doornbos mogelijkheden voor een
efficiënte bulkproduktie van agrari
sche energie- en industriële
grondstoffen. In eigen land ligt dat
naar zijn mening wat minder voor de
hand vanwege het relatief kleinscha-
De bijdrage die de Nederlandse zui-
velsektor aan de betalingsbalans le
vert is het afgelopen jaar sterk ge
daald. Terwijl in 1986 die bijdrage
nog 3,6 miljard gulden bedroeg,
zakte dat bedrag in het afgelopen
jaar naar 2,1 miljard gulden. Dat is
het gevolg van de sterke kontingen-
tering in de zuivel, waardoor een
vermindering van de melkaanvoer in
het afgelopen jaar optrad.
De Koninklijke Nederlandse Zuivel-
bond FNZ signaleert een en ander in
het jaarverslag over 1£87 dat op 14
juni is verschenen. Inplaats van 12,3
miljard liter werd in 1987 11,3 mil
jard liter bij de zuivelfabrieken afge
leverd.
'Op industrienivo leidde dat tot een
Vrijdag 17 juni 1988
88V1 utuj TI gsbjh'/
lige karakter van de Nederlandse
land- en tuinbouw. De Nederlandse
boeren en tuinders zullen het ook in
Er zal in Nederland niet op grote
schaal belangstelling bestaan voor
de braakregeling, die vorige week
voor advies naar het Landbouw
schap is gestuurd. Dit voorspelde
minister Braks tijdens het congres
'Landbouw 2000', afgelopen zater
dag in Den Bosch. Volgens de be-
flinke toeneming van de kosten van
onderbezetting. Bovendien namen
de kosten toe voor het aantrekken
van melk en zuivelprodukten vanuit
het buitenland. Die aankoop was
nodig teneinde in de behoefte aan
grondstof te voorzien', aldus het
jaarverslag.
Die daling van de melkaanvoer
noopte de zuivelondernemingen om
ekstra maatregelen te nemen. Ze
moesten voorkomen dat ze in het na
jaar en in de winter, wanneer de melk
aanvoer op een lager pitje staat,
met te weinig melkaanvoer komen te
zitten. De veehouders werden via
ekstra toeslagen op de melkprijs
gestimuleerd om in die periode voor
meer melk te zorgen.
de toekomst vooral moeten hebben
van gespecialiseerde en kwalitatief
hoogwaardige landbouwprodukten.
windsman is een verschuiving van
landbouwgrond naar andere bestem
mingen als recreatiegebied, bos of
natuurterrein niet waarschijnlijk,
wegens de beperkte financiële mid
delen van de overheid. Een aanvul
lende subsidie om de animo voor de
regeling te vergroten van de overheid
ligt daarom niet voor de hand.
In het jaarverslag wordt voorts inge
gaan op tal van andere zuivel-
vraagstukken, die in het afgelopen
jaar speelden. Variërend van de be
perking van de interventie aan zui
velprodukten tot de aanzienlijke da
ling van de zuiveloverschotten. Ook
is een keur aan cijfers in het jaar
verslag opgenomen. Daaruit blijkt
onder meer dat de kaasproduktie in
1987 met 3% is gestegen. 5,2 miljard
kg melk (oftewel bijna 45% van de
totale melkplas) ging de kaasbak in.
Bij mager melkpoeder en boter, bei
de 'interventieprodukten', was spra
ke van een spektakulaire productie
daling. Er werd een kwart minder
boter gemaakt (bijna 200.000 ton)
en 43% (bijna 100.000 ton) mager
melkpoeder.
In het bestuur werd nu met name be
keken onder welke voorwaarden het
KNLC zou kunnen besluiten aan het
losmaken van een stuk voorlichting
(vormende voorlichting met een aan
tal specialisten) van de overheid mee
te werken. Overigens stelt het KNLC
zich nog steeds de vraag of de via de
gemengde werkgroep gekozen weg
(in principe overname van een
bestaand overheidsapparaat door
een gezamenlijke stichting) wel de
juiste wêg is. Een ander model voor
de voorlichting van de toekomst (ei
gen bedrijfsvoorlichting, hoe dan
ook, gesteund door versterkte alge
mene konsulentschappen) heeft men
helaas onvoldoende willen onder
zoeken.
Als de georganiseerde landbouw aan
de privatisering van de voorlichting
meewerkt, zal dat volgens het KNLC
slechts kunnen in het besef dat zo
snel mogelijk een voorlichtings
dienst wordt gemaakt die past bij de
behoefte en die als een modern be
drijf wordt geleid. In de loop van de
eerste fase van 5 jaar moet blijken
wat de dienst waard is te midden van
ontwikkelingen die ook op voorlich-
tingsgebied voortgaan. Nog in die
fase moet terdege worden onder
zocht of en hoe de ingeslagen weg
verder zal worden afgelegd. De op
zet moet een fleksibele zijn, per pro
vincie en per sektor moet die pas
send kunnen worden gemaakt. Er
moet doelmatig met andere organi
saties worden samengewerkt (takor-
ganisaties voor de automatisering,
agrarische ontwikkelingscentra, ook
met de sociaal-ekonomische voor
lichting van de landbouworgani
saties).
Het bestuur van de stichting moet
duidelijk het stempel van de 3 cen
trale landbouworganisaties dragen.
Als na 5 jaar het landbouwbe
drijfsleven begint mee te betalen (in
10 jaar naar 50%) zal van het pro
fijtbeginsel moeten kunnen worden
uitgegaan: de boer of tuinder betaalt
per keer rechtstreeks voor de dien
sten die hij van de voorlichtingsor
ganisatie nodig heeft. Daarnaast kan
voor meer algemene doeleinden ge
dacht worden aan heffingen van het
Landbouwschap. Aan de hand van
de genoemde overwegingen zal de
KNLC-achterban zich in de komen
de weken nog eens terdege beraden.
Het bestuur nam kennis van het
jaarverslag van het beleggingsfonds
Fagoed, konstaterende dat het ini
tiatief van het KNLC heel goed in de
praktijk blijkt aan te slaan. Dat be
tekent bepaald niet dat een goede
pachtregeling nu wel zou kunnen
worden gemist, zo werd opgemerkt.
Dit sloeg dan op het rapport over de
heroverweging van die pachtrege
ling, dat nogal wat ongerustheid te
weegbrengt. Op dit belangrijke punt
wordt later zeker teruggekomen. De
stand van zaken bij de verruiming
van het verplaatsingsbesluit in de
mestwetgeving werd ook besproken.
Er werd op aangedrongen dat de ge
organiseerde landbouw toch die ver
ruiming vergemakkelijkt door met
een standpunt naar buiten te komen.
Het KNLC is bereid een afroming
van mestproduktierecht bij over
dracht die voor een deel en beperkt
verschilt naar de grootte van het ko
pende bedrijf te overwegen.
Ten slotte stemde het bestuur in met
voorstellen tot verbetering van de
struktuur van de vleeskalverhoude-
rij. Vermindering van het aantal kal-
verplaatsen door een premiëring van
stillegging voor 5 jaar is een belang
rijk element ervan; ook stimulering
van omschakeling van box- naar
groepshuisvesting is het proberen
waard.
5
