nieuws
uit
brussel
EG-marathon volgende week van start
Braaklegging deze week
naar Landbouwschap
'Produktiebeperking granen houdt niet meer
akkerbouwers in landbouw'
Graanheffing komt terug naar boeren
Brussel studeert op toelating BST
LEI-onderzoeker drs. J.C. Blom:
(R. Winkel, Brussel)
De EG-ministers van landbouw ko
men maandag in Luxemburg bij el
kaar voor de beslissende marathon
vergadering over de prijzen. Als het
volgende week niet lukt komt het
prijspakket bijna onvermijdelijk te
recht op de tafel van de twaalf rege
ringsleiders, op 27 en 28 juni in Han
nover. Daarna is er niet veel tijd
meer, want op 1 juli neemt Grieken
land het voorzitterschap van de EG
over van de Bondsrepubliek. Nie
mand verwacht dat de Grieken er
veel terecht van brengen.
Minister Braks geeft zijn Westduitse
collega Ignaz Kiechle een kans van
75 a 80 procent op slagen, zo zei hij
begin deze week na een voorberei
dend gesprek met Kiechle in Brussel.
De nieuwe Franse minister van land
bouw, Henry Naliet, was heel wat
pessimistischer.
De grootste problemen zijn te ver
wachten met de monetaire compen
serende bedragen, de mcb's, Frank
rijk, Italië, Griekenland, Ierland,
Engeland en Portugal staan er op
dat hun negatieve mcb's (die hun ex
port duurder maken en omgekeerd
een steuntje geven aan de import uit
sterke muntlanden als Nederland en
Duitsland) geheel ofgedeeltelijk ver
dwijnen. De Europese Commissie
heeft alleen een vermindering van de
Griekse mcb's (momenteel tussen 39
en 49 procent) met tien punten voor
gesteld. Zij lijkt niet van plan daar
van af te wijken.
Melkquota
Een ander punt dat hoog op het
Franse verlanglijstje staat is het on
gedaan maken van de schorsing van
de melkquota met anderhalf pro
cent. De Fransen willen een verrui
ming van de quota, omdat zij te wei
nig hebben gekort en dit jaar onver
biddelijk geconfronteerdd worden
met de superheffing. De commissie
voelt nog niets voor een versoepeling
van het quota-stelsel. Braks steunt
Andriessen. Zolang wij 60 tot 70
procent van de interventieprijs beta
len om de boterexport te subsidië
ren, kunnen de quota niet omhoog,
zo meent hij. Ook voor de quota
verlaging geldt dat Nederland alleen
akkoord kan gaan als de melkprijs
tegelijkertijd omlaag gaat. Om te
voorkomen dat de EG op extra
kosten worden gejaagd, moet de
melkprijs minstens met 4'/2 procent
omlaag, aldus Braks. Het voorzie
ningsprobleem van de Europese in
dustrie moet volgens de Nederlandse
minister op een andere manier wor
den opgelost. Hij heeft Kiechle
voorgesteld het actieve veredelings-
verkeer voor magere melkpoeder
volledig open te stellen. De markt
voor magere melkpoeder wordt dan
verruimd, zonder dat er extra boter
wordt geproduceerd. Braks tilt ver
der niet zo zwaar aan de capaci
teitsproblemen van de melkin-
dustrie.De voorziening van de in
dustrie is geen doelstelling van het
EG-verdrag, zo zei hij.
Averechts
De Nederlandse bewindsman heeft-
Kiechle verder duidelijk gemaakt dat
er wat hem betreft niet mag worden
getornd aan de commissie voorstel
len voor granen, suiker, schape- en
rundvlees, en de zuidelijke produk-
ten. Voor graan houdt Braks vast
aan de halvering van de maandelijk
se staffels. In de praktijk betekent*
dat een prijsverlaging van ongeveer
twee procent. Als alternatief noem
de hij maandag een verkorting van
de interventieduur. Braks heeft te
genover Kiechle herhaald dat een
premie op het bijmengen van Euro
pees graan in veevoer in de eerste
plaats niet valt te controleren en bo
vendien voltrekt averechts werkt.
Hij heeft verder gepleit voor een ver
laging van de minimumprijs voor fa
brieksaardappelen, parallel aan de
graanprijsverlaging. Voor zetmeel-
producent Avebezal anders een
concurrentie-aandeel ontstaan, zo
vreest Braks.
Compromis-voorstel
Woordvoerder Nico Wegter van de
Europese Commissie zei dinsdag na
afloop van de reeks vertrouwelijke
gesprekken tussen Kiechle, Andries
sen en de elf ministers van land
bouw, dat er nog veel moeilijkheden
te verwachten zijn. Hij noemde de
mcb's, de halvering van de staffels,
de bijmengingspremie, de verlaging
van het vochtigheidsgehalte voor
graan en de verruiming van de melk
quota. Volgens Wegter begint het
overleg maandag om tien uur met
het uitdelen van een compromis
voorstel door de Westduitsers. Hij
sluit niet uit dat de commissie zich
meteen bij dat compromis aansluit.
"Als de Duitsers verstandig zijn dan
luisteren ze deze week heel goed naar
wat wij te vertellen hebben".
'Ook bij een beleid van produktiebeperking zullen er op de lange duur
niet meer akkerbouwers overblijven. Ook zullen ze geen hoger inko
men halen in vergelijking met een beleid dat marktgerichter is. Reke
ning houden met de markt en dus een lagere prijs accepteren, is nood
zakelijk als we ook in de toekomst onze landbouwgrond willen blijven
gebruiken voor agrarische produktie. De produktie kunstmatig beper
ken om zo de prijzen te handhaven leidt zeker tot een stuk markt-
verlies'.
In zijn binnen enkele maanden te ver
schijnen publikatie beschrijft Blom
de Europese graanmarkt en de struk-
tuur van de landbouw in de EG. Ook
de nu toegepaste beleidsinstrumenten
zoals het prijsbeleid komen in het
rapport aan de orde.
Een van de konklusies is dat bij een
ongewijzigd beleid de EG binnen af
zienbare tijd met enorme voorraden
gekonfronteerd wordt. De produktie
in de EG neemt namelijk nog steeds
toe. Dat zou er toe leiden dat in het
seizoen '96-'97 de produktie tussen
de 200 en 215 miljoen ton zou uitko
men. Bij een geschatte afzet in de EG
van 140 miljoen ton en een export
van 20 miljoen ton, zorgt dat voor
een overschot van 40 tot 50 miljoen
ton per jaar. 'Dat kan dus niet', zegt
Blom. 'De Europese kommissie is
zich dat ook goed bewust, de vraag is
alleen wat er dan moet gebeuren'.
Om op die vraag een antwoord te ge
ven heeft de onderzoeker een mo
delstudie gemaakt. Voor twee moge
lijke beleidskeuzen heeft hij de effek-
ten doorgerekend. Effekten op zowel
het inkomen van de boer, als het EG-
budget en de beurs van de kon-
sument.
In beleidskeuze 1 daalt de graanprijs
met 2,5% per jaar. Bij de andere mo-
Vrijdag 10 juni 1988
gelijkheid, keuze 2, is de daling nog
sterker, namelijk 4,5%. Een dergelij
ke sterke prijsdaling wordt vaak aan
geduid als marktgericht beleid. Ter
vergelijking: in de afgelopen vijftien
jaar was de reële daling van de graan
prijs jaarlijks gemiddeld 3 tot 3,5%.
Bij de berekening hield Blom er reke
ning mee dat ook de prijzen van an
dere akkerbouwprodukten zouden
dalen, bij de eerste beleidskeuze wat
minder dan bij de tweede. Het druk
kende effekt op de produktie is bij de
forse prijsdaling het grootst. Maar
toch ook dan blijft de produktie een
eind verwijderd van de mogelijke af
zet. In het gunstigste geval zo'n acht
miljoen ton.
Er blijft dus een overschot, is dat
geen reden om toch voor een kontin-
gentering van graan te pleiten? Blom:
Nee, zeker niet. Een kontingentering
is voor granen erg moeilijk uitvoer
baar. Het vergt nu eenmaal veel ad
ministratie, terwijl het tevens erg
moeilijk kontroleerbaar is wat er met
graan gebeurt. Graan is immers ge
makkelijk om te zetten in vlees.
Daarbij komt nog een reden. Een
quotering van graan is geen oplossing
van de problemen in de akkerbouw.
De produktiekapaciteit blijft op de
bedrijven, zodat die andere gewassen
of misschien vee waaraan ze het
graan voeren, gaan houden. Het pro
bleem verschuift alleen.
Vergroting afzet
Ook naar de mogelijkheid om de af
zet te vergroten heeft Blom onder
zoek gedaan. Afzetvergroting is ook
een middel om overschotten te beper
ken. 'We hebben gekeken naar twee
mogelijkheden', vervolgt Blom. 'Het
telen van gewassen waaraan binnen
de EG nog behoefte is en het zoeken
naar andere aanwendingen van onze
produkten. Voor beide mogelijkhe
den zie ik wel wat ruimte, al zijn er
ook kanttekeningen te maken. Zo
bestaat er in de Gemeenschap best
nog ruimte om het areaal peulvruch
ten uit te breiden. Maar dat gaat de
Europese kas wel geld kosten. Die
bereidheid moet er dus eerst zijn.
Voordeel is dat we minder wrijving
op de wereldmarkt zouden
oproepen'.
Ook voor andere aanwendingen ziet
Blom mogelijkheden. Het gaat dan
overigens niet om uitsluitend graan.
Ook vezelgewassen en misschien nu
nog niet geteelde gewassen als aard
peer zouden in aanmerking kunnen
komen.
Braakregeling
Een regeling waar akkerbouwers op
korte termijn wel gebruik van kun
nen maken is de braakregeling. De
onderzoeker van het LEI is niet op
voorhand tegenstander van zo'n re
geling. 'Het voordeel van een derge
lijke maatregel is dat je gemakkelijk
terug kunt. Het is dan ook prima ge-
Minister Braks heeft de braakregeling deze week voor advies naar het
Landbouwschap en andere adviesorganen gestuurd. De regeling
moet op 14 juli van kracht worden en voor die tijd ook nog worden
goedgekeurd door Brussel. Volgens Braks kunnen de boeren er dan
in de herfst bij het nieuwe zaaiseizoen rekening mee houden. Akker
bouwers die minstens 20 procent van hun land niet inzaaien, kunnen
voor heel goede grond een premie krijgen van maximaal 1600 gulden
per hectare. Braks verwacht dat de regeling vooral in de graansector
zal worden toegepast.
De Europese Commissie heeft vorige
week zeer verontwaardigd gerea
geerd op een besluit van de Ameri
kaanse regering om het Amerikaan
se set-aside-programma te wijzigen.
Amerikaanse boeren kunnen vanaf
volgend jaar al steun krijgen als ze
minimaal tien procent braak laten
liggen. Nu is dat nog 20 procent.
Volgens de commissie maakt deze
wijziging het programma veel min
der effectief. Brussel vreest dat er de
komende jaren tien tot twaalf mil
joen ton tarwe extra op de wereld
markt zal komen.
Men is er op het ministerie van land
bouw nog steeds niet uit of er in Ne
derland ook een vut-regeling voor de
boeren komt. Anders dan bij set-
aside is het niet verplicht om die mo
gelijkheid te bieden. Volgens Braks
is de vraag of de betrekkelijk be
scheiden premie die hij van de EG
zal mogen geven, voor de Neder
landse boeren nog wel interessant is.
De sociale voorzieningen zouden in
Nederland goed genoeg zijn. De EG-
ministerraad praat binnenkort ver
der over directe inkomenssteun aan
de boeren. Minister Braks zei maan
dag dat hij hiervan geen grote voor
stander is. Alleen tijdelijk, aan de
persoon gebonden steun als over
brugging naar een meer marktge
oriënteerd beleid is voor Nederland
aanvaardbaar. Volgens Braks is er,
behalve voor graan, nog geen sprake
van een marktgerichte landbouwpo
litiek in Europa.
De extra medeverantwoordelijk
heidsheffing van drie procent op
graan komt aan het eind van het jaar
waarschijnlijk weer terug bij de boe
ren. Voorlopige ramingen van de
Europese Commissie wijzen name
lijk uit dat de Europese graanoogst
dit jaar 158,9 miljoen ton zal bedra
gen. Daarmee zou men onder de
produktiedrempel van 160 miljoen
ton blijven. Volgend jaar wordt de
drempel waarschijnlijk wel over
schreden.
Op de Europese Top in februari is
afgesproken dat de heffing vooraf
moet worden betaald. Als in het na
jaar blijkt dat de drempel is over
schreden wordt de heffing definitief
ingehouden. De interventie-prijs en
de richtprijs gaan dan per 1 april
volgend jaar met drie procent om
laag. Het ziet er nu naar uit dat deze
automatische prijsverlaging niet
doorgaat.
Als de Europese Commissie dan ook
geen andere prijsverlaging voorstelt,
blijft de situatie dus precies gelijk
aan dit jaar. Er moet namelijk op
nieuw drie procent extra heffing
worden afgedragen als voorschot op
een mogelijke overschrijding van de
drempel.
Voor het eind van dit jaar komen er
van de Europese Commissie waar
schijnlijk geen voorstellen voor het
al dan niet toelaten van BST. Land
bouwcommissaris Frans Andriessen
is driftig aan het studeren, maar aan
een verbod van BST lijkt er voorlo
pig nogal wat juridische haken en
ogen te zitten. BST, een eiwit dat de
hormonenactiviteit stimuleert, is op
het eerste gezicht volstrekt onscha
delijk voor de consument. Je kunt je
hoogstens afvragen of je met de ont
wikkeling van "turbo-koeien" het
welzijn van het dier dient, aldus An
driessen.
Inmiddels hebben Frankrijk, Enge
land en Spanje een aanvraag inge
diend voor het gebruik van BST. In
de VS wordt het al toegepast. Vol
gens minister Braks valt er in de EG
dan ook niet aan te ontkomen, ook
al omdat bij een verbod weer huizen
hoge problemen opdoemen met de
VS. Braks voelt het meest voor een
regeling zoals bij scharreleieren. De
consument kan dan kiezen tussen
turbo-melk en een gewone witte
motor.
Coöperaties in
gemeenschappelijk verband op
Manifestatie
De "C met de punt", de coöperaties
in het Zuidwesten zullen zich in ge
meenschappelijk verband presenteren
op de ZLM-Manifestatie die zoals
bekend plaats zal vinden van 23 t/m
25 juni a.s. op het vroegere werkei-
land "Neeltje Jans" in de monding
van de Oosterschelde. In de geza
menlijke stand zullen zijn vertegen
woordigd: Cabro Werkendam, CA-
VO Woerden, Cebeco-Handelsraad
Rotterdam, CZAV Wemeldinge,
Aardappel-BV Zierikzee en Cebeco
Zuidwest te Zierikzee.
Tijdens de manifestatie kunnen land
bouwers onder meer kennisnemen
van het effekt en de invloed van de
samenwerkende coöperaties. Maar
bovenal heeft de manifestatie tot doel
het belang aan te tonen van een goed
georganiseerde commerciële land
bouw en de positieve invloed daarvan
op ons dagelijks voedselpakket.
Chrysanten
Met ingang van 20 mei jongstleden
worden de aangevoerde chrysanten
bij Bloemenveiling Westland geher
groepeerd op partijgrootte. Hierdoor
kan de inlcoopefficiency, ook voor
kleine kopers, worden vergroot en is
het mogelijk om zowel grote, unifor
me partijen in te kopen als om kleine
transakties aan te gaan.
schikt als tijdelijke maatregel. Voor
langere termijn is braken te duur. Je
moet tenslotte ook de deelnemers een
redelijke vergoeding geven. Daar
naast verslechtert door het uit pro
duktie nemen van grond natuurlijk
ook de bedrijfsstruktuur. Dus ook
uit dat oogpunt moet zo'n regeling
bij voorkeur tijdelijk en op beperkte
schaal toegepast worden. Wil je per
manent grond uit produktie nemen,
dan is het beter naar andere bestem
mingen voor die grond te zoeken'.
Andriessen acht verdere daling
graanprijs nodig
Landbouwkommissaris Andriessen
acht een verdere daling van de graan
prijs in Europa noodzakelijk van 15
procent. Hij zei dit tijdens het
oprichtingskongres van de Euragri,
een Europese organisatie voor land
bouwkundige onderzoekers. An
driessen toonde zich pessimistisch
over de wereld-graanproduktie. Vol
gens hem zal de Amerikaanse graan-
produktie volgend jaar de wereld
overspoelen.
