Ij
KEIM
•T*
Aanzienlijke verschuivingen in
arealen vollegrondsgroenten
Een snelle groei, ook van het onkruid
Er wordt landelijk veel te weinig gedund
Rustige periode
Binnenkort beslissing over
aanpassing vakheffing
bloembollen
Krijgen we een goede appel- en pereoogst?
Alle knolselderij in de grond
Nieuw op de markt: witte mini aubergine
K
Vorige week gingen veel gewassen op
THOLEN tekenen vertonen van
droogte. De regen was voor veel ge
wassen dan ook erg welkom. Het snel
vertonen van droogteverschijnselen is
veelal te wijten aan de slechte struk-
tuur van de grond van de verse
percelen.
Zo ook bij de vroege aardappelen.
Vooral die met plastic afgedekt zijn
geweest en erg vroeg zijn gepoot gin
gen sterk in groei achteruit. Hier is
men overigens al volop van aan het
rooien, waarbij de kg-opbrengsten na
deze regen wel zeer snel zullen
stijgen.
Het kan om deze tijd van het jaar
enorm snel groeien. Sommige traag
groeiende gewassen zoals verschillen
de bloemzaden, hebben echt wel een
groeizame week nodig om wat aan de
gang te komen. Het duurt soms erg
lang voor men bij diverse bloemen
zoals bv. violen wat gewas heeft. On
kruid heeft in deze gewassen dan ook
vrij snel, zodat men hier erg op attent
moet zijn. Er worden elk jaar weer
behoorlijke risiko's genomen om met
een hoge dosering onkruidbestrij
dingsmiddel te spuiten. Wanneer dit
dan met een paar dagen vochtige
In deze tijd van het jaar, een paar we
ken na de vruchtzetting is het op de
BEVELANDSE fruitteeltbedrijven
minder druk dan gewoonlijk. De re
sultaten van de zetting zijn zichtbaar,
maar het is voor de meeste rassen te
vroeg om een goeie handdunning uit
te voeren.
Alleen het ras Benoni is gedund, eerst
zijn de bloemtrossen op één gezet en
nu ook de appeltjes. Bij dit ras een
noodzaak om appels van voldoende
maat te oogsten en nog belangrijker
om volgend jaar van voldoende bloe
men per boom verzekerd te zijn. Dit
ras dient vaak als bestuiver van de
Goudreinetten, al neemt de Benoni
geen belangrijke plaats meer in. Na
de Benoni zou de Winston en de
Lombarts gedund kunnen worden,
maar ook van deze rassen neemt de
oppervlakte per bedrijf snel af.
De zetting bij de appels is erg wissel
vallig. Hele goeie percelen en matig
tot slecht gezette percelen. De oor
zaak van deze wisselende zetting is
moeilijk te achterhalen. Het lijkt er
op, dat de boomgaarden die vroeg
bloeiden meer last van de koude
nachten hebben ondervonden dan de
later bloeiende boomgaarden. Vooral
in de nacht van 9 op 10 april toen het
kwik op twee meter boven de grond
tot min twee graden Celsius is ge
daald, is flink wat vorstschade ont
staan. De rassen Cox en Jonagold lij
ken in eerste instantie het meest
kwetsbaar te zijn geweest. De overige
rassen zijn goed tot zeer goed gezet
met hier en daar een afwijkend per
ceel Golden Delicious.
De peren zijn tot nu toe redelijk bezet
met vruchtjes, een wonder na een
jaar met zoveel peren. Deze week is
echter de rui ingezet en gezien de gul
le bladstand kan deze best hevig zijn.
Handdunning zal voor veel pereras
sen dan ook nauwelijks nodig zijn.
Een kleinere perenoogst dan vorig jaar
is niet zo'n ramp, want de prijsvor
ming liet toen te wensen over, ook de
perenmarkt kan verzadigd zijn, dat
leert ons het jaar 1987.
De prijzen op de appelmarkt stonden
eveneens onder druk. De maat 70-80
mm van de Golden Delicious had
moeite om een gulden per kg te ha
len. Een prijsdaling van ongeveer 15
cent per kg ten opzichte van twee we
ken geleden, maar de aanvoeren ne
men snel af zodat de appels en peren
van de oogst 1987 vergeten zijn. On
ze blik is gericht op het nieuwe sei-
grond zeer heftig werkt wordt het een
strijd op leven en dood voor een aan
tal gewassen, zoals met Venzar in vio
len wel bekend is. Er groeien soms
zoveel plantjes dat de stand veel te
dun en ongelijk wordt. Een meerge-
was is zelfs niet uitgsloten.
Dit kost elk jaar veel geld. Het is veel
verstandiger aan de voorzichtige kant
te spuiten en dan maar het risiko ne
men van wat meer onkruid. De me
chanische onkruidbestrijding zou in
veel gevallen nog wel verbeterd kun
nen worden om zodoende het hand
werk tot het minimum te beperken.
Wanneer men bloemzaad teelt moet
men er overigens nog steeds de tijd
voor nemen om deze zeer regelmatig en
nauwgezet met de schrepel schoon te
houden, soms tot de oogst toe.
Elk jaar gaat er vrij veel goed zaad
verloren doordat er ekstra geschoond
moet worden voor de onkruidzaden
die erin zitten. In sommige gevallen is
er helemaal geen doen aan en gaat de
gehele partij verloren. Dit geeft dan
ekstra teleurstelling omdat dit dan
geen cent oplevert en alleen maar
geld kost voor zowel de teler als de
zaadfirma, want partijzaad is nu een
maal niet verhandelbaar.
zoen. Hopelijk blijft de vraag naar
Hollands fruit ook het aanstaande
seizoen op een hoog peil. Met name
Elstar stijgt in populariteit. Het is
ook een appel van uitstekende kwali
teit, prima van smaak, mooi van
1deur en goed verhandelbaar, mits op
tijd afgezet. De Elstar past in ons kli
maat, ook dit jaar is de zetting heel
goed, zodat door het in produktie
komen van jonge percelen, de hoe
veelheid Elstar sterk zal toenemen.
Afgelopen voorjaar is bij regionale
konsulentschappen, veilingen en ver
werkende bedrijven nagevraagd, wel
ke ontwikkelingen er in de arealen
vollegrondsgroenten in 1988 zijn te
noteren. In onderstaande tabel van
het CAD-agv in Lelystad wordt weer
gegeven welke uitbreidingen en in
krimpingen op stapel staan.
Binnen de akkerbouwmatige volle-
grondsgroenteteelten is de verschui
ving niet onaanzienlijk. Bij zaai- en
plantuien is de inkrimping ongeveer
2.000 ha. Daarentegen breiden de dop
erwten weer flink uit. Andere alter
natieven die de akkerbouwer heeft
gevonden zijn schorseneren,
waspeen, winterpeen, witlofwortels,
knolselderij en zelfs suikermais.
Meestal zijn dat kontraktteelten.
Bij de teelten voor de verse markt is
er sprake van een uitbreiding op een
breed front. Veel gewassen dragen er
hun steentje aan bij. Gemiddeld ge
nomen, lijkt de uitbreiding ongeveer
zo'n 5% te zijn. Het meest opvallend
zijn de uitbreidingen bij peen, broc-
Vanaf 1978 was de vakheffing
bloembollen 4,5%. In 1982 vond de
eerste verlaging plaats om uiteinde
lijk in 1987 het huidige niveau van
3% te bereiken. In het oogstjaar 1987
is men voor het eerst sinds lange tijd
geplaatst voor een daling van de bol-
lenprijzen. Deze daling heeft zich in
1988 voortgezet. Het lijkt verstandig
ook voor 1989 de verwachtingen niet
al te hoog te spannen.
De besturen van de organisaties in
het bloembollenvak zijn van mening
dat het vakbelang vereist dat de akti-
BRABANTS FRUITMIX. We
schrijven weer eind mei. Voor ons
een periode na de bloei, waarin te
zien is of de zetting voldoende
geslaagd is. Algemeen kan gesteld
worden dat de zetting goed tot zeer
goed is. Uitzonderingen daargelaten.
Wij zijn gewend aan verhalen van te
slechte zetting. Meestal blijkt dan in
de praktijk, dat er genoeg vruchtjes
overblijven. En wie zit er te wachten
op een volle oogst? Geen weldenkend
mens. Dat geeft alleen maar veel
werk en kosten en weinig in de knip.
Een driekwart oogst, over heel Euro
pa, geeft vaak een anderhalve prijs en
dat is meer dan één. Het zal dit jaar
wel nodig zijn om zeer kritisch te
dunnen. Een ruime oogst met veel
kleintjes brengt niets op. Jammer dat
je landelijk moet vaststellen dat maar
ongeveer 10% van ons fruitareaal
zeer kritisch gedund wordt. De helft
van de fruittelers dunt wat maar be
slist onvoldoende en de overige 40%
vindt het wel goed en doet er weinig
of niets aan. Veilingaanvoeren staven
het hier vermelde.
Toch een realiteit die veel te denken
geeft. Kun je op deze wijze als be
drijfstak de konkurrentie aan? Dat
valt zeer te betwijfelen. Alleen de
goede kunnen dat maar die worden
op de markt te veel gedwarsboomd
door het 'ondereind'. Ook de klein
tjes komen op de markt en verpesten
de prijsvorming. Dunnen kost geld,
doch de kosten hiervan zijn veel lager
dan de plukkosten, fustkosten, trans
portkosten, koelkosten en sorteer-
kosten. Al diegenen die weinig of
niets dunnen moeten dat maar eens
becijferen. Ongetwijfeld zullen ze er
van schrikken. Laat onze kleine be-
Ook Alkmene zal dit jaar veel meer
kg geven, een goeie appel en een bij
zonder goeie bestuiver, het lijkt de
vervanger voor Benoni te worden als
bestuiver tussen de Goudreinetten.
Het blijkt steeds meer uit de praktijk,
dat een goeie bestuiving het gebruik
van Alar en het uitbuigen gedeeltelijk
kan vervangen. Alvorens een perceel
in te planten, jezelf goed realiseren of
de bestuiving wel in orde is, kan geld
opleveren.
coli, ijssla, knolvenkel en suikermais.
Gezamenlijk breiden ze zo'n 25%
uit. Grote gewassen die verder hun
steentje aan de uitbreiding bijdragen
zijn asperges, aardbeien, stamslabo-
nen, witlofwortels, prei, bloemkool
en knolselderij. Weinig verandering
in areaal valt er te verwachten bij
spruitkool, sluitkool en de bladge
wassen kropsla en spinazie. Enkele
kleine gewassen breide daarentegen
weer wel uit.
Produktietoename??
Of de areaalsuitbreiding bij met na
me de verse marktteelten gevaarlijk is
voor de marktontwikkelingen valt
niet te voorspellen. De produktiever-
wachting is immers nog niet uit te
spreken. De groei en ontwikkeling in
dit seizoen zijn nog niet in te schat
ten. Vaak zijn die meer bepalend
voor de totale produktie dan kleine
areaalsverschuivingen. Verder is er
nog een onbekende faktor, namelijk
het wel en wee in de konkurrerende
produktiegebieden in het buitenland.
viteiten voor afzetbevordering, kwa
liteitsverbetering en onderzoek ten
minste op het huidige peil gehand
haafd moeten blijven en in een aantal
gevallen nog verhoogd zouden moe
ten worden, dus aan een verhoging
van l^et vakheffingspercentage valt
niet te ontkomen. De organisaties
menen dat de heffing op 4,6 procent
dient uit te komen, waarbij de handel
en de produktie ieder 2,3 procent ten
laste gelegd krijgt. De verhoging van
de heffing zal voor het eerst worden
toegepast op oogst 1989, dus op de
bollen die in het najaar van 1988 de
grond in gaan. Het bestuur van de
PVS zal in haar a.s. juli-vergadering
over het voorstel beslissen.
drijfstak groot zijn in z'n kunnen.
De A.S.F. tracht steeds meer en meer
van de 'gelegenheids'werkers af te
komen, alleen maar met het doel
meer premie te innen. Een premie
voor onze werk(st)ers waar nimmer
iets tegenover staat, omdat hun werk
periode altijd te kort is, waardoor zij
van hun zogenaamd 'recht' nooit ge
bruik kunnen maken. Puur op het
punt van gezagsverhouding tracht
men het hele K.B. ten aanzien van ge
legenheidswerk onderuit te halen.
Kennelijk bestaat er geen definitie,
wat gelegenheidswerk precies bete
kent. Het kan toch nooit de bedoe-
De 15 mm neerslag die in de laatste
week van mei gevallen is kwam als
geroepen voor de knolselderijtelers in
WEST-BRABANT. Water is de be
langrijkste faktor voor de knollen tij
dens het planten.
Na deze regenval zit praktisch alle
knolselderij in de grond. Waar tij
dens de droge periode geplant is zijn
plaatselijk veel knollen weggevallen
door de droogte. De vrees van de tra
ditionele knolselderijtelers dat er een
grote areaalsuitbreiding zou komen is
niet uitgekomen. Mogelijk dat het
verschijnen van diverse publikaties
over het kostenplaatje van knolselde
rij en over de totale ineenstorting van
de markt bij enig overaanbod, pre
ventief heeft gewerkt.
Enkele telers zijn de afgelopen winter
begonnen met het zelf uitzaaien van
knolselderij om zo in de wintermaan
den wat produktiever bezig te zijn.
Het door een aantal telers gezamelijk
afzetten van knolselderij op de vei
ling is als positief ervaren. Nog te
vaak komt het voor dat bij een zwak
kere markt afnemers telers met hun
al verkochte partij laten zitten. Voor
al op kontraktbasis blijken voor
waarden niet waterdicht te zijn.
De boom- en sierteeltkwekers zijn dit
verkoopseizoen blijven zitten met een
niet onaanzienlijke hoeveelheid bo-
De polders op SCHOUWEN-
DUIVELAND krijgen weer prachti
ge kleuren. De variaties van gewassen
en beplantingen tonen om deze tijd
van het jaar een rijke scharkering van
kleuren groen.
Als land- en tuinbouw kunnen we te
genover andere bevolkingsgroepen
(ondanks de soms hevige kritiek)
trots zijn op de ruimte van ons platte
land. Weg-, dijk- en erfbeplanting
vervullen hierbij een belangrijk ele
ment. Dat houdt tevens in dat de
lasten van het onderhoud voor een
zeer groot deel op rekening van boer
en tuinder komen. Om voor de toe
komst dit onderhoud betaalbaar hou
den zal een drastische ingreep in deze
wegbeplantingen noodzakelijk zijn.
Tijdens deze renovatie zal het oppas
sen zijn voor een te drastische
kaalslag. Herinplant van bestaande
wegbeplantingen vraagt een lange
aanlooptijd. Toch is het noodzake
lijk om hier tijdig aan te beginnen om
zodoende over een lange perio
despreiding te kunnen krijgen in dit
hele gebeuren. Via voorlichtingsa
vonden wil het Waterschap een en
ander toelichten.
In de boomgaarden is het na de bloei
Voor het eerst in de geschiedenis
vindt in Nederland, op wat grotere
schaal dan in de volkstuintjes, de
teelt van witte mini aubergines
plaats. Een teler in Nieuwerkerk a.d.
IJssel (Z.H.) heeft in zijn kas 100 m2
gereserveerd voor het prachtig ogend
produkt; grote witte eieren met een
groen kroontje aan de bovenkant.
Het produkt bestaat al veel langer
maar is in Nederland nooit eerder
voor de markt geteeld.
De verwachte produktie is ongeveer
ling van het KB geweest zijn, om zon
der iets te zeggen en zonder zelfs
maar de werkplek te mogen wijzen,
mensen in de gelegenheid te stellen
wat bij te verdienen. Er zal toch altijd
een aanwijzing gegeven moeten wor
den, hoe wat en waar gewerkt moet
worden. Volgens de A.S.F. interpre
tatie is dat zelfs niet toegestaan. Nou
geef mijn portie dan maar aan fikkie,
dat is te dol!!
Toch zullen wij pal moeten staan, zo
lang dat KB bestaat en er op blijven
staan met beide voeten. Als wij de
wet respekteren, dient de A.S.F. dat
ook te doen en niet te kinderachtig te
doen en de laatste gram te wegen op
een gouden schaaltje.
men en heesters. De natte weersom
standigheden van afgelopen voorjaar
zijn hier voor een belangrijk deel de
bet aan omdat planten veelal onmo
gelijk was. Een zachte winter werkt
voor de boomkwekerij niet afzetbe-
vorderend.
Het aanplanten van nieuwe tuinen is
ook aan een bepaalde trend onderhe
vig. Dit jaar werden hazelnoten,
beuk en diverse soorten koniferen
goed verkocht. Bomen en heesters die.
vorstgevoelig zijn werden zeer slecht
verkocht en hierdoor blijkt dat de
konsument de strenge winters van '86
en '87 nog niet vergeten is.
Naar heesters die in kontainers ver
kocht worden is wel vraag maar het
aanbod is veel te groot. Bij kontai-
nerteelt worden planten met pot ver
kocht zodat het gehele jaar door ge
plant kan worden. Veel aanbod zal er
voor seizoen 1989 komen omdat het
areaal in de boomkwekerij sterk uit
breidt. In alle streken van Brabant
worden er nieuwe bedrijven opgestart
met een areaal van 5 tot 10 ha en
door meer vrije tijd gaan veel mensen
boomkwekerij als hobby erbij doen.
Erg veel konkurrentie komt er de
laatste tijd vanuit België waar voor
minder geld gekocht kan worden.
Naar kwaliteit moet daar niet geke
ken worden omdat vakmanschap er
vaak ver zoek is.
voor de fruitteler een spannende tijd.
De periode van vruchtzetting bepaalt
voor een groot deel de omvang van
de komende oogst. Nachtvorsten
voor en tijdens de bloei kunnen dit
mysterieuze gebeuren sterk beïnvloe
den, evenals het weer tijdens de bloei.
In onze regio is nachtvorstschade van
betekenis gebleven tot maar enkele
beperkte percelen, waaronder in de
boom veel oudere bloemen bevroren
waren.
De vruchtzetting is over het algemeen
vrij goed waarbij de Cox op veel be
drijven een uitzondering vormt, door
ondanks een geweldige bloei een zeer
matig aantal vruchten over te laten.
De vruchtzetting bij de peren is ook
goed. De vruchtrui is inmiddels hier
bij begonnen en lijkt nogal hard uit
te pakken.
De ontwikkeling van de vruchten ver
loopt tot nu toe vlug zodat we hier
ruim I/2 week mee voorliggen, t.o.v.
de twee voorgaande jaren. Een goede
start om straks tijdig een goede maat
te kunnen oogsten mits voldoende en
tijdig gedund wordt. Want ook bij de
afzet van onze laatste Golden Delici
ous merken we dat het vele altijd net
goed is, maar het goede is veel.
15.000 stuks, waarvan er tot nu toe
ruim 5000 zijn geveild op veiling De
Kring in Bleiswijk. Deze beperkte
produktie loopt door tot december.
De vraag en de prijs ontwikkelen zich
tot nu toe gunstig dat een uitbreiding
van het areaal op stapel staat. Tot op
heden wordt de witte mini aubergine
vooral in voorgerechten verwerkt.
Kulinaire kreatievelingen halveren de
aubergine en vullen ze, of snijden ze
in plakken om ze vervolgens te
frituren.
Vrijdag 3 juni 1988
17
