Mens en dier vaker
ziek door melkerskoorts
T-som 200 geeft toch
het beste resultaat
Schaapscheerdersfeest Nisse J» vo**.
al weer voor de tiende keer
Uitstel stikstofbemesting grasland bij
droogte geeft vertraging hergroei
korte wenken
veehouderij
'DIE ROTVLIEGEN!' Inderdaad,
vliegen kunnen ontzettend lastig zijn.
Niet alleen voor de mensen, maar ook
voor het vee. Bovendien kunnen vlie
gen ook nog ziekten overbrengen, zo
als b. v. wrang. Begin daarom op tijd
met de bestrijding. Lees ook goed de
gebruiksaan wijzing.
Het INSEMINEREN MET SPER
MA VAN VLEESSTIEREN neemt
nog steeds toe. Vooral op die koeien
waarvan we toch geen kalveren willen
aanhouden, is dat een goede zaak. De
waarde van dergelijke kalveren ligt
een stuk hoger. Wel moeten we die
vleesstieren gebruiken, waarvan be
kend is, dat ze weinig geboorteproble
men geven.
De INVLOED VAN HET WEER is
groot. Niet alleen op de stemming en
het humeur van de mensen, maar op
nog veel meer zaken. Zo ook op de
kwaliteit van het weide gras. Bij nat,
slecht weer is ook de smakelijkheid
minder, waardoor de dieren minder
gras zullen opnemen.
Daarom is het zo belangrijk om bij de
HOOGTE VAN DE KRACHT-
VOERGIFT rekening te houden met
de kwaliteit en de smakelijkheid van
het gras. Dat wordt in de praktijk nog
te weinig gedaan. Degene die b.v.
snijmais bijvoeren, kunnen door hier
van wat meer of minder te geven ook
nogal wat regelen.
Steeds meer bedrijven gaan DRIJF-
MEST OP GRASLAND uitrijden in
de zomer. Dat is op zich een goede
zaak, want dan wordt de mest gege
ven in het groeiseizoen. Maar om
schade te voorkomen moeten we wel
enkele maatregelen nemen. Zo moet
de drijf mest goed gemixt zijn en mag
er per keer niet meer dan zo'n 12 m3
per ha worden gegeven.
Bovendien moet deze drijfmest dan
worden gegeven direkt na het vrijko
men van het perceel. Ook het weer bij
het uitrijden is belangrijk. De KANS
OP VERBRANDING is nl. het
kleinst als wordt uitgereden bij lang
durige regen of bij zonnig, drogend
weer. Houdt hier zoveel mogelijk re
kening mee.
Vrijdag 27 mei 1988
In de praktijk wordt in een periode
van droogte nog al eens gewacht met
het strooien van stikstof tot het gaat
regenen. De gedachte daarbij is dat
de bij droogte gestrooide stikstof niet
werkt. Ook bestaat de vrees dat een
deel van de stikstof door vervluchti
ging verloren gaat.
Niets is echter minder waar.
Uitstel van de stikstofbemesting tot
er regen valt leidt tot een vertraging
van de hergroei. Door het strooien
tijdens droogte gaat namelijk geen
stikstof verloren. Maar bovenal
blijkt, dat zelfs onder droge omstan
digheden opname van stikstof plaats
vindt. Tot deze conclusie kwamen
onderzoekers van het Nederlands
Meststoffen Instituut en het Instituut
voor Bodemvruchtbaarheid aan het
eind van de jaren zeventig.
Bij uitstel van vijf of tien dagen
duurde het onder de omstandigheden
van het onderzoek twee, respectieve
lijk vier dagen langer voordat de vol
gende keer kon worden beweid of
gemaaid.
Waarom zult u groeidagen verloren
laten gaan? De vrees voor droogte
blijkt ongegrond. Direct stikstof
strooien na het vrijkomen van het
grasland betekent alleen maar winst.
Alle vijftigduizend rundveebedrijven
in ons land zullen onderzocht wor
den op het voorkomen van de ziekte
leptospirose (melkerskoorts). Deze
kan zich zowel bij mensen als runde
ren voordoen. Het Centraal Dierge
neeskundig Instituut (CDI) te
Lelystad vreest dat deze voor Neder
land betrekkelijk nieuwe ziekte zich
snel aan het uitbreiden is.
In 1982 werd de ziekte voor het eerst
in ons land waargenomen. Vorig jaar
bleek uit een oriënterend CDI-
onderzoek in Friesland dat op de
helft van de onderzochte bedrijven
de ziekte voorkomt of ooit aanwezig
is geweest.
De bacterie 'Leptospira hardjo',
waarnaar de ziekte leptospirose ge
noemd is, veroorzaakt bij mensen en
runderen vrij onschuldige tot ernsti
ge ziekteverschijnselen. Bij mensen
komt de ziekte meestal voor bij per
sonen die veel met koeien omgaan;
dat zijn vooral melkers. De ziekte
wordt daarom ook wel 'melkers
koorts' genoemd. De patiënten heb
ben meestal last van hoofdpijn,
koorts of andere 'griepachtige' ver
schijnselen en heel vaak functione
ren de nieren en de lever ook niet
goed meer. Een tijdige behandeling
met antibiotica is als regel afdoende,
maar het komt ook voor dat zieken
huisopname noodzakelijk is.
Abortus.
De infectie heeft bij runderen vaak
een veel drastischer uitwerking.
Drachtige koeien kunnen door abor
tus hun kalf verliezen. Uierontste
king door leptospirose kan een
aanzienlijke schade geven. Met anti
biotica is de bacterie bij runderen
niet afdoende uit te schakelen.
Het Centraal Diergeneeskundig In
stituut verrichte vorig jaar samen
met de Provinciale Gezondheids
dienst voor Dieren in Friesland bij 82
bedrijven een oriënterend onderzoek
naar het voorkomen van de ziekte.
Daaruit bleek dat 22% van de koeien
door de bacterie geïnfecteerd zijn en
dat de ziekte op de helft van de be
drijven voorkomt of ooit aanwezig is
geweest.
Het bloed van 470 mensen werd on
derzocht en het bleek dat alleen
mensen met de bacterie besmet raak
ten als ze op de bedrijven werken of
wonen waar leptospirose bij het
rundvee was vastgesteld. In totaal
ging het om 33 personen met ziekte
verschijnselen.
De aktiviteiten voor het komende
jaar zijn gericht op voorlichting, het
i i i a. 1^.1 Pen- Opgave is nog mogelijk bij de
ten aangevoerd. Evenals vorig jaar
worden weer de Zeeuwse kampioen
schappen geitenmelken gehouden.
De Stichting Zeldzame Huisdieren
zal allerlei zeldzame rassen, zoals het
Jacobsschaap en Hampshireschaap
presenteren. Verder zal o.a. de
Zeeuwse fjordenvereniging haar de
monstraties geven. En natuurlijk zul
len ook de Zeeuwse kampioenschap
pen schapen scheren worden ge
houden.
In tegenstelling tot voorgaande jaren
kunnen alleen Zeeuwse scheerders
deelnemen aan deze kampioenschap-
Op zaterdag 18 juni 1988 zal, nu al
weer voor de 10e achtereenvolgende
keer, het schaapscheerdersfeest wor
den gehouden op Nisse (gem. Borse-
le). Het schaapscheerdersfeest is een
oorspronkelijke markt van oude am
bachten en folklore, opgezet rond het
scheren van de kudde en heeft als
vaste datum de 3e zaterdag in juni.
Het feest trok vorig jaar naar schat
ting 12.000 bezoekers.
Het organiserend comité, bestaand
uit vertegenwoordigers van de Stich
ting Zeeuwse Schaapskudde, de be
volking van Nisse en de gemeente
Borsele, heeft met sukses het schaap
scheerdersfeest uitgebouwd tot het
grootste jaarlijkse folkloristische ge
beuren in Zeeland. Met name ander
vee dan alleen schapen is in erg ruime
mate aanwezig, doordat andere ver
enigingen hun eigen keurings- of toon-
dag hebben verzet juist naar die der
de zaterdag in juni en onder de vleu
gels en onder verantwoordelijkheid
van het schaapscheerderscomité hun
eigen programma afwerken.
De Bevelandse Fokveedag houdt pro
vinciale keuringen van paarden, gei
ten, schapen en koeien. De Beveland
se Aanspan, een vereniging die zich
inzet voor het restaureren van oude
rijtuigen, zal rondritten voor de be
zoekers over het dorpsplein verzor
gen. De Geitenfokvereniging "De
Goede Hoop" is al bijna vanaf het
begin van de schaapscheerdersfeesten
gewend om de Zeeuwse Kampioen
schappen en keuringen te verzorgen.
Jaarlijks worden zo'n 150 tot 200 gei-
Omdat het dorpsplein te klein werd,
worden de meeste demonstraties,
keuringen en wedstrijden met dieren
gehouden op het grote terrein van het
voormalig kasteel, wat grenst aan het
dorpsplein. Op het dorpsplein zelf
zijn marktkramen opgesteld, waar
voornamelijk door mensen uit de
streek oude ambachten worden gede
monstreerd. Daarnaast zullen er ge
durende de gehele dag tal van aktivi
teiten en attrakties plaatsvinden,
waaronder ringsteek wedstrijden.
De opbrengst van het feest komt ten
goede aan de Stichting Zeeuwse
Schaapskudde en zal dit jaar bestemd
worden voor de aanschaf van infor
matiepanelen bij de grote schaaps
kooi tussen Nisse en Heinkenszand.
De Bevelandse Aanspan zal de bezoekers over het dorpsplein rondrijden.
T-100 T-200 7-300 7-400 7-500
Drogestofopbrengst bij verschillende
tijdstippen van N-bemesting.
opbrengst bepaald. De resultaten
staan in figuur 1. Duidelijk blijkt dat
ook in dit hele natte jaar met een be
mesting in het traject van T-som 200
tot 300 het beste resultaat heeft gege
ven. Een vroegere stikstofgift bleef
hierbij 200 kg drogestof per ha ach
ter. Een bemesting op het moment
waarop de meeste boeren hun
stikstof hebben gestrooid, gaf echter
een veel lagere opbrengst. Het ver
schil in opbrengst tussen de be
mesting bij T-som 200 en de be
mesting bij T-som 500 bedroeg ruim
800 kg per ha. Bij een kVEM-prijs
van 0,35 is dit een schade van ruim
250,per ha. Om een indruk te
krijgen van de fosfaatreactie op deze
fosfaatbehoeftige (P-Al 18) grond
werd bij T-som 200 bij een stikstof
gift van 105 kg per ha geen en wel
fosfaat (105 kg P205 per ha als tri
pelsuper) gegeven. Uit figuur 2 blijkt
dat de fosfaatbemesting een op
brengststijging van 430 kg drogestof
per ha heeft gegeven, met een variatie
van 400 tot 800 kg.
De fosfaattoestand van de grond
heeft dus een zeer grote invloed op de
opbrengst. Wordt er in zo'n geval
onvoldoende fosfaat gegeven dan is
het onmogelijk de optimale op
brengst te behalen.
Informatie
Sinds kort is het mogelijk om via te
letekst en viditel het verloop van de
T-som in het voorjaar te volgen.
Wanneer de T-som is bereikt kan de
boer via hetzelfde medium informa
tie opvragen omtrent de verwachte
grasgroei per dag en de weersgege-
vens. Hierdoor is het mogelijk om di
rekt in te spelen op de actuele situa-
tie, waardoor een zo efficiënt moge
lijke graslandbeheer mogelijk wordt.
——drogestof, kyha
0 105
P205-gilt, kg/ha
Drogestof opbrengst bij bemesting
zonder en met fosfaat bij T-som 200.
N-bemesting 105 kg N per ha.
Alle 50.000 rundveebedrijven in ons land zullen onderzocht worden op het
voorkomen van melkerskoorts.
in kaart brengen van de ziekte en het
vinden van goede preventieve maat
regelen, zoals vaccineren. Het in
kaart brengen van de verspreiding
van de ziekte geschiedt op dit ogen
blik aan de hand van melkmonsters.
Dit jaar nog wil men precies weten
waar de ziekte voorkomt. De voor
lichting aan risicogroepen zoals mel
kers richt zich allereerst op het
voorkomen van besmetting. De ziek
makende bacterie wordt vrijwel ze
ker alleen overgebracht via de urine
van besmette dieren. Consumptie
van melk, die langs de officiële kana
len in de handel wordt gebracht, le
vert geen enkele kans op besmetting
op. Omdat artsen een ook dierenart
sen weinig ervaring met de ziekte
hebben, krijgen ook zij voorlichting.
15
In een zo'n nat voorjaar als dat van
dit jaar blijkt een bemesting bij T-
som 200 toch weer het beste resultaat
op te leveren. Door de slechte weers
omstandigheden was het voor veel
boeren echter niet mogelijk om de
eerste stikstofgift voor begin april te
geven toen de T-som al tot 500 was
opgelopen. Dit late tijdstip gaf een
opbrengstderving van ruim 800 kg
drogestof per ha of te wel 30 procent.
Hoewel de T-som proef op een zware
kleigrond lag waar weinig uitspoeling
is te verwachten mag men op grond
van eerdere proeven aannemen dat
eenzelfde soort resultaat op zand
grond zou zijn behaald. De vrij hoge
bodemtemperaturen hebben ertoe
bijgedragen dat het wortelstelsel van
het gras gedurende de winter actief is
gebleven waardoor de toegediende
stikstof direkt kon worden opgeno
men. Een (te) late stikstofgift resul
teerde in een veel lagere drogestofop-
brengst. Op grond hiervan kan wor
den gesteld dat wanneer de omstan
digheden gunstig zijn de stikstof zo
snel mogelijk moet worden ge
strooid.
Tijdstip stikstofbemesting
De stikstofbemesting werd op vier
verschillende tijdstippen gegeven, na
melijk bij T-som 100 (20 januari), T-
som 200 (5 februari), T-som 300 (25
februari) en T-som 500 (7 april). De
gift bedroeg 105 kg N per ha als
Magnesamon en omdat het proefveld
op een fosfaatbehoeftige grond lag
werd ook 105 kg P205 per ha als tri
pelsuper gegeven. Rond 7 april waren
de meeste graslandpercelen weer be
rijdbaar.
Resultaten
Op 26 april werd op het proefveld de
Irogestof, kyha
