Melkveehouderij mogelijk met minder
mineralenverliezen
Melkunie verwacht stijging melkprijs
Merendeel Brabanders merkt zelf
niets van mestvraagstuk
Kinderspelen op Flevohof
Veesektor wil blijven kunnen omschakelen
Varkensslachterijen beraden zich over
overkapaciteit
De melkveehouderij draagt flink bij
aan de belasting van het milieu met
mineralen. Maar daaraan is veel te
doen met technische maatregelen.
Sommige maatregelen hoeven geen
geld te kosten of leveren zelfs geld
op. Dit konkluderen onderzoekers
van het PR, het CLM en het CABO
in het rapport Melkveehouderij en
Milieu.
Melkveebedrijven blijken slechts een
klein deel van de met veevoer en
kunstmest aangekochte mineralen te
benutten. Van stikstof gaat ca. 86%,
van fosfaat 68% en van kalium 84%
verloren. De huidige melkveehoude
rij blijkt in dat opzicht weinig effi
ciënt. Intensieve bedrijven verliezen
jaarlijks aan stikstof ca. 585 en
ekstensieve bedrijven ca. 375 kg per
ha. Een deel ervan betreft nitraat dat
het grondwater belast; een ander deel
betreft ammoniak dat bijdraagt aan
de verzuring.
Maatregelen
Volgens de onderzoekers is er aan de
ze verliezen veel te doen. Het rapport
behandelt niet minder dan 225 maat
regelen in de sfeer van bedrijfsopzet,
vee, mest, bodem en gewas. Afzon
derlijk genomen hebben die maatre
gelen vaak weinig effekt of verplaat
sen het probleem slechts. Het afdich
ten bijvoorbeeld van de drijf-
mestopslag beperkt de stikstofverlie-
zen. Wordt deze mest onder on
gunstige omstandigheden in het na
jaar aangewend, dan gaat alsnog de
stikstof verloren door uitspoeling van
nitraat in de daarop volgende winter.
De maatregelen zullen dus moeten
worden gekombineerd tot samenhan
gende pakketten. De onderzoekers
zien weinig in standaardpakketten en
pleiten voor aangepaste pakketten
voor individuele bedrijven.
Veel maatregelen blijken goed inpas
baar op moderne melkveebedrijven,
die bovendien geen geld hoeven te
kosten en zelfs geld leveren.
Dat geldt bijvoorbeeld voor een
kombinatie van een verhoging van de
melkproduktie per koe, efficiënter
voeren, vee 's nachts op stal houden,
injekteren van drijfmest en verlaging
van de stikstofgift. Het stikstofverlies
daalt met 33% en het inkomen stijgt
met 29%.
Proefbedrijf
Het rapport doet een groot aantal
aanbevelingen voor onderzoek en
voorlichting. Eén daarvan is de stich
ting van een proefbedrijf Melkvee
houderij en Milieu. Daar zou moeten
worden onderzocht en gede
monstreerd hoe de moderne melkvee
houder ekonomisch kan produceren
onder verscherpte milieu-normen.
Aan de voorbereiding van een derge
lijk bedrijf wordt inmiddels gewerkt.
Het rapport is verkrijgbaar door
overmaking van ƒ17,50 op postbank
nummer 23 07 421 ten name van
Proefstation PR, Lelystad, met ver
melding van rapport nr. 111.
Voor Melkunie Holland is 1987 een
beter jaar geworden dan was ver
wacht. De feitelijke uitkomst laat
een melkprijs zien die 1,27 per 100
kg hoger lag dan in 1986, bij gelijk
eiwit/vet 0,89. Oorzaken zijn de
goede kaasprijs en de interne resul
taten van Melkunie op het gebied
van kostenbeheersing en bij de door
gaande koncentratie van de produk-
tie. Voor 1988 mikt Melkunie op een
bescheiden stijging van de melkprijs.
Dat bleek bij de presentatie van de
jaarcijfers ter gelegenheid van de le
denraad van 11 mei jl.
Volgens C. Timmer, voorzitter van
de hoofddirektie, heeft Melkunie
vorig jaar acht procent minder melk
ontvangen als gevolg van de produk-
tiebeperkingen. Dit wordt groten
deels opgevangen door minder poe
der te exporteren, en meer te gebrui
ken voor eigen verwerking, met na
me in de winterperiode. Timmer
meldde dat de veehouders goed in
spelen op het tekort aan wintermeik
door hun produktie te verleggen. De
hoeveelheid melk die Melkunie uit
het buitenland moet betrekken blijft
daardoor beperkt. Wel lopen de ex-
portaktiviteiten terug. Voorzitter
van Leeuwen noemde de EG-
zuivelpolitiek "destruktief", omdat
Andriessen uitgaat van een macro
benadering voor de hele gemeen
schap. Daardoor begint de diskussie
zich volgens van Leeuwen aan de le
den te onttrekken.
Ook het funktioneren van de Leeu
warder kaasbeurs kan geen genade
vinden in de ogen van Melkunie.
Timmer vroeg zich af of het huidige
systeem niet uit de tijd is, gezien het
geringe aantal vragers en aanbieders
dat de prijs bepaalt. Tevens pleitte
Timmer voor het terugbrengen van
het aantal belangenbehartigende or
ganisaties in de zuivel tot één.
Tijdens het Pinksterweekend vindt er op de Flevohof weer een groot
aantal aktiviteiten plaats, waaronder allerlei oude volksspelen voor de
kinderen (in het kinderdorp). Op zaterdag 21 mei wordt de gehele dag
een grote verzamel/ruilbeurs gehouden voor een ieder die verzamelen
als hobby heeft. Tijdens uw bezoek aan de Flevohof kunt u de nieuwe
permanente molen-modellen ekspositie van de vereniging tot behoud
van molens in Nederland (De Hollandse Molen) bekijken.
Bijna 70 procent van de bevolking
van Noord-Brabant is ervan over
tuigd dat deze provincie meer dan ge
middeld te maken heeft met het mest
vraagstuk. Datzelfde percentage weet
Stalbouw - anno 1988
In april 1988 is door de Gezond
heidsdienst voor Dieren en het Kon-
sulentschap voor de Varkenshoude
rij in Brabant het boek 'Het varken
en zijn stal - anno 1988' op een twee
tal bijeenkomsten aan de voorlich
ters, architekten, aannemers en in
stallateurs in de varkenshouderij ge
presenteerd.
In deze nieuwe uitgave van het sinds
1980 bestaand boekwerk zijn de
nieuwste ontwikkelingen op het ge
bied van stalbouw en stalinrichting
opgenomen. Daarbij hebben de bei
de Diensten een duidelijke keuze
voor de varkenshouder gemaakt
voor die systemen, die volgens hun
de beste resultaten geven. Bij die
keuze is uitgegaan van de Brabantse
situatie, waar op een klein gebied
veel varkens worden gehouden.
Hierdoor zijn op de meeste bedrij
ven een groot aantal ziektekiemen
aanwezig. Door te zorgen voor gun
stige bedrijfsomstandigheden kan
men echter vaak zorgen, dat de die
ren niet ziek worden.
Stalbouw, stalinrichting en stalkli-
maat bepalen voor een groot gedeel
te de gezondheidstoestand van de
varkens. Een moderne, kunstmatig
geventileerde stal met kleine afdelin
gen volgens het all in - all out
systeem is daarbij een eerste
vereiste!!
te melden, dat het vooral de var-
kensmest is, die Brabant parten
speelt. Tegelijk echter zegt 81 procent
van de Brabanders persoonlijk niets
te merken van het mestvraagstuk. De
19 procent die er wel iets van merkt,
wijst op de stankoverlast, op de vuile
wegen door het uitrijden en op de
sterfte van bomen.
Dat blijkt uit een onderzoek dat Re
search en Marketing b.v. te Heerlen
in opdracht van de NCB heeft uitge
voerd naar de beleving van het mest
vraagstuk onder de Brabantse bevol
king. De Boerenbond liet dit onder
zoek doen, omdat bij nogal wat leden
het idee bestaat, dat de burger het
uitrijden van mest als een illegale ak-
tiviteit ziet. Het onderzoek bevestigt
dit idee zeker niet. Wel blijkt dat de
burger het mestvraagstuk als een se
rieus aandachtspunt ziet.
Het mestvraagstuk blijkt geen onder
werp te zijn, waaraan een meerder
heid van de Brabantse bevolking veel
aandacht besteedt in de media: 42%
van hen geeft te kennen er weinig of
heel weinig over te lezen. Ruim drie
kwart of meer van de bevolking van
Noord-Brabant is bekend met ver
schijnselen als het uitrijverbod, de
mestbank of de overschotheffing:
men heeft er weieens of zelfs veel van
gehoord.
Op de vraag of men van mening is
dat het mestvraagstuk een ernstig
probleem vormt voor de boeren die
ermee te maken hebben, antwoordt
87 procent bevestigend; de rest denkt
dat het wel meevalt. Ruim de helft
van de ondervraagden vindt dat het
mestvraagstuk een ernstige bedrei
ging vormt, voor het milieu in het al
gemeen en voor de bodem in het bij
zonder.
Gezonde boerenlucht
De stelling 'Mest in de grond gezond'
roept verdeelde reakties op. Slechts
17 procent schaart zich zonder om
wegen achter die uitspraak, maar 32
procent geeft te kennen het er hele
maal niet mee eens te zijn. Dat weer
houdt bijna twee derde van de Bra
bantse bevolking er overigens niet
van om bij het ruiken van mest in de
buurt van een boerenbedrijf in eerste
instantie aan gezonde boerenlucht te
denken.
In een reeks van vij f maatschappelijke
problemen komt kernafval op de eer
ste plaats met 50 procent, gevolgd
door giflozingen (24), luchtvervuiling
door industrie (16) en komen uitlaat
gassen en het mestvraagstuk met elk
5 procent met de geringste prioriteit
samen op de laatste plaats.
De varkensslachterijen in Nederland
kampen met een belangrijke overka-
paciteit, waardoor de rentabiliteit
van de sektor struktureel onder druk
staat. De noodzakelijke aanpassin
gen, mede om de konkurrentie in het
Europa van 1992 aan te kunnen,
dreigen hierdoor in het gedrang te
komen.
Dit vervult de Centrale Organisatie
voor de Vleesgroothandel (C.O.V.) -
als belangenbehartigende organisa
tie - met zorg. Om deze situatie in
beeld te brengen werd dan ook
besloten een werkgroep in te stellen.
Deze heeft o.a. een enquête gehou
den bij de varkensslachterijen. Bij
de rapportage van de resultaten
daarvan aan de varkensslachterijen
is naar voren gekomen dat er nog
forse investeringen in slacht- en in
koelkapaciteit op stapel staan. De
overkapaciteit dreigt hierdoor sterk
toe te nemen, waardoor de rentabili-
De Nederlandse veehouderijsektor
wordt wezenlijk in het reageren op
de marktontwikkelingen belemmerd
doordat - zonder het milieu ekstra te
belasten - een volledig vrije omscha
keling van de ene dierlijke sektor
naar de andere, wettelijk is verbo
den. Op zich zelf is er alle begrip
voor, dat zulke omschakelingen al
leen mogelijk kunnen zijn wanneer
de fosfaatbelasting van het milieu
daardoor ongewijzigd blijft. Maar
de sektor moet - op termijn - zijn
fleksibiliteit terug hebben, betoogde
de vice-voorzitter van het produkt-
schap voor vee en vlees, de heer Chr.
W. van Gisbergen, op 11 mei in de
openbare vergadering van dit schap.
Het produktschapsbestuur besprak
bij die gelegenheid de definitieve
versie van een studie over de huidige
moeilijke situatie waarin de kalver-
teit nog verder onder druk komt te
staan.
De werkgroep heeft om een oplos
sing te vinden voor deze problemen
een aantal gedachten ontwikkeld.
Netto uitbreiding van het aantal
slachthaken moet worden tegenge
gaan. De kriteria bij stimulering van
investeringen in slachthaken dienen
nader te worden getoetst. Met de
banken op centraal nivo overleg voe
ren, teneinde te voorkomen dat
voortzetting, c.q. overname van
slachtaktiviteiten op konkurrentie-
verstorende wijze plaatsvindt. Uit
koop van slachtkapaciteit door de
sektor, ondermeer door het verlenen
van garanties voor de levering van
geslachte varkens.
De Centrale Organisatie voor de
Vleesgroothandel heeft deze gedach
ten in grote lijnen onderschreven.
De werkgroep is verzocht deze ver
der uit te werken en op korte termijn
te komen met een konkreet plan.
sektor in ons land verkeert en de
perspektieven die een groot aantal
daaraan meewerkende deskundigen
voor de toekomst ziet. In de pvv-
studie wordt onder andere gepleit
voor het afbouwen van de huidige
produktiekapaciteit
Reeds in een eerder stadium werd
deze konklusie uit het rapport ter
kennis gebracht van minister Braks.
Ook in een brief van het pvv, over de
kompensatie voor de veehouderij
sektor door het wegvallen van de
WIR-premie, werd door het pvv ook
daar nog eens op gewezen.
Met grote teleurstelling moest het
pvv-bestuur konstateren dat bij de
globale verdeling van de honderd
miljoen gulden kompensatie voor de
agrarische sektor over dit jaar in het
overleg tussen Landbouwschap en
de minister, de veehouderijsektor uit
de boot is gevallen. 'In de huidige
opsomming zoals we die uit de krant
vernemen, komt de veehouderijsek
tor er meer dan karig af', konsta-
teerde pvv-voorzitter R. Tazelaar.
Hij neemt overigens aan, dat daar
over nog wel overleg in de Tweede
Kamer zal zijn.
Melkunie verwacht komende
herfst weer melktekorten
Door de maatregelen in de Europese
Gemeenschap is de melkproduktie
bijna onder kontrole. De boter- en
melkpoedervoorraden verminderen
tot normale omvang. Die ontwikke
ling betekent dat zeker in ons land
weer tekorten zullen optreden in de
komende herfst en winter. Dat is ze
ker het geval als de Europese land
bouwministers de voorgenomen kor
ting van 2,5 procent op de melkquota
doorvoeren. De export kan zich
daardoor dan niet herstellen.
Dit staat in het jaarverslag over 1987
van de coöperatieve vereniging de
Melkunie in Woerden. Het werkka
pitaal van de Melkunie is afgelopen
jaar desondanks gegroeid en de le
denraad van de Melkunie is woens
dag voorgesteld 7,7 miljoen gulden te
storten op de reserverekening van de
leden.
Vrijdag 20 mei 1988
17
