De handel en wandel
van het witte goud
t worden. Voor alles wat u oogst. Met oplossingen naar maat
START ASPERGESEIZOEN
TOLSMA BEWAARTECHNIEK
Groene asperge valt in de smaak bij veiling
en telers zet, is bedoeld voor eigen gebruik, asperge. Het werk is zeker niet ge-
DjEPI l/O/Nj jEjPjSj S™9 tewaar<i
In het Brabantse Halsteren, vlakbij
Bergen op Zoom woont tuinder
Franken met z'n familie. Op zich
niet zo bijzonder want er wonen
nogal wat tuinders in de omgeving
van Bergen op Zoom. Het bijzon
dere is dat Franken 'wit goud', of
tewel asperges teelt op z'n akkers
van duinzandgrond. Nu zoon Fran
ken het bedrijf heeft overgenomen
is hij al de vijfde generatie die
asperges teelt. Het vakmanschap zit
dan ook diep geworteld in de fami
lie die door de jaren heen al aardige
'wandelingen' van de gebieden ach
ter de rug heeft. Een kijkje achter
de schermen levert interessante in
formatie op over het wandelen van
een aspergeveld, een stukje geschie
denis en de teelt.
Voor een goede aspergeteelt moet
je 'wandelen' met je gebied. Een
beetje tuinder die gemiddeld 3 a 4
hektare land heeft, waarvan een
1/2 hektare asperges, verplaatst dit
gebied om de 10 jaar. Hij 'wandelt'
dan met die 1/2 hektare asperges
op z'n eigen grond. Ook kan het
zijn dat telkens een ander stuk land
wordt aangekocht. Van het land
waar asperges op geteeld worden
kan namelijk maar maksimaal 10
jaar goed geoogst worden. Daarna
moet het land minstens 30 jaar
'rusten', en mogen er geen asperges
op geteeld worden. Wel geschikt
om op deze grond te telen zijn aard
beien en bonen.
Duinzandgrond of löss
De over-grootvader van zoon Fran
ken begon met de aspergeteelt in
Bergen op Zoom. Daar heeft de fa
milie jarenlang asperges geteeld en
'gewandeld' met het gebied totdat
de industrie in Bergen op Zoom op
gang kwam. Door de stadsuitbrei
ding trok een aantal telers weg, ver
anderde van beroep of kocht nieuw
land elders. Dat laatste deed de fa
milie Franken, die nu alweer een
aardige tijd in de asperges van de
Halsterense akkers zit. En het is
goed vertoeven voor de asperges in
de West-Brabantse duinzandgron
den. Want duinzandgrond of löss is
het meest geschikt voor de teelt van
asperges omdat deze de juiste voe
dingsstoffen en bodemstruktuur
bevatten.
Van achter de duinen naar
Limburg
In de 19e eeuw werden in Neder
land de eerste asperges geteeld op
de losse zandgronden achter de
Westlandse duinen, bij Hillegom,
Beverwijk en Wijk aan Zee. Bergen
op Zoom was toen ook al wel be
kend met de aspergeteelt. In
Noord-Limburg waar nu de meeste
asperges worden geteeld kwam de
teelt pas na de eerste wereldoorlog
goed op gang. En sindsdien hebben
de ontwikkelingen niet meer stil
gestaan, vooral op het gebied van
de veredeling. Teler Franken vertelt
dit uitgebreid als hij tussen de heu
veltjes van z'n aspergeland loopt.
'Het hele land staat tegenwoordig
vol met mannetjesplanten. Die leve
ren dikkere, uniformere en malsere
asperges. De vrouwelijke planten
zijn een aantal jaren geleden door
de veredeling afgevoerd omdat ze
sneller verouderen, taaier zijn en
eerder breinaalden worden dan de
mannelijke planten'.
"Als u echt lekkere asperges wilt eten moet u die van de duinzandgrond
van West-Brabant hebben", is de stellige overtuiging van teler Franken
uit Halsteren.
Intensieve teelt
De teelt van de asperge begint zoals
elke plant met zaaien, en dat is een
kostbare aangelegenheid omdat één
kilo zaad maar liefst vier a vijfdui
zend gulden kost. Van dit zaad
kweekt men de aspergeplantjes die
na een jaar op het land worden ge
zet, één meter onder het maaiveld.
De plant vormt onder de grond een
uitgebreid wortelstelsel waar uitein
delijk de asperge uitgroeit, het jaar
daarop worden de eigenlijke bed
den gemaakt, lange rijen heuveltjes
boven de aspergeplant. In datzelfde
jaar kan er ook voor het eerst ge
oogst worden. Er mogen dan ingrij
pende ontwikkelingen in de asper
gekuituur hebben plaatsgevonden,
het oogsten is nauwelijks veran
derd. Elke asperge wordt voorzich
tig met een speciaal aspergemes af
gesneden, in vaktermen heet deze
handeling het 'steken' van de
asperge.
De oogst begint meestal eind
april/begin mei en loopt tot 24 ju
ni. Op 24 juni, de feestdag van St.
Jan is plotseling alles afgelopen. De
handel klapt in elkaar en de telers
steken nauwelijks of geen asperges
meer. Deze traditie binnen de teelt
wordt konsekwent nageleefd.
Goede handel en omzet
In Nederland worden heel wat
asperges geteeld. De totale produk-
tie van asperges bedroeg vorig jaar
maar liefst bijna 7.3 miljoen kilo,
en was goed voor een omzet van 56
miljoen gulden. De verwachtingen
voor dit jaar zijn erg moeilijk te
voorspellen omdat de weersomstan
digheden erg veel invloed hebben
op de totale produktie.
Bij warm weer kan er een eksplosie
van de produktie ontstaan, terwijl
als het veel regent er minder asper
ges van het land komen. Het areaal
asperges is ongeveer hetzelfde als
vorig jaar, evenals het aantal telers
dat zo'n beetje konstant blijft. Van
de totale klasse 1 produktie
(eksportkwaliteit) gaat 80% naar
West-Duitsland. De Duitsers zijn
erg gesteld op de kwaliteit van de
maagdelijk witte blanke koningin
nen uit Holland.
Puur het lekkerst
De meeste asperges worden aange
voerd op de veiling te Grubben-
vorst, maar liefst 80% van de totale
produktie. Een goede tweede is het
gebied Oost-Brabant. Ze weten er
ook nog wel hoe de konsumptie
gestimuleerd moet worden. 'In elk
geval zouden de Nederlanders meer
asperges moeten eten', vindt Jan
Meulendijks van de veiling in
Grubbenvorst. Hij is van mening
dat de asperge een uitstekende
groente is die je het beste puur kunt
eten. 'Daarbij komt dat het een on
bespoten produkt is dat weinig ka-
loriën, veel vitamine C en andere
mineralen bevat'.
Nu de oogst van de asperges op
gang komt zijn ze uiteraard het
meest vers verkrijgbaar in Limburg
en Brabant, in de maanden mei en
juni. Mocht u Limburg of Brabant
in die tijd willen aandoen, dan zijn
er volop gelegenheden om verse
asperges uit te proberen. Veel
restaurants zetten met trots weer
'verse asperges' op het menu.
'En als u echte lekkere asperges wilt
eten moet u die van de duinzand
grond van West-Brabant hebben.
Ze smaken net even anders dan die
uit Limburg', aldus de stellige over
tuiging van de teler Franken uit
Halsteren.
Nederland heeft zijn eigen groene
asperges. Vorige week werden op de
veiling in Veldhoven de eerste kistjes
van het groene goud aangevoerd.
De Nederlandse primeur, die op
naam kwam van twee groentekwe
kers uit Moergestel, leverde ƒ14,90
per kilo op. Deze prijs wist zich
overigens niet te handhaven en lijkt
zich op het ogenblik te stabiliseren
op een gulden of tien per kilo.
In andere Europese landen is de
groene asperge een tamelijk gewoon
produkt. Normaal gesproken impor
teert Nederland ook uit deze landen.
De eigen teelt, die op verzoek van de
handel en de veilingbesturen is opge
zet, is bedoeld voor eigen gebruik,
maar vooral voor eksport naar En
geland. In dat land worden bijna
geen witte asperges gegeten. In
midden- en oostelijk Brabant is dit
jaar een tiental tuinbouwers begon
nen met de teelt van groene asper
ges. Dat gebeurt op tamelijk be
scheiden schaal: de meesten hebben
er 15 a 20 are voor ingeruimd.
Eén van hen is fruit- en aspergeteler
Nico de Koning uit Vessem. Nor
maal heeft hij twee hektaren witte
asperges, maar dit jaar heeft hij daar
20 are van af gehaald ten gunste van
de nieuwe groente. 'Ik kan nog geen
definitief oordeel geven, maar de
eerste ervaringen zijn vrij goed, al
verwacht ik geen grote verschillen in
prijs en opbrengst met de witte
asperge. Het werk is zeker niet ge
makkelijker. In plaats van steken
moet je de groene asperge afknippen
of afsnijden. En je moet dieper buk
ken dan in normale aspergebedden!'
Dat laatste komt weer door de ande
re teeltwijze van de groene asperge.
In plaats van het traditionele op-
ploegen van de grond voor de tradi
tionele aspergebedden, wordt de bo
dem vrijwel vlak gemaakt. De
warmte komt daardoor iets sneller in
de bodem, maar de vrucht is ook
nachtvorstgevoeliger. Per hektare
zijn door het ontbreken van de wal
len meer planten mogelijk.
Tenslotte zal door de andere teelt
wijze de groene iets eerder geoogst
kunnen worden dan de witte, al gaat
het om dezelfde rassen.
Volgens De Koning reageert de
groente erg op het weer. Er kunnen
dagelijks grote oogstverschillen op
treden bij weers- en temperatuur
schommelingen. Een nadeel zijn de
lossere koppen, die de asperge krijgt
als hij niet tijdig uit de grond wordt
gehaald. Desondanks wil De Koning
volgend jaar zijn areaal groene
asperges aanzienlijk uitbreiden tot
60 a 100 are. Dat betekent dat hij
zijn areaal witte asperges vrijwel
halveert.
Dat komt aardig overeen met de
prognose van de veiling in Veldho
ven, die een snelle groei van het
nieuwe produkt verwacht. In zijn
laatste jaarverslag heeft de veiling er
al bij de tuinders op aangedrongen
om inventief te blijven bij het zoe
ken naar nieuwe produkten en afzet
markten. Woordvoerder R. Lom-
merse van de Veldhovense veiling:
'We verwachten dit jaar een aanvoer
van 6000 kilo groene asperges. Dat is
nog niets vergeleken bij de 900.000
kilo witte die hier jaarlijks onder de
veilingklokken doorgaan. Als het
produkt aanslaat, verwachten we ze
ker enige verschuiving ten gunste
van de groene'.
Volgens Lommerse zal de groene
asperge ook relatief meer klasse I te
zien geven en minder klasse II en
klasse III. Hij laat een kistje groene
stengels zien: ze zijn pas klasse I als
ze ook van kop tot staart zuiver
groen zijn. Qua gewicht zijn ze iets
lichter dan de witte, terwijl de smaak
iets pittiger is. Verder is de groene
asperge minder vezelig. 'In feite
wordt hij groen omdat het zonlicht
er beter bij kan dan in normale
aspergebedden het geval is. Dat be
tekent ook dat de groene asperge ge
zonder is en meer vitaminen bevat
dan de witte'.
Harry de Bot
BEWARING VAN TOLSMA
De bewaar-know-
how van Tolsma
nauwkeurig ver
taald in een
perfekte
klimaat
computer.
Leverbaar met verschillende
regelgroepen. Per regelgroep zijn onder
verdelingen mogelijk.
HALFRONDE KANALEN.
Ventilatiekanalen
met grotere
golven voor
o.a. aard
appelen en
uien. Robuuste. uitvoeaVj
door dikker materiaal^^
(1.25-1.50 mm. V
gegalvaniseerd plaatstaal).
Vraag uitvoerige dokumentatie bij:
Tolsma Bewaartechniek B.V.
Postbus 165, 8300 AD Emmeloord.
Tel.: 05270-14755
Telex: 42475 tolem nl
Fax: 05270-99532.
Vrijdag 13 mei 1988
13
