Wat te doen met afvalhopen aardappelen?
Steeds meer vragen over Stopa-systeem
Nadere bespreking over financiële
invulling akkerbouwaktieplan
Toevoeging voorjaarsgrond-
bewerkingswerktuigen op kleigrond
Bestuur Landbouwschap eist
rust aan prijzenfront
Bestrijdingsmiddel
zonder tin tegen
phytophthora
Handstrooier voor
granulaten
Aardappelafvalhopen zijn ieder
jaar een terugkerend onderwerp
en: terecht. Ze vormen namelijk
een belangrijke infektiebron
voor de Phytophthora-schimmel
en zorgen voor instandhouding
van andere ziekteverwekkers, zo
als aardappelcysteaaltjes, Rhi-
zoctonia, zwartbenigheid en
stengelnatrot. Deze ziekten kun
nen problemen opleveren als het
gaat om de eksport van aard
appelen. Het is dus van het
grootste belang dat bij het oprui
men van de aardappelafvalhopen
hiermee rekening gehouden
wordt.
om twee lagen van 0,05 mm te ne
men of dikker plastic te gebruiken.
Het opruimen van afvalhopen
Vroeg of laat moet een aardappelaf
valhoop opgeruimd worden. Deze
hopen kunnen bestaan uit zeefgrond
of uit sorteergrond. Zeefgrond komt
vrij bij het inbrengen van de aard
appelen. Sorteergrond echter komt
bij het afleveren en sorteren van
aardappelen vrij en bestaat groten
deels uit grond die aan de knol was
gehecht. Juist in deze grond bevin
den zich de meeste ziektever
wekkers.
Zeefgrond
Omdat zeefgrond niet uitsluitend
bestaat uit grond die zich in de on
middellijke nabijheid van de aardap
pelknollen bevond, maar meer om
kluiten en losse grond die meekwam
met het rooien, mag aangenomen
worden dat de besmetting met ziek
tekiemen niet veel sterker is dan op
dat moment in de bouwvoor op het
perceel van herkomst het geval is.
Dergelijke grond kan zonder veel be-
Voorkom infekties van
phytophthora
De Phytophthora-schimmel over
wintert in aangetaste knollen. Veel
van deze knollen komen op afvalho
pen terecht. Uitloop van aangetaste,
maar niet geheel verrotte knollen
zorgt in het voorjaar weer voor de
eerste besmetting, van waaruit de
schimmelsporen naar de aardappel
percelen overwaaien en de aardappe
len kunnen infekteren. In Zeeland
en enkele andere provincies in Ne
derland is het wettelijk verplicht na
15 april ervoor te zorgen dat er geen
uitloop op aardappelafvalhopen
voorkomt. Besmetting door de
Phytephthora-schimmel via de af
valhopen kunt u voorkomen door:
- de afvalhopen te behandelen met
2,5-3 kg Prefix-korrels of Casoron
Granulaat per 100 m2, voordat de
knollen uit gaan lopen. Prefix en
Casoron G kunnen alleen worden
gebruikt als de behandelde afval
hoop niet hetzelfde jaar op een per
ceel wordt gebracht. Deze middelen
kunnen namelijk schade geven aan
een volgend gewas. De te behande
len afvalhopen mogen ook niet in de
windsingels of in de direkte omge
ving ervan liggen, dit eveneens om
schade aan de bomen te voorkomen.
De afvalhoop na behandeling wel
met rust laten.
- het loof op afvalhopen bespuiten
met een 2% oplossing van glyfosaat.
Nieuwe uitloop moet elke keer op
nieuw behandeld worden.
- de hoop af te dekken met zwart
plastik. Plastik van 0,05 mm bescha
digt gemakkelijk zodat het beter is
De minister van het Landbouwschap hebben tijdens hun maandelijk
se overleg op 6 april gesproken over de verdere financiële invulling
van het akkerbouwaktieplan van het Landbouwschap. Sommige
voorstellen uit dat plan zoals stimuleren van de verbetering van de
kwaliteit lopen gedeeltelijk parallel met de voorstellen van de minis
ter. Bepaalde onderdelen uit het plan vond de bewindsman echter on
realistisch zoals de bedragen voor landinrichting (65 miljoen gulden)
en investeringspremies (175 miljoen gulden). Afgesproken is dat het
akkerbouwaktieplan en de financiële invulling ervan op korte termijn
nader besproken zullen worden.
Hierbij zal ook betrokken worden
de invulling van de kompensatiegel-
Shell Nederland Chemie B.V. intro
duceert dit seizoen Curzate M, een
nieuw bestrijdingsmiddel tegen Phy
tophthora in aardappelen. Dit pro-
dukt bevat een speciale kombinatie
van de werkzame stoffen Cymoxanil
en Mancozeb. Door deze kombina
tie in een uitgebalanceerde verhou
ding wordt een uitstekende preyen-
tieve bescherming van het gewas ver
kregen. Bovendien heeft Curzate M
een aantal belangrijke additionele
eigenschappen. Zo bevat het geen tin
en voorkomt het het kiemen van
sporen. De kans op resistentie is ui
terst gering en het is bijzonder ge
schikt voor vliegtuigbespuitingen.
In het ZLM-blad van 26 februari
heeft u het artikel 'Hoge eisen aan
voorjaarsgrondbewerkingswerktui-
gen op kleigrond' kunnen lezen.
Daarin is behandeld de aanspanning
voorop de trekker, de diepterege
ling, de typen rollen en gebruik en
tandvormen. Onderstaand stukje is
een toevoeging op het artikel.
Egalisatieplaten
Een goede zaaibedkombinatie is
voorzien van egalisatieplaten. Voor
een goede werking dienen deze niet
breder te zijn dan 1,50 meter per
plaat. Direkt na de voorste steunrol
is een goede plaats voor egalisatie.
Bij voorkeur moeten deze platen
verend zijn bevestigd en gemakkelijk
op de juiste diepte instelbaar zijn.
Algemeen
De ontwikkeling van grondbewer
kingswerktuigen is nog steeds ak-
tueel. Meer en meer wordt gebruik
gemaakt van werktuigen die zowel
geschikt zijn voor montage voorop
als achterop de trekker. In kombina
tie met poten of zaaien is men ge
bonden aan de werkbreedte van de
zaai- of pootmachine. Bredere
grondbewerkingswerktuigen dan 3
meter zullen veelal alleen achterop
de trekker worden toegepast. Door
de nieuwe ontwikkelingen zijn de
mogelijkheden van toepassing erg
groot geworden. Te veel om hier al
les te vermelden. Verdere verbeterin
gen zullen ook in de toekomst zeker
nog plaatsvinden. Het lijkt er echter
niet op dat zaaibedkombinaties zo
8
als hierboven omschreven in de toe
komst geschikt zullen zijn voor het
zaaiklaar maken van tarweland in de
herfst op de zware kleigronden.
Hiervoor zijn aftakas aangedreven
eggen nog steeds het meest geschikt.
ing. Remijn
den voor de bevriezing van het btw-
landbouwforfait en eventueel ook
die voor de afschaffing van de WIR.
Over het laatste punt moet het kabi
net nog een besluit nemen. De minis
ter denkt bij de invulling van de
kompensatiegelden onder meer aan
regelingen voor de VUT, set-aside
(al of niet gekombineerd met bebos
sing), ekstra steun voor investerin
gen in kwaliteits- en milieuverbete-
rende maatregelen en verzuring door
veehouderij.
Over de door het Landbouwschap
gevraagde saneringsregeling voor
kalverhouderijen zei minister Braks
dat hij eerst het rapport van een
werkgroep van het Produktschap
vee en vlees wil afwachten.
Granen
De voorzitter van het Landbouw
schap zei zich ernstig zorgen te ma
ken over de mogelijke gevolgen van
de Brusselse prijsvoorstellen voor
akkerbouwproducten. Hij sluit een
prijsverlaging van 9 a 9,5 procent
voor graan niet uit. Minister Braks
deelde die zorgen van het Land
bouwschap en bevestigde dat een
aanzienlijke prijsdaling in het slecht
ste geval mogelijk is. De prijsont
wikkeling is echter afhankelijk van
de marktontwikkelingen. De be
windsman wil 'de prijsontwikkeling
dit jaar aanzien en dan eventueel
maatregelen nemen. Hij zei zich te
zullen verzetten tegen eventuele po
gingen van de oosterburen om de ge
volgen van de EG-besluiten natio
naal te kompenseren.
zwaar teruggebracht worden naar
hetzelfde perceel.
Sorteergrond
Vanwege de sterke konsentratie van
ziekteverwekkers is het niet verant
woord om deze sorteergrond terug te
brengen naar het perceel. Ook niet
naar het perceel waar de partij van
afkomstig is. Men zou dan immers
een hoeveelheid ziekteverwekkers,
afkomstig van het hele perceel op
een betrekkelijk kleine oppervlakte
konsentreren. Waar de grond dan
wel naar toe moet is (nog) in on
derzoek.
Tot nu toe bestaan er de volgende
mogelijkheden om sorteergrond op
een bedrijfshygiënisch verantwoorde
manier op te ruimen:
- het afvoeren naar een vuilstort
plaats of een gronddepöt. Soms
moet hiervoor een hoog stortgeld be
taald worden;
- het diep wegstoppen in de onder
grond, zodat eventuele ziektever
wekkers niet verspreid kunnen wor
den. De sorteergrond kan in een
oude sloot gereden worden. Is deze
niet aanwezig dan kan op het erf of
op een perceel een sleuf gegraven
worden en kan de sorteergrond hier
in gereden worden. Hierna moet de
sorteergrond worden afgedekt met
ca. 50 cm goede grond. Het restant
van de uitgegraven grond kan ver
deeld worden over het perceel.
Wees voorzichtig met grond van af
valhopen te storten op een willekeu
rig perceel. Eventuele ziekteverwek
kers kunnen dan massaal verspreid
worden over het gehele bedrijf. Laat
u straks niet verrassen door de scha
delijke gevolgen van onzorgvuldig
omspringen met aardappelafvalho
pen. Houdt uw grond gezond.
ing. A.P. den Hollander
Homeco b.v. heeft een handstrooier
voor granulaten op de markt ge
bracht die op de rug wordt gedra
gen, waardoor er bij de gebruiker
weinig vermoeidheid optreedt. Deze
HMC-Urgent 101 granulaatstrooier
is speciaal geschikt voor kleine op
pervlakten of voor het afranden van
grotere percelen. Voor inl. tel.
08330-19022.
Verwerking aardappelen
ontwikkelt zich goed
De verwerking van aardappelen tot
aardappelkonsumptieprodukten
blijft zich ook in 1988 goed ontwik
kelen. In de eerste twee maanden
van dit jaar is in totaal 287.000 ton
verwerkt, terwijl dat er in 1987 en in
1986 respektievelijk 251.000 en
216.000 ton was. In februari werd
dit jaar 145.000 ton verwerkt tegen
128.000 en 104.000 ton in 1987 en in
1986. De eksport van aardappelkon
sumptieprodukten bedroeg in fe
bruari 90.300 ton.
Het bestuur van het Landbouw
schap heeft opnieuw rust geëist aan het
landbouwprijzenfront. Als er aan de
prijsdalingen van de laatste jaren
geen halt wordt toegeroepen zal dat
leiden tot een harde sanering en ont
manteling van een deel van het land
bouwareaal, zo stelde het bestuur
vast tijdens een bespreking van de
onlangs gepubliceerde prijsvoorstel
len van de Europese Kommissie.
Hoewel de Europese Kommissie
spreekt over een prijsbevriezing, ko
men de voorstellen in werkelijkheid
neer op forse verlagingen, voor de
akkerbouw variërend van 9 procent
voor granen tot 20 procent voor
koolzaad. Het bestuur noemde dat
volstrekt onakseptabel. Volgens re
cente uitspraken is ook minister
Braks van oordeel dat aan de prijs
dalingen een eind moet komen. In
het Landbouwschapsbestuur dron
gen verschillende woordvoerders er
op aan om de bewindsman nog eens
aan zijn standpunt te herinneren.
Voorzitter Varekamp konkludeerde
dat vooral de akkerbouw behoefte
heeft aan nieuwe perspektieven. Die
zullen moeten komen van een goede
invulling van het akkerbouwaktie
plan van het Landbouwschap en van
een flankerend sociostruktureel
beleid.
Een punt van zorg is dat het EG-
beleid van de laatste jaren in ons
land steeds meer leidt tot 'verschui-
vingseffekten'. De gevolgen van
produktiebeperkingen en prijsverla
gingen worden daardoor afgewen
teld op andere sektoren. Varekamp
konstateerde dat dit afwentelen niet
ongelimiteerd kan doorgaan.
Naarmate het Stopa-systeem aktueler wordt, des te meer vragen rij
zen er. Wanneer moeten heffingen wèl en wanneer behoeven heffin
gen niet betaald te worden? Wat gebeurt er met de Stopa-
aardappelen en waar blijven de Stopa-aardappelen. En zo rijzen er
allerlei detailvragen, vooral bij telers die tot nu toe niets of weinig
met de Stopa te maken hadden.
In voorgaande artikelen is het
Stopa-heffingensysteem meermalen
aan de orde gesteld. Een basis
areaalheffing, een ekstra heffing per
ras en een zogenaamde kalamiteiten-
heffing bij ekstra grote overschot
ten. Deze drie heffingen worden
door het Landbouwschap opgelegd
over de goedgekeurde oppervlakte
pootaardappelenoogst 1987. Deze
oppervlakte wordt verkregen uit de
NAK-cijfers, dus niet over de meitel-
linggegevens zoals soms wordt ver
ondersteld. Naast deze areaalheffin
gen wordt een heffing opgelegd per
100 kg gecertificeerde pootaardap-
pelen! In dit geval wordt de heffing
geïnd door de NAK, tegelijkertijd
met de heffing die bij certificering
wordt opgelegd en geïnd voor de
NAK zelf. Betaalt men de NAK-
rekening (Stopa-gedeelte) niet, dan
gaat het Landbouwschap over tot in-
kasso. Alle bovengenoemde 'Stopa-
heffingen' zijn verplicht verschul
digd op basis van de verordende be
voegdheid van het Landbouwschap
en dus van de Wet. Er zijn in princi
pe geen uitzonderingen. Maar
hoewel dus betaalplicht als wettelij
ke basis geldt kan in de praktijk ont
heffing worden verleend in heel bij
zondere gevallen. En die bijzondere
gevallen staan nergens op papier.
Daar zijn ook geen regels voor. An
ders waren het geen bijzondere ge
vallen. Toch enkele voorbeelden. In
herfst 1987 is een aantal percelen
verrot. Als van die percelen niets of
heel weinig wordt geoogst, kan ont
heffing worden verleend door aan
vraag via het Landbouwschap met
ondersteuning, met bewijsmateriaal
van de kontroleur van de NAK.
Het kan ook gebeuren dat geduren
de de bewaring de opbrengst van een
heel perceel zodanig door rot wordt
aangetast, dat niets of praktisch
niets wordt gecertificeerd en afgele
verd. Dat kan zijn door natrot of
door droogrot zoals bij phoma of
fusarium. Ook hierbij is het oordeel
van de NAK meestal doorslagge
vend. Wordt men vrijgesteld van de
basisareaalheffing dan vervallen ook
de andere heffingen van de 'Stopa'.
Uiteraard alleen voor dat betreffen
de perceel. Het is duidelijk dat naar
mate de portemonnee van de teler
dunner wordt en de heffingen sterk
verhoogd door grote overschotten,
de belangstelling om onder de beta
ling uit te komen, toeneemt. Nog
maals: geen regels en toch uitzonde
ringen!
Stopa-aardappelen
Aangezien de meeste telers zijn geor
ganiseerd bij een handelshuis wor
den restanten of overschotten
meestal door betreffend handelshuis
bij de Stopa opgegeven en overgeno
men. Veel telers of afnemers van
Stopa-aardappels weten meestal niet
wat daarvoor de bepalingen zijn.
Degene die overschotten heeft kan
dat aan de Stopa opgeven via de
NAK-kontroleur. De aanbieder
moet tegelijkertijd de partij terugko
pen voor voer öf konsumptie öf in
dustrie. Door een landelijke kom
missie worden iedere twee weken de
zogenaamde terugverkoopprijzen
vastgesteld. Het verschil tussen de
garantieprijs en de terugverkoop
prijs wordt door de Stopa als toeslag
betaald aan de aanbieder.
De Stopa neemt alleen door de
NAK-goedgekeurde pootaardappe-
len over.
Onder toezicht van de NAK worden
deze overgenomen pootaardappelen
bij aflevering gedenatureerd met een
kiemremmingsmiddel, zodanig dat
ze als pootaardappels waardeloos
zijn geworden en beslist niet meer als
uitgangsmateriaal voor bijvoorbeeld
konsumptie-aardappelteelt kunnen
worden gebruikt. Als de overgeno
men partijen voor voeraardappels
worden bestemd, dan worden ge
noemde partijen bovendien blauw
gekleurd.
A. Vermeer
Vrijdag 15 april
