Fruitteelt moet meer gaan exporteren
Tholen
Land van welvaart of van gemiste kansen?
Kom in de kas,
maar niet alleen om te kijken...
Kom in de Kas wederom succesvol
OPEN BRIEF II
De fruitteelt moet zich meer dan voorheen gaan richten op de export
naar buurlanden als West-Duitsland en Engeland. De afzet van het
Nederlandse produkt op beide markten stelt nog niet veel voor en
met een in hoog tempo vernieuwd rassenassortiment heeft de fruit
teelt mogelijkheden om markten te veroveren en te heroveren. Bij het
afzet- en promotiebeleid zal men zich vooral op de nieuwe rassen
moeten richten. Dit onder meer zei voorzitter J.L. Nijsten op vrijdag
8 april j.l. in Wageningen tijdens de Algemene Vergadering van de
Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO), die ongeveer vijfduizend
leden telt.
Van de in ons land geproduceerde
appelen wordt 20 procent over de
grens afgezet. West-Duitsland im
porteerde vorig jaar 770.000 ton ap
pelen en het Nederlandse marktaan
deel ervan is slechts 2 procent. Op de
Engelse markt (jaarlijks appelim
port van ca. 425.000 ton) ligt het Ne
derlands aandeel nog lager (1,5
procent).
De nieuwe rassen hebben op de bin
nenlandse markt reeds hun kracht
bewezen. Met rassen als Elstar, Jo
nagold en in wat mindere mate Alk-
mene en Summered hebben de fruit
telers sterke troeven in handen, zo
zei Nijsten. Volgens hem moet tege
lijkertijd aansluiting worden gevon
den bij de buitenlandse handel met
per land eigen kenmerken. Hij be
pleitte in dit verband een systeem
waarbij de internationale handel
zich kan indekken met een bepaald
kwantum fruit. Zo kan gerichter
worden ingespeeld op verlangde sor
tering, kwaliteit en verpakking.
Na 40 jaar neemt het fruitareaal in
ons land weer iets toe. Het is nu
21.682 ha en er wordt met een verde
re lichte uitbreiding (vooral bij de
appelen) rekening gehouden. Als ge
volg van een serie vrij strenge win
ters is de areaalvernieuwing in een
stroomversnelling geraakt. Nijsten
becijferde dat het areaal beplanting
van appels van jonger dan vijf jaar
nu 40 procent bedraagt. Ook de ver
jonging van de pereaanplant zet
goed door. De NFO-voorzitter zei,
dat de telers zich bij de vernieuwing
van de beplantingen minder
moeten richten naar de technische,
maar veel meer naar de ekonomische
veroudering van zijn percelen. Een
vernieuwingsprogramma van 10
procent van het areaal per jaar zou
in de toekomst wel eens heel nor
maal kunnen worden, zo voorspelde
hij.
De heer Nijsten waarschuwde voor
de overschakeling door kleine akker
bouwers op de fruitteelt op zoek
naar alternatieve teelten. Als akker
bouwers op eigen kracht een plaats
willen veroveren in de fruitteelt
vindt Nijsten dat niet erg, maar hij
waarschuwde dat het nooit op een
kunstmatige door de overheid on
dersteunde wijze mag gebeuren.
Persoonlijke begeleiding
De kwaliteit van het Nederlandse
fruit kan nog altijd veel beter. Onge
veer de helft van de appelen en peren
voldoet aan de kwaliteitsaanduiding
klasse I. Mede met behulp van een
goede voorlichtingsdienst moet meer
inhoud aan de kwaliteit van het pro
dukt worden gegeven. Nijsten signa
leerde trouwens een voortdurende
verschuiving van individuele, direkt
op de persoon of het bédrijf gerichte
voorlichting naar meer algemene,
vormende voorlichting in groepsver
band. En dat terwijl volgens hem de
vraag naar persoonlijke begeleiding
op de bedrijven toeneemt. Om op de
vragen van nu een antwoord te ge
ven heeft de NFO besloten tot de
oprichting van een Stichting voor
Bedrijfsbegeleiding. De straks te pri
vatiseren voorlichtingsdienst dient
volgens Nijsten te voorzien in de ba
sisbehoefte aan voorlichting.
Nijsten maakte zich wat boos op het
Ministerie van Verkeer en Wa
terstaat, dat een rapport over de
zoutschade als gevolg van de veel
vuldige gladheidbestrijding in de
winter 1984/1985 niet openbaar
wenst te maken. Al meer' dan drie
jaar proberen de fruittelers verhaal
J.L. Nijsten
te halen, maar tot nu toe vergeefs.
Het gaat om enkele tientallen bedrij
ven vlakbij rijks- en provinciale we
gen, die individueel schades hebben
geleden van tienduizenden guldens
of meer. Het door een onafhankelijk
bureau opgestelde rapport moet als
nog openbaar worden gemaakt, zo
zei Nijsten.
De tuinbouwkommissie is van me
ning, dat zoet water voor de teelt
van tuinbouw- en zaadteeltgewas-
sen, een noodzaak is. Bij gebrek aan
voldoende zoet water kunnen in veel
gevallen geen optimale opbrengsten
worden verkregen terwijl de teelt
van sommige andere gewassen niet
of niet verantwoord mogelijk is.
Het niet kunnen telen van bepaalde
gewassen betekent voor een aantal
bedrijven een beperking in de moge
lijkheden. Dergelijke noodgedwon
gen beperkingen en produktieverlie-
zen leidt tot rentabiliteitsverlaging
van de bedrijven benevens een ach
terstand ten opzichte van overig Ne
derland waar men wel over voldoen
de zoet water kan beschikken.
Meer en betere mogelijkheden bete
kent een bredere draagvlak met bete-
Vrijdag 15 april
Kom in de kas, echter niet alleen om te kijken maar ook om te werken.
Dat was het motto van de zaterdag 9 april voor de 11e maal gehouden
landelijke open dag "Kom in de Kas". Deze open dag werd door mi
nister J. de Koning van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geopend
in Veiling Westland Noord te Poeldijk. De minister sloot daarbij on
der andere een arbeidsovereenkomst af met een medewerker in de
glastuinbouw. Verder werd er ook een (kleine) banenmarkt gehouden.
Minister De Koning bezocht ook nog enkele bedrijven, waaronder de
ze tomatenkwekerij van de familie Van Zeijl (foto Ab Westerbeek).
re kansen voor het voortbestaan van
onze bedrijven voor nu en in de toe
komst. Wij willen deze argumenten
met de volgende voorbeelden staven.
Groenteteelt
Voor alle groenteteeltgewassen is
zoet water nodig. Dankzij de aanwe
zigheid hiervan heeft het nabij gele
gen Westland zo veel betere kansen
gekregen op dit gebied van deze
regio.
Het niet op tijd kunnen beregenen,
vooral in langdurige droogte perio
den, heeft verlating van de gewassen
tot gevolg. Dit zal vaak in negatieve
zin prijsbeïnvloedend werken terwijl
het voor een volgteelt te laat kan
worden. Door het uitblijven van re
gen moet in een droogteperiode ook
vaak te laat worden geplant. Als dit
m
in de zomer plaats heeft i.v.b. met
een herfstteelt, komt soms de gehele
teelt te vervallen of mislukt geheel of
ten dele. Dit geldt ook voor sommi
ge vroege voorjaarsteelten.
Een groenteteeltbedrijf dat voor de
watervoorziening uitsluitend afhan
kelijk is van de regen, heeft eigenlijk
geen bestaansmogelijkheid.
Gemiste kansen
Het ontbreken van zoetwater is oor
zaak dat de volgende gewassen niet
of niet verantwoord kunnen worden
geteeld.
a. Bloembollen
Ofschoon een deel van onze gronden
hiervoor zeer geschikt zouden zijn,
kunnen deze teelten onder de huidi
ge omstandigheden niet rendabel
worden uitgevoerd. Voor het telen
van b.v. tulpen, narcissen en bijgoed
is de mogelijkheid van beregenen
met name in voorjaar en voorzomer,
noodzakelijk.
b. Bloementeelt
Mede gelet op de goede afzet moge
lijkheden via de bloemenveiling in
het Westland, zou voor de teelt van
snijbloemen in deze regio zeker vol
doende mogelijkheden zijn. Maar
een kuituur als deze kan alleen wor
den uitgevoerd indien men perma
nent over voldoende zoet water kan
beschikken.
c. Groente-, fruit- en zaadteelt
Achterstand, produktieverlies,
gewas- en teeltbeperking moet in de
ze gewassen worden toegeschreven
aan gebrek aan zoetwater. Boven
dien zou zoetwater een belangrijke
bijdrage kunnen leveren aan verbe
tering van de kwaliteit varf deze pro-
dukten.
Gelet op de in deze brief genoemde
problematiek met betrekking tot de
teelt van diverse tuinbouwgewassen,
willen wij er in het belang van de
Thoolse en Philiplandse tuinbou
wers en zaadtelers ten sterkste op
aandringen, alles in het werk te stel
len om de komst van zoetwater in
deze regio te bevorderen. U bouwt
hiermee aan een betere toekomst!!
Tuinbouwkommissie van de Z.L.M.
kring Tholen/St. Philipsland
D.L. Koppenhol, sekr.
Fruitteelt
De aanplant van een jonge boom
gaard is een zeer kostbare zaak.
Hiermee mag geen onnodig risiko
worden gelopen. De vorming en de
ontwikkeling van de jonge bomen is
niet alleen voor het eerste jaar maar
ook voor de daarop volgende jaren
zeer belangrijk. Hiervoor is zoet wa
ter nodig.
Voor het normale produktieproces is
het toedienen van zoetwater via een
bevloeiïngssysteem eveneens nood
zakelijk, daar alleen een grote sorte
ring van appels en peren nog renda
bel is. In diverse fruitteeltcentra van
ons land wordt dit toegepast. Ook in
deze bedrijfstak dus dreigt door ge
brek aan zoet water achterstand en
produktieverlies.
Zaadteelt
Door beregening kan de opkomst
worden versneld en als gevolg daar
van de teelt vervroegd. Vroeger
oogsten betekent in het algemeen
minder teeltrisiko en zaad van betere
kwaliteit. De zaadteelt van meerjari
ge gewassen, waarvan zaaien en
planten in de zomer plaats heeft, zal
met veel meer zekerheid kunnen
worden uitgevoerd als op tijd kan
worden beregend.
Het pakket zaadteelt zou niet onbe
langrijk kunnen worden verbreed,
indien ook vroege gewassen waar
voor beregening noodzakelijk is, in
het teeltplan zouden kunnen worden
opgenomen. Daar zaadteelt in deze
regio in toenemende mate van eko-
nomisch belang is en voor een aantal
kleinschalige akkerbouwbedrijven
de pijler is waarop deze zich als
zelfstandig bedrijf kunnen handha
ven, is zoet water ook voor deze op
komende bedrijfstak een dringende
noodzaak.
Terwijl op de achtergrond zijn vader en naast hem zijn moeder aandachtig
toekijken, laat Leo Schouwenaar de deels nog zeer jonge) bezoekers zien
hoe een anjer geplukt wordt.
Zaterdag 9 april j.l. organiseerde de
N.T.S. voor de elfde keer de natio
nale open dag "Kom in de Kas". In
25 regio's zetten ongeveer 300 telers
hun bedrijven voor het publiek
open. Ondanks de koude start met
natte sneeuw telden de organisato
ren toch ruim 160.000 bezoekers.
Ook dit jaar is het succes van de
open dag te danken aan de profes
sionele aanpak van veel gebieden. Er
zijn goede kontakten met de regio
nale pers en omroepen. Er worden
goede routes uitgezet waarbij de be
zoekers goed worden opgevangen.
Er wordt veel aandacht besteed aan
de representativiteit van de be
drijven.
Bijgaande foto is gemaakt op het be
drijf van de familie J.A. Schouwe
naar uit Wemeldinge, waar zaterdag
naar schatting 200 tot 250 bezoekers
zijn geweest. Het bedrijf van de fa
milie Schouwenaar heeft drie jaar
geleden voor het laatst meegedaan
aan "Kom in de Kas", maar het
aantal belangstellenden was toen
niet zo groot als afgelopen zaterdag,
aldus de heer Schouwenaar.
17
