Mestwetgeving drukt varkens- en
kippenhouders in de put
Met een mobiel aardappelsorteerstation de boer op
Hoge heffingen leiden tot faillissement
Mest uit veehouderij in de grond gezond
Nulpunt
Mestbank
steeds interessant
Met behulp van een mesttank
achter de trekker brengen boeren
in deze periode weer organische
mest op het land. Zij doen dit om
de grond vruchtbaar te maken. In
de mest zitten mineralen zonder
welke de gewassen niet of nauwe
lijks zouden groeien. Voor het
uitrijden van dierlijke mest zijn
wettelijke normen gesteld aan de
hoeveelheid per hectare. Mest is
heel goed voor het land, maar te
veel ervan is schadelijk. Er zijn
ook bepaalde perioden vast
gesteld waarin men mest mag uit
rijden. In het voorjaar bemest de
boer de zanderige gronden, ter
wijl in het najaar de kleigrond
aan de beurt is. In bepaalde gebie
den in het oosten, midden en
zuiden van ons land bestaat een
mestoverschot door de grote con
centratie aan intensieve veehoude
rijbedrijven. Die overtollige mest
wordt gedeeltelijk afgevoerd naar
akkerbouwgebieden waar juist
een tekort aan mest bestaat. In de
toekomst zal een aanzienlijk deel
van het mestoverschot door fa
brieken worden verwerkt tot dro
ge mestbrokjes, die ook kunnen
worden geëxporteerd.
De heer Martens aan de rand van de overlopende mestput: "Dit kan zo niet lan
ger duren...
"Waar wij om vragen is wat meer be
grip. Een meer menselijke benade
ring. Wij willen in principe wel beta
len voor de oplossing van het mest
probleem, maar niet nu. Dat is gezien
de bedrijfsuitkomsten onmogelijk.
Het zou zo moeten zijn dat we in de
gelegenheid worden gesteld de mest
heffing te betalen in een periode met
betere financiële resultaten. Als het
doorgaat zoals op dit moment dan
gaan er veel intensieve bedrijven fail
liet". Pluimveehouder A.J. Martens
aan de peelweg te Someren staat aan
de rand van zijn overlopende mest
put". Want dat komt er dan ook nog
eens bij. Je kunt ook de mest nog niet
kwijt. Zeer vervelend. Een samen
loop van omstandigheden waarbij
vooral het weer een hoofdrol speelt
en het ons onmogelijk maakt om de
mest uit te rijden over het land. "Dat
lost zichzelf weer op, maar het geeft
wel de kwetsbare positie aan van de
mestleverancier".
Door de mestwetgeving waarbij het
uitrijden van mest over het land is ge
bonden aan bepaalde hoeveelheden
mineralen per ha. is er zoals bekend
in de praktijk in de gebieden met veel
kippen- en varkenshouderijen een
groot mestoverschot ontstaan en de
afnemers van de mest -veelal de
akkerbouwers- zijn niet bereid hier
voor nog veel te betalen. Martens:
"Vroeger kon ik voor mijn mest al
tijd een flinke cent beuren. We had
den mest van goede kwaliteit met een
hoog drogestof gehalte. Nu moet ik
betalen om de mest kwijt te raken.
Dat is een groot verschil". Volgens
de Brabantse legkippenhouder liggen
de meeste bedrijfsresultaten in de
pluimvee- en varkenshouderij mo
menteel rond het nulpunt. Dat wil
zeggen dat er in feite niets wordt ver
diend". En dan moet u zich realise
ren dat er toch een mestheffing van
enige tienduizenden guldens moet
worden betaald! Daar komen de
kosten van de mestafzet nog eens
overheen. U begrijpt wel, dat is niet
te houden. De gevestigde bedrijven
kunnen dat even vol houden, mis
schien, maar vooral de jonge onder
nemers komen hier zeer zwaar in de
problemen. De fouten die in het ver
leden zijn gemaakt mogen nu niet on
redelijk en onmogelijk hersteld wor
den over de rug van de intensieve vee
houderijbedrijven. De wetgever heeft
ons met de rug tegen de muur gezet.
Steun uit Brussel of Den Haag heb
ben we niet. Als dit zo door gaat dan
gaan er veel bedrijven kapot", zo is
de stellige overtuiging van Martens.
De heer C. Rooseboom uit Deurne
kan het verhaal van de heer Martens
alleen maar onderstrepen en bevesti
gen. Rooseboom heeft een bedrijf
met 1.000 mestvarkens en 150 fok-
zeugen. Door de mestwetgeving - die
in zijn volle omvang in feite van de
ene op de andere dag op de intensieve
veehouderij is gaan drukken - is mest
eigenlijk hier in Oost-Brabant vooral
een overschotartikel geworden en on
ze afnemers, de akkerbouwers, besef
fen dat uiteraard maar al te goed en
wachten rustig af. Heel begrijpelijk
overigens. Maar dat heeft er wel in
geresulteerd dat we tot voor kort de
mest betaald kregen, terwijl we er nu
voor moeten betalen. En dan moeten
we het zelf nog wegbrengen en onder
werken ook". Rooseboom heeft nog
3.000 m3 mest in de put. Hij hoopt
niet dat die voor 15,per m3 aan
de mestbank zal moesten worden ge
leverd. Ik heb vorig jaar al niets ver
diend en als dat er dan ook nog bij
komt... Tel uit je winst, zegt hij cy
nisch. Ook hij is van mening dat de
sector wat meer de tijd had moeten
krijgen om oplossingen te zoeken.
Want dat het overschotprobleem op
gelost wordt staat voor hem vast als
een paal. Exporteren, industrieel ver
werken, hoe dan ook. Rooseboom:
"Als de industrie iets dergelijks was
overkomen dan had men er bijvoor
beeld vijf jaar over gedaan om tot
een aanvaardbare regeling te komen.
Dat had bij ons ook gekund en ook
gemoeten, want als dit zo doorgaat
dan ziet het er voor veel bedrijven
maar somber uit".
J. Wierenga
De mobiele sorteerinrichting met links de veldgewasgebunker van waaruit de
aardappelen via een transportband naar de centrale sorteerinstallatie worden ge
voerd. Daarachter nauwelijks zichtbaar een 30 ton grote opslagbunker voor het p tij
gesorteerde eindprodukt. Rechts op de foto de heer A. van Hootegem. H/XpOlT 2l£H*(l£ippCl6n Ü33F ütl§6l3n(l 110^
De Zeeuwse Internationale Han
delsmij B.V. (Z.I.H.), een onder
neming die werkzaam is op het
gebied van de aardappelhandel,
heeft een uniek initiatief geno
men, waarmee de teler op ver
schillende manieren zijn voordeel
kan doen. Een hoger rendement
voor de teler, én een hoogwaardi
ger eindprodukt zijn twee sterke
argumenten, om eens nader in te
gaan op hetgeen de Z.I.H. te bie
den heeft.
De jonge landdbouwer Alex van
Hootegem uit Kruiningen, die binnen
de Z.I.H. zijn kennis en ervaring als
teler en sorteerder inbrengt vertelt:
'Ik zeg niets nieuws als ik beweer dat
op een tegenwoordig akkerbouwbe
drijf slechts zo'n duizend uur per jaar
daadwerkelijk rendabel gemaakt
worden. Dit zou op zich niet erg zijn,
als men in die duizend uur een goed
salaris kon verdienen, maar helaas
blijkt dit niet het geval. Steeds vaker
zal men dan ook op zoek gaan om
het overschot aan arbeidsuren renda
bel te maken. In mijn eigen geval
deed ik dat door het aardappel-
sorteren zelf ter hand te nemen, en
vanuit die ervaring is het idee ont
staan om ook collega's aan te sporen
dit te gaan doen. Omdat niet iedere
teler geld, ruimte en voldoende pro-
duktie heeft voor een eigen vaste sor
teerinrichting, hebben we met de
Z.I.H., in nauwe samenwerking met
construktiebedrijf Van Eijzeren in
Borsele, het mobiele sorteerstation
ontwikkeld'.
De kortste weg
'In de praktijk', vertelt Van Hoote
gem, 'worden aardappelen veelal
meerdere malen vervoerd voor ze
hun eindbestemming bereiken. Dit
gaat niet alleen met kosten, maar ook
met kwaliteitsverlies gepaard. Boven
dien moet, als gesorteerd wordt op
een sorteerbedrijf, de tarra ook nog
extra afgevoerd worden. Als men dus
kan voorsorteren op de boerderij, en
direkt kan leveren aan de eindafne-
mer, bereikt men een kostenbespa
ring van 1 a 2 ct. per kilo, die direkt
ten goede komt aan de teler. Een be-
8
langrijk deel van de sorteer kosten
bestaat uit arbeid. Voor sorteerbe-
drijven zijn dat onkosten, die evenals
alle andere kosten direkt op de teler
worden verhaald. Wanneer de teler
deze arbeidskosten zelf verdient,
wordt de waarde van zijn produkt
ongeveer 1 ct. per kilo hoger. Door
dat hij bij de opslag sorteert, en di
rekt levert aan de eindbestemming,
wordt het aantal handelingen sterk
beperkt. De tijd tussen opscheppen
door de teler en het ontvangen door
de eindafnemer is korter dan bij afle
vering via een sorteerbedrijf. Beide
laatste faktoren zijn belangrijk voor
een beter eindprodukt'.
Flexibel
De mobiele sorteerinrichting is zo
flexibel opgezet als maar mogelijk is.
De opbouw op de plaats waar gesor
teerd wordt, kan geheel aan de situa
tie aangepast worden. Tijdens tran
sport bestaat het geheel uit een 'trein'
van drie vrachtwagenaanhangers,
waarin alle benodigde banden en
koppelstukken vervoerd worden. Een
aggregaat voor de stroomvoorziening
en een terreinheftruck wordt meege
leverd, alsmede de arbeid en know
how van één arbeidskracht voor de
opbouw en bediening. De verdere ar
beid, het gaat dan om vier tot zes per
sonen, wordt in principe door de
boer geleverd. Met een bezetting van
vier personen is 100 ton eindprodukt
per dag een haalbare produktie. Het
centrum van de sorteerinstallatie
bestaat uit een geïsoleerde verwarm
de sorteer- en leesunit die plaats biedt
aan max. zes personen aan de lees-
banden. Aan de inkomende zijde is
de sorteerwagen verbonden met een
veldgewasbunker, waaruit de aard
appelen, via een vanaf de leesband
traploos in te stellen dosering naar de
sorteerder worden getransporteerd.
Aan de andere kant wordt de hoofd-
maat naar een 30 ton grote opslag
bunker afgevoerd. Aan de zijkant
bevinden zich opvangmogelijkheden
voor andere maatsoorten en de raap-
tarra. De machine is uitgevoerd met
een dubbele kluitenscheider voor de
ondermaat en verder voorzien van
een centrale afvoer voor de grond
e.d..
Service
De service van de Z.I.H. houdt niet
op bij het beschikbaar stellen van de
sorteerinrichting. Men heeft eveneens
kennis in huis van de marktsituatie en
de verkoopmogelijkheden, en men
kan, mede omdat men voordien ook
monsters neemt, het sorteren van de
aardappels direkt afstemmen op de
vraag van de eindafnemer. Een bij
komend voordeel is volgens Van
Hootegem dat de aardappelteler
meer kennis over zijn produkt opdoet
doordat hij zelf bij het sorteren is be
trokken, hetgeen er dikwijls toe zal
leiden dat hij zijn teeltmethodes aan
gaat passen om tot een beter in de
markt liggend eindprodukt te komen.
Van Hootegem is als landbouwer
duidelijk blij met het tot stand ko
men van de mobiele sorteerinrich
ting. 'Het is belangrijk' stelt hij, 'dat
er vanuit de boer zelf initiatieven ge
nomen worden om het rendementvan
een akkerbouwbedrijf te verhogen.
Dat dit gepaard gaat met de levering
van een hoogwaardiger eindprodukt
De Zeeuwse Internationale Han
delsmaatschappij, de ZIH te Oude-
lande, levert iedere week nog weer
een flinke hoeveelheid aardappelen
aan Engeland. Op de termijnmarkt
noteren de aardappelen daar voor
april tussen 117 en 120 en dit
komt overeen met een prijs van tus
sen 40 en 43 cent. Na aftrek van ca.
18 cent aan kosten blijft (jaar nog al
tijd een prijs van over die rond een
kwartje schommelt. "Toch niet
slecht", zo meent directeur Goense
van ZIH. Dat geldt dan weliswaar
voor de maat 45 op maar vorig sei
zoen zijn ze groot gegroeid - en valt
daar toch 75 a 90% van de partij
onder".
Nog steeds kan via ZIH naar Enge
land worden geleverd. Wel is een
strikte voorwaarde dat de aangebo
den partijen van goede kwaliteit zijn.
Overigens is de levering tegen 6%
premie verzekerd, zo zegt Goense, en
krijgt de teler zijn geld zonder meer.
De ZIH heeft deze verzekering on
dergebracht bij een internationale
verzekeringsmaatschappij, de SGS,
die voor Nederland haar hoofdkan
toor in Vlaardingen heeft. Na keu-
is een prima zaak, zeker omdat er
vanuit de afnemer steeds meer ge
vraagd wordt om hoogwaardige pro-
dukten'.
Praktijkdemonstratie.
Tijdens een praktijkdemonstratie op
5 april jl. op het bedrijf van dhr.
L. de Winter te Ovezande werd de
mobiele sorteerinrichting aan belang
stellenden getoond. Dat het initiatief
van de Z.I.H. aanslaat bleek uit het
feit dat zelfs boeren uit de Flevopol-
ders en België een kijkje kwamen né
men. Tijdens de demonstratie verdui
delijkt dhr. Goense, die binnen de
Z.I.H. de verkoop en levering be
heert, nog de mogelijkheden van het
inspelen op de termijnmarkt. De boer
kan immers nu, in overleg met de
Z.I.H., exact bepalen wanneer hij
zijn gesorteerde aardappels levert.
Peter Dieleman.
ring door de keurmeesters van de PD
en de SGS (die ook bij uitladen in
Engeland controleert) moet de koop
man de partij accepteren. Wel wordt
een korting toegepast als van een par
tij tussen 5 en 10% wordt afgekeurd.
Tot maandag kunnen nog voor de
prijs van ca. 120 zaken worden ge
daan. Daarna wordt de mei-notering
effectief. Overigens wijkt die op mo
ment niet veel af van de april note
ring. Informatie: telefoon:
01104-515.
Meyn Groep wil aandelen
LAC0 bv van Cehave nv
overnemen.
De Meyn Groep, gevestigd te Oost-
zaan, wil haar activiteiten uitbreiden
door overname van LACO bv te
Uden. LACO is nu een dochteron
derneming van Cehave nv, gevestigd
te Veghel.
LACO is vooral producent van stal
inrichtingen en voerlijnen voor
pluimvee. Er werken ca. 75 mensen
en de omzet wordt overwegend in de
exDort gerealiseerd.
Vrijdag 8 april 1988
