VOO It m
VI'OII w
Veel belangstelling voor excursie
naar Amsterdam
Oude Tonge
of toch niet?
Varkensoester
''Picasso''
Puzzel
onder redaktie van de Redaktiekommis-
sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
Zeeland en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P. J. de Rooy-Janse M.A.
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge.
De prov. Culturele Commissie van de Bond van Plattelandsvrouwen
afd. Zeeland organiseerde een excursie naar het Joods Historisch
museum in Amsterdam en daarbij een wandeling onder leiding van
een gids door de voormalige jodenbuurt. De commissie heeft zich
niet gerealiseerd wat ze zich met deze organisatie op de hals haalde.
De belangstelling was zo groot dat drie volle bussen, 150 dames, op
10 maart naar Amsterdam vervoerd moesten worden. Een organisa
tie op zich om dit goed te laten verlopen.
Het Joods Historisch museum
We werden in zes groepen verdeeld,
die onderverdeeld werden in drie
groepen museumbezoek en drie
groepen wandeling. "Mijn" groep
bezocht eerst het museum. Onze gids
was een jonge studente geschiedenis,
die een prettige begeleidster bleek.
Het is als bij zo veel rondleidingen:
eigenlijk te weinig tijd. Je zou zo
graag bij bijzondere dingen langer
stil willen staan. Het museum is aan
het Jonas Daniel Meyer-plein in vier
voormalige, uit de 17e en 18e eeuw
stammende, synagogen onderge
bracht. De gebouwen werden in de
oorlog zwaar beschadigd. De joodse
gemeente verkocht het komplex in
1955 aan de gemeente Amsterdam.
De vier synagogen worden nu onder
ling verbonden door loopbruggen
met veel glas, wat het gebouw een
licht aanzien geeft. Een dergelijke
loopbrug overspant een klein oud
steegje "de sjoelgas" met een uniek
doorkijkje op de torens van de
Mozes- en Aaronkerk.
In de verschillende ruimtes (sjoel in
het Jiddisch) komen de ceremoniële
objekten goed tot hun recht, zoals
het zilver, de siertorens, de voor
hang, de baldakijnen en de toraman-
tels. Over het woord "sjoel" kregen
we de volgende uitleg: De wekelijkse
bijeenkomsten zijn in hoofdzaak
leerbijeenkomsten, altijd wordt er
uit de tora gelezen. De rabbijn wordt
dan ook niet gezien als een schakel
tussen God en de mensen, maar als
een leermeester. De joodse mannen
zijn verplicht deze bijeenkomsten bij
te wonen. Zo is met de komst van de
Duitse joden het woord "Schule"
(school) meegekomen, wat tot sjoel
vervormd is. Dit woord kom je veel
tegen in joodse verhalen en in de
joodse literatuur.
Op de galerijen worden hoogtepun
ten belicht uit de sociale geschiedenis
van de joden in Nederland. Onze
gids vertelde over de moeilijke posi
tie van de joden die drie eeuwen ge
leden uit Polen en Duitsland naar
Nederland kwamen. Deze joden kre
gen geen kans zich bij de gilden aan
te sluiten. De gilden waren vereni
gingen van mensen met hetzelfde be
roep of ambacht. Voor de beroepen
die daarin ondergebracht worden,
kwamen de joden niet in aanmer
king. Vandaar dat de joden in een
zeer beperkt aantal beroepen terecht
zijn gekomen. Dat waren de tabaks-,
de diamant- en de straathandel. Een
verbetering van de positie van de jo
den was de oprichting van de eerste
vakbond in socialistische zin nl. de
Algemene Nederlandse Diamantbe-
werkersbond. Opgericht door Henri
Polak.
De joodse gemeenschap bestond uit
twee groepen nl. de Portugese joden
en de Pools-Duitse joden. Zij leef
den zeer gescheiden van elkaar met
eigen synagoge, ziekenhuis e.d. Van
zelfsprekend wordt er aandacht be
steed aan de jodenvervolging, trans-
portatie en departatie. Aangrijpende
en ontroerende beelden. Enkele ge
schreven briefjes, uit treinen ge
gooid, waren bewijzen van mensen,
die nog hoop haddenVeel herin
neringen komen weer boven. Een
vreselijke tijd.
De museumleiding is erin geslaagd
voorlichting te geven over de joodse
religie, vervolging en overleving in
een gebouw, waarin de joodse cul
tuur leeft en bijzonder goed tot z'n
recht komt.
Tot slot
Terugkijkend op deze dag. Een reis
doel wat de moeite waard was. De
planning was rondleiding museum,
wandeling met gids en anderhalf uur
lunchpauze, in te vullen naar eigen
verkiezing. Helaas schoot de lunch
pauze er grotendeels bij in. We zaten
's morgens in een file en dan staan
chauffeur en organisatie machte
loos. De terugreis gaf hier en daar
ook nog oponthoud, zodat een groot
deel van de dag in de bus werd door
gebracht. Niet dat dit ongezellig
was, de stemming in de bus was pri
ma. Maar de verhouding reistijd-
verblijftijd is dan een beetje scheef
getrokken. Maar ondanks dit was
het een geslaagde dag en is dank ver
schuldigd aan de Culturele Commis
sie, die veel werk verzet heeft. Met
belangstelling kijk ik weer uit naar
de volgende exkursie.
R. Mouthaan-Mantel
Het Joods Historisch Museum, met op de voorgrond een davidster.
Vers varkensvlees is bijzonder
smakelijk en wordt in ons land
en daarbuiten veel geconsu
meerd! Het is veelal iets vetter
van structuur, maar met de hui
dige kweektechnieken worden de
varkens steeds minder vet. Bo
vendien heeft het vlees een hoge
voedingswaarde dankzij het hoge
eiwit gehalte.
En de aanwezige mineralen zor
gen voor het vrijkomen van de
zogenaamde extractie stoffen,
bijvoorbeeld bij het trekken van
bouillon of bij het braden een
stof die het vlees juist die bijzon
dere smaak geeft. Ook is het var
kensvlees bijzonder mals en heeft
het een vrij korte braadtijd no
dig. U ziet hele goede eigen
schappen. Om nu te voorkomen
dat er ondeugdelijk vlees in de
handel wordt gebracht, (wat in
vroegere tijden nog al eens ge
beurde met alle gevolgen van
dien) is er een vleeskeuringswet
ingesteld waarbij keurmeesters
het vlees zeer streng controleren,
zowel voor als na het slachten. Is
het vlees goed bevonden dan krij
gen de dieren een rechthoekig
stempel in paarse inkt (varkens,
schapen en runderen) waarin de
naam van de gemeente staat plus
de slachtdatum en het woord
"goed gekeurd". Wordt het
vlees echter niet goed bevonden
(ernstige beschadigingen, ver
wondingen) dan keurt men het
vlees voorwaardelijk (nood-
slachting) dat vlees komt dus niet
terecht in de slagerswinkel en is
voorzien van een elypsvormig
stempel. Wordt het vlees afge
keurd dan krijgen de geslachte
dieren een ruitvormig rood stem
pel en wordt het vlees voor con
sumptie ongeschikt gemaakt en
worden de dieren industrieel ver
werkt! Ondanks deze goedkeu
ringen moet u bij aankoop van
uw varkensvlees opletten dat het
er blank tot roze-rood uitziet.
Het moet fris ruiken en elastisch
aanvoelen. Verwerk het vlees di
rect of bewaar het in ieder geval
niet langer dan nodig is bij uw
aankoop. Dit waren in het kort
wat algemene wetenswaardighe
den, maar laten wij ons nu gaan
bezig houden met het recept, dat
bedoeld is voor 4 personen en
daar hebben wij dit voor nodig:
laat uw slager 4 varkensoesters a
120 gram afsnijden (haas of len
de), wrijf ze goed in met zout en
paprikapoeder, bak ze in 40
gram hete boter mooi bruin en
niet te gaar. Haal ze uit de pan en
hou ze warm en maak ondertus
sen de Picasso-garnituur op de
volgende wijze:
snij de volgende vruchten in niet
te fijne stukken en meng ze door
elkaar: 2 schijven ananas, 4 halve
perziken, 2 bolletjes gember, 8 a
10 ontpitte dadels. Smelt nu
100 gram roomboter en laat de
boter goed uitschuimen maar
niet kleuren. Doe er de vruchten
melange in en laat de vruchten nu
enigszins bakken terwijl u ze zeer
voorzichtig in beweging houdt.
Laat de vruchten goed warm
worden en snij er op het laatste
moment 4 niet te grote bananen
door. Laat ze nog even goed
meewarmen en maak het geheel
af met Zi theelepel kruidnagel
poeder. Serveer de goedwarme
oesters in een wat ondiepe warme
schaal en schep er de vruchten
naast als garnituur. Serveren met
rijst, macaroni, frites of aardap
peltjes.
M.A. van der Vliet
We woonden in Vlaardingen en we
verwachtten de tweede baby, toen
we besloten optie op een huis in
Oude Tonge te nemen. Oude Tonge
was niet zo ver van Rotterdam. Op
een zonnige zaterdag wilden we,
voor we een definitief besluit na
men, naar Oude Tonge rijden. Bij
Willemstad sloegen we af om een
kopje koffie te gaan drinken. We
kwamen bij de haven aan en dron
ken de koffie op het terras.
Het was liefde op het eerste gezicht.
In Willemstad werden toen de eerste
nieuwe huizen gebouwd en we heb
ben toen 14 jaar geleden ons huis ge
kocht. We zijn niet meer naar Oude
Tonge geweest. We hebben er nooit
spijt van gehad, zegt Barry Boogerd.
Inmiddels heeft die ene baby er nog
twee broers en een zus bijgekregen.
Barry is 41 jaar, werkt thuis en is on
derwijzeres. Toen ze 14 jaar geleden
in Willemstad kwam wonen is ze vrij
snel lid van de plattelandsvrouwen
geworden. Als je dan veel kunt, zo
als Barry, wordt je al gauw gevraagd
wat te doen voor de diverse vereni
gingen.
Het laatste'wat Barry heeft gedaan is
het schrijven van een musical
achtige revue, toneelstuk, over 50
jaar plattelandsvrouwen in Wil
lemstad. Zelf vertolkte Barry een
enorme rol als moeder met veel lap
pen tekst. De avond zelf is heel ple
zierig verlopen en er is gespeeld voor
een volle zaal.
'Had je wel eens meer geschreven
Barry?'Ja, omdat ik in het oranje-
komité zat heb ik, ter gelegenheid
van het 400-jarig bestaan van Wil
lemstad een historisch spektakel ge
schreven. Dat was helemaal op rijm.
Toen ik bezig was dat te schrijven,
kon ik bijna niet gewoon meer pra
ten. Telkens schoten mij rijmwoor
den te binnen. Ik had echt geen zin
dat op zo'n manier nog eens te doen.
In mei '86 vroeg het bestuur mij om
in de jubileumkomité te komen. Op
die eerste vergadering kwamen heel
veel ideeën naar voren. Het leuke is,
dat van al die ideeën, alleen de kor-
sages, die we op het jubileum kre
gen, over zijn gebleven.
Aan de hand van oude notulenboe
ken, ben ik thuis wat op papier gaan
zetten. Al spoedig vond ik het leuk
om de verschillen van 50 jaar gele
den en nu, meer naar voren te laten
komen. Toch waren er in het begin
erg veel liedjes. Die zijn steeds meer
gaan verdwijnen. En ik denk dat al
leen de leukste over gebleven zijn'.
Haaks op elkaar
'Barry', zeg ik, 'ik vond vooral de
Barry Boogerd
tegenstelling van de oma's van 50
jaar geleden zo goed gekozen. De
verlangens die zij hadden, herinner
ik mij zo goed. En dan het liedje
over de oma van tegenwoordig. Zo
maatschappelijk bezig. Ook het ver
schil in vakantie, de blijheid van een
dagje uit en de 'moeilijke' beslissing
over of het b.v. Griekenland of Ita
lië wordt.
Het ingetogen dansen van de was
vrouwen en het uitbundige discoge-
beuren stonden haaks op elkaar.
Maar wat een herkenning. De moei
lijkheden van de moeder om alles
thuis toch maar goed te laten draai
en en dat te kombineren met een be
taalde baan. En ook dat 'huisvrouw'
zijn vroeger zowel als nu enorm veel
inzet vergt.
Je vertelde dat het toch wel moeilijk
was om alle rollen goed te bezetten.
Jullie zijn daar toch goed in
geslaagd. 50 Jaar mode vond ik een
hele goede vondst. Het was een enig
onderdeel'.
'Ik wilde graag iedereen die dat wil
de mee laten doen. Dat betekent dat
ook kinderen en echtgenoot van de
plattelandsvrouwen mee deden. Het
werd daardoor een gezinsgebeuren.
Geluk had ik ook dat mijn buur
man, Rolf de Boer, zo goed piano
kan spelen. Zodoende kon ik met
hem mijn liedjes doornemen. Hij
heeft ook tijdens de opvoering alles
muzikaal begeleid. Dat was voor mij
een zorg minder.
We zijn er al met al bijna 1 Vi jaar
mee bezig geweest. Het leuke voor
mij was ook dat je met elkaar als
amateurs een jubileum kunt verzor
gen. Ons eigen jubileum 50 jaar plat
telandsvrouwen.
Het is fijn dat je zoveel tijd hebt wil
len steken in het schrijven en spelen
van een stuk dat prima weergeeft
wat er in 50 jaar blijft en zoal kan
veranderen.
Toos in 't Veld-Blonk
Achter ieder nummer zijn de om
schrijvingen in willekeurige volgorde
gegeven. U moet zelf uitzoeken, wel
ke omschrijving in welke kolom
hoort. Bij juiste invulling leest u op
de derde vertikale rij van iedere ko
lom de naam van een Europese
hoofdstad.
1. zonder stoornis - lang vrouwen
kleed - iets dat uiterst verderfelijk is;
2. meervoudig bezette zangmelodie -
cultusgebruik - van grote juistheid;
3. huurauto - zwart tongbeslag -
aanleiding; 4. geheel - evenwel -
schuifbak; 5. leidende medewerkers
- lichaam van een schip - dashond; 6.
geluidsweerkaatsing - rivier in Duits
land - bedrogene; 7. schuivende
danspas - merk van gehalte - uur
werk; 8. vestingwerk - boomscheutje
- vracht; 9. partner aan tafel - hertog
- ruwe steenmassa.
In de Paasbijlage bij het ZLM-
blad vorige week stond een puz
zel. Er stond echter niet bij dat
onder de goede inzenders drie
VVV-bonnen verloot zullen wor
den ter waarde van resp. 75,
50,en 25,Inzendingen
kunt u richten aan de redactie van
het ZLM-blad, postbus 2116,
4460 MC Goes.
20
Vrijdag 8 april 1988
