Nieuwe Finse plantmachine koppelt
topprestaties aan arbeidsbesparing
Sommige mensen zeggen nee
maar de planten zeggen ja
Haastige spoed is zelden goed
Het land zal toch weer vol moeten
Moeten hangaardbeien wijken voor kontainerteelt?
Nadat het er aanvankelijk op leek
dat we geen goed weer meer zouden
krijgen staat iedereen, ondanks alle
sombere verwachtingen in de land
en tuinbouw, hier op THOLEN toch
te popelen om na Pasen weer te be
ginnen, daar is men nu eenmaal on
dernemer voor. De eerste vroege
aardappelen komen er trouwens uit
wat toch een enorm verschil zal ge
ven met de aardappelen die nog niet
zover zijn.
Het kan om deze tijd van het jaar
met een oostenwind en flink wat zon
enorm snel drogen. Toch is het zaak,
zeker wanneer de weersberichten
gunstig zijn, niets te forceren. Men
kan het in enkele dagen bederven
voor een heel jaar. Het blijft echter
moeilijk omdat niets onzekerder is
dan het weer. Het aanbod van zaad-
teeltgewassen is nog steeds zeer be
perkt, waarbij zelfs toegezegde kon
trakten teruggetrokken zijn.
Het land zal toch vol moeten en daar
er weinig keus is, zal dit wel met
gerst of zomertarwe gezaaid wor
den, dit zijn echter geen teelten waar
men van kan bestaan, zeker op het
klein bedrijf niet. De gehele situatie
rond de zaadteelt is dan ook weinig
hoopgevend, het is als een kaarten
huis in elkaar gezakt voor onze
streek en er wordt gevreesd dat het
weer een aantal jaren zal duren voor
er weer een kans op enig herstel zal
zijn.
De goede ondernemer hier hebben
door al de jaren heen met vroege
aardappelen, uien, bollen, witlof,
zaadteelt, e.d. een goed inkomen
weten te verwerven. Maar nu hier
veel van weggevallen of niet renda
bel meer is wordt de toekomst onze
ker, wanneer dit niet opgeveild kan
worden. In de glastuinbouw gaat het
tot op heden nog steeds beter al kent
men ook hier wel tegenslagen. De ra-
dijsprijzen zijn een tijd lang matig
geweest en nu de prijzen beter zijn
laat bij velen de kwaliteit te wensen
over. Vreterij, meeldauw en andere
soms niet te identificeren kwalen
kwamen de afgelopen weken voor.
Wanneer het een beetje tegen zit
kunnen er in radijs ook vele gebre
ken voorkomen. Hopelijk dat nu het
weer beter wordt, deze net zo snel
verdwijnen. Meestal is het zo: hoe
langer de teelt, hoe meer kans op
problemen.
Ook de opkweek van de snijbonen
verliep niet geheel vlekkeloos, er
moesten verschillende partijen
plantmateriaal weggegooid worden
vanwege de rotpoten. Snijbonen
vormen een zeer zwak produkt
waarbij de opkweek aan bepaalde
eisen moet voldoen, n.l. de teelt sla
gen. Diverse schimmels kunnen on
der de vochtige en warme omstan
digheden de nauwelijks gekiemde
bonen al belagen wat na het uitplan-
ten wegval veroorzaakt. Er zijn wel
bestrijdingsmiddelen voor maar bo
nen zijn hier ook erg gevoelig voor,
zodat het oppassen is om met be
paalde middelen te eksperimenteren.
De juiste omstandigheden scheppen
met de wetenschap dat vocht de
grootste boosdoener is kan veel
voorkomen.
Zo heeft elk gewas wel zijn proble
men die soms dan wel vroeg begin
nen en ons daarom telkens weer be
zighoudt, zodat een glastuinder da
gelijks zeer nauw bij zijn gewas be
trokken is.
BRABANTSE FRUITMIX. Einde
lijk dan de lang verwachte zon, na
drie maanden konstant regen. Het
vrolijkt de mensen op, men krijgt
weer meer zin om iets te onderne
men. Toch is het frappant dat de na
tuur zich zo snel herstelt, kijk maar
naar de grond, hoe snel al dat over
tollig water verdwenen is. In twee
dagen tijd weer redelijk berijdbaar.
Wij maken ons tegenwoordig kenne
lijk te vroeg zorgen over wat er van
terecht moet komen. Het seizoen is
nog vroeg genoeg,,begin april. Blijk
baar willen wij hartje winter al
opstarten om het groeiseizoen een
aanvang te doen nemen. Goed be
schouwd is dat pure waanzin. Wat
bereik je ermee, helemaal niets.
Maar ja, zo zit de 'moderne mens'
kennelijk in elkaar. Opgedreven tot
het uiterste en dan mag er geen dag
en niets verloren gaan.
Toch is dat niet de kant waar we
heen moeten. Dit leidt alleen maar
tot stress, met alle kwalijke gevolgen
vandien voor de mens achter de on
dernemer en voor de onderneming
zelf. Rust roest, een waar gezegde,
doch nu als ondernemer zou het een
goede zaak zijn rustig te blijven en je
niet te overhaasten, want haastige
spoed is zelden goed. Moeilijk zal
dat beslist zijn, daan ben ik van
overtuigd en zeker voor onderne
mers buiten de fruitsektor, hoewel in
onze sektor ook niet alles rozegeur
en maneschijn is. In alle rust en wel
overwogen beslissingen nemen is al
tijd beter, dan overhaast en impul
sief hetzelfde te doen. De praktijk
heeft dat ons maar al te vaak
geleerd.
Een gewaarschuwd mens telt voor
twee. Niet dat er in onze sektor geen
ruimte is, op beperkte schaal uiter
aard, maar men dient zich goed te
oriënteren hoe de fruitteelt in elkaar
steekt. Het vergt nu eenmaal een
zeer hoge graad van vakkennis, veel
kapitaal en enorm veel arbeid en de
wil om 'en detaille' te werken. Dat is
niet niks, maar wel een vereiste om
op nivo mee te kunnen draaien.
Daarbij komt nog dat men bereid
moet zijn om gezamenlijk de afzet
'het verkopen' mede te ondersteu
nen. Want nogmaals de Nederlandse
fruitteelt staat of valt bij de afzet
'het verkopen'. Een ieder die zich
daar afzijdig van wil houden, graaft
zijn eigen graf en mede het graf van
onze nationale fruitteelt. Dat is toch
een hele verantwoording.
Vele avonden zijn in deze tijd be
steed aan voorlichting over gewasbe
scherming en onkruidbestrijding.
Steeds meer blijkt dat wij zeer zorg-
vuldig met de bestaande middelen
moeten omspringen, omdat er steeds
meer middelen verboden worden en
er weinig voor in de plaats komen.
Deels door de moeilijke toelating,
deels door het feit, dat wij als be
drijfstak te klein worden en minder
interessant worden voor de chemi
sche industrie. Vooral de onkruid
bestrijding roept nogal wat proble
men op. Doch bij een juiste keuze en
toepassing zal dat best te doen zijn.
Momenteel is men druk doende met
het zoeken naar alternatieven voor
de chemische onkruidbestrijding.
Vooral het mechanisch schoffelen
blijkt hoog te skoren. Toch ben ik
van mening dat deze manier van on
kruidbestrijding meer nadelen dan
voordelen heeft. Het kost veel tijd
en veel beschadiging van het wor
telstelsel, wat weer tot gevolg heeft,
minder groei en dus ook minder pro-
duktie. Vooral 'de maat' ontwikke
ling blijkt achter te blijven en dat
moeten wij nou juist het meest akti-
veren. Meer heil zie ik in de ontwik
keling van aangepaste maaiappara-
tuur, welke ook onder en tussen de
bomen kan werken, dit echter kan
alleen bij een één rijsysteem.
Meer rijensystemen geven op dit
punt zeer veel handwerk, en het zal
zeer moeilijk zijn hier een mechani
sche oplossing voor te bedenken.
Maar wie weet, wat de toekomst op
dit gebied ons te bieden heeft.
De maand april is wat het weer be
treft in WEST BRABANT redelijk
goed begonnen met meer dan enkele
millimeters neerslag en dat doet velen
al hoopvol stemmen. Voor sommige
teelten is het eigenlijk al te laat om
straks op de veiling een gespreide
aanvoer te kunnen verwezenlijken.
Bij een goed groeiseizoen komt alles
ineens.
Prei brengt op dit moment goed geld
op en je hoort de tuinder dan ook
niet klagen als een bui even voor
werkonderbreking zorgt. Aanhou
dend wisselvallig weer is voor de
prijs van prei in ieder geval goed om
dat machines het land niet opkunnen
en hierdoor een hoog uurloon voor
handwerk mogelijk wordt.
Wat op dit moment ook goed betaald
wordt is witlof. Prijzen van ƒ3,50 tot
4,per kg zijn niet slecht. Het sei
zoen is trouwens over het algemeen
genomen goed geweest met maar een
korte periode van lage prijzen. Na
twee slechte witlofseizoenen mag het
weieens meezitten. Over zes weken
zal op de meeste bedrijven de voor
raad peen op zijn om te trekken. Al
leen de echte gespecialiseerde bedrij
ven gaan langer door en leveren tot in
de zomer dagelijks op de veiling.
In de Nederlandse winkels zijn al vol
op aardbeien te koop tegen een naar
verhouding lage prijs.
Deze aardbeien, zijn bijna allemaal
afkomstig van onze EG-partner
Spanje. Nederlandse aardbeien zijn
ook al verkrijgbaar maar de prijs
hiervan ligt wat hoger. Op de veiling
te Breda werd eind maart al een dag-
aanvoer bereikt van 4000 kg kas-
aardbeien.
Vorig jaar zijn verschillende aarbeien
kwekers begonnen met een andere
teeltmethode. De aardbeiplanten
worden in emmers uitgeplant en
daarna opgehangen zodat meer
gesproken kan worden van hang
aardbeien. Deze werkwijze zou wat
voordelen opleveren ten opzichte van
de traditionele plantmethode. Inge
wijden in de aardbeiteelt verwachten
dat deze manier snel achterhaald zal
zijn, omdat onderzoek en praktijker
varing met weer iets nieuws zijn ge
komen. Het systeem dat in de boom
kwekerij kontainersysteem genoemd
wordt, is ook toepasbaar bij aardbei
en. In plaats van potten gaan de
aardbeiplanten in zakken, zodat ze
op verschillende manieren uit te plan
ten zijn.
Verschillende aardbeitelers die dit sei
zoen van systeem wilden veranderen
wachten nog even af totdat meer cij
fers van de 'kontaineraardbeien' be
kend zijn. Een van de grootste voor
delen is dat het wortelsysteem bij het
verplanten niet beschadigd wordt.
Binnenkort zal een nieuwe Finse
plantmachine, de Lannen RT-2, op
de wereldmarkt geïntroduceerd wor
den. Uit vergelijkende proeven in
Europa en eksperimenten in Amerika
bleek dat deze plantmachine top
prestaties koppelt aan een belangrij
ke arbeidsbesparing.
De machine is voornamelijk bestemd
voor het in het open veld planten van
in bakken aangevoerd plantgoed zo
als kool, bloemkool, selderij, uien,
prei, tomaten en paprika. De RT-2 is
geschikt voor de meeste soorten met
plantgoed gevulde bakken, kistjes en
potten.
Geoctrooieerde ondersteu
ningsmethode
Men kan tot zes RT-2 eenheden of
wel naast ofwel achter elkaar aan een
trekker koppelen. De planters zitten
met de rug naar de trekker. Zij ne
men de plantjes uit voor hen op een
rek geplaatste bakken en plaatsen een
plantje in ieder van de tien kokers die
op een draaiende schijf zijn gemon
teerd. Bij het ronddraaien van de
schijf komt elke koker op zijn beurt
boven een vertikale valpijp. Op dat
ogenblik gaat de bodem van de koker
open en glijdt het plantje door de
pijp naar beneden om in de door de
ploegschaar getrokken voor terecht
te komen.
Roterende banden voorzien van flexi
bele pennen houden de plantjes over
eind tot ze worden toegedekt en aan
gedrukt. De snelheid van deze ban
den, die door Lannen Tehtaat gepa
tenteerd zijn, is synchroon met de
rijsnelheid van de machine. De pen
nen voorkomen tevens dat de plant
jes onder de rollen die de grond aan
drukken terechtkomen.
Nadere inlichtingen worden verstrekt
door: Lannen Tehtaat OY, Lannen
Plant Systems, SF-27820 Iso-Vimna,
Sakyla, Finland.
Zeeland belangrijkste
perenprovincie
Het PGF heeft leuke cijfers gepubli
ceerd over het appel- en perengebeu-
ren per provincie. Gelderland is de
belangrijkste appelprovincie en Zee
land de belangrijkste perenprovincie,
althans in oppervlakte. Gelderland
heeft 30% van de appels en Zeeland
27% van de peren.
Per provincie zijn er opmerkelijke
verschillen in assortiment, leeftijd
van de beplanting en plantdichtheid.
De nog steeds belangrijkste appel, de
Golden Delicious is in Gelderland on
dervertegenwoordigd, maar in Flevo
land en Limburg zeer in trek. In Fle
voland worden ook veel Cox's ge
teeld. In Zuid-Holland ook. In
Utrecht zijn er veel Boskoop's en
Elstar's. De laatsten komen ook veel
voor in Noord-Holland. Flevoland
heeft het smalste assortiment, maar
de jongste aanplant. In Utrecht en
Zuid-Holland zijn veel oude boom
gaarden, die ekstensief beplant zijn.
Het éénzijdige perenassortiment
bestaat in ons land voor bijna 50%
uit Conference. In Utrecht en Noord-
Holland is het aandeel 1/3. De stoof-
perenprovincies zijn Gelderland,
Utrecht en Zuid-Holland. De ver
schillen in leeftijdsopbouw zijn per
provincie bij de peren kleiner dan bij
de appels, maar toch in Flevoland het
jongst en in Limburg het oudst. Zee
land heeft de meest intensieve be
planting van de perenboomgaarden.
Met uitzondering van de zoutmin-
nende planten, zoals lamsoor en zee
kraal die op de buitendijkse gronden
groeien - zijn de planten van nature
ingesteld op zoet water. Dit moge
blijken uit hun vermogen om water
via de wortels uit de bodem op te ne
men en middels de vaatbundels te
transporteren naar de overige delen
van de plant tot in de uiterste groei-
punten. Vanuit de scheikundeles
herinneren we ons, dat de sterkste
stroom naar de sterkste oplossing
gaat. Op dit principe berust het wa-
teropnemend vermogen van de
plant. Doordat de zoutoplossing in
de plantencellen sterker is dan in de
bodem, ontstaat een zuigende wer
king (osmose). De hierdoor ontstane
opwaartse druk bevordert de opna
me van het bodemvocht.
Naarmate het verschil in zoutkon-
sentratie tussen de bodem en de
plantencellen groter is, zal bij vol
doende grondwater, de wateropna
me vlugger gaan hetgeen de groei
kan versnellen. Een deel van dit bo
demwater met de daarin opgeloste
voedingsstoffen, zal door de plant
worden aangewend voor haar eigen
ontwikkeling, de rest verdampt.
Onze tuinbouwgewassen en daaron
der verstaan we: groente, fruit, bloe
men, bloembollen en tuinbouwzaad-
teelt, zijn gemiddeld zeer zout
(chloor) gevoelig. Chloorhoudende
meststoffen maar vooral keuken
zout, dat voorkomt in het opstijgend
bodemwater in deze regio, is voor de
ontwikkeling van deze gewassen fu
nest. Bij een overmaat aan zouten in
de bodem ontstaat groeiremming en
tenslotte verbranding (plasmolyse).
In zo'n situatie is de zoutkonsentra-
tie van de bodem sterker dan die in
de plantencel en worden de planten
sappen afgezogen naar de bodem
(omgekeerd osmose proces).
Deze verschijnselen kunnen vooral
worden waargenomen bij langdurige
droogte en kunnen in dat geval al
leen door beregening met zoet water
worden opgeheven of voorkomen.
Om deze, maar uiteraard om nog
veel meer redenen, is zoet water voor
een optimale teeltmogelijkheid van
tuinbouwgewassen, een must.
Nu we, landbouwekonomisch ge
zien, in een situatie zijn belang dat
de agrariërs terwille van het bestaan
en voortbestaan van hun onderne
mingen zich zullen moeten gaan be
zinnen op meer alternatieve teelten,
waarbij de tuinbouwgewassen zeker
overweging verdienen, een reden om
er nog eens ernstig over na te
denken.
Sommige mensen zeggen nee tegen
zoet water
maar de planten zeggen volmondig
ja.
Tuinbouwkommissie van de ZLM
Kring Tholen/St. Philipsland
D.L. Koppenhol, sekr.
'MBSKSfaL i7
De planters zitten met hun rug naar de trekker
Vrijdag 8 april 1988
