Phomabeleid voor de toekomst
Quotumkorting melk komt hard aan
Landbouwschap wil verlenging
kwaliteitspremiëringssysteem
Italiaanse pootgoedmarkt
blijft de aandacht vragen
Bepaling agrarische opbrengstwaarde
moet "zuiver" plaatsvinden
Agrarische vrouwen steunen
akkerbouwaktieplan
Het einde van pootaardappeloogst
1987 komt in zicht. Op 28 maart was
de Stopa-overname 120.000 ton met
tenminste nog 3 aanbiedingen voor
de boeg. Wat ziekte betreft is vooral
de phoma op een aantal bedrijven
een groot probleem. Er moet op gere
kend worden dat het phomabeleid
voor 1988 niet veel zal veranderen.
De bacterieziekten en de aardappel
moeheid slaan hier en daar verrader
lijk toe. Virusziekten hadden we ook
in 1987 goed onder de knie en bewe
gen zich op een laag pitje.
Stopa
Nu al 120.000 ton! Een voorzichtige
berekening komt uit in de buurt van
de 190.000 a 200.000 ton. De meeste
rassen hebben de 100 kg per ha-
grens, reeds ruim overschreden. Een
aantal rassen is al boven de 2.500 kg
gemiddeld per ha uitgekomen, d.w.z.
heeft reeds de volle naheffing per ras
bereikt. Wat betekent dat in de prak
tijk voor ras "x"? Stel dat van ras
"x" 30 ton per ha gecertificeerd is
waarvan 20 ton 28/45 en 10 ton
45/55. Dan zijn de heffingen als
volgt (per ha).:
Basisareaalheffing: 400,20 ton
gecertificeerd a 2,/100 kg:
400,en 10 ton gecertificeerd a
1,-/100 kg: 100,— reeds be
taald. Maximale naheffing per ras:
400,Calamiteitenheffing (bij
taxatie): 600,Totaal 1.900,
per ha. (waarvan de eerste drie
posten reeds betaald zijn).
In totaal dus een heffing van
1.900,per ha. bij een "beschei
den" opbrengst bij ras "x" van 30
ton/ ha. Hiervan is reeds opgelegd
via de basisareaalheffing 400,en
via de certificering 500,In totaal
dus 900,—. Dan moet er in dit re
kenvoorbeeld nog 1.000,per ha
worden nagevorderd. Als we dan nog
mogen herinneren aan de vervroegde
heffingen van aanstaande oogst 1988
van 600,per ha, dan moet er in
de komende herfst voor vele telers
zo'n 1.600,per ha op tafel wor
den gelegd.
Phoma
Aktueel gezien blijft Phoma-
droogrot één van de grootste zorgen.
Een aantal bedrijven die voorheen
met latente besmettingen te maken
had, is er goed doorheen gekomen,
wanneer de pootaardappelen in de
herfst konden worden gesorteerd en
afgeleverd naar wat warmere landen.
Andere bedrijven die niet geheel vrij
waren van de phoma zijn en komen
dit voorjaar in de problemen door
het vóórkomen van "rot" in de par
tijen. Met een quarantaineperiode
van 5 weken ontstaan er soms moei
lijke situaties. In diverse partijen die
na oversorteren in de quarantaine
kwamen zette het "rotten" gewoon
door, zodat afscheid nemen de enige
mogelijkheid was. Bedrijven waar
geen phoma voorkomt lezen hier
waarschijnlijk wat overheen. Bedenk
echter wel dat die bedrijven, die wel
met phoma-rot geconfronteerd wor
den, in diepe zorgen kunnen raken.
Een voorlopige conclusie is ook dat
phoma een grillige ziekte blijft. Alle
S en SE zijn bemonsterd om toch
enig inzicht te behouden in de relatie
tussen het latent voorkomen, vast
gesteld via de Eliza-toets, en het op
treden van rot in de partij. Weer
moeten we stellen dat er in enkele ge
vallen wel een relatie kan worden ge
signaleerd, maar in vele gevallen niet!
Voorbeelden uit de praktijk geven
aan: phoma blijft grillig! Wél kan
worden geconstateerd dat in de groep
minder vatbare rassen weinig proble
men voorkomen. En ook kan worden
geconstateerd dat in "droogrot" par
tijen meestal bij het inschuren geen
t.b.z.-behandeling was toegepast. Als
conclusie kan worden gesteld dat be
drijven waar in het verleden regelma
tig phoma-problemen zijn geweest er
goed aandoen het rassenpakket nog
eens kritisch te bekijken en bij het
oogsten van de vatbare rassen t.b.z.
te blijven óf te gaan gebruiken. Het
valt te verwachten dat er in het pho
mabeleid in de komende jaren weinig
zal veranderen. Het blijven be
monsteren en op latent-voorkomen te
onderzoeken zal waarschijnlijk van
de baan gaan. Het "rotte-knollen"
beleid zal stellig worden doorgezet!
De grote vraag zal zijn of de 5 weken
quarantaine-periode kan worden be
kort en gelijk geschakeld met fusari-
um (2 weken!)
Andere ziekten
Op de telersvergaderingen van de
keuringsdiensten van de NAK is veel
aandacht besteed aan bacterieziek
ten. Om deze ziekten weer de baas te
worden, zal er heel wat inzet worden
gevraagd van de pootgoedtelende
boer. Maar ook vanuit de onderzoek
wereld zullen de bacterieziekten een
hoge prioriteit moeten blijven behou
den. Virusziekten kunnen we heel
even op een laag pitje zetten! Hoe
wel.... Wat levert deze zachte
winter op!
Wat aardappelmoeheid betreft doen
we er als pootgoedtelers goed aan ge
leidelijk toe te leven naar de nieuwe
Wet op de Aardappelmoeheid d.w.z.
langzamerhand AM-resistente rassen
in het aardappelbouwplan invoeren.
A. Vermeer
De 3,9korting op het melkquotum waartoe in Brussel deze week
is besloten komt hard aan op zowel de melkveehouderijbedrijven als
bij de zuivelindustrie. "Voor de veehouderij komt dit aan als een ech
te korting op het inkomen", zo zegt de voorzitter van de veehouderij
commissie van de ZLM, de heer W. van Veldhuizen. De bedrijven en
de industrie worden hierdoor geconfronteerd met een nog grotere on
derbezetting op stal en in de fabriek. Van Veldhuizen verwacht dat de
hiermee samenhangende hogere kosten in de zuivelfabrieken zich zul
len vertalen in een lagere melkprijs terwijl de veehouder toch al min
der ontvangt omdat hij weer gekort wordt in de hoeveelheid te leveren
melk.
Overigens verbaast de heer Van Veld
huizen de hoge korting niet, want
wat teveel is uitgegeven moet nu een
maal worden gecompenseerd. Wel
hoopt hij dat de nieuwe opkooprege
ling goed gaat werken - zodat daar
mee ca. 1 °7o kan worden "terugver
diend". Degene die er gebruik van
maken moeten dat zeker doen, ook
zij die wel hun quotum willen verko
pen maar niet de grond. In ieder ge
val mag als gevolg van de extra
korting het B-systeem niet weer ter
discussie worden gesteld. De heer
Van Veldhuizen meent voorts dat
wanneer de zuivelmarkt op korte ter
mijn is opgeschoond, de 5,5% be
vroren quotum weer uit de diepvries
kan worden gehaald. Op die manier
moet er dan weer ruimte komen voor in
dustrie en veehouders. Een woord
voerder van Campina noemde de
extra korting een zware klap die het
zuivelconcern 80 miljoen liter melk
kost.
"Dit betekent dat we nog weer meer
melk zullen moetefi importeren zo
zei hij."
Het dagelijks bestuur van het Landbouwschap is ermee akkoord om
het zogenaamde kwaliteitspremiëringssysteem voor mest voorlopig tot
eind dit jaar voort te zetten. De Landelijke Mestbank hanteert het pre-
miëringssysteem om mest met een hoog droge stofgehalte vanuit de
overschotgebieden over grotere afstanden te kunnen transporteren.
Op deze wijze ontstaat ruimte voor kwalitatief mindere mest in de pro-
duktiegebieden. Om de afzet van lokale mest niet te verstoren wordt
de gepremieerde mest in de afzetgebieden niet beneden een bepaalde
minimumprijs afgezet.
Het mestpremiëringssysteem werd vorig jaar bij wijze van proef opge
zet om ervaring op te doen met het "sturen" van meststromen. Voor
de proef stelde de overheid 2,5 miljoen gulden beschikbaar. De Stich
ting Landelijke Mestbank heeft het Landbouwschap laten weten dat
vooral vanwege het aanhoudende slechte weer met het premiërings-
systeem onvoldoende ervaring is opgedaan. Van de beschikbaar gestel
de 2,5 miljoen gulden is nog ruim 750 duizend gulden in kas.
In enkele afzetgebieden is er kritiek op het premiëringssysteem omdat
de concurrentiepositie van lokale mest zou worden aangetast. Het da
gelijks bestuur van het Landbouwschap heeft de mestbank gevraagd
om het systeem aan te passen als deze kritiek reëel is. Verder moet de
financiering van het kwaliteitspremiëringssysteem in overleg met de
overheid tot het eind van het jaar worden veilig gesteld.
8
Landbouwschap
Het dagelijks bestuur van het Land
bouwschap wil dat minister Braks te
rugkomt op zijn besluit om de
melkproduktie in ons land per 1
april a.s. met 3,95 procent te vermin
deren. Naar de mening van het
Landbouwschap dekt de minister
zich met een korting van bijna 4 pro
cent onnodig in tegen onvoorziene
risico's.
B-systeem
Het Landbouwschap is in grote lij
nen akkoord met de ontwerpbeschik
king superheffing 1988 waarin de
overgang naar een quoterings
systeem per zuivelfabriek is vastge
legd. Wel moet naar de mening van
het Landbouwschap duidelijker wor
den aangegeven hoe de verrekening
van het vetgehalte plaatsvindt. Ver
der acht het Landbouwschap de ter
mijn waarbinnen grond- en
quotumoverdrachten moeten worden
geregistreerd (dertig dagen) te krap.
Grond- en quotumtransacties in
"pachtsituaties en de problemen bij
maatschappen moeten nog nader
worden geregeld.
Industrie verwerkte rekord
hoeveelheid aardappelen in
1987
De balans over 1987 is opge
maakt. De totale eksport van
konsumptie-aardappelen be
droeg vorig jaar maar liefst
1.410.552 ton. Daarnaast ging er
525.446 ton pootaardappelen de
grens over. De aardappelverwer-
kende industrie groeide verder en
verwerkte 1.545.000 ton aard
appelen tot produkten. Een
nieuw rekord. Nederland heeft
wederom bewezen als aardappel
land absoluut aan de top te
staan.
Zo'n 20.000 aardappeltelers, 750
aardappelhandelaren en/of
eksporteurs en 27 aardappelver-
werkende bedrijven zorgden in
de eerste plaats voor dit resul
taat. Echter, ook een groot aan
tal toeleveringsbedrijven en orga
nisaties heeft hieraan mee
gewerkt.
NIVAA-direkteur prof. dr. ir. Bert van Arkel (rechts) en Ellen Spie
renburg (links) proberen twee Italiaanse aardappeltelers te overtuigen
van de voordelen van het Nederlandse pootgoed.
Het NIVAA nam onlangs voor
de 38ste maal deel aan de grote
landbouwbeurs in het Italiaanse
Verona. Er is trouwens een hele
goede reden voor deze traditie:
Italië is nog steeds de op één na
grootste afnemer vait Nederland
se pootaardappelen en honderd
duizenden Italiaanse boeren be
zoeken de achtdaagse beurs in
Verona. Hoewel de pootgoedex-
port naar Italië al jarenlang vrij
stabiel is, betekent dat niet dat
alles vanzelf gaat. Zo neemt de
laatste tijd de konkurrentie van
Franse zijde toe. Daarom is het
zaak de Italianen steeds weer te
wijzen op de vele goede aardap
pelrassen die Nederland beschik
baar heeft.
Nederland neemt op de Italiaan
se pootgoedmarkt een zeer sterke
positie in. De cijfers bewijzen
dat. Jaarlijks gebruiken de Ita
liaanse akkerbouwers zo'n
300.000 ton pootgoed. Daarvan
is 100.000 ton gecertificeerd. Vo
rig seizoen (oogst '86) importeer
de men ruim 78.000 ton pootaar
dappelen uit Nederland. Bijna
viervijfde van het gecertificeerde
pootgoed in Italië wordt dus
door ons land geleverd.
Toch zijn de vooruitzichten niet
onverdeeld gunstig. Naast de toe
nemende konkurrentie uit Frank
rijk speelt ook de malaise in de
aardappelteelt een grote rol.
NIVAA-medewerkster Ellen
Spierenburg, die de promotie in
Italië voor haar rekening neemt,
konstateerde in Verona een pessi
mistische stemming onder de aard
appeltelers. De daling van het
aardappelareaal die al enkele ja
ren is op te merken, lijkt zich ook
dit seizoen weer voort te zetten.
Met name de vroege teelt in het
gebied rond Napels krimpt ver
der in. Uiteraard heeft dit z'n ge
volgen voor de afzet van het Ne
derlandse pootgoed.
Kennismaking met nieuwe rassen
Toch doet het NIVAA, samen
met de exporteurs, er alles aan
om de export naar Italië op peil
te houden. In Verona toonde El
len Spierenburg 37 rassen aan het
geinteresseerde publiek. Daar
naast wist ze 2.000 zakjes met elk
2,5 kg Nederlands pootgoed aan
de bezoekers te verkopen. Hoe
wel het veel werk oplevert blijkt
dit een goede methode te zijn om
de telers kennis te laten maken
met juist de nieuwe rassen. Eigen
ervaring is voor velen nog steeds
het beste aankoopargument....
Het Hoofdbestuur van de ZLM is het
eens met commissie Grondgebruik
van de ZLM dat er in de nieuwe
pachtwet bij de bepaling van de agra
rische opbrengstwaarde een eenvou
dig systeem moet worden gehanteerd.
In ieder geval moet het systeem "zui
ver" zijn en het mag niet leiden tot
een ontwikkeling waarbij de "bete
re" ondernemer een hogere pacht
moet betalen. Besloten werd een en
ander de boekhoud- en accountants
bureaus die de agrarische opbrengst
waarde moeten bepalen nog eens on
der de aandacht te brengen.
Grote zorgen maakt het hoofd
bestuur zich over een aantal aspekten
in het voorontwerp Flora en Fauna
wet. In deze wet wordt elke belangen
afweging gemist en wordt uitgegaan
van een absolute bescherming van al
lerlei planten en diersoorten. "Daar
mee wordt het grondgebruik ten be
hoeve van de landbouw onuitvoer
baar. Bovendien wordt het uitgangs
punt om schade te voorkomen verla
ten en kan pas worden opgetreden
als er zich aanmerkelijke schade heeft
voorgedaan.
Dat is voor het hoofdbestuur niet ac
ceptabel. In een brief aan het Land
bouwschap is dit standpunt overge
bracht.
Ruim 140 vrouwen hebben dinsdag
avond op een demonstratieve bijeen
komst in Mijnsherenland overduide
lijk te kennen gegeven het akker
bouwaktieplan van het landbouw
schap te willen ondersteunen. In een
petitie die op 6 april aan minister
Braks zal worden aangeboden wijzen
de vrouwen erop dat het gezinsbe
drijf niet te pas en te onpas door mi
nister Braks mag worden gebruikt.
"Kinderarbeid en vrouwenarbeid
mag niet worden ingezet om uit de re
cessie te geraken, zo werd gesteld.
Met geen andere groep in de samenle
ving wordt zo gehandeld". De voor
zitster van de agrarische commissie in
Zuid-Holland mevrouw Ans Mol
konstateerde dat de arbeidsvreugde
in de gezinnen weg is. "Vooral aan
de keukentafel is dat goed te merken.
Dat kan op die manier niet door
gaan". De akkerbouwspecialist J.A.
v.d. Oord stelde vast dat de land-
bouwlobby niet heeft gewerkt. Is de
Groene lobby er nog, zo vroeg hij
zich af. Ieder nieuwe initiatief op dit
terrein zoals dat van de agrarische
vrouwen is welkom, zo meende hij.
De agrarische commissie in Zeeland
heeft inmiddels besloten een brief
aan minister Braks en de meest be
trokken politici te sturen waarin de
akkerbouwproblematiek nog eens
duidelijk onder de aandacht wordt
gebracht. Overigens waren de agrari
sche vrouwen uit het Zuidwesten zeer
ruim vertegenwoordigd in Mijnshe
renland.
Vrijdag 1 april 1988
