Japanse
droomkersen en inheemse
sierkersen
Rhododendrons zijn mooi gezelschap voor bloeiende sierkersen.
Japanse sierkersen
In april en mei, als de tuin feest
viert, bloeien de japanse sierker
sen. Met een bijna onwerkelijk
schone bloesempracht vertederen
deze oosterse bomen en struiken
onze soms nog wat kille holland-
se tuinen. Er zijn minstens hon
derd verschillende tuinvormen
van japanse sierkersen. Het is
jammer dat van die grote keuze
mogelijkheid maar nauwelijks
gebruik wordt gemaakt. Wat we
in tuinen aan japanse sierkersen
aantreffen beperkt zich meestal
tot slechts een drietal soorten. En
dat zijn eigenlijk niet eens de
mooiste. Overbekend is de grote
donkerrose en groot-
dubbelbloemige Prunus serrulata
'Kwanzan', voorts zien we regel
matig de smal-zuilvormige
'Amanogawa' met zachtrose en
kele bloemen en als bekende
treurvorm komen we met rose
gefranjerde bloemen de japanse
treurkers tegen.
Over de soorten die we niet of te
weinig tegenkomen willen we het
hier hebben. We kiezen daartoe
uit het sortiment de soorten die
over het algemeen goed verkrijg
baar zijn. Want door de onbe
kendheid worden veel overigens
zeer fraaie soorten niet gevraagd
en dus ook niet gekweekt.
Bloeitijd van november
tot half mei
De japanse sierkersen bloeien
voornamelijk in de maanden
april en mei. Maar uitzonderin
gen bevestigen ook hier de regel
en van één sierkerssoortje kun
nen we al in de herfst genieten.
Dat soort je luistert naar de fraaie
naam Prunus subbirtella 'Au-
tumnalis Rosea'. Autumnalis wil
zo veel zeggen als in de herfst
bloeiend en Rosea betekent roze.
Tot veler verbazing verschijnen
aan die struik omstreeks novem
ber de eerste bloempjes. Gaat het
daarna vriezen, dan bevriezen de
bloempjes, maar zodra de vorst
voorbij is openen zich weer nieu
we knoppen. En in het voorjaar
komt de echte hoofdbloei. De
struik wordt ongeveer drie meter
hoog, de bloemen zijn klein en
licht rose. Takken die een week
tevoren worden gesneden en in
de kamer worden gezet pronken
met Kerstmis met bloemen.
De echte japanse
sierkers
De echte japanse sierkers is niet
de bekende hiervoor genoemde
Prunus serr. 'Kwanzan'. In Ja
pan heeft een kennelijk verfijn
dere smaak geleid tot de voor
keur voor Prunus yedoens. Voor
deze boom worden de zogenaam
de kersebloesemfeesten georgani
seerd. Het is een boom die zo'n
tien meter hoog wordt en begin
april bloeit met enkele bloemen.
Die bloemen zijn bij het uitko
men iets rose getint maar worden
al snel zuiver wit.
In diezelfde vroege periode bloeit
ook een ander japans sierkersje.
Voor wie eenvoudig niet mooi
genoeg is, zijn er enkele kultivars
geselekteerd waarvan Prunus pa-
dus 'Watereri' opvalt door de
grotere witte bloemtrossen en
waarvan Prunus padus 'Colora-
ta' zich onderscheidt door pur
perkleurig blad en bleekrose
bloemtrossen.
De kriek
De kriek, zoete kers of Prunus
avium heeft meegewerkt aan het
ontstaan van vele konsumptie-
kersen. Veel van die konsumptie-
kersen worden nog dikwijls geënt
op een onderstam van, zoals ze
dan heet, de limburgse boskriek.
De Kriek kan uitgroeien tot een
flinke boom van zo'n vijftien
meter hoog en bloeit tegelijk met
het uitlopen van het blad met
trossen enkele witte bloemen.
Een zeer fraaie kultivar is Prunus
avium 'Plena'. Deze gezond
groeiende sierkers bloeit in het
voorjaar zeer uitbundig met mas
sa's prachtige goed gevulde witte
bloemen. In het najaar is er als
toegift een soms geel tot rode
herfstkleur.
De Japanse droom kers "Myako".
Shirofugen is een sterk groeiende
brede struik met opvallende
bronskleurig blad. De bloemen
die eerst zuiver wit zijn verbloei-
en iets roze. De grote aan lange
stelen hangende bloemen kon
trasteren mooi met het brons
kleurige blad.
Inheemse sierkersen
De pruimeachtigen of Prunus fa
milie waartoe de sierkersen beho
ren zijn een voor tuin en land
schap uitermate belangrijke
plantegroep. Het is een familie
die in welhaast iedere tuin is ver
tegenwoordigd. Bovendien is het
een familie die in veel gevallen
het nuttige met het aangename
weet te verenigen. Tot de pruime
achtigen behoren natuurlijk de
pruimen, maar ook perziken,
abrikozen en de zoete en zure
kersen. Ze omvatten de slee
doorn, de japanse sierkersen, de
amandel, de vogelkers, de kroos-
jes, de kriek en nog een hele
reeks minder bekende soorten.
De japanse sierkersen spreken
door hun uitbundige bloei het
meest tot de verbeelding en
slechts weinigen kunnen hun ver
leiding weerstaan. Toch is zo'n
suikerzoete japanse droom niet
altijd even gepast. De betovering
die er van uit gaat heeft soms dat
onwerkelijke dat ons' nuchtere
Hollanders het gevoel geeft
vreemd te gaan met een exotische
schoonheidskoningin. En omdat
vreemd gaan niet iedereen ligt,
willen we hier een aantal van die
meer bescheiden maar toch o zó
lieve sierkerssoortjes van eigen
bodem presenteren.
sing siert ze menig hof.
Daar waar in verband met het zo
genaamde perevuur de meidoorn
minder wordt gewenst, kan de
sleedoorn als redelijk alternatief
aangeplant worden.
De sleedoorn brengt na de bloei
kleine blauwe, wrang smakende
pruimpjes voort waarvan door
de liefhebbers een soort vruch-
tenkompote gemaakt kan
worden.
De vogelkers
De gewone vogelkers of Prunus
ixpadus is een stugge groeier die
een hoogte van zo'n twaalf meter
kan bereiken. In natuurlijke si
tuaties komt ze voor in bosjes te-
samen met o.a. eik, iep en
esdoorn.
In afwijking van de meeste ande
re pruime-achtigen bloeit de vo
gelkers met trossen of pluimen
witte bloemen. In augustus rij
pen de donkere vruchten en zoals
uit de naam al valt af te leiden
worden die vruchten graag door
de vogels genuttigd.
Ook de vogelkers is een zeer
bruikbaar gewas in erfbeplantin-
gen, vogelbosjes en andere min
der gekultiveerde of landschap
pelijke beplantingen.
De kerspruim
De kerspruim of Prunus cerasife-
ra is als soort alleen nog als on
derstam in gebruik. In tuinen is
de kerspruim vooral aanwezig als
roodbladige kultivar. Heel be
kend is de Prunus cerasifera
'Atropurpurea'. Het is een kleine
boom met eerst licht en later
donker purperbruin blad. Tege
lijk met het licht ontluikende
blad verschijnen de roze, later
naar wit verbloeiende bloemen.
Een kultivar met goed eetbare
wijnrode pruimpjes is Prunus ce-
rasifora 'Hollywood'. 'Holly
wood' heeft vrij grote bladeren
die aanvankelijk groen zijn maar
in de loop van de zomer meer
naar bruin verkleuren; de bloe
men zijn licht rose. De roodbla
dige kerspruimen zijn in tuinen
opvallende, soms (te) zware kleur-
aksenten. Door ze te omgeven
met planten met geelachtig-
groene bladeren wordt een leven
diger effekt verkregen. Zoals met
alle bladkleurspelingen leidt ech
ter een teveel tot een onrustig ge
heel en enige terughoudendheid
is dan ook op zijn plaats.
De zure kers
Uit de zure kers of Prunus cera-
sus is onze bekende morel voor
tgekomen. Ofschoon de morel in
hoofdzaak om de vruchten wordt
aangeplant, weet hij in bloei vele
andere 'echte' sierkersen te eve
naren. De kleine boom of flinke
struik heeft een aardige groeiwij
ze en kan in veel gevallen in klei
nere tuinen als sierkers funkti-
oneren.
Een geselekteerde siervorm van
de zure kers is Prunus cerasus
'Rhexii' die in mei gedurende vrij
lange tijd is overladen met mooie
witte dubbele bloemen.
De sleedoorn
De sleedoorn of Prunus spinosa
is een eenvoudige struik die met
een bescheiden plaatsje in de ran
den van hagen, singeltjes en stru
welen al tevreden is. Die tevre
denheid laat ze al vroeg in het
voorjaar blijken als ze zich nog
voor ze in blad komt tooit met
een massa witte bloempjes. Op
Ook Magnolia is aanwezig op het voor jaarsfeest van de tuin.
Het is 'Okame', een tot drie me
ter hoge struik met enkele, diep
karmijnrose bloemen. De talrijke
bloesems geven de struik het aan
zien van één dieprose bloe
semwolk.
Feeërieke schoonheid
Sneeuwwit zijn de grote bloemen
van Prunus serrulata 'Shirotae'.
De enkele of half dubbele bloe
men bloeien van begin april tot
begin mei. De takken groeien
breed uit en hangen iets over.
Ook jonge struiken bloeien al
rijk. Shirotae is een bijzonder
mooie sierkers die ieder voorjaar
als een sprookjesachtige bruid op
het feest van de tuin staat te
schitteren. In de herfst tenslotte,
kleuren de bladeren prachtig
geel.
"Een andere sierkers met een
fraaie herfstkleur is Prunus sar-
gentii. De bloei in april bestaat
uit enkele rose bloempjes die te
gen het tegelijk uitlopende blad
mooi afsteken. Opvallend is ook
de glimmend donkerbruine bast
van stam en takken en als een
van de weinigen heeft Prunus
sargentii een intens warm rode
herfstkleur.
De laatst bloeiende
soorten
Van de laatst bloeiende sierker
sen zijn 'Miyako' en 'Shirofu
gen' de toppers. Miyako is in
knop rose getint en bij het open
gaan prachtig wit. De grote tot 5
cm gevulde bloemen hangen aan
15 cm lange bloemstelen. Miyako
bloeit lang en bijzonder rijk. Als
struik groeit ze laag en breed, op
stam geënt ontstaat een brede af
geplatte kroon.
gepaste wijze voegt ze zich in het
koor van planten die in het land
schap de lof op het voorjaar zin
gen. In erfbeplantingen, vogel
bosjes en dergelijke voelt ze zich
het beste thuis en in die toepas-
c. j. nouse beveland bv.
Vrijdag 1 april 1988
25
