De maand april op het zuidwestelijk akkerbouwbedrijf
Na een seizoen van vergaderingen, bijeenkomsten en een hele zachte
winter, zijn de voorjaarswerkzaamheden weer begonnen. In een
moeilijker wordende landbouwsituatie wordt het steeds belangrijker
om goed bij te blijven en te rekenen om de kosten zo laag mogelijk
te houden om een zo hoog mogelijk saldo te verkrijgen. De voorlich
tingsdienst wil u hierbij een helpende hand toesteken.
Onlangs zijn er 3 nieuwe vlugschrif
ten verschenen: 'De verharding van
erf-, toegangs- en kavelwegen op.
agrarische bedrijven', 'Goed kunst-
meststrooien' en 'Keuze en gebruik
van spuitdoppen bij de gewasbe
scherming'. De laatst genoemde is
aan alle leden van de Verenigingen
voor Bedrijfsvoorlichting en Akker-
bouwstudieklubs in Zeeland toege
zonden.
De vlugschriften zijn te verkrijgen
bij de regionale konsulentschappen.
Heeft u plannen om dit jaar mee te
doen, voor het eerst of bij herhaling,
met 'EPIPRE' het adviessysteem
voor ziektebestrijding in winter- of
zomertarwe? Neem dan zo spoedig
mogelijk kontakt op met uw be-
drijfsvoorlichter akkerbouw of
stuur de in uw bezit zijnde aanmel-
dingskaart goed ingevuld naar Le
lystad. Deelname kost ƒ75,voor 1
of meer percelen.
Wenken bij het spuiten
Naast de keuze van het middel, de
hoeveelheid en het tijdstip van spui
ten, is het belangrijk de juiste hoe
veelheid water te verspuiten met de
juiste druppelgrootte. Dit jaar is de
ze informatie opgenomen in de
'Handleiding 1988'. Wat uitgebrei
dere informatie hierover kunt u vin
den in het vlugschrift 'Keuze en ge
bruik van spuitdoppen bij de gewas
bescherming' (zie hierboven). Ieder
jaar wordt er weer schade aangericht
aan diverse gewassen door overwaai
en van bestrijdingsmiddelen. Let
daarom op wind en drift om schade
in aangrenzende percelen te voorko
men (o.a. chloor-IPC op graszaad,
groeistoffen op witlof en Ramrod op
tulpen).
Onkruidbestrijding over de
ploegsnede
Het mechanisch bestrijden van on
kruiden gaat gepaard met een inten
sieve bewerking van de grond. Dit
kan ten koste gaan van het zaai- of
pootbed. Een betere oplossing is dan
ook de chemische bestrijding van de
onkruiden. Naast de middelen Gra-
moxone, Reglone, Actor en Roun
dup kunnen hiervoor ook Finale, Vi
king en Sting gebruikt worden. Al
een paar dagen na het spuiten kan
met de grondbewerking worden be
gonnen. Voor late gewassen, zoals
bruine bonen en knolselderij, kan te
gen goed ontwikkelde wortelonkrui
den of aardappelopslag Roundup
gebruikt worden. Pas de dosering
aan naar onkruidsoort en gebruik
niet meer dan 100 liter water per liter
Roundup. Als het onkruid niet over
het hele perceel voorkomt, is een
pleksgewijze bestrijding vaak al vol
doende.
Wintertarwe
Indien nog duist moet worden
bestreden, kunnen hiervoor
isoproturon-bevattende middelen
worden gebruikt. Wanneer een bo
demherbicide in het voorjaar wordt
gebruikt, is een onderteelt van gras
of klaver niet meer mogelijk. Houdt
bij de keuze van het middel rekening
met moeilijk te bestrijden breedbla-
dige onkruiden.
Met Starane 200 zijn de mogelijkhe
den om kleefkruid te bestrijden,
sterk verbeterd. Voor een breder
werkingsspectrum is het gewenst an
dere middelen toe te voegen. Uitge
breide informatie hierover is te vin
den in 'Handleiding 1988' of in de
brochure 'Kennen en Kiezen'.
Ter voorkoming van legering -kan
CCC worden toegepast. De grootste
stevigheid wordt bereikt door de ba
sis van de stengel te verkorten en te
verdikken. Dit gebeurt bij een vroe
ge toepassing van CCC, namelijk
wanneer u bij de grootste planten de
eerste knoop voelt. Hiervoor geldt
globaal de volgende richtlijn:
Arminda, Granada, Saiga, Tau
rus, Sarno, Urban en Granta 1-1,5
liter/ha;
8
Pagode, Citadel en Miller. Deze
rassen nemen een tussenpositie in
wat strostevigheid betreft: 1,5-2 li
ter/ha in één keer of tweemaal 1
liter/ha;
Obelisk, Avir, Kraka, Rektor,
Okapi, Pluton en Tombola twee
maal b.v. 1 1 of 1,5 1 liter/ha
met een tussentijd van 10 dagen.
Voor voldoende opname van het
middel dient de temperatuur
minstens 10°C te zijn. Spuit de CCC
niet te laat en wacht zeker niet op het
moment van een eventuele voetziek-
tebestrijding. In een aantal gevallen
heeft men de eerste stikstofgift ge
deeld. Het is belangrijk, zeker bij
een dunne, schrale stand, het tweede
deel van de eerste gift nu zo snel mo
gelijk te geven. Bij een schrale stand
kan men ook overwegen een kleine
tussengift te geven of de tweede gift
vervroegd te strooien.
Wintergerst
Let bij dit gewas goed op het voor
komen van schimmelziekten als
meeldauw, dwergroest of blad-
(net)vlekkenziekten. Tegen vroege
meeldauw is Corbel het beste mid
del; tegen blad- en netvlekkenziekte
kunt u Tilt 250 EC of Sportak ge
bruiken. Spuit zodra aantasting
wordt gekonstateerd. Wintergerst
reageert positief op een deling van
de benodigde stikstof. Kort voor het
verschijnen van de eerste knoop kan
de tweede gift worden gegeven in een
hoeveelheid van 30-60 kg per ha.
Zomergranen
Tegen zaadonkruiden in een jong
stadium kan gespoten worden met
5-8 kg DNOC 50% of 4 liter Herbo-
gil vloeibaar, als het graan 2-3
blaadjes heeft. Er zijn diverse
groeistofkombinaties beschikbaar
die een onderteelt van gras toelaten.
Het aantal stengels per m2 heeft bij aardappelen grote invloed op de grof
heid. Om een grove sortering te krijgen moet iets ruimer gepoot worden
bijv. Tribunil, Bladex, Camparol,
Topogard, Campagard en Afarin.
Onderteelt van gras is alleen moge
lijk als na het spuiten minstens 6 we
ken wordt gewacht. Na opkomst
kan op een droog en afgehard gewas
gekozen worden uit Basagran, dino-
seb of een kombinatie van deze
twee. De bladrandkever is ook het
afgelopen jaar weer massaal aanwe
zig geweest. Het zijn vooral de lar
ven die de grootste schade veroorza
ken door vreterij aan de stikstof
knolletjes. Spuit zodra de eerste blad
vraat gekonstateerd wordt, met 1,5
liter parathion 25% per ha. Herhaal
dit zonodig 1 a 2 keer met een tus
senperiode van 5-7 dagen.
Veldbonen
Kort voor opkomst kan in veldbo
nen worden gespoten met Campa
gard of Camparol. Het is ook moge
lijk om vlak voor opkomst het reeds
bovenstaande onkruid af te bran
den. Veldbonen verdragen een che
mische onkruidbestrijding na op
komst minder goed dan erwten. Op
een droog en afgehard gewas kan bij
het 2-bladstadium kan gespoten
worden met Goltix, Tramat, Avadex
BW of kombinaties met fenmedi-
fam. Verzwakte bieteplanten, door
welke oorzaak ook, zijn voor vrijwel
alle na opkomstmiddelen erg gevoe
lig, ook bij warm weer of als kortge
leden parathion is gespoten, is het
beter de bespuiting enige dagen uit te
stellen. Tegen grasachtigen kan on
geacht het gewasstadium met Fervi-
nal of Fusilade worden gespoten.
Aardappelen
Bij de teelt van konsumptie-
aardappelen komt de nadruk steeds
meer te liggen op grove aardappelen.
De maksimale opbrengst en beste
sortering wordt bereikt bij 16-20
stengels per m2. Op de lichtere grond
betekent dit 16-18 stengels/m2 en op
de zwaardere grond 18-20 sten
gels/m2. Het aantal stengels per m2
kunt u beïnvloeden door o.a. de po-
termaat en de plantafstand. In tabel
1 is hiervoor een advies weergegeven
voor de teelt van Bintje.
Diverse bespuitingen in de wintertarwe moeten op tijd uitgevoerd worden
Vlas
Tegen zaadonkruiden kan direkt na
het zaaien gespoten worden met
Venzar of linuron. Bij onderteelt
van klaver of luzerne verdient Ven
zar de voorkeur, bij karwij als on
dervrucht linuron. Wordt er gras on-
dergezaaid, dan is het gebruik van
een bodemherbicide niet mogelijk.
Na opkomst is zwaluwtong, her
derstasje, witte krodde, kamille enj
muur te bestrijden met 3 liter Basa
gran per ha. Toepassen vanaf 6 cm
gewaslengte. Een temperatuur van
meer dan 12°C en veel licht bevorde
ren de werking. Ondergezaaide kar
wij en erg jonge kiemplantjes van
klaver verdragen geen Basagran. Ba
sagran kan aan vlas schade geven als
kort voorafgaand parathion is
gespoten. Men dient dan minimaal 7
dagen te wachten met de Basagran
bespuiting. Kort na opkomst van het
vlas kunnen thripsen en aardvlooien
bestreden worden met 1,5 liter para
thion per ha.
Erwten
Een goede onkruidbestrijding begint
aan de basis. Voor de opkomst van
de erwten kan gekozen worden uit
een lengte van 5-10 cm van het gewas
gespoten worden met 1,5 liter Basa
gran of met 6 - 7,5 liter DNBP per
ha. Vooral bij groter onkruid is het
veiliger een zgn. onderbladbespui-
ting uit te voeren met 1,5 liter Basa
gran 3-5 liter DNBP per ha.
Evenals bij erwten moeten bladrand
kevers op tijd en zonodig-meermalen
worden bestreden.
Zaai- en plantuien
Een onkruidbestrijding kort na zaai
en of enige dagen voor opkomst mag
bij dit gewas nooit achterwege blij
ven. Er kan gekozen worden uit: -
Stomp, 3-4 liter per ha; - Propach-
loor (Ramrod), 7 kg of 8-10 liter per
ha; - Alicep, 3-4 kg per ha; - Stomp
en propachloor, 2 liter 4-5 liter
per ha.
Voor een zo breed mogelijke wer
king bevalt de kombinatie Stomp
propachloor in de praktijk het beste.
Op lichtere gronden waar meer ka
mille kan voorkomen doet men er
goed aan wat meer propachloor en
wat minder Stomp te nemen. Op de
zwaardere gronden is dit juist an
dersom. Omdat in uien de eerste we
ken na opkomst weinig mogelijkhe-
Tabel 1: Advies pootafstand in de rij in centimeters voor Bintje konsumptie-
aardappelen
poter- lichtere gronden, zwaardere gronden
maat in mm tot 35% afslibbaar meer dan 35% afslibbaar
28/35
35/45
45/50, 45/55, 50/55
den zijn om het onkruid te bestrij
den, is het raadzaam voor opkomst
de bovenstaande onkruiden af te
branden.
Suikerbieten
De voorjaarsgrondbewerking mag
pas uitgevoerd worden als de grond
voldoende droog is. Een goed zaai-
bed moet voldoen aan de volgende
punten:
- een goede vlakligging;
- voldoende verkruimeld en niet te
fijn;
- regelmatig en ondiep losgemaakt;
- zo weinig mogelijk bereden zijn.
Goede werktuigen zullen daarom
voorzien moeten zijn van een egali-
satiebalk, verkruimelrollen, goed in
stelbare diepteregeling en een grote
werkbreedte.
Allerlei ziekten en plagen kunnen uw
gewas belagen, doch gelukkig zijn de
meeste te voorkomen door preven
tieve maatregelen te nemen. Dat be
gint al bij de keuze van het soort
zaad. Verder moet gelet worden op:
Verwacht u schade door ritnaal-
den, spuit dan volvelds met 3,5 - 5 li
ter lindaan per ha en werk dit middel
direkt in.
Zaait u bieten naast een perceel
bieten van vorig jaar, spuit dan een
aangrenzende strook van 30 meter
breedte volvelds met 5 liter lindaan
21%, ter voorkoming van schade
voor lopende bietekevers.
Worden bieten gezaaid op met
aaltjes besmette percelen, dan is het
gebruik van Temik of Vydate in de
rij, vooral wanneer laat gezaaid
wordt, zeker aan te bevelen.
Kontroleer na opkomst van de bie
ten het gewas op vreterij door thrip
sen en bietekevers en spuit zonodig
met 2 liter parathion per ha. Bieteke
vers zijn het best te raken 's avonds
tegen zonsondergang.
Bij een verantwoorde onkruid
bestrijding hoort een toepassing met
een bodemherbicide aan de basis,
d.w.z. spuiten direkt na zaai. Als de
ze goed slaagt kan men na opkomst
met weinig kosten het onkruid de
baas blijven. Beschikbaar zijn 3-5 kg
of 4,5-9 liter Pyramin en 4-6 kg Gol
tix. Pyramin is goedkoper en is beter
op zwaluwtong. Goltix heeft de
voorkeur bij: - humusrijke grond; -
gronden met minder dan 25% afslib
baar; - indien veel zwarte nachtscha
de wordt verwacht.
Op zware kleigronden kan 1-2 kg
Profam (IPC) worden toegevoegd
om een beter effekt tegen duist en
varkensgras te verkrijgen. Vanaf het
moment dat ongeveer de helft van de
bieten boven staan kan op het dan
nog kleine onkruid 2 kg Goltix -I- 2
liter Oliocin per ha worden gespo
ten. Nadat de bieten het gestrekt
kiemlobstadium hebben bereikt kan
fenmedifam worden ingezet. Vanaf
30-35
38-43
45-50
35-40
40-45
Toelichting bij de tabel
Naarmate de grond binnen de twee
genoemde zwaarteklassen lichter is,
kan de ruimere pootafstand worden
aangehouden, terwijl in het zwaar
dere trajekt binnen de klasse de nau
were afstand geldt. Daarnaast kun
nen een slechte struktuur (voorjaar
1988) en wat fijner pootgoed (meer
knollen per kg) aanleiding zijn om
wat minder ruim te poten.*
Bij aankomst van het pootgoed op
het bedrijf moet het aantal knollen
per 50 kg worden bepaald. U weet
dan tijdig of er pootgoed teveel of te
weinig is besteld. Tevens kan het
pootgoed worden beoordeeld op de
aanwezigheid van rhizoctonia. Dit
kan door enkele monsters eerst te
wassen. U kunt dan beter besluiten
of een behandeling van het pootgoed
met Solacol of Moncereen al of niet
nodig is.
Bij de pootbedbereiding zijn de vol
gende punten van belang:
Voorkom trekkerwielsporen onder
de ruggen, door:
- gekombineerd eggen en poten;
- de sporen van de trekker te marke
ren door b.v. aanaarders achter de
eg.
Zo laag mogelijke bandenspanning
aanhouden.
Gebruik van enkellucht of dubbel-
lucht op rijen op afstand verdient de
voorkeur.
Maak de grond niet dieper los dan
8-10 cm.
Wacht totdat de grond ook onder
in goed droog is.
De onkruidbestrijding in aardappe
len kan geschieden door een paar da
gen na het aanaarden op bezakte
ruggen te spuiten met een bodemher
bicide zonder kontaktwerking. Hier
voor zijn diverse mogelijkheden.
Wordt er kleefkruid verwacht dan
verdient Racer L aanbeveling. Bij
het gebruik van Racer L moet de
spuitmachine direkt na het spuiten,
worden gereinigd met RM78, dit om
schade aan andere gewassen te
voorkomen.
In andere gevallen is het wellicht be
ter te wachten tot kort voor de op
komst en dan een middel te gebrui
ken met zowel bodem- als kontakt
werking b.v. Sencor of Igrater. Sen-
cor kan niet in elk aardappelras wor
den gespoten.
Strooi op aardappelafvalhopen,
voor het loof verschijnt, Prefix
korrels of Casoron-granulaat of
bedek deze met zwart plastic. Als
er wel loof op staat, regelmatig
doodspuiten met Roundup.
ing. A.P. den Hollander
CAT Goes
Vrijdag 25 maart 1988
