Flora- en Faunawet
bemoeilijkt agra
rische aktiviteiten
Vooral Nederlandse graantelers zijn
de dupe van stabilisatoren'
Heeft de landinrichting nog toekomst
Voorzitter akkerbouwcommissie J.C. Geluk
Kontrakten
Boerderijverplaatsing uitgekleed en meer geld naar natuur en landschap
Akkerbouwaktieplan
Mestproblematiek geeft
veehouderij negatief
imago
De voorzitter van de akkerbouwcommissie van de ZLM, de heer J.C
Geluk heeft op de hoofdbestuursvergadering van maandag 29 februa
ri j.l. in Goes uiting gegeven aan zijn verontwaardiging op de recente
Brusselse akkoorden zoals die voor de akkerbouw uitwerken". Het is
onbegrijpelijk dat er produktiedrempels ingesteld worden voor pro-
dukten waarbij de grens van de zelfvoorziening nog niet is bereikt zo
als bij plantaardige eiwitten en schapevlees". Wat de ingestelde
produktiestabilisatoren betreft stelde hij vast dat vooral de Neder
landse boeren hierdoor getroffen worden omdat die hun graan recht
streeks in de handel moeten brengen.
Voorspellingen doen over waar de
kontigentering toe kan leiden wilde
de heer Geluk niet, vooral niet om
dat moeilijk valt in te schatten wat
het set-aside programma voor gevol
gen heeft. Gezien uitlatingen van
deskundigen is optimisme daarover
vanwege de fraudegevoeligheid
misplaatst. Kritiek had de heer Ge
luk op minister-president Lubbers^en
minister Braks, die recent uitlatingen
hebben gedaan waaruit volgens Ge
luk blijkt dat ze ter zake slecht op de
hoogte zijn van de problemen in de
landbouw. De aktie van het ZAJK
vrijdag 12 februari in Goes zei Geluk
goed te hebben gedaan, waarbij hij
niet uitsloot dat er verder aktie zal
moeten worden gevoerd.
Met een verdergaande groei van in
dustriële verwerking van landbouw-
produkten gaat, zo stelde het
hoofdbestuur vast, een uitbreiding
van kontraktuele bindingen tussen
teler en verwerker gepaard. De land
bouworganisaties proberen via de
kontraktteeltcommissie en verschil
lende werkgroepen begeleidend op te
treden. De eerste verantwoordelijk
heid voor de gevolgen van een onder
tekening ligt evenwel bij partijen en
dus ook bij de teler. Niemand hoeft
een slecht kontrakt te tekenen en
voor voorlichting en informatie kan
men bij de organisaties terecht.
De akkerbouwcommissie van de
ZLM kan zich goed vinden in het ak-
kerbouwaktieplan van de hoofdafde
ling akkerbouw van het
Landbouwschap. Samen met de
ZLM-visie op de problematiek in de
akkerbouw wordt duidelijk gemaakt
dat vernieuwingen en aanpassingen
in de akkerbouw niet budgettair neu
traal tot stand kunnen komen. De fi
nanciële steun van de overheid is
daarbij noodzakelijk.
De voorzitter van de akkerbouw
commissie de heer J.G Geluk infor
meerde het hoofdbestuur maandag
over het standpunt van de akker
bouwcommissie ten aanzien van het
akkerbouwaktieplan.
In een korte toelichting zei hij dat de
akkerbouw niet uit is op inko-
J.C. Geluk
menssteun. "Wij vinden dat we met
onze bedrijven nieuwe wegen moeten
zoeken en dat moet ons dan finan
cieel mogelijk worden gemaakt mid
dels een "innovatie premie". We
willen dus de ruimte en de mogelijk
heden scheppen om onze bedrijven
aan te passen en te richten op nieuwe
toekomstmogelijkheden en dat zal
niet voor alle bedrijven dezelfde
oplossing zijn. Er zal geen generale
oplossing zijn, het zullen "en-en"
oplossingen zijn! En dat moet de
overheid ons mogelijk helpen ma
ken! Door de akkerbouwcommissie
van de ZLM wordt deze stellingname
samen met de visie van de ZLM vol
ledig onderschreven!
De voorzitter van de commissie
grondgebruik de heer J. Nieuwen-
huyse besteedt in zijn toelichting op
grondgebruikszaken tijdens de ver
gadering van het hoofdbestuur van
de ZLM 29 februari j.l. o.m. aan
dacht aan het voorontwerp Flora- en
Faunawet. Deze zal naar het zich laat
aanzien grote gevolgen hebben voor
land- en tuinbouw. Veel dieren en
plantensoorten zullen bijzondere be
scherming krijgen, waardoor struk-
tuurmaatregelen in bepaalde
gebieden onuitvoerbaar worden. Het
geheel ademt de sfeer van grote be
scherming van de leefomgeving van
planten en dieren en van een verzwa
ring van de eisen t.a.v. agrarische ak
tiviteiten.
In het kader van deze wet wordt ook
de jacht en de wildschade geregeld.
De jachtakte zal duurder worden, bij
het melden van wildschade zal
100,moeten worden betaald,
(dat bij toekenning zal worden terug
betaald) en de rechtstreekse advise
ring van de wildschadecommissie
aan de minister vervalt.
Het hoofdbestuur spreekt zijn zorg
uit over mogelijke gevolgen van de
toepassing van de voorgenomen
maatregelen. Via het Landbouw
schap zal dat naar voren worden ge
bracht.
Landinrichting
Blijkens richtlijnen van de minister
aan de Centrale commissie Landin
richting zullen aanzienlijke beper
kingen worden opgelegd aan de
De minister van landbouw, visse
rij en natuurbehoud heeft de cen
trale landinrichtingskommissie
(CLC) advies gevraagd over een
aantal voorgenomen wijzigingen
in het landinrichtingsbeleid. De
ze adviesaanvraag valt in twee
delen uiteen: aan de ene kant de
invulling van een eerder Besloten
bezuiniging en aan de andere
kant een verschuiving van be
staande middelen binnen het hui
dige budget van landbouw naar
natuur, landschap en milieu, al
dan niet overgoten met een saus
je nieuw beleid. Minister Braks
vindt het noodzakelijk aanpas
singen in het landinrichtingsbe
leid door te voeren, gelet op 'de
huidige maatschappelijke si
tuatie'.
In dit artikel wordt nader inge
gaan op de feitelijke adviesaan
vraag. Voor kommentaar wordt
verwezen naar de rubriek 'aan de
telefoon'.
ligt het aksent vooral op de verbete
ring van de verkaveling en in minde
re mate op verbetering waterbeheer
sing en wegen. Tot nu toe zien wij
deze goedkopere projekten alleen
buiten de beleidskaart van het struk-
tuurschema landinrichting en dan
vooral in Zeeland, waar nu zo'n
45.000 ha in de pijplijn zit. De mi
nister stelt nu voor administratieve
landinrichting ook mogelijk te ma
ken binnen de beleidskaart en dan
voor maksimaal ƒ1.500,per ha
rijksaandeel. Buiten de beleidskaart
blijft de financiële grens gesteld op
ƒ1.100,— per ha. Via een bepaalde
verdeelsleutel worden deze admi
nistratieve hektares doorberekend in
het maksimale uitvoeringsprogram
ma van 36.000 ha per jaar. Zo tellen
5.000 ha administratieve projekten
mogelijkheden voor landinrichting
c.q. ruilverkaveling. Boerderijver
plaatsing, peilverlaging, het verder
ontzien van bepaalde natuurgebie
den en de noodzakelijk geachte buf-
fergebieden, alsmede de inlaat van
zg. gebiedsvreemd water zullen (ver
der) worden beperkt. Het hoofd
bestuur meent hiertegen fel te
moeten protesteren. "Het zijn de
cultuurtechnische verbetering, die de
Nederlandse agrarische sektor fun
damenteel kunnen versterken en die
als een speerpunt voor een verbete
ring van de konkurrentiepositie van
de Nederlandse land- en tuinbouw
gelden. Met deze voorstellen wordt
een grens overschreden in een reeds
langerdurend proces van voortduren
de bezuinigingen". "Een ware ontta
keling van het
landinrichtingsinstrument", aldus de
heer Nieuwenhuyse. De commissie
grondgebruik van de ZLM zal zich
verder in de problematiek verdiepen.
Waterwingebieden
Ook ondervindt de landbouw in wa
terwingebieden problemen met be
trekking tot het gebruik van mest en
gewasbeschermingsmiddelen. In
Noord-Brabant zal hierover voor
lichting worden gegeven door het
Landbouwschap. In Gelderland zijn
afspraken gemaakt over een schade
vergoedingsregeling. In de commis
sie grondgebruik van de ZLM zal op
deze problematiek terug worden
gekomen.
Het hoofdbestuur zal de kwestie van
de berekening van LEI-cijfers op
pachtbasis in plaats van op eige
naarsbasis aankaarten bij het KNLC,
nu gebleken is dat het bestuur van
het LEI vasthoudt aan de
pachtbasis.
buiten de kaart voor slechts een vijf
de deel mee, omdat ze ongeveer vijf
keer goedkoper zijn dan volledige
projekten. Dit zou ook gaan gelden
voor administratieve landinrichting
binnen de beleidskaart, waarbij aan
een verdeelsleutel van circa eenderde
wordt gedacht.
Dit laatste is dus nieuw. Adminstra-
tieve landinrichting binnen de be
leidskaart was al mogelijk, maar el
ke ha werd volledig meegerekend,
ook al lag het rijksaandeel bedui
dend beneden het gemiddelde.
Jan Brinkman
De subsidie op waterbeheersingswerken is blijvend verlaagd van 65 naar 50
procent
Minder voor
waterbeheersing
Voor 1988 is het landinrichtingsbud
get met 8 miljoen gulden verlaagd.
Deze door de Tweede Kamer geak-
septeerde bezuiniging komt bovenop
de bezuinigingen van ƒ33 min vanaf
1986 en ƒ16 min vanaf 1987. De
rijkssubsidie per hektare is in de
loop der jaren aanzienlijk gedaald.
Zo bedroeg het rijksaandeel in 1970
nog ruim ƒ8.000,per ha, in 1982
ƒ6.400,— en zal in 1988 op
ƒ4.700,— per ha uitkomen. De mi
nister ziet geen betere weg dan de be
zuiniging van ƒ8 min op te vangen
door de subsidie op waterbeheer
singswerken blijvend te verlagen van
65 naar 50%. In A2-werken en re-
konstruktiegebieden oude glastuin
bouw zou dezelfde subsidie dan wor
den verlaagd van 50 naar 40%In de
CLC is afgesproken een apart advies
over dit onderdeel uit te brengen.
Dit advies wordt in de maart-
Vrijdag 4 maart 1988
vergadering vastgesteld. Daarbij zal
ook nog gekeken worden of er ande
re mogelijkheden zijn om deze be
zuiniging op te vangen. Daarbij kan
gedacht worden aan het verlagen
van de 36.000 ha, welke jaarlijks in
uitvoering wordt genomen. Een an
dere mogelijkheid is een tijdje pas
op de plaats maken, d.w.z. een ol
meerdere jaren geen projekten in
uitvoering nemen.
Boerderijverplaatsing
De minister is van plan boerderijver
plaatsing alleen nog te subsidiëren in
gebieden met optrekkende verkave
ling. Hierop gelden twee uitzonde
ringen: als niet-agrarische belangen
met boerderijverplaatsing gediend
zijn of als er geen bezwaren bestaan
uit niet-agrarische overwegingen. Na
de verplaatsing moet de bedrijfsop-
pervlakte uitkomen van minstens 20
ha naar minimaal 25 a 30 ha. Ekstra
kosten als gevolg van dwingende
bouwtechnische milieu-eisen zullen
in het vervolg bij de bouwkosten en
voor subsidie in aanmerking komen.
Natuur en milieu
De minister van landbouw wil
voortaan de inrichting van reserva
ten in landinrichtingsprojekten
100% subsidiëren. Op deze wijze
kan worden gekomen tot een 'be-
heerbare ekologische infrastruk-
tuur'. Peilverlaging ten behoeve van
de landbouw kan nadelig voor reser
vaten zijn. Op de vraag wie de nade
lige gevolgen voor zijn rekening
moet nemen, geeft Braks nu bij
voorbaat antwoord: deze zullen
door de landbouw moeten worden
opgevangen. De laatste tijd wordt
intensief gediskussieerd over de toe
voer van zogenaamd gebiedsvreemd
water. De minister mengt zich nu
ook in deze diskussie en laat weten
dat hij alleen nog subsidie verstrekt
voor wateraanvoer als natuurbelan-
gen niet worden geschaad.
Administratieve landinrichting
De landinrichtingswet biedt moge
lijkheden voor eenvoudige ruilver
kavelingen en herinrichtingen. Bij
deze zgn. administratieve projekten
Naar aanleiding van de zorgelijke
ontwikkelingen in de akkerbouw
heeft de ledenraad van de ZLM
zich beraden op de situatie in die
sektor. (zie ook elders in dit num
mer). Men heeft zich unaniem
opgesteld achter de voorstellen
voor maatregelen op Europees en
nationaal niveau.
Het hoofdbestuur van de ZLM
toonde zich zeer positief ten aan
zien van de constructieve opstel
ling van de ledenraad. Daarmee
is de basis gelegd voor een beleid
om te trachten de bepleite maat
regelen te realiseren voor finan
ciële injekties van ca. 250
miljoen op jaarbasis, die niet
door verschuiving met andere be
schikbare gelden vrij worden ge
maakt, maar daar bovenop
komen. Bij de nationale overheid
zal een en ander ter tafel worden
gebracht samen met akkerbouw
aktieplan van het Landbouw
schap. Het hoofdbestuur zal een
demonstratieve ondersteuning
van de plannen niet uit de weg
gaan. Alle kringen van de ZLM
hebben toegezegd om hieraan
daadwerkelijk steun te verlenen.
Daarmee toonden ook de andere
sektoren zich solidair met de ak-
kerbouwverlangens.
Ook in diskussie in het hoofdbestuur
van de ZLM maandag 29 februari j.l.
bleek dat de mestproblematiek de
gemoederen in beweging houdt. De
veehouderij moet hoge kosten ma
ken om de mest kwijt te kunnen en
negatieve publiciteit plaatst deze sek
tor in een ongunstig daglicht. Er zijn
grote spanningen in de sektor mede
door de slechte rentabiliteit in de
dierlijke veredeling.
De initiatieven van de pluimveesek-
tor om vaste pluiveemest te exporte
ren met een bepaalde
kwaliteitsgarantie wordt doorkruist
door inspelen op dit initiatief door
derden. Gekonstateerd wordt dat
verslechtering van de mestkwaliteit
en verhoging van de kosten van de
pluimveehouder tot gevolg heeft.
Van groot belang daarbij is mede
werking van gemeenten om tot aan
vaardbare oplossingen te komen.
Ook financiële bijdragen (inplaats
van de WIR) voor investeringen om
de mestproblematiek terug te drin
gen zijn noodzakelijk. Opgemerkt
werd dat het overleg met de gemeen
ten over de mestproblematiek - uit
zonderingen daargelaten - over het
algemeen goed verloopt.
9
