VOO It in:
Vit OIIW
'Ik ben geen milieu-fanate,
maar ik maak me wel zorgen'
p.i. zuid
geluid
Borssele: voor of
achter de dijk
Fy
ZAJK-aktie en het vervolg
Henny Polderman: Welvaart de grote schuldige van vervuiling
redaktie Henk Tegels
onder redaktie van de Redaktiekommis-
sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
Zeeland en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P. J. de Rooy-Janse M.A.
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge.
"De één vat het probleem van de milieuvervuiling wat zwaarder op
dan de ander. Maar zonder dat we het willen, zijn we toch allemaal
afhankelijk van de kringloop in de natuur. Aangezien ik dacht, dat
kan allemaal niet zo door blijven gaan, ben ik via de Bond van Plat
telandsvrouwen, lid van het Milieukwartet geworden.
Henny Polderman-Martin uit Tho-
len, vice-presidente van het provinci
aal bestuur van de Plattelandsvrou
wen, is één van de vijftig vrouwen
uit het Milieukwartet, een stichting
samengesteld uit vrouwen van vier
vrouwenorganisaties; NCVB, Plat
telandsvrouwen, Ned. ver. van
Huisvrouwen en het Katholiek
Vrouwengilde. De vrouwen van het
Milieukwartet zijn niet "zomaar"
bij elkaar gezocht. Ze zijn allemaal
bezorgd om het milieu.
Boze vinger
"Ik ben al jaren lid van de Ned. Ver.
tot Behoud van Natuurmonumenten
en het Wereldnatuurfonds. Hoe kan
een mens lid zijn van deze instanties
zonder dat men zich in het dagelijks
leven ook om de natuur en het mi
lieu bekommert? Je hebt toch je ver
antwoordelijkheid?
Op de voorlichtingsavonden die ik
als lid van het Milieukwartet houd,
ontdek ik dikwijls dat de aanwezigen
de boze vinger opsteken naar de gro
te industrie. Maar wij als huisvrou
wen met onze omgeving zorgen voor
Henny Polderman-Martin
EEN KWART van het afval. Degene
die de inkopen voor het huishouden
doet, kan grote invloed uitoefenen
op deze afvalnorm.
Het Milieukwartet heeft zich als doel
gesteld, vrouwen bewust te maken
De ZAJK akkerbouwaklie is weer
achter de rug. Heel even dreunde
Goes op haar fundamenten. In ve
lerlei opzicht was de aktie een sukses
- er waren veel mensen, er werd op
bouwend gepraat over de toekomst
van de akkerbouw - de aktie verliep
vriendelijk. Het belangrijkste van
een aktie is hoe verder na de
'flits'.
Het ZAJK kiest ervoor om spoedig
in overleg te gaan met bestuurders
van de 3 ZLO (Zeeuwse Landbouw
Organisaties). Doel van dit overleg is
om tot gezamelijke voorstellen te
komen die in de verschillende orga
nisaties kunnen worden besproken.
Misschien lukt het om naar Den
Haag te gaan. Hoe meer verschillen
de akkerbouwplannen worden voor
gelegd aan Braks, hoe meer hij zijn
eigen gang kan gaan.
Inmiddels hebben bestuurders van
de 3 ZLO toegezegd aan een geza
menlijk gesprek te willen meewer
ken. Het gesprek zal nog in maart
plaatsvinden. Spoedig volgt meer
nieuws over de resultaten van het
gesprek.
Jacques Roumen
van de problematiek en ieder zijn ei
gen verantwoordelijkheid leren. Om
dat niemand van de vrouwen 'des
kundig' was op milieugebied werd
men tijdens een zeer intensieve kur-
sus van de landelijke Milieu Eduka-
tie in Amsterdam zo goed mogelijk
klaargestoomd. Wat de problemen
op de verschillende gebieden betrof
(zure regen, geluidshinder, bodem
water en luchtverontreiniging, ener
gie, voedsel en afval) daarover
moest men zelf alles bestuderen.
Slager en bakker
Mevrouw Polderman legde zich toe
op afval. "Want", zo is haar me
ning, "je kunt een bepaalde materie
pas overbrengen, als je er zelf hele
maal achterstaat!"
Met haar praten over afval, is dan
ook regelmatig knikken en beamen
dat ze gelijk heeft. Maar ook erken
nen dat (ondanks de persoonlijke
lidmaatschappen van de door haar
genoemde verenigingen) men heel
weinig aan het afvalprobleem doet.
Bij de slager, bij de bakker, super
markt e.d. wordt het plastic dat men
in allerhande vormen toespeelt,
aanvaard.
"De toegenomen welvaart is natuur
lijk de grote schuldige", zegt mevr.
Polderman! "Vroeger had alles
waarde, niets werd weggegooid. Al
les werd ook veel minder ingepakt.
Iedereen krijgt bij de slager immers
plasticjes tussen de vleeswaren, op
een styreenschaaltje (en dat weer in
gepakt in plastic). En de bakker
Ploegwedstrijden 5 maart
door sneeuw uitgesteld
Het Ploegcomité heeft moeten
besluiten de nationale ploegwedstrij
den van zaterdag .5 maart a.s. één
week uit te stellen. Een dik pak
sneeuw van vele centimeters en de
slechte weersvoorspellingen tot za
terdag hebben dit besluit veroor
zaakt. Het programma blijft voor
zaterdag 12 maart hetzelfde: de offi
ciële opening vindt om 11.45 uur
plaats. Van 13.45 tot 16 uur wordt er
geploegd om de nationale kampi
oenschappen, waarna om 18 uur de
prijsuitreikingen volgen. Het Natio
naal Ploegcomité nodigt iedereen uit
om op 12 maart alsnog te komen kij
ken op het wedstrijdterrein tussen
Hijken en Hooghalen.
kijkt heel raar op als je om een pa
pieren verpakking vraagt voor je
brood. Wat denk je trouwens van
een komkommer in plastic verpakt?
Dat is pure overdaad, helaas ten
koste van het milieu! Tijdens de
voorlichtingsavonden krijgt zij de
vrouwen heus wel zover dat iedereen
zegt; dat vind ik ook teveel, te gek of
onnodig'. Maar als de andere dag
weer boodschappen gedaan worden,
dan moet men optreden in de goede
zin van het woord. Want bewust ko
pen, is b.v. flessen melk vragen in
plaats van de geplastificeerde pak
ken. Deze kunnen immers niet bij
het oud papier en flessen kunnen
weer worden ingeleverd. En als er
geen statiegeld op is, dan is het een
kleine moeite naar de glasbak te
gaan. Want ook voor glas moet de
natuur worden aangesproken. Om te
produceren worden zand, soda, kalk
en energie gebruikt. Men is al zover,
dat 50% weer hergebruikt wordt en
het is de bedoeling dat dit 70%
wordt!
De huisvrouwen hebben veel in
spraak, want al die plastic-verpak
kingen van honderd- en één middelt
jes die zijn dikwijls ook in andere
verpakkingen verkrijgbaar. Spuit
bussen, rij aan rij staan ze in de
schappen, maar vrijwel alles hiervan
is ook in een milieu-vriendelijke ver
pakking te koop (bijvoorbeeld ver
stuiver met pompje).
Vrouwen de macht
Gelukkig is onlangs besloten dat
voor 1990 de spuitbussen met de
drijfgassen er grotendeels uit moeten
zijn. De aantasting van de OZON-
laag gaat ons allemaal aan. De harde
UV-stralen die daardoor gemakke
lijk de aarde bereiken, zijn schade
lijk voor de flora en fauna. Wij als
mensen, nog sterker, wij als huis
vrouwen, hebben de macht deze bus
sen niet te kopen en iets wat niet ver
kocht wordt, dat neemt men uit de
handel". Mevr. Polderman zou
graag willen, dat het kringloop
papier ook veel meer gebruikt
wordt. "Veel scholen en verenigin
gen kunnen best tot dit besluit over
gaan. Voor de fabrikage van papier
sneuvelt niet alleen de boom, maar
wordt ook veel water en energie ver
bruikt, met als resultaat de luchtver
ontreiniging".
De voorbeelden van mevr. Polder
man zijn legio. Als haar mening ge
vraagd wordt over de vele bestrij
dingsmiddelen die gebruikt worden
om ons voedsel optimaal te houden,
geeft zij meteen een weerwoord dat
20% van alle bestrijdingsmiddelen
huis- tuin en keukenmiddelen zijn.
We doen daar net zo goed aan mee.
Denk dus niet, dat het de grote heren
zijn, want wij zijn ook schuldig".
Op een avond voor de plattelands
vrouwen laat zij de vrouwen een
'boodschappenlijstje' maken. En
dat wordt stuk voor stuk nagegaan,
wat anders kan en anders moet.
Vrouwen willen schone stoepen,
frisse w.c.'s. Chloor is een vanouds
bekend middel dat alle bakteriën
doodt, helaas ook alle nuttige bakte
riën. En de was gaat ook schoon met
fosfaatvrije middelen. Geen enkel
wasmiddel, dus ook fosfaatvrij, is
milieu vriendelijk. Met soda kan
men een heleboel doen en ook
Hoe nu verder na de (geslaagde) aktie, daar gaat het om
20
Twee jaar geleden ging er iets
fout met een kernenergiecentrale
in Tsjernobyl. Twee dagen na het
incident werden in Nederland,
4000 km verder, verboden afge
kondigd op verwerking van spi
nazie - en even later volgde de
zuivel. De schrik in Nederland
was kort en hevig. Nu, voorjaar
1988, staat Zeeland in het mid
delpunt van de kernenergie-
diskussie. Uit alle delen van het
land - en zelfs uit 't buitenland -
moet het afval naar Borssele.
In een spontane regionale aktie
zetten 500 boeren en boerinnen
hun handtekening om de ge
meente te dwingen de COVRA-
plannen te heroverwegen. Deze
Borsselenaren lijken zich te reali
seren dat een eventueel kernon
geval landbouw onmogelijk
maakt.
In het gebied rond Tsjernobyl is
landbouw op vele vierkante kilo
meters uit den boze. We kunnen
ons afvragen of het zinvol is om
een opening te laten voor
COVRA-plannen aan de andere
kant van de dijk
'Uit het oog, uit het hart' is een
gezegde dat onder Borsselenaren
steeds minder geldt.
Jacques Roumen
schoonmaakazijn en spiritus leveren
weinig problemen op.
Helft organisch
"Afval is iets dat al eeuwen bestaat.
Het is aktueel geworden toen men in
de gaten kreeg dat het ook kwaad
kan. Zodra de kringloop in de na
tuur verstoord wordt, is men schul
dig. Vroeger had iedereen een mest
hoop. Dat kon, dat kan ook nu nog.
Alle organische afval kan in een
eompostbak. De gemeente Tholen
heeft het zelfs gestimuleerd. De helft
van ons huishoudafval is organisch
en kan na verwerking zonder gevaar
in de natuur terug. Als we dat alle
maal jaren geleden geweten hadden,
was het Tuttelhoekje misschien nu
niet zo vol geweest!" Als je praat
over het Tuttelhoekje, denk je ook
meteen aan de aktie "Schadelijke
stoffen een zaak apart". "Weet je
dat grof vuil als wasmachine, koel
kasten e.d. ook voor vervuiling zor
gen als dat niet goed behandeld
wordt. Je zou alles moeten splitsen:
plastic, thee- en koffiezakjes, schil
len, oud-papier, noem maar op!
Plastic weigeren
Weet je wat ik een leuke opmerking
vind van een kursiste tijdens zo'n
avond? Waarom doen ze manneno-
verhemden altijd in zo'n zak met al
de spelden e.d. Dat is immers alle
maal weggegooid geld, erger nog,
weggegooid materiaal? Als ik zoiets
hoor denk ik, Henny, we zijn op de
goede weg. Maar nu moeten we het
nog zover zien te krijgen dat die le
verancier inderdaad al dat materiaal
weglaat. Alles gaat echt niet meteen,
maar als Milieukwartet rekenen we
op solidariteit van ten eerste de
vrouwen. We hebben ondertussen
wel geleerd, dat er dikwijls fouten
worden gemaakt uit "on-kunde" en
niet uit "on-wil". Met onze voor
lichting hopen we de vrouwen zover
te krijgen, dat iedere bakker gek van
ons wordt omdat we allemaal om
papieren zakken vragen, alle plastic
zakjes weigeren, komkommers uit
het plastic verlossen, spuitbussen
vermijden en alle schillen weer op
een hoop gaan gooien. Wellicht
komt er ook hier weer een schille-
man langs (in St. Annaland is dat al
lang het geval). Het lijkt me ook
machtig, als iedereen weer kippen
neemt". Ze moet er zelf om lachen,
ze is geen milieu-fanate, maar een
praatje met mevr. Polderman zorgt
er wel voor dat je met bewustere
keuze het boodschappenlijstje sa
menstelt.
J. Meerman-Ottevanger
(Overgenomen uit de Een-
drachtbode)
ft dé-
Afd. Langstraat: 4 maart: Avond
over alternatieve landbouw vervalt.
Afd. Tholen/St. Philipsland: 12
maart: FEEST. In de 50-er jaren stijl
met lekker eten. Aanvang: 20.00
uur bij café 'De Man'. Prijs ƒ15,
opgeven vóór 6 maart.
Afd. Zevenbergen: 4 maart: Leden
vergadering met gourmet. Voor de
gourmet moet je je opgeven vóór 26
februari. Aftredend en niet herkies
baar zijn: Ellen de Lint en Gommert
Krijger. Aanvang 19.00 uur.
Provinciaal: 26 maart: Het Juweel.
'Het avondje t.v.' wordt uitgevoerd
door de toneelgroep van Schouwen-
Duiveland en vindt plaats in het
Tonnenmagazijn te Brouwershaven.
Aanvang: 20.30 uur. Entree ƒ3,
8 maart: Gemeenschappelijke voor
lichtingsavond, georganiseerd door
de PJZ, de ZLM (afd. Schouwen-
Duiveland) en de NBvP. Thema:
'De inrichting van Neeltje Jans en de
invloed daarvan op Schouwen-
Duiveland'. Er zullen verschillende
inleidingen gehouden worden. Aan
vang: 19.30 uur. Toegang: gratis.
Vrijdag 4 maart 1988
