De zuidwestelijke fruitteelt
in het jaar 2000
Extra aandacht voor kwaliteit en presentatie
Overproduktie in EEG
Nederlandse voorsprong
met nieuwe rassen
Kwaliteit en presentatie
Dure machines
Benut de kansen
Fertigatie
Eens te meer: zoet water
ker te worden dan het thans is. We
blijven hopen op verbetering. In elk
geval moeten alle mogelijkheden
worden benut.
De maat van het fruit wordt van toe
nemende betekenis. We zien dat
vaak pijnlijk bij de "kleinvruchti-
ge" rassen als Cox's Orange en Gol
den Delicious. Golden beneden 70
mm en Cox's beneden 65 mm bren
gen in jaren met een normale appel-
oogst weinig op. De Conference
komt nu ook pas vanaf 65 mm aan
een redelijke prijs. Om aan de eisen
van de maat te voldoen is niet alleen
flink dunnen en snoeien, maar in 'n
droog jaar ook water geven nodig.
De grootvruchtige (triploïde) rassen
als Jonagold en Goudreinette heb
ben op dit punt een voorsprong.
Weliswaar oogst men bij jonge bo
men hiervan soms te grote appels,
maar dat is nog altijd beter dan te
kleine en bovendien neemt de
vruchtgrootte af als de bomen ouder
worden.
Zeeland is bij de verdere ontwikke
lingen via bevloeiing en fertigatie
dus enigszins in het nadeel. Ook wat
de vruchtkleur betreft staat Zeeland
niet aan de top. Maar de rode mu
tanten van Jonagold. Elstar en Goud
reinette kunnen hierin verandering
brengen.
Hoogstwaarschijnlijk zal in de ko
mende periode de afzet een beslis
sende rol gaan spelen. Op dit gebied
zijn de belangrijkste veranderingen
te verwachten. En hierbij kan Zee
land via de nieuwe veiling het voor
touw nemen. Daarom is dit moderne
gebouwenkompleks toch op tijd tot
stand gekomen.
In normale jaren is er sprake van
overproduktie in de EEG. Ook in
het rapport over de fruitteelt in het
jaar 2000 gaat men (terecht) uit van
een strukturele overschotsituatie. In
het laatste seizoen werd dat verslui
erd door een zeer kleine appeloogst
in W.-Duitsland, maar daar zal nie
mand zich op verkijken. Wat er kan
gebeuren bij een te royaal aanbod
zien we momenteel bij de Conferen
ce. Een ras dat niet kapot kon. En
kele jaren geleden bracht de maat
45-55 nog tot een gulden per kg op.
Nu gaan deze peertjes in de interven
tie en wil men speciaal de maat 65-75
mm. Het gevolg van een grote oogst
in Nederland en België. Maar over
enkele jaren is door het in produktie
komen van jonge beplantingen elk
"normaal" jaar zo'n aanbod te ver
wachten. En dan praten we nog niet
over Italië, waar de laatste jaren een
zodanige uitbreiding met Conferen
ce plaatsvond, dat dit land de Bene
lux produktie ver overtreft.
Bij de appels lijkt de toekomst vrij
rooskleurig dank zij Jonagold,
Elstar en de andere nieuwe rassen.
Maar de aanplant is zodanig dat
over enkele jaren het aparte eraf is
en de prijs zal dalen. Dat kan ook,
want ook beneden de 2,50-/ 3,50
is nog een rendabele teelt mogelijk.
Maar de omslag komt soms snel en
onverwacht. Dat zie je bij de Confe
rence. De Jonagold wordt thans in
b.v. Frankrijk en Italië nog weinig
geteeld omdat men tobt met de kleur
maar met de rode mutanten kan dat
veranderen. Het is bekend dat de er
varingen hiermee in genoemde teelt-
gebieden nauwlettend worden ge
volgd. Trouwens de Elstar wordt el
ders in de EEG al vrij veel geplant.
Elstar en Jonagold zullen dus gelei
delijk (of vrij snel) hun eksklusief
karakter verliezen. Het blijven pri
ma appels, maar ze onttrekken zich
niet aan de wet van vraag en aan
Er zal meer gedund moeten worden.
Vrijdag 4 maart 1988
In België wordt een flink percentage van het fruit gelegd aangeboden.
bod. Voorlopig heeft België met zijn
Jonagold echter een voorsprong op
de internationale markt en heeft Ne
derland een goede positie met Elstar,
Jonagold, Alkmene, Summerred,
e.d. We verwachten dat die gunstige
positie tijdelijk zal zijn, want elders
zit men ook niet stil. Maar de ko
mende jaren kan Nederland in prin
cipe vooral op de West-Duitse markt
een goede plaats veroveren.
Bij de uitbouw van de export gaat
het vooral om 2 punten: kwaliteit en
presentatie. De laatste 10 jaar is
hierbij veel vooruitgang geboekt. In
drukwekkend veel zelfs. Maar we
zijn er nog lang niet. Op de buiten
landse markt komen we nog steeds
achteraan wat betreft verpakking en
presentatie. Export fruit zal veel
meer op pakbladen moeten worden
aangeboden. Het is de moeite waard
om een bezoek te brengen aan de
Belgische veilingen. Daar wordt de
Jonagold al massaal gelegd aange
boden, vaak met enkele vruchten in
een reklamewikkel.
Het schijnt dat de grote filiaalbedrij
ven in W.-Duitsland tevens graag
fruit in kleinverpakking hebben,
b.v. 6 appels of peren op een
schaaltje met krimpfolie. In de GB-
warenhuizen in België ziet men die
kleinverpakking ook veel. Op die
vraag zou ook ingespeeld moeten
worden.
In Italië en Frankrijk laat men de af
zet met alles wat er bij hoort, over
wegend aan de koöperaties over.
Dat heeft nadelen, maar ook voor
delen, zoals men b.v. in Zuid Tirol
kan zien. Het aanbod en de verpak
king kunnen hier redelijk worden af
gestemd naar de vraag.
In ons land is sortering en aanvoer in
hoofdzaak een zaak van de telers.
Ook met specifieke voor- en nade
len. Van doelgerichte spreiding van
het aanbod is veelal weinig sprake.
Het weer (slecht snoeiweer - goed
sorteerweer) en de prijs op de laatste
veilingdag spelen soms een te grote
rol. Het pakstation van de veiling
fungeert nog te vaak als "overloop"
voor 't geval men de sortering zelf
niet aan kan. En dat geeft dan vaak
weer problemen omdat men daar de
vaste klanten eerst wil (moet) hel
pen. De sorteermachines zullen ver
der geperfektioneerd worden en het
verpakken (pakbladen) zal meer ge
mechaniseerd worden in de toe
komst. Aan kleinverpakking zal op
den duur ook meer aandacht moeten
worden besteed. Voor dit alles zijn
forse investeringen nodig die voor de
individuele teler wellicht te hoog
zijn. Men kan dan denken aan sa
menwerkingsverbanden en uitbouw
van de veiling pakstations.
De handel zal in dit computertijd
perk ook veranderen. Hoe is moei
lijk te voorspellen. Tele-veilen staat
nog in de kinderschoenen, maar wel
licht kun je straks in Kapelle het
fruit op de veiling te Geldermalsen
"live" zien middels video of iets der
gelijks. De techniek kent bijna geen
grenzen. Wat vandaag onmogelijk
lijkt is over korte tijd werkelijkheid.
Samenvattend kan worden gesteld
dat in de fruitteelt vooral aandacht
moet worden geschonken aan de af
zet, o.a. door verbetering van kwali
teit, verpakking en presentatie. In
dit kader zal ook moeten worden
gestreefd naar een meer doelgerichte
spreiding van het aanbod, o.a. in
overleg met telers en handel.
Wat de teelt betreft zal het devies
moeten zijn; niet het vele is goed,
maar het goede is veel. We moeten
het niet in de eerste plaats zoeken in
een hogere kg opbrengst, maar in
een hoger percentage kwaliteitsfruit.
Naast goed snoeien is vooral zeer
sterk dunnen nodig om de ideale ma
ten (in de buurt van 70-80 mm) te
oogsten. Dat is speciaal gewenst bij
de kleinvruchtige rassen en bij wat
oudere bomen. Kleine maten geven
extra werk bij het plukken en sorte
ren en brengen geen geld op. Ze
kosten in feite geld.
Er is in de EEG geen gebrek aan
fruit. Er is in de meeste jaren zelfs te
veel fruit. Daarom is het telen van
een goed produkt dus weliswaar een
vereiste, maar dat goede produkt
verkopen tegen een goede prijs is
nog belangrijker. Goed dat we een
nieuwe veiling hebben, met een ener
gieke jonge direkte-ur met een han
delsopleiding!
Dat wordt bedoeld met aantrekkelijke presentatie.
13
Kortgeleden is een publikatie verschenen over de fruitteelt in het
perspektief van het jaar 2000. Het is opgesteld door erkende deskun
digen en maakt een zeer gedegen indruk. In feite is het natuurlijk on
mogelijk om 12 jaar vooruit te zien. Op sommige punten zal het to
taal anders lopen dan thans wordt verwacht. Toch is het beslist erg
nuttig om zich te beraden over de toekomst. Geleidelijk voltrekken
zich in de fruitteelt veranderingen en iedere teler dient zich af te vra
gen hoe hij hierop moet inspelen.
De bereidheid hiertoe is ruimschoots
aanwezig. Dat heeft het recente ver
leden aangetoond. Twaalf jaar gele
den zat de Nederlandse fruitteelt
diep in de put. Via nieuwe appelras
sen, zeer intensief planten, verbeter
de opkweek en daardoor vroegere
produktie, verbetering van kwaliteit
en presentatie, enz. is men vrij snel
uit het dal omhoog gekrabbeld. De
bedrijfstak is weer gezond. Het gaat
er nu om de positie op de internatio
nale markt verder te verstevigen.
Dat is dan ook de strekking van het
rapport.
Het rapport is uiteraard afgestemd
op heel Nederland. Regionaal kun
nen er beperkte verschillen in de ont
wikkeling optreden. Hoe staat het
met de fruitteelt in Zeeland en
W.N.-Brabant ten opzichte van el
ders? We zien voor ons gewest wat
nadelen, maar vooral ook voorde
len. Het zal er om gaan de nadelen te
verkleinen en de voordelen uit te
buiten. Dan wordt een duidelijk po
sitief saldo bereikt.
Bij het streven naar een nog vroegere
en hogere produktie en nog betere
kwaliteit lijkt een belangrijke rol
weggelegd voor fertigatie. Dat komt
neer op regelmatig toedienen van be
perkte hoeveelheden kunstmest
(stikstof) via bevloeiing. In proeven
zijn met fertigatie gunstige resulta
ten behaald. Dat was ook te ver
wachten, want het is logisch dat zo'n
gespreide bemesting beter is dan al-
De Jonagold kan een goede troef
zijn bij export.
les tegelijk in 't voorjaar toedienen.
Zelf volstaan we ook niet met een
overvloedig ontbijt en verder op de
dag weinig of niets meer.
Voor fertigatie is echter voldoende
zoet water nodig. En dan komt weer
het bekende verhaal: de meeste fruit-
bedrijven in Zeeland kunnen hier
over niet beschikken. Dat is heel
jammer. Want dat tekort kan niet
alleen leiden tot een wat latere en la
gere produktie, maar ook tot een
wat mindere kwaliteit. Ieder weet
dat in een droge zomer de dikte groei
van de vruchten zodanig kan tegen
vallen dat we met een te hoog per
centage kleine maten te maken krij
gen en daar is geen gebrek aan!
Het zoet-water-probleem lijkt in de
nabije toekomst dus nog belangrij-
