Aardappel B.V. Zierikzee
had meevaller
RIVRO medewerker succesvol in
t.v.- programma 'Wedden dat'
Voorzitter A. Sandee ZGO:
"Gebrek zoet water remt
vollegrondsgroenteteelt'
Minder goede verwerkbaarheid
en voederwaarde veldbonen
beperken afzet
Landbouwschap wil
noodopslagvoorzieningen mest
'Van Waes' akkerbouw programma
nu ook in België
Het jaarverslag van de Aardappelafzetorganisatie voor Zuidwest Ne
derland B.V. is dezer dagen besproken met de aangesloten telers in
Zeeland en Noord-Brabant. Ondanks een inkrimping van de met
aardappelen beteelde oppervlakte is de omzet van het bedrijf in het
boekjaar 1986/1987 toegenomen tot bijna 205.000 ton en werd een
netto resultaat van ƒ988.500 behaald. Bovendien is een bedrag van
ƒ600.000 gereserveerd voor toevoeging aan de uitbetalingsprijs voor
aardappelen van oogst 1987. De direktie noemt dit een meevaller die
uitstekend van pas komt, gezien de tot nu toe bedroevend lage aard
appelprijzen.
Het jaarverslag zal worden aangebo
den aan de vergadering van aandeel
houders die op 3 maart a.s. wordt
gehouden. Daarbij zal worden voor
gesteld om een dividend van 7% uit
te keren, een bedrag van ruim twee
ton op de aandelen bij te schrijven,
en het daarna overblijvende bedrag
van ruim ƒ674.000 aan de reserve toe
te voegen.
De direktie stelt in haar jaarverslag
dat de wijzigingen in de aardappel-
handel en de toekomstige ontwikke
lingen een nog intensievere verster
king van het eigen vermogen nood
zakelijk maken. Investeringen bij de
vier sorteerbedrijven in het werkge
bied, zowel in opslagruimten, ont
vangstfaciliteiten en bewerkings- en
verpakkingsapparatuur zullen ook
in de toekomst niet achterwege mo
gen blijven. Plannen voor verdere
uitbreiding van de bewaarkapaciteit
- ditmaal bij het sorteer bedrijf Bres-
kens - zijn in uitvoering. Een hoge
prioriteit zal ook moeten worden
toegekend aan onderzoek van nieu
we rassen, bewaartechnieken en
teeltmethoden.
Ook de afzet zal in de toekomst
steeds meer aandacht opeisen. Een
struktureel voortdurende overschot-
tenmarkt zal voor afwijkende aard
appelen weinig of geen afzetmoge
lijkheden bieden. De strengere eisen
die de industrie stelt en een toene
mende kwaliteitsbewustheid bij
binnen- en buitenlandse konsumen-
ten zullen niet enkel bij de Aardap
pel B.V. maar ook bij de telers gro
tere aanpassingen vergen.
Openheid
Een gelukkige omstandigheid is de
van jaar tot jaar toenemende belang
stelling voor de teelt van kwaliteits
aardappelen en voor de afzet daar
van in poolverband. Deze belang
stelling wordt ongetwijfeld versterkt
door de wijze waarop de Aardappel
B.V. de kwaliteit van de geleverde
aardappelen in de uitbetalingsprij-
zen verwerkt. Ook de openheid
waarmee de onderneming over de
meest uiteenlopende zaken informa
tie verstrekt, slaat op grote schaal
aan bij de telers in Zeeland en
Noord-Brabant. Voor wat betreft
het nu lopende boekjaar 1987/1988
wordt een omzetstijging van 12%
verwacht.
Op 1 februari jl. is het ing. J.J. van
Hoogen, medewerker van het Rijks
instituut voor Rassen Onderzoek (RI-
YRO) gelukt om in het
TV-programma 'Wedden dat' een se
rie aardappelrassen te identificeren.
Voor het RIVRO een reden om eens
op het belang en de methoden van
aardappelidentifikaties te wijzen.
Herkenning van een aardappelras aan
het uiterlijk van de plant en zijn eigen
schappen is alleen mogelijk in het
groeiseizoen. Moeten buiten deze pe
riode een aardappelras geïdentificeerd
worden, dan moet men gebruik ma
ken van andere kenmerken van dat
ras. Een van de mogelijkheden is
bestudering van de knol.
De knollen verschillen per ras sterk
van kleur, vorm, diepte en plaatsing
van de ogen, kleur van het vlees en
verkleuring van de schil door inwer
king van het licht. Op grond van de
ze uiterlijke kenmerken zijn knollen
al wel in een bepaalde groep rassen in
te delen, maar met zekerheid het ras
vaststellen is niet mogelijk.
Een eigenschap van een aardappel
knol is dat hij uitloopt. De spruit die
onder diffuus, niet te sterk (dag)licht
gevormd wordt noemen we de
lichtkiem.
In tegenstelling tot de donkerkiem
(bekend van de aardappelvoorraad in
de kelder) is de lichtkiem - te beschou
wen als een verkorte stengel - door
zijn kleur, vorm, beharing, lenticel-
len, eindknop, zijassen en wortelpunt-
RIVRO medewerker J.J. van Hoogen
met enkele verschillende aardappel
rassen.
jes, zo karakteristiek dat vergelijking
met de menselijke vingerafdruk op
zijn plaats is. De in de afgelopen 40
jaar ontwikkelde RIVRO-methode
van lichtkiemohderzoek is inmiddels
tot (inter)nationale standaard verhe
ven, waardoor de identifikatie van
aardappelrassen volgens dezelfde on
derscheidende kenmerken geschiedt.
Een hulpmiddel bij identifikatie is het
koken van de knollen. Hierdoor is
vast te stellen of het een vast dan wel
een kruimig ras betreft. Toepasbaar
heid van het ras voor verse konsump-
tie of voor de diverse industriële
verwerkingsmogelijkheden blijkt uit
het kooktype.
Electroforese
Recentelijk is ook de identifikatie van
aardappelrassen mogelijk door mid
del van electroforese. Specifieke eiwit-
en enzympatronen worden met be
hulp van deze benadering zichtbaar
gemaakt. Het voordeel van deze me
thode is dat het zeer snel werkt; ech
ter nog niet alle rassen zijn op deze
wijze vastgelegd.
Met behulp van deze methoden kan
de zelfstandigheid van een nieuw aan
gemeld aardappelras getoetst worden.
In gevallen van twijfel omtrent de
identiteit van een aardappelras - aard
appelen moeten wettelijk verplicht
onder rasnaam worden verhandeld -
is het RIVRO zodoende in staat het
betrokken plantmateriaal te identi
ficeren.
Het 'Van Waes' soft-ware program
ma voor de akkerbouw is voor de ge
hele Belgische markt overgenomen
door ABIS. ABIS is een onderdeel
van de Belgische Boerenbond, en
opereert in geheel België. ABIS heeft
eigen software pakketten ontwikkeld
voor de melkveehouderij (ARGOS)
en de varkenshouderij (ZEBES).
Het programma is ontwikkeld door
Adhimar van Waes, een akkerbou
wer uit Zuiddorpe (Zeeuws-
Vlaanderen). In 1986, nadat het
reeds een jaar op het eigen bedrijf in
gebruik was, is het op de markt ge
komen en sindsdien wordt het alge
meen gewaardeerd door de gunstige
prijs/prestatie verhouding. De laat
ste aanpassing in het programma
heeft in december 1987 plaatsge
vonden.
8
ABIS heeft voor het 'Van Waes' pro
gramma gekozen, omdat gebleken is
dat het kompleet en gebruiksvrien
delijk is, het bedrijfsekonomische
gedeelte kan geheel worden berekend
volgens de Belgische normen. Vooral
in de mogelijkheid om kostprijsbere
keningen te maken voor alle gewas
sen onderscheidt het programma
zich van andere software in de ak
kerbouw.
ABIS heeft ook laten meewegen dat
het in Nederland het meest verkochte
programma is, en dat het reeds twee
jaar storingsvrij en tot volle tevre
denheid van de gebruikers werkt.
Op de Nederlandse markt treedt in
de drie Zuidelijke provincies Dan-
kaart Hoefeijzers te Axel als
hoofdverdeler op.
Door een relatief hoog gehalte aan
tannine (looizuur) in veldbonen kent
dit produkt een aantal nadelen die
bijvoorbeeld het produkt erwten niet
of in veel mindere mate kent. Door
de tannine wordt nl. de verwerk
baarheid tot veevoer minder en bo
vendien de voederwaarde lager. Dit
betekent echter zeker niet dat we
geen veldbonen kunnen blijven te
len, aldus teeltspecialist akkerbouw
bij Cebeco-Zuidwest, de heer J. de
Bruijn. Voor veldbonen bestaan be
paalde afzetkanalen.
Voorzover van deze kanalen gebruik
gemaakt kan worden zijn er geen be
lemmeringen bij de teelt van veldbo
nen. Omdat die afzet dus aan een ze
ker maksimum is gebonden kan ook
het areaal niet onbeperkt toenemen.
Zo ver is het nog niet maar als het
zover mocht komen, dan zullen we
zeker aan de bel trekken', zegt De
Bruijn.
Veldbonen hebben als voordeel ten
opzichte van erwten dat ze veel
oogstzekerder zijn. Dat is een van de
redenen waarom ze op betrekkelijk
grote schaal geteeld worden. Door
de genoemde nadelen ligt de prijs la
ger dan die van erwten. Het hoge
tanninegehalte geldt overigens alleen
voor bontbloeiende veldbonen, niet
voor witbloeiende. Alle commercië
le rassen zijn echter bontbloeiend.
Men is wel volop bezig om witbloei
ende rassen te ontwikkelen die com-
merciëel interessant zijn. 'Tot die
tijd moeten we ons vooral richten op
erwten, niet in de laatste plaats ook
omdat Nederland met name in het
zuidwesten een belangrijke positie
heeft als producent van zaaizaad van
erwten. Voor veldbonen geldt dat
nauwelijks.
Stel veehouders in de gelegenheid om
op hun bedrijf tijdelijke mestopslag
te creëren in de vorm van waterdichte
sleufsilo's of grondputten. Vraag de
provincies en gemeenten daaraan
mee te werken door ontheffing van
de vereiste vergunningen te verlenen.
De putten en silo's moeten uiterlijk
dit najaar weer verwijderd worden.
Voor dit plan heeft het Landbouw
schap medewerking gevraagd aan de
minister van landbouw en visserij.
De provincies Groningen en Fries
land hebben de veehouders al in de
gelegenheid gesteld om grondputten
voor tijdelijke mestopslag te maken.
De putten kunnen, hetzij door de
veehouders zelf, hetzij door de loon
werker, in korte tijd -enkele dagen-
worden gerealiseerd. Voor een sleuf
silo van 250 mJ voorzien van een
dubbele laag stevig landbouwwfolie
bedragen de kosten in het laatste ge
val tien gulden a vijftien gulden per
m}. Het Landbouwschap heeft met
de organisaties van loonwerkbedrij-
ven (FLEC en BOVAL) afgesproken
dat zij hun leden zullen vragen zo
snel mogelijk op verzoeken van vee
houders in te spelen en daarvoor ma
terieel en persooneel beschikbaar te
houden. Het Landbouwschap heeft
verder voorgesteld om de Landelijke
Mestbank zogenaamde mestzakken
aan te laten schaffen die aan veehou
ders kunnen worden verhuurd als
zich opnieuw noodsituaties voor
doen. Voor de zakken moet geld be
schikbaar worden gesteld uit de mid
delen van het zogenaamde mestactie-
programma.
-99
Grote belangstelling
Bouwboek maakt nieuwe
oplage noodzakelijk
Het nieuwe losbladige Bouwboek, vo
rig jaar door het PAGV in Lelystad
uitgegeven, geniet grote belangstel
ling. Veel akkerbouwers en tuinders
hebben voor dit administratie systeem
gekozen, omdat het voor een goede
bedrijfsvoering nodig blijkt om ook
"het verleden" erbij te betrekken.
B.v. ten aanzien van vruchtwisseling
en bodemgezondheid. Het gebruik
van het Bouwboek is ook belangrijk
als later eventueel wordt overgestapt
op een geautomatiseerd registratie
systeem.
Voorts blijkt het gebruik van het
Bouwboek een goede basis te zijn
voor het funktioneren van gewasstu-
dieklubs. Het voorhanden hebben
van op uniforme wijze vastgelegde be
drijfsgegevens maakt het veel gemak
kelijker om tot uitwisseling van deze
gegevens te komen en onderlinge ver
gelijkingen te maken. Kortom een uit
gave, die bij de moderne
bedrijfsvoering als een belangrijk
hulpmiddel moet worden gezien.
Het Bouwboek is te verkrijgen door
35,over te maken op giro
2249700, t.n.v. P.A.G.V. Lelystad,
met vermelding "Bouwboek".
"Het is voor de verdere ontwikkeling
van de tuinbouw op Schouwen-
Duiveland mede gezien de opmerke
lijke uitbreiding van spruitkool en
witlof erg jammer dat de zoetwater
voorziening weer verder is uitgesteld
De Zeeuwse Groentetelers Organisa
tie vindt de tegenstanders van zoe
water erg kortzichtig en weinig soli
dair met sektoren die al jaren
schreeuwen om zoet water. De aan
zetten op Schouwen-Duiveland om te
komen tot een vrij intensief gebied
met de teelt van groenten en bloemen
worden sterk afgeremd als het water
in de sloten brak blijft". De voorzit
ter van de Zeeuwse Groentetelers Or
ganisatie de heer A. Sandee zei dit
dinsdagavond op een jaarvergadering
van de organisatie in hotel Goes te
Goes.
De heer Sandee gaf in zijn openings
woord een overzicht van de ontwik
kelingsmogelijkheden van de groen
ten en bloementeelt in Zeeland. Als
sterke punten noemde hij de goede
afspraken tussen de telers m.b.t. het
vervoer, de gezonde grond en de rela
tief lageziektedruk. Zwakke punten
acht hij de verspreide ligging van de
bedrijven ver van de veilingen, het
ontbreken van zoet water en de soms
te zware klei voor sommige teelten.
"Goede ondernemers weten de sterke
punten waartoe ook het zachte kli
maat mag worden gerekend, uit te
buiten", aldus de ZGO-voorzitter.
De heer Sandee ziet als enige moge
lijkheid voor de groentetelers om hun
positie te handhaven en mogelijk te
versterken nog scherper te letten op
de kwaliteit. Vooral van een aantal
vollegrondsgroentesoorten kan de ex
port alleen toenemen wanneer het
percentage le kwaliteit drastisch
wordt verhoogd. Dit geldt volgens de
voorzitter in Zeeland vooral voor de
produkten als witlof, spruiten, prei
enbloemkool. Met name het veiling-
klaar maken kan in zijn ogen vaak
beter, door o.m. nauwgezetter te sor
teren. Sandee sprak er zijnspijt over
uit dat de studieclub te weinig heeft
kunnen doen voor de glastuinbouw".
In overleg met bijv. de verschillende
bedrijfsvoorlichters zou er iets meer
aan groepsvoorlichting en gezamen
lijke bedrijfsbezoeken kunnen wor
den gedaan". Bij de bloemensektor
konstateerde hij een verzadiging van
de markt. Een stabilisatie van de pro-
duktie lijkt hem gewenst. Verbaasd
zei hij te zijn over het redelijk goede
jaar voor de vollegrondsgroente-
teelt,na een dieptepunt in de prijsvor
ming vorig jaar. Daaruit valt volgens
de voorzitter op te maken dat de
markt -voor de vollegrondsgroenten
inelastisch is of anders gezegd de
konsument maar weinig meer groen
ten eten wanneer de prijs erg laag is.
Vrijdag 12 februari 1988
