Schachtlengte, bladkleur en type zijn
belangrijke kriteria bij rassenkeuze prei
11
Nieuwe - onbekende - groenten
8
Het areaal prei, dat in Zeeland ge
teeld wordt is de afgelopen jaren
steeds kleiner geworden, terwijl het
landelijke areaal nog steeds groeit.
In tabel 1 zijn de verschillende teelt-
gebieden in Zeeland vermeld met
daarbij de geteelde oppervlakten.
Tevens is het Nederlandse areaal
vermeld. Zie tabel 1
Ondanks dit kleine areaal is het van
groot belang om een goede rassen-
keuze te maken. Bij de rassenkeuze
moeten we in Zeeland in eerste in
stantie letten op: a) schachtlengte; b)
bladkleur; c) type.
Verder zijn de relatieve opbrengst,
de aanwezigheid van een knobbel,
de gevoeligheid voor geelstreepvirus
en bladvlekkenziekte ook aspekten
die de rassenkeuze kunnen bepalen.
De 3 genoemde kriteria (schacht
lengte, bladkleur en type) zijn echter
het meest doorslaggevend. Deze drie
kriteria zullen nader toegelicht
worden.
Schachtlengte
Een lange schacht is het meest ge
wenst. De schachtlengte is sterk ge
bonden aan de teeltwijze. Winterras-
sen hebben vaak een kortere
schachtlengte dan herfstrassen. In
Zeeland wordt de meeste prei met
een accord schijvenplanter geplant.
Het nadeel van deze plantmethode
is, dat de prei niet diep geplant kan
worden (en dus minder schacht
krijgt) en in de meeste gevallen krom
zal zijn. Afgelopen jaar hebben er in
Zeeland wat oriënterende proeven
met verschillende zaai- en plantme-
thoden gelegen (o.a. ter plaatse zaai
en, en ponsen). Uit globale op-
brengstgegevens kunnen we voorlo
pig konkluderen dat vlakveldspon-
sen voor Zeeuwse gronden geen
perspektief biedt. Het slaan van
Tabel 1. Teeltgebieden met de daarbijbehorende oppervlaktes van de afgelo
pen 3 jaren (in ha).
1985
1986
1987
Schouwen-Duiveland
4,25
4,83
3,49
Tholen/St. Philipsland
-
0,40
0,08
Noord-Beveland
0,75
0,75
0,70
Zuid-Beveland
10,75
3,45
3,14
Walcheren
10,06
8,95
8,00
Zeeuws-Vlaanderen
5,75
6,70
5,19
Totaal
31,55
25,08
20,60
Nederland
2856
2785
2832
Tabel 2. Overzicht van raseigenschappen bij prei voorde vroege herfstteelt.
De rassen/selecties zijn alfabetisch gerangschikt.
50
c
So
r~
o
O Zé
o
ïi
K
P
O v
O
ras/selectie
ingezonden
X>
c.
O
ra
-c
-3
s
"O g
S3
XI
OII
50
c
door
.S
a
O
3
Q.
3
ja
-a
_ra
X>
knobbel5
-C r*
OO -
~Z a.
O XI
i:
oo i/i
ra a
ra
X) -o
XI
slijtage1)
ra
c
~xj
x>
c
ra
ra
Alma
Rijk-Zwaan
105
107
6*
6*
7
4
5»
55
7,3
Blauwgroene Herfsi
-Cedra
Bejo
92
91
6»
7S
7
5S
6S
7
7,8
-Corlina
Pannevis
99
95
7
7*
65
55
7S
7
8,4
-Dakota
Royal Sluis
88
103
6»
6S
6
45
7
6
7,9
-
-Darkal
Bejo
92
101
6*
6S
65
5
6S
65
8,0
-Ducal
Nunhem
96
108
7
1
6S
5
7
65
8.0
-Glorina
Pannevis
97
6
7»
7
5
65
7
8,0
-Lekina
Pannevis
100
7
7»
6S
5*
7
7S
8,6
-I.ongina
Pannevis
95
III
6*
6»
7
4S
7
65
8,3
-Nebraska
Royal Sluis
94
102
6
6»
6
4
7
6S
8.1
-
-Verina
Pannevis
115
108
6
6
7
4
6
5S
7.5
904 R7.
Rijk-Zwaan
101
91
7
7*
6S
55
65
65
8,0
Blauwgroene Winter
-Strata
Royal Sluis
89
87
75
8
5*
6S
7
7S
8,5
-
Herfstreuzen
-Albana
Nunhem
116
103
6*
65
7
4'
7
6S
8,0
-Goliath
Rijk-Zwaan
114
104
5*
5*
7
3*
6»
5»
7.7
-
-Kazan
Nunhem
109
93
5
6'
7
4
6
6
7,9
-
-Olina
Pannevis
112
104
6
5'
7
4S
7
6
7,8
-
-Snowstar
Enza
115
108
5
5*
7
3
6S
5»
7,4
-
-Startrack
Enza
114
108
7
6
7
4
6»
6
7.7
Jolant
Bejo
87
108
7
7
7
4»
7
6S
8,1
-
Rolan
Rijk-Zwaan
96
90
6
7
6S
5
6
6S
8,2
-
Tabel 3. Overzicht van raseigenschappen bij prei voor de late herfstteelt.
De rassen/selecties zijn alfabetisch gerangschikt.
ras/selectie
ingezonden
00
c
i>
x>
Q.
O
I
•o
1 3
fc. O
"3
."3
0/ j*
50
c
door
XI
j§
-C
SI
3
O
Jt
S3
ra
X)
knobbel5
00
f is
00 -O
ra
J3 -o
2 2
slijtage*)
"V
XI
X)
c
ra
ra
Blauwgroene Herfst
-Cedra
Bejo
93
104
6»
6
7
5s
5*
55
-
-Taxala
Bejo
86
117
6»
7
6»
6
5s
5s
-
-904 RZ
Rijk-Zwaan
105
109
6
6s
7
5s
5s
5s
-
1906 RZ
Rijk-Zwaan
104
105
6s
6s
55
6
6s
6
-
Blauwgroene Winter
-Acadia
Royal Sluis
104
95
6
7
65
6s
6s
6s
-Alaska
Royal Sluis
95
87
5s
7s
6
7
6
6s
-
-Arcona
Royal Sluis
102
108
7
7
6s
6s
6s
6s
-Bleustar
Enza
100
98
6s
6s
6s
6
6
6
-Carina
Pannevis
102
6
7
6
7»
6s
6s
-Castelstar
Enza
99
88
6
7
6s
7
6s
7
-
-Derrick
Bejo
94
104
6
7
7
6
5*
6
-
-Farinto
Nunhem
104
97
6s
7
6s
7
7
6s
-Hiverbleu
Enza
88
83
6
7s
6
7»
6s
65
-
-Marline
Jds Huizer
87
87
5s
7»
6
7
65
6s
-
-Porino
Nunhem
95
93
6
7»
6»
6s
6s
6»
-Strata
Royal Sluis
86
110
65
7
6»
65
5*
6
-
Platina
Pannevis
92
99
6s
7
6s
6s
6
6
Relatieve opbrengst: gemiddelde van de aanbevolen rassen 100 456 kg/are. Relatieve schacht/engte: gemiddelde
van de aanbevolen rassen 100 20.6 cm. Type: I extreem breed uitgroeiend: 9 extreem opgericht. 4) Bladkleur:
i extreem lichtgroen9 extreem donkergroen. Knobbel: I extreem weinig knobbel9 geen knobbel.
Gevoeligheid voor geelstreepvirus: I volledig aangetast. 9 ongevoelig. Vatbaarheid voor bladvlekkenziekte: I
volledig aongetast; 9 onvatbaar Slijtage: I volledig versleten9 geen slijtage. Aanbeveling: aan
te bevelen: nift aan te bevelen.
i
- -
i
Ni
Ondanks het kleine areaal prei, dat in Zeeland geteeld wordt, is een welover
wogen rassenkeuze van groot belang. Kies daarom een ras met een lange
schacht, een opgerichte bladstand en een donkergroene bladkleur
Tabel 4.
Overzicht van de raseigenschappen bij prei voor de normale winlcrteelt
De rassen/selecties zijn alfabetisch gerangschikt.
Onderzoek 1983/1984.
ras/selectie
ingezonden door
relatieve opbrengst1)
relatieve schachtlengte
bladkleur2)
knobbel3)
gevoeligheid voor
geelstreepvirus4)
vatbaarheid voor
bladvlekkenziekten5)
slijtage*)
aanbevolen7)
Blauwgroene Winter
Alaska
Royal Sluis
98
102
75
6
65
6
6
- Alberta
Royal Sluis
96
95
7S
5S
6
6
5
- Bleustar
Enza
104
105
65
7
55
55
6
-
- Blizzard
Bejo
101
104
7>
6
6
65
6
- Carina
Pannevis
107
104
Is
5S
7
65
6
- Castelstar
Enza
101
91
8
55
65
65
55
- Derrick
Bejo
100
116.
7
65
55
55
5
- Hiverbleu
Enza
96
94
8
55
7
6
6
- Kajak
Rijk Zwaan
101
103
7
55
5 5
6
55
- Luline
Jos Huizer
104
92
7'
5'
65
65
6
- SG 447
Pannevis
89
91
8S
5»
8
6
55
- Porino
Nunhem
106
113
7'
65
55
65
5*
- Santina
Pannevis
105
101
7S
55
7
7
6
- Silva
Rijk Zwaan
99
96
7»
55
6S
65
55
- Starlet
Enza
87
93
6
75
55
6
-
Relatieve opbrengst: 100 364 kg/are. Bladkleur: I zeer lichtgroen; 9 zeer donkergroen. Knobbel: I
zeer veel knobbel; 9 geen knobbel. Gevoeligheid voor geelstreepvirus: I zeer gevoelig; 9 zeer weinig gevoelig.
Vatbaarheid voor bladvlekkenziekten: 1 zeer vatbaar; 9 zeer weinig vatbaar. Slijtage: I zeer veel slijtage;
9 zeer weinig slijtage. Aanbevolen: aanbevolen; - niet aanbevolen.
Paulien Keijzer
ponsgaten in aardappelruggen en ter
plaatse zaaien van prei, lijkt wel
perspektieven te bieden. Dit jaar zal
er op ROC Westmaas een zaai-,
plant- en zaaidemonstratie plaats
vinden. Meer informatie kunt u
t.z.t. vinden in de vakbladen.
Bladkleur
Een donkere bladkleur is gewenst.
Dit gaat meestal gepaard met een be
tere tolerantie voor ziektes en slijta
ge. Winterrassen hebben vaak een
donkere bladkleur. Ook vanuit de
handelszijde bestaat er een duidelij
ke voorkeur voor donker blad.
Type
Rassen met een opgerichte bladstand
en een gesloten schacht hebben min
der last van vervuiling door grond in
de schacht. In de meeste gevallen zal
de prei meerdere malen worden aan
geaard. Bij een breed uitgroeiend ras
zal de kans op vervuiling in de
schacht vrij groot zijn.
Door het RIVRO wordt er jaarlijks
regelmatig rassenonderzoek gedaan.
Voor meer informatie dan in on-
derstaamde tabellen wordt verwezen
naar het rassenbericht over prei, dat
gratis bij het RIVRO verkrijgbaar is
(tel. 08370-79111).
ing. A. Keijzer
Bedrij fsvoorlichter
Vollegrondsgroenteteelt
CAT Goes
Relatieve opbrengst: gemiddelde aanbevolen rassen 100 489 kg/are. Relatieve schachtlengte: gemiddelde aanbe
volen rassen 100 22,8 cm. Type: I extreem breed uitgroeiend: 9 extreem opgericht. Bladkleur: I extreem
lichtgroen; 9 extreem donkergroenKnobbel: I - extreem weinig knobbel; 9 geen knobbel. Gevoeligheid
voor geelstreepvirus: I volledig aangetast: 9 ongevoelig. Vatbaarheid voor bladvlekkenziekte: I volledig aan
getast; 9 onvatbaar. Slijtage: I volledig versleten; 9 geen slijtage. Aanbeveling: aan te bevelen; -
- met aan te bevelen.
De afgelopen jaren zijn er in Neder
land behoorlijk wat nieuwe
groenten bijgekomen, zoals
kouseband, rettich, paksoi en pe
pers. Uit marktonderzoekgege-
vens blijkt dat in 1985 ongeveer
60% van de huishoudens mini
maal één keer een nieuwere
groentesoort heeft gekocht. Een
jaar of 10 geleden waren taugé,
ijsbergsla, Chinese kool, raapste
len en bleekselderij niet of nau
welijks verkrijgbaar. Maar dank
zij promotie-kampagnes van zo
wel het Centraal Buro van de
Tuinbouwveilingen als de Stich
ting Propaganda Groenten en
Fruit hebben ze hun bekendheid
te danken. Van de hoeveelheid
groenten die de konsument in
1985 kocht, waren nog geen 3%
nieuwe groenten. Bij het onder
zoek waren 26 nieuwe gewassen
betrokken. Gemiddeld werd per
100 huishoudens 260 kg gekocht
en 70% hiervan bestond uit de 8
meest ingeburgerde onder de
nieuwe groentesoorten.
Het is opmerkelijk dat er zo wei
nig herhalingsaankopen werden
gedaan. Uit het onderzoek bleek
dat van het totaal van de kopers
slechts de helft de betreffende
groente in een jaar tijd slechts
éénmaal kocht. Ongeveer 20%
kocht het nog een tweede keer en
slechts 10% kocht het driemaal.
Eén van de produkten die veel
herhalingskopen telt is postelein.
Tweederde van de kopers kocht
vorig jaar meer dan 1 keer poste
lein. De helft hiervan zelfs meer
dan 3 keer.
Taisai is een goede vertegen
woordiger van het type paksoi
Rettich of rammenas
Eén van de produkten die vorig jaar nog maar weinig kopers teelde
is kouseband
22
Rassenbijlage
