Rassen grove peen:
Elke teeltwijze vraagt
zijn eigen rassen
Het RIVRO heeft de afgelopen
jaren in samenwerking met diver
se proeftuinen en proefboerderij-
en onderzoek verricht naar de ge
bruikswaarde van grove peen in
diverse teeltwijzen. Het betrof
hierbij een zeer vroege bedekte
teelt, een teelt voor de verse
markt voor B-C-peen en C-D-
peen, een industrieteelt en een
bewaarteelt. De proeven zijn
voor zover mogelijk gecombi
neerd opgezet. De uitvoering
heeft plaatsgevonden in samen
werking met de proeftuinen te
Zwaagdijk, Meterik, Breda en
Ens, de proefboerderij te West
maas en op de tuin van het RI
VRO te Wageningen. De proeven
zijn gezaaid en geoogst volgens
de voor de betrokken teeltwijze
gedurende normale zaai- en
oogstperioden.
Bedekte teelt voor de
verse markt.
In de bedekte teelt zijn uiteindelijk 6
hybriderassen aanbevelenswaardig
bevonden. Het ras Napoli heeft in
dit onderzoek uiteindelijk als beste
voldaan. De wortel was voldoende
lang, wel korter als de onderzochte
Berlicumer-typen, maar zeer vroeg
met een goed in- en uitwendige
kleur. De wortel was voldoende glad
en zeer cilindrisch met een hoge op
brengst. Doch een nadeel van dit ras
vormt het hoge percentage stek wat
toch ongeveer 10% meer beliep dan
van de overige onderzochte rassen.
Ook lijkt dit ras gevoelig voor in
wendig groen. Bij de overige aanbe
volen rassen kunnen we grofweg een
onderscheid maken in twee groepen
nl. de hybriden Lindoro en Faktor
welke beide van het Nantestype zijn.
Deze rassen geven een korte vrij ko-
nische gladde wortel met een zeer
matige inwendige kleur. De uitwen
dige kleur is daarentegen wel vol
doende. Wie in deze teeltwijze een
langere meer cilindrische wortel wil
aanvoeren is aangewezen op de aan
bevolen Berlicumer-typen Bertop,
Berlanda en Laranda. Deze rassen
geven een vrij lange wortel met een
goede in- en uitwendige kleur maar
kunnen ook problemen geven van
wege onvoldoende gladheid en/of
teveel groene koppen.
Fijne winterpeen voor de
verse markt.
In de teelt van grove peen voor de
verse markt lijkt de plaats van de
traditionele winterwortel wat naar
de achtergrond te verdwijnen. De
vraag naar een wat fijnere gewassen
winterwortel die verpakt kan wor
den in een plastic zakje begint toe te
nemen. Vandaar dat het gebruiks-
waardeonderzoek hierbij gericht was
enerzijds op de traditionele teelt van
C-D-peen, dit is de teelt bij een zaad-
gebruik van 0.5-1 miljoen zaden per
ha. De andere teelt betreft de teelt
van B-C-peen bij een zaadgebruik
van 1-1.5 miljoen zaden per ha.
Voor de laatstegenoemde teeltwijze
zijn uiteindelijk 8 rassen aanbevo
len. Het betreft hierbij 7 rassen van
het Nantes-type en slechts een ras
van het Berlicumer-type. De overige
onderzochte rassen van het
Berlicumer* en Flakkese type waren
voor deze teeltwijze niet ge
schikt. Voor de traditionele winter
wortelteelt is men nog steeds aange
wezen op de Berlicumer-en Flakkese
typen. Voor de B-C-peenteelt heb
ben de rassen Cornet, Tip Top en
Bertop goed voldoen. Deze rassen
bleken goed produktief te zijn en ge
ven een kwalitatief een goede wortel.
Het percentage stek kon soms wel
een vrij hoog oplopen als gevolg van
het barsten van de peen,Lindoro,
Ardenta, Narman, Barnum en Nan-
dor hebben allen vrij goed voldaan.
Het ras Ardenta gaf evenals boven
genoemde rassen vrij veel stek. De
rassen Lindoro en Nandor gaven
beiden een vrij lichte inwendige
kleur en Barnum lijkt wat meer ge
voelig voor inwendig groen. Narman
heeft in dit onderzoek kwalitatief
een zeer goed produkt gegeven maar
bleef qua produktie duidelijk achter
bij de overige aanbevolen rassen.
Niet voldaan voor deze teeltwijze
hebben de rassen Bercanto, Flex,
Nagano, Nairobi en Tamino.
Winterpeen voor de verse
markt
Voor de traditionele winterwortel
teelt voor de verse markt kunnen we
een onderscheid maken in cilindri
sche typen en de meer conische ty
pen welke vaak wat beter bestand
zijn tegen breuk en barsten. Van de
cilindrische typen heeft Berlanda
vrij goed tot goed voldaan. Berjo
.heeft in een vroeger onderzoek goed
voldaan maar heeft in de laatste on-
derzoekcyclus matig voldaan vanwe
ge een vrije ruwe wortel. Flex bleek
gevoelig voor groene koppen en in
wendig groen. De rassen Bercanto,
Ancora en Flacoro hebben niet vol
daan vanwege teveel groene koppen
en inwendig groen en een zeer mati
ge inwendige kleur. Deze rassen wa
ren wel zeer produktief. Van de tus-
sentypen hebben Elektra en Furon-
goed voldaan. Beide rassen gaven
een goede kwaliteit peen met een ho
ge opbrengst. Bertop, Bernova en
Karaf hebben allen matig tot vol
doende voldaan. Bertop en Bernova
gaven beide een wortel met vrij veel
groene koppen en inwendig groen en
een matige produktie. Karaf gaf
evenals Flamaro een matige op
brengst met een goede kwaliteit
peen. De rassen Vita Longo, SG 766
en Tardo hebben in dit onderzoek
niet voldaan. Tardo vanwege een te
conische puntige wortel en Vita Lon-
ga vanwege een te ruwe peen. SG766
heeft vanwege vooral een te koni-
sche vorm niet voldaan.
Industrieteelt
Voor de industrieteelt worden speci
fiek de conische typen gebruikt. De
ze typen komen niet in aanmerking
voor de verse markt vanwege de te
conische vorm, echter doordat ze
minder gevoelig zijn voor breuk en
barsten zijn ze meer geschikt voor
machinaal rooien. Van de 7 aanbe
volen rassen voor de industrieteelt
heeft Vita Longa voldoende vol
daan. Dit ras geeft hierbij een hoge
opbrengst, echter het percentage
droge stof is te laag voor de drogerij
en. Dit ras lijkt gevoeliger voor groe
ne koppen dan de overige onder
zochte rassen voor de industrieteelt.
Wicaro heeft evenals Vita Longa
voldaan met een iets minder goede
inwendige kleur maar met een iets
hoger droge stofgehalte. De rassen
Flandria en Flamant hebben vrij
goed tot goed voldaan. De wortel
van Flandria was kort en het droge
gladde typen als Lindoro en Faktor
en de langere grovere, minder gladde
en vaak iets groenere Berlicumer-
selekties als Berlanda, Bertop en La
randa aanbevelenswaardig bevon
den voor deze teeltwijze. De zaad-
vaste rassen zijn hierbij niet onder
zocht. Voor de fijne "winterpeen-
teelt" komen in principe twee groe
pen rassen in aanmerking nl.: de
grove Nantes-typen en de fijnere
Berlicumer-typen. Van de eerstge
noemde groep hebben de rassen
Cornet en Tip Top goed voldaan.
Hierbij dient wel te worden opge
merkt dat deze rassen snel kunnen
barsten. De rassen Ardenta, Bar
num, Lindoro, Nandor en Narman
komen als grove Nantes-typen ook
voor deze teeltwijze in aanmerking.
stofgehalte zeer laag. De rassen Ka-
rotan, Tosto en type 948 hebben alle
goed voldaan voor de industrieteelt.
Deze rassen geven een wortel met
een zeer goede in- en uitwendige
kleur met zeer weinig groene koppen
en inwendig groen. De produktie
van deze rassen is matig en de wortel
van Karotan daarbij ook nog vrij ge
ribd. Hier staat wel een zeer hoog
droge stofgehalte tegenover. De ras
sen SG766 en Furon hebben niet vol
daan voor de industrieteelt.
Bewaarresultaten
De onderzochte peenrassen zijn van
de proef plaatsen te Zwaagdijk en
Westmaas bewaard om te kunnen
onderzoeken of er ook rasverschillen
in bewaarheid bestaan. Na vier jaar
bewaaronderzoek zijn echter geen
betrouwbare rasverschillen vast
gesteld. De verschillen in bewaar-
baarheid tussen de partijen was vrij
groot maar ook tussen de herhalin
gen en over de jaren heen was de va
riatie erg groot. Daarom is ook de
indruk ontstaan dat externe fakto-
ren een grote rol spelen bij de be-
waarbaarheid en is het beter de min
dere partijen direkt af te zetten en de
partijen in bewaring regelmatig te
controleren om zodoende de partij
tijdig te kunnen ruimen.
Samenvatting
In het kort kunnen we stellen dat bij
de teelt van grove peen voor de be
dekte teelt met plastic folie of agryl-
doek in eerste instantie het hybride
ras Napoli geschikt is. Verder zijn
aanbevolen meer korte konische Toepassing van ruggenteelt op kleigrond.
Samenvatting van de resultaten van de rassenproeven grove peen bedekte teelt (onderzoek 1985-1987)
Van deze rassen gaf voor Narman
een goede wortelkwaliteit met een
zeer matige opbrengst. Van de fijne
Berlicumer-typen heeft eigenlijk al
leen het ras Bertopgoed voldaan.
Voor de traditionele winterwortel
teelt hebben vooral de rassen Elektra
en Furon goed voldaan met een goe
de wortelkwaliteit en een hoge op
brengst. De rassen Berlanda en Fla
maro hebben beiden vrij goed tot
goed voldaan. Flamaro gaf een goe
de wortelkwaliteit maar een vrij ma
tige opbrengst. De rassen Bertop,
Bernova, Flex en Karaf hebben allen
matig tot voldoende voldaan voor
deze teeltwijze. Voor de industrie
teelt hebben de rassen Karotan,
Tosto en Type 948 goed voldaan zo
wel voor verwerking als voor de dro
gerijen. Ook Wicaro gaf voor de
drogerijen een hoog droge stofgehal
te. De kleur van dit ras is evenals van
Vita Longa en in minder mate Flan
dria en Flamant iets lichter.
P. v. Rijbroek
RIVRO
Ras
ingezonden
door
stevigh.
looft)
relatieve 2)
stand- op-
dichth. brengst
vorm
4)
wortel
lengte
5)
kleur 5)
uit
wendig
in
wendig
gevoeligheid voor
groene inwendig
koppen 7) groen 8)
vroeg
heid 8)
glad
heid 9)
aanbeveling
Berlanda
Bejo
7
94
OV
6.5
6.5
6.5
7
7.5
6.5
5.5
Bertop
Pannevis
7
93
87
ov
6.5
6.5
6
6
7
6.5
6.5
Faktor
Rijk Zwaan
7
108
99
con
5.5
6.5
5
7
7
6.5
6
Laranda
Bejo
7.5
99
98
cil
7
6.5
7.5
5.5
5.5
7
5.5
Lindoro
Royal Sluis
6.5
98
103
ov
5.5
6.5
4.5
6.5
6
7
7
Napoli
Bejo
6
106
120
cil
7
7
7.5
6
5
7.5
6
Stevigheid van het loof 1 ekstreem slap; 9 ekstreem stevig, 2) relatieve standdichtheid: 100 (gem. van de aanbevolen rassen) 42 wortels/m2;
relatieve opbrengst: 100 (gem van de aanbevolen rassen) 654 kg/are, 3) vorm: cil. cilindrisch; con. conisch; ov. overgangstype, 4) lengte
van de wortel: 1 ekstreem kort; 9 ekstreem lang, 5) uit- en inwendige kleur: 1 ekstreem slecht; 9 zeer goed, 6) groene koppen: 1 ekstreem
veel groene koppen; 9 geen groene koppen, 7) inwendig groen: 1 ekstreem veel inwendig groen, 9 geen inwendig groen, 8) vroegheid: 1
ekstreem laat; 9 ekstreem vroeg, 9) gladheid: 1 ekstreem ruw; 9 ekstreem glad, 10) aanbeveling: aan te bevelen; - niet aan te bevelen.
Resultaten rassenproeven grove peen bij een zaadgebruik van 1 - 1.5 miljoen zaden per ha (onderzoek 1985/1986)
Ras
ingezonden
stevigh.
relatieve 2)
vorm
wortel
kleur 5)
gevoeligheid voor
glad
aanbeveling
door
loofl)
stand-
op
3)
lengte
uit
in
groene
inwendig
heid 8)
verse
dichth.
brengst
4)
wendig
wendig
koppen 6)
groen 7)
markt 9)
Ardenta
Rijk Zwaan
6
93
91
cil.
6.5
7
6.5
6
6
6.5
Barnum
Bejo
6.5
93
103
cil.
7
7
7
6.5
5.5
6
Bertop
Pannevis
5
- 115
105
ov.
7
7.5
7.5
6
7
7
Bercanto
Rijk Zwaan
7
111
118
ov.
6.5
6.5
6
5.5
5.5
6.5
-
Cornet
Rijk Zwaan
5.5
110
110
cil.
7
7
6.5
6
6
6
Flex
Enza
6
127
97
ov.
6.5
6
6.5
5.5
6.5
6
-
Lindoro
Royal Sluis
5
116
112
ov.
6
6.5
6
6
6
6.5
Nagano
Bejo
6
99
80
ov.
7.5
7.5
7
7
6.5
6
-
Nairobi
Bejo
5
118
101
ov.
5
6.5
7
6.5
6
6.5
-
Nandor
Clause
5.5
107
98
ov.
6
7
6
6.5
6
7
Nantes
- Tip Top
Pannevis
5.5
87
100
cil.
6.5
6.5
6.5
6
6
7.5
Narman
Bejo
6
80
81
ov.
6.5
6.5
6.5
6.5
6.5
6.5
Tamino
Royal Sluis
6
125
95
ov.
7
7
6.5
6.5
6.5
6
-
1) Stevigheid van het loof 1 ekstreem slap; 9 ekstreem stevig; 2) relatieve standdichtheid: 100 (gem. van de aanbevolen rassen) 42 wortels/m2;
relatieve opbrengst: 100 (gem. van de aanbevolen rassen) 654 kg/are, 3) vorm: cil. cilindrisch; con. conisch; ov. overgangstype; 4) lengte van
de wortel: 1 ekstreem kort; 9 ekstreem lang, 5) uit- en inwendige kleur: 1 ekstreem slecht; 9 zeer goed, 6) groene koppen: 1 ekstreem
veel groene koppen; 9 geen groene koppen, 7) inwendig groen: 1 ekstreem veel inwendig groen, 9 geen inwendig groen, 8) gladheid: 1
ekstreem ruw; 9 ekstreem glad, 9) aanbeveling: aan te bevelen; - niet aan te bevelen.
Resultaten rassenproeven grove peen bij een zaadgebruik van 0.5 - 1 miljoen zaden per ha (onderzoek 1982-1986)
Ras
ingezonden
stevigh.
relatieve 2)
vorm
wortel
kleur 5)
gevoeligheid voor
glad
perc.
aanbeveling 9)
door
loofl)
stand-
op
3)
lengte
uit
in
groene
inwendig
heid 8)
droge
verse
industrie
dichth.
brengst
4)
wendig
wendig
koppen 6)
groen 7)
stof
markt
Ancora
Rijk Zwaan
6.5
112
120
cil.
7
6
5.5
5.5
5
6.5
10.5
Bercanto
Rijk Zwaan
7
109
127
cil.
6.5
6
5.5
5.5
5
6.5
9.9
-
-
Berlanda
Bejo
6
122
106
cil.
7
7
6.5
6.5
6
6
10.5
-
Berlicumer
-Berjo
Bejo
6.5
120
102
cil.
6.5
6
6
6.5
6.5
6
10.7
-
Flacoro
Royal Sluis
6.5
118
118
cil.
7
6.5
5.5
5.5
5.5
6.5
10.4
-
-
Flex
Enza
6.5
106
101
cil.
7
6
6
5.5
5.5
6.5
10.7
-
Bernova
Enza
6.5
95
95
ov.
6.5
6.5
6
5.5
6
6
11.0
-
Bertop
Pannevis
6
95
95
ov.
7
6.5
6.5
5.5
5.5
7
10.5
-
Flamaro
Royal Sluis
7
87
94
ov.
7
6.5.
6
6
7
7
10.9
-
Elektra
Rijk Zwaan
6.5
102
117
ov.
7.5
s< 6.5,/
6
6
6
6.5
10.3
-
Flakkese
-Karaf
Nickerson-
Zwaan
7
97
91
ov.
7
7
6.5
6.5
6.5
6.5
11.8
-
-Vita Longa
Bejo
7
100
107
ov.
6.5
6.5
7
6
7
5.5
11.1
-
Furon
Rijk Zwaan
6
100
117
ov.
7
7
6.5
6.5
6.5
6
10.6
-
Tardo
Rijk Zwaan
6.5
100
109
ov.
7
6.5
6
6
6.5
6.5
11.2
-
-
Flamant
Nickerson-
Zwaan
6
108
97
con.
7
7.5
7
7.5
8
6.5
11.7
-
Flandria
Nickerson-
Zwaan
5.5
125
112
con.
5.5
7
7
7
7
7
10.2
-
Karotan
Rijk Zwaan
5.5
109
90
con.
7
7.5
8
7.5
8
5.5
11.7
-
Flakkese
-SG 766
Pannevis
7.5
128
110
con.
6.5
6.5
6.5
6.5
7
6
10.8
-
-
Tosto
Rijk Zwaan
5.5
71
85
con.
7
8
8
7.5
8
6
12.5
-
Type 948*
Rijk Zwaan
6.5
72
90
con.
8
8
7.5
7.5
7.5
6
12.5
-
Wicaro
Nunhem
6.5
112
102
con.
6
7
6.5
6.5
7.5
6
11.4
-
Een mooie wortel voor de verse markt
20
valt nog onder de beproevingszaadregeling
1) stevigheid van het loof 1= ekstreem slap; 9= ekstreem stevig, 2) relatieve standdichtheid: 100 (gem. van de aanbevolen rassen) 42
wortels/m2; relatieve opbrengst: 100 (gem. van de aanbevolen rassen) 654 kg/are, 3) vorm: cil. cilindrisch; con. conisch; ov.
overgangstype, 4) lengte van de wortel: 1 ekstreem kort; 9 ekstreem lang, 5) uit- en inwendige kleur: 1 ekstreem slecht; 9 zeer goed,
6) groene koppen: 1 ekstreem veel groene koppen; 9 geen groene koppen, 7) inwendig groen: 1 ekstreem veel inwendig groen, 9 geen
inwendig groen, 8) gladheid: 1 ekstreem ruw; 9 ekstreem glad, 9) aanbeveling: aan te bevelen; - niet aan te bevelen.
Rassenbijlage
