Marktbalans van
Akkerbouw en
Veehouderij
Financieel gezien is het lopende
boekjaar 1987/88 voor de akker
bouw ongekend slecht, voor de
melkveehouderij stabiel en voor de
intensieve veehouderij matig. Over
alle produkten gerekend liggen de
prijzen van de akkerbouwprodukten
zo'n 10% lager dan in het seizoen
1986/87. Van granen, suiker en
peulvruchten zijn de kilo
opbrengsten laag geweest, van fa
brieksaardappelen hoger.
In de melkveehouderij is ook sprake
van een lagere produktie (beperking
melkproduktie) maar lagere voer-
prijzen en meevallende opbrengst-
prijzen kompenseren dit. In de in
tensieve veehouderij is het bepaald
ook geen vetpot. Bij de var-
kensmesters maken de lage biggen-
prijzen (- 25%) nog weer wat goed
van de lagere varkensvleesprijs,
maar voor de fokkers is de lage big-
genprijs een ramp. Bij de leghennen
ziet het LEI wat lichtpuntjes bij de'
verwachte bedrijfsuitkomsten, maar
voor de slachtpluimveesektor be
paald niet. Al met al geen balans bij
de jaarwisseling om over naar huis te
schrijven.
Runderen
De rundersektor werd een jaar gele
den gekonfronteerd met een verla
ging van de interventieprijs voor
stieren van 15%. Wel werd een stie
renpremie ingesteld (van ƒ67,per
stier voor maksimaal 50 stieren per
bedrijf) die in Nederland een moei
lijke start had en waarvoor het aan
tal aanvragen lager uitkwam dan
verwacht was. De lagere interventie
prijs leidde niet tot minder aankoop
door de overheid, hetgeen wel de
bedoeling was. Ten opzichte van de
sterk gedaalde marktprijs was de in
terventieprijs nog te hoog om grote
voorraden te voorkomen. Het effekt
van de melkkwotering op de runder-
markt wordt ieder jaar kleiner. Voor
volgend jaar zou de rundvleespro-
duktie nog 3'/2% lager uitkomen
dan in het afgelopen jaar. Ir.
J.H.M. Timmers van het Ministerie
van Landbouw denkt dat de rund
vleesprijzen licht zullen stijgen. Hij
voegt daar aan toe: 'Voor de rund
vleesproducenten zou het prettig zijn
als in dat geval de kalverprijzen niet
mee zouden stijgen. Helaas blijft dat
risiko bestaan'.
Kalveren
'Wie zal zich handhaven in de vlees
halvering?' Dat was (en is nog) de
grote vraag van de kalfsvleesprodu
centen. Er kwamen zeer veel zaken
op deze sektor af, zoals mestproble
matiek, welzijnsvraagstukken, hor
monengebruik in het buitenland
(konkurrentienadeel voor Neder
land), gevolgen superheffing (dure
aankoop kalveren), gevolgen bud
gettaire problemen Brussel, etc.
Daardoor kwam de rentabiliteit
zwaar op de tocht te staan. De heer
ir. Klessens van de Centrale Organi
satie voor de Vleesgroothandel ziet
voor de naaste toekomst echter ook
wel positieve punten. Hij noemt de
stimulansen die uit een ingesteld
struktuuronderzoek kunnen voort
komen, de goede ontvangst van
kalfsvlees uit de groepshuisvesting
en het verbod van hormonengebruik
over enige tijd. Bovendien wijst
Klessens ons op het grote vakman
schap van de kalfsvleesproducenten.
Schapen
Ook in het afgelopen jaar daalde de
marktprijs van schapevlees, waar
door opnieuw een groter beroep op
de Brusselse ooipremie moest wor
den gedaan (nu al ƒ75,In 1980
gaf de EG voor de regeling van de
schapenmarkt ƒ140 miljoen uit. Het
afgelopen jaar was dat opgelopen
tot fl/i miljard. Geen wonder dat
Brussel begin volgend jaar deze zaak
in diskussie brengt om de gemeen
schappelijke schapenmarkt weer in
goede (betaalbare) banen te leiden.
Afgelopen jaar presenteerde het
Produktschap voor Vee en Vlees een
nota met aanbevelingen voor de ge
hele schapensektor in Nederland. De
heer Booy - lid van de struktuur-
Vrijdag 25 december 1987
kommissie van het PVV, acht het
van groot belang dat alle partijen in
de schapensektor de aanbevelingen
opvolgen.
Varkens
Het aanbod van varkens in de EG
blijft groot, met als gevolg een laag
prijspeil. Het PVV meldde enkele
maanden geleden dat er in Neder
land evenwel sprake is van een stabi
lisatie in de varkensstapel. Mogelijk
dat dit de prijsontwikkeling ten goe
de komt, hetgeen de varkenshoude
rij wel nodig heeft, gelet op de pro
blemen met mest en milieu van nu en
in de naaste toekomst. Verder spelen
gezondheidszorg en kwaliteitsbewa
king in de varkenshouderij een
steeds grotere rol. Een adekwaat en
te betalen bestrijdingsplan voor var
kenspest leverde het afgelopen jaar
veel diskussie op. In het kader van
een meer konsumentgericht afzetbe-
leid, werd halverwege 1987 een
nieuw klassifikatiesysteem - op
Europese leest geschoeid - inge
voerd. In november werd het 100e
scharrelvarkensbedrij f aangesloten
bij de Interimkommissie Scharrelvar
kensvlees Kontrole. Wat betreft de klei
ne varkens - de biggen - moet vermeld
worden de lage biggenprijs (begin
december ƒ65,tegen ƒ95,een
jaar eerder), de grotere eksport van
biggen en het feit dat er vanaf 1 de
cember 1987 één richtprijs ging gel
den voor heel Nederland.
Slachtpluimvee en eieren
In vrijwel ieder EG-land nam de
produktie van pluimvee toe. In Ne
derland sprak men over 'opgejaagde
opzetten' i.v.m. de magische datum
van 31 december i.v.m. de meststof
fenwet. Gelukkig was er een groeien
de akseptatie van pluimveevlees
door de konsument, waardoor de
meerdere produktie afgezet kon
worden. In het tweede halfjaar bleek
dat de groei voorlopig haar grenzen
bereikte. De marges krompen en dat
lijkt voorlopig zo door te gaan. Di-
rekteur Van Eekert van het Koöpe-
ratief Afzetorgaan Slachtpluimvee
lijkt het verstandig dat de sektor -
wat volume betreft - pas op de plaats
maakt en alle aandacht geeft aan
kwaliteitsbevordering in de ruimste
betekenis. Daarnaast zullen bedrijfs
voering en assortiment Nederland in
het internationale verkeer de voor
sprong kunnen doen behouden. In
de legsektor zijn de negatieve invloe
den zeer sterk merkbaar geweest van
enerzijds een verzadigde Europese
markt, anderzijds van het kwijtra
ken van de markten daarbuiten. In
de konkurrentieslag met andere
lidstaten zakten de opbrengstprijzen
tot diep beneden de kostprijs, waar
door de financiële positie van de Ne
derlandse legsektor danig werd aan
getast. Drs. Arissen, sekretaris van
het Produktschap voor Pluimvee en
Eieren verwacht voor volgend jaar
lage voerkosten, maar ook lage eier-
prijzen.
Zuivel
Als er één sektor is waar het markte
venwicht zeer veel aandacht kreeg
dan is dat de zuivelsektor wel. Be
grippen als kontingentering, mede
verantwoordelijkheidsheffing, inter
nationale handelspolitiek, superhef
fing, stabilisatiemaatregelen e.d.
worden in deze sektor veel gebezigd.
Ook in 1987 was de diskussie over
vraag en aanbod niet van de lucht.
'Een marktgericht beleid' is het ant
woord daarop in de ogen van velen,
maar de heer Rams, sekretaris van
het Produktschap voor Zuivel
vraagt zich wel af wat daarmee door
de beleidsmakers bedoeld wordt.
Volgens hem een beleid waarbij
afzet- en produktieomvang zoveel
mogelijk op elkaar afgestemd wor
den, en niet zo ongeveer alle vormen
van ondersteuning worden afgebro
ken (restituties - interventies). Rams
vindt dat zoiets zou leiden tot chaos
in de markt, tot andere omvangrijke
steunmaatregelen, tot aantasting
van werkgelegenheid e.d. Brussel en
Den Haag blijven verantwoordelijk
heid dragen voor marktbeheer en in
komensvorming, vindt Rams. Wie
over vermindering van budgettaire
druk en internationaal overleg
praat, moet wel beseffen dat de
melkveehouders via medeverant
woordelijkheids- en superheffing al een
behoorlijke duit in het zakje doen. Uit
deze uitlatingen blij kt hoe de zuivelsek
tor talrijke vraagstukken op zich af ziet
komen, naast wat ze daaraan al heeft.
Granen
Voor het eerst was dit jaar de we-
reldkonsumptie van graan groter
dan de produktie. Daardoor daalt de
voorraad met 10%, al blijft die nog
altijd 23% van een jaarkonsumptie.
Dit jaar is de graanproduktie in
Europa sterk beïnvloed door de nat
te zomer, waardoor de opbrengst la
ger was en de kwaliteit veel te lijden
had. Zo werd er weinig bakwaardige
tarwe in de EG geoogst. Door Brus
sel werden een aantal besluiten geno
men waardoor interventie- en richt
prijzen werden verlaagd. Omdat er
ruime voorraden zijn was verwacht
dat het marktprijspeil 11 a 12% zou
dalen, maar door de abnormale si
tuatie in 1987, is die daling beperkt
gebleven tot globaal de helft van dit
percentage. De oogst van granen in
de EG bedroeg dit jaar rond 155 mil
joen ton. Marktvoorspellers ver
wachten volgend jaar een EG-
graanoogst van 167 miljoen ton.
Zaden
De oogst van koolzaad, karwijzaad
en blauwmaanzaad was dit jaar ma
tig. Desondanks blijft de afzet ook
matig verlopen. Ruime voorraden en
importen van o.a. uit de Oostblok
landen, blokkeren een prijsverbete
ring voor koolzaad en karwijzaad.
Door de betere kwaliteiten - vergele
ken met die in het buitenland - zijn
marktdeskundigen voor 1988 iets
optimistischer over de prijsontwik
keling van blauwmaanzaad dan over
die van koolzaad en blauwmaan
zaad. Wel kan er minder koolzaad
uitzaai zijn in 1988 (omdat de prijs
daarvan in 1987 ronduit teleurstel
lend was) en dat zou prijsondersteu-
nend kunnen werken voor dit
produkt.
Vlas
Vlastelers hebben een moeilijk jaar
achter de rug. In West-Europa ging
10% van het areaal door de natte zo
mer verloren. In Nederland liep dat
op tot 400 ha. De vezelkwaliteit is in
het algemeen matig. De uitbreiding
van het areaal en behoorlijke voor
raden kompenseren de tegenvallende
produktie van dit jaar, zodat het
volledige effekt van weinig produk
tie op de prijs, niet gehaald zal
worden.
Peulvruchten
De teelt van peulvruchten in de EG
werd sterk uitgebreid en dat gaat
nog steeds door. Dit jaar was - van
wege de natte zomer - de oogst per
ha klein. De afzet van voererwten
loopt bevredigend, maar die van
veldbonen niet. Kapucijners en brui
ne bonen zijn (voor menselijke kon-
sumptie) zeer gevraagd, omdat er
weinig zijn geoogst. De telersprijzen
daarvan zijn dan ook goed. Ver
wacht wordt dat de arealen kapucij
ners en bruine bonen volgend jaar
weer groter zullen zijn, hetgeen ui
teraard niet gunstig is voor het
prijspeil. De erwtenteelt zou zich wel
eens kunnen stabiliseren, maar die
van veldbonen niet. Daar zou uit
breiding ook tot prijsdruk leiden. De
sektor peulvruchten wacht met span
ning af wat Brussel zal besluiten
over de gegarandeerde minimum-
telersprijzen.
Aardappelen
De aardappeloogst was dit jaar 10%
groter dan vorig jaar. Het geoogste
produkt was grof van sortering en
goed van kwaliteit, hetgeen het na
delige effekt van een grote oogst op
de prijs een beetje kompenseert.
Over de toekomst zegt de heer Bie-
rens van Cebeco-Zuidwest: 'Als
reaktie op superheffing, graanover
schotten en suikerregeling is een ver
schuiving in de richting van vrije
produkten niet ondenkbaar. Als die
reaktie optreedt in landen waarheen
Nederland eksporteert, wordt de
konkurrentie zwaarder. Als wij
klant- en industriegericht werken,
kan de voorsprong wat kwaliteit en
verwerking betreft, behouden
blijven'.
Uien
Het nieuwe uienseizoen begon zo
mooi dit jaar. Een klein aanbod
zorgde voor goede prijzen, maar
daarna ging het al snel mis. Een
overvoering van de markt met plant-
uien deden de prijzen in augustus
t/m oktober zeer snel dalen. Toen de
plantuien eindelijk van de markt wa
ren, trokken de prijzen licht aan. De
eksport naar onze belangrijkste af
nemer, West-Duitsland, liep in de
laatste maanden sterk terug. Markt
waarnemer Van Woerden van het
Produktschap voor Groenten en
Fruit verwacht dat de uienprijs het
komende halfjaar - zoals gewoonlijk
- zal oplopen, al zal veel afhangen
van de eksport, waar onze ui het nog
altijd van moet hebben.
Suiker
Het prijsnivo op de internationale
suikermarkt eindigde 1987 zoals het
begonnen was. Tijdens de zomer
kende de markt een inzinking. On
danks dit prijsbeeld daalden de we
reldvoorraden tot 35 miljoen ton, te
gen meer dan 40 miljoen ton twee
jaar geleden. Het verbruik lag het
afgelopen jaar hoger dan de produk
tie. De heer Muller van Limako in
Breda acht een lichte opleving van
de suikerprijs in de eerste helft van
1988 niet uitgesloten. Op de wat lan
gere termijn valt de invloed van een
uitermate zwakke dollar moeilijk in
te schatten.
Veevoeders
Een ruim aanbod en een lage dollar
koers bracht de prijs (in guldens)
van de mengvoedergrondstoffen in
de eerste helft van 1987 onder druk.
Tapioca en sojaschroot, gevolgd
door raapzaadschroot daalden sterk
in prijs. In de tweede helft waren
vraag en aanbod iets beter met el
kaar in overeenstemming. Sommige
grondstoffen trokken in prijs fors
aan, zoals tapioka, sojaschroot en
raapzaad. De redenen van deze ople
ving waren o.a. de aankopen door
Rusland, de tegenvallende graan- en
suikeroogst in de EG, meer vraag
vanwege de natte zomer en meer
vraag naar varkens- en pluim-
veevoer.
De market-analist Van Dijk van
Cebeco-Handelsraad verwacht dat
de sojaschrootaankopen door Rus
land de markten van eiwitrijke
grondstoffen in de eerste maanden
van 1988 zullen blijven beheersen.
ing. Piet Westra
redakteur Marktontwikkeüno
Binnenkort Zweedse grens
voor appelen open
Onder druk van de Zweedse fruitte
lers heeft de overheid besloten om pas
m.i.v. 28 december a.s. het import
verbod .van appelen op te heffen.
Eerst wilde de Zweedse overheid al op
16 december de grens openstellen,
maar toen de telers met akties dreig
den, ging men overstag.
Nederland exporteert gewoonlijk wei
nig appelen naar Zweden. In 1986
ging het om 3.000 ton.
Aardappelpootgoedprijzen 22
december
Levering voorjaar: A 28/35:
36,—; A35/45: 31,—
Paardenmarkt Den Bosch
Op de Paardenmarkt van 's Herto
genbosch werden 17 december 94
stuks aangevoerd.
De prijzen waren per stuk
Luxe paarden van ƒ2.675,tot
ƒ3.300,—; Oude paarden van
ƒ1.975,— tot ƒ2.700,—; 3-jarige
paarden van ƒ1.375,— tot
ƒ2.750,—; 2-jarige paarden van
ƒ1.375,— tot ƒ2.350,—; Veulens
van ƒ575,tot ƒ1.150,Hitten
van ƒ725,— tot ƒ1.650,—; Pony's
van ƒ425,— tot ƒ1.500,—; Shetland
pony's van ƒ275,tot ƒ550,
Oude slachtpaarden van ƒ4,10 tot
ƒ5,85, kg.gesl.gew.; Jonge slacht
paarden van ƒ4,35 tot ƒ5,95,
kg.gesl.gew.
De handel verliep redelijk, prijzen
gelijk.
Beursbericht markt goes 22
december 1987
Aardappelen (excl. B.T.W.)
Bintje, veldgewas, directe levering
op auto geleverd, droog uit de
schuur 8 tot 11 Zi cent per kg; voe-
raardappelen 5 cent per kg.
Notering: Rotterdamse beurs d.d.
21-12-1987:
Bintje 40-50 mm 10 tot 11 cent per
kg; Bintje 50 mm opwaarts 15,75 tot
16,25 cent per kg.
Uien (excl. btw) - op auto geleverd
- Direkte levering, 35 mm opwaarts
zaaiuien 10 tot 13 cent per kg.
Vlas (excl. btw)
Direkte levering 0,30 - 0,48 per
kg; Afwijkende partijen 0,20 -
0,29 per kg.
Granen, zaden en peulvruchten
(excl. btw)
Tarwe (16% vocht) uit opslag han
del en coöperatie 40,25 - 44,
per 100 kg; Tarwe (16% vocht) uit
eigen opslag ƒ44,25 - ƒ45,per
100 kg; Brouwgerst (geschoond)
16% vocht 51,50 per 100 kg; Voer-
gerst (uitmaal) 38,per 100 kg;
Haver (16% vocht) 46,25 per 100
kg; Erwten, kleine groene 69,
76,per 100 kg; Capucijners
69,112,— per 100 kg; Bruine
bonen, vrij van grond en halve, basis
18% 195,per 100 kg; Karwij,
boerenschoon 150,per 100 kg;
Karwij, prima doorsneekwaliteit
170,per 100 kg; Blauwmaan
zaad, prima doorsneekwaliteit
255,— - 290,— per 100 kg.
Hooi en stro (excl. btw) - op auto ge
leverd
Weidehooi, le kwaliteit 225,
260,per 1000 kg; Weidehooi, 2e
kwaliteit 145,- 170,per
1000 kg; Dijkhooi 145,— -
200,per 1000 kg; Veldbeemd-
hooi 80,— - 120,— per 1000 kg;
Roodzwenkhooi 60,- 95,
per 1000 kg; Raaigrassen ƒ70,
95,per 1000 kg; Gerstestro uit
de schuur 100,- 130,per
1000 kg; Erwtenstro 70,-
100,per 1000 kg; Tarwestro uit
de schuur 90,- 125,per
1000 kg; Bruine bonenstro 70,
100,— per 1000 kg.
Schema biggenprijzen
In de week van 28-12-1987 tot
4-1-1988 dienen de biggenprijzen,
die vermeld staan in het Landelijk
Biggenprijzenschema van 30 novem
ber 1987 met ƒ0,15 te worden ver
hoogd. De kostprijs van 1 kg var
kensvlees in deze week is 3,74.
CVZ noteringen
Ras/soort, maat, hoeveelheid (x
ton) en middenprijs - Noteringen
van week t/m 18 december. Tussen
haakjes van 22 december.
Cox's O.F.: 70/75 I: 21 ƒ2,21 (8
2,35); tot. I: 57 1,84 (29 1,85);
70/75 II: 6 1,91 (6 1,95); tot. II
41 ƒ1,21 (34 ƒ1,23). Golden D.:
70/80 I: 49 1,02 (29 0,97); tot. I:
82 0,87 (52 ƒ0,81); 70/80 U 17
0,74 (12 0,61); tot. II: 44 0,52
(25 0,48). BI. Boskoop: 75/85 I: 27
1,15 (16 1,19); tot. I: 58 1,12
(37 1,11); 75/85 II: 2 1,04 (6
1,15); tot. II: 15 0,80 (12 0,95).
R. Boskoop: 75/85 I: 16 1,57 (4
1,36); tot. 1: 32 1,50 (7 1,26);
75/85 II: 4 1,27(23 1,23); tot. II:
9 ƒ1,21 (43 ƒ1,16). 70/75 I: 7
2,06 (5 2,11); tot. I: 18 2,03(13
1,97); 70/75 II: 1 1,16(21,31);
tot. II: 1 0,96 (5 1,24). Gloster:
70/80 I: 2 0,75 tot. I: 4
0,73 (-- -); 70/80 II: 1 0,47
tot. II: 3 0,46 Jona
gold: 80/85 I: 1,61 (6 1,83);
tot. I: 34 1,54 (20 1,62); 80/85
II: 3 ƒ0,74 (7 ƒ0,61); tot. II: 14
0,68 (31 0,54). Karmijn: 70/80 I:
20 1,26 (13 1,12); tot. I: 42 1,06
(25 0,92); 70/80 II: 15 0,75 (3
0,64); tot. II: 31 0,69 (7 0,58).
Conference: 55/65 I: 154 0,76 (180
ƒ0,68); tot. I: 186 ƒ0,81 (160
0,77); 55/65 II: 6 0,39 (5 0,41);
tot. II: 59 0,49 (50 0,43). D. du
Cornice: 65/75 I: 55 0,65 (20
ƒ0,58); tot. I: 110 0,79 (31 0,65);
65/75 II: 55 ƒ0,36 (18 ƒ0,42); tot.
II: 95 ƒ0,48 (52 ƒ0,45). St. Remy:
60/70 I: 11 0,74 (8 0,72); tot. I:
16 ƒ0,76 (12 ƒ0,74); 60/50 II: 2
0,39 (-- --); tot. II: 7 0,29 (-- --).
19
