Coniferen, de altijd groene
basis van een tuin
tuïntfps
Tam konijn
een kerst-idee!
Toepassing, aanplant en verzorging
A
99
In ons landje waar de winters veel
al kaal en grauw zijn, is er een on
miskenbare behoefte om tuinen te
stofferen met blijvend groen. Dat
blijvende groen kan bestaan uit
wintergroene heesters of conife
ren. Over coniferen, hun toepas
sing, aanplant en verzorging gaat
dit verhaal.
In tegenstelling tot veel andere
planten waarbij gedurende de ver
schillende seizoenen spektakulai-
re gedaanteverwisselingen
optreden gedragen coniferen zich
zeer kalm en statisch. Ze blijven
onverstoorbaar groen, geelachtig
of blauw-grijs en de enige momen
ten waarop ze zich wat levendiger
manifesteren zijn de perioden
waarin nieuwe scheuten tot ont
wikkeling komen of als er interes
sante kegels worden gevormd.
Toepassing van coniferen in tui
nen moet - maar dat geldt eigen-
lijk voor alle planten
weloverwogen gebeuren. Teveel
ervan kan tot een saaie vertoning
leiden en niet alle partners in de
tuin krijgen extra glans met coni
feren als buur.
Coniferen als heg
Sommige coniferen laten zich uit
stekend gebruiken als heg. De
oudste en sterkste haagconifeer is
de venijnboom Taxus bacciti of de
smaller groeiende Taxus media
'Hicksii'. Het snelst groeit de ley-
landcypres Cupressocuparis ley-
landii en in beschutte situaties op
zandgrond voldoen verschillende
soorten en cultivars van de levens
boom of Thuya heel goed.
Andere toepassingen
Andere coniferen zijn geschikt om
als markante solitair te worden
aangeplant. Heel bekend zijn de
j
Sneeuw op coniferen is prachtig, maar kan door haar gewicht takken
te ver doen uitzakken. De karakteristieke vorm kan daardoor verloren
gaan en om die reden is het vaak beter de sneeuw af te schudden.
blauwsparren Picea pungens
'Koster', 'Moerheimii' of 'Hoop-
sii' en de blauwe ceder Cedrus at-
lantica 'Glauca'. Maar ook
zilversparren, dennen, jeneverbes
sen en cypressen hebben in hun fa
milies interessante persoonlijkhe
den die ze graag als solist naar voren
schuiven.
De minder opvallend groeiende en
neutraal gekleurde soorten kun
nen als altijd groene achtergrond
voor kleurrijke heesters, rozen of
vasteplanten worden aangeplant.
Door een goede toepassing van die
groene massieven ontstaan in de
tuin ruimten waarbinnen de leven
dige taferelen van groei, bloei en
vruchtdracht van de andere plan
ten zich afspelen.
Tenslotte is er nog de interessan
te groep van de zogenaamde
dwergconiferen die in rotstuinen,
patiotuinen, heidetuinen en
bloembakken voor altijd groene
elementen in soms heel bijzonde
re vormen zorgen. Haast iedere
coniferefamilie heeft meerdere le
den voor dit werk beschikbaar.
Het aanplanten
In theorie heet het dat coniferen
eigenlijk alleen in de periode april-
mei of half augustus-september
ge- of verplant mogen worden.
Ofschoon dat ongetwijfeld de bes
te periode is wordt er in de prak
tijk van de tuinaanleg maar weinig
rekening mee gehouden. Conife
ren worden gewoon tegelijk met
de andere tuinplanten in voor- en
najaar aangeplant.
Voorwaarde voor een geslaagde
aanplant is de aanwezigheid van
een goede wortelkluit met jonge
kiemwortels. Dat hebben van een
goed en aktief wortelstelsel is no
dig omdat de altijd groene coni
feren ook altijd water verdampen.
Bij het rooien van planten wordt
altijd een deel van het wateropne-
mend wortelstelsel afgestoken.
Om te voorkomen dat coniferen
daardoor na het verplanten uit
drogen worden ze op het verplan
ten voorbereid door de vorming
van een wortelkluit. Op de kwe
kerij (maar als U in eigen tuin co
niferen wilt verplanten geldt
hetzelfde) worden vanaf augustus
de wortels in de grond met een
scherpe spade afgestoken. Binnen
de cirkel waarin ze zijn afgestoken
maken de wortels een grote hoe
veelheid nieuwe kiemwortels. Die
nieuwe kiemwortels in de wortel
kluit zorgen ervoor dat de plant na
het verplanten direkt voldoende
water kan opnemen.
c. j. nouse beveland bv.
Coniferen worden vaak gebruikt om
Paleistuin van nu Rijksmuseum Het
doel is gebruikt.
De nieuwe teeltmethode van plan
ten in potten of plastik zakken
(containers) ondervangt het hele
probleem. Het feit dat in een pot
of container een kompleet funk-
tionerend wortelstelsel wordt mee
geleverd maakt het mogelijk om
planten nagenoeg zonder risiko
het hele jaar door te verplaatsen.
Het permanente verdampingspro
ces bij coniferen betekent dat de
wortels altijd water moeten kun
nen opnemen. Voor het planten
moet de wortelkluit goed nat wor
den gemaakt. Het plantgat dat we
zo ruim maken dat de wortelkluit
er gemakkelijk in past verbeteren
we door tuinturf door de aarde te
vermengen. Ook het plantgat ma
ken we goed vochtig. Het eventu
ele gaaslinnen van de wortelkluit
snijden we aan de wortelhals los.
Na het plaats'en van de conifeer
Picca breweriana is een zeldzame
sparresoort die heel mooi als soli
tair kan worden aangeplant.
accenten te leggen. Op de foto de
Loo waar Taxus baccata voor dat
drukken we aanvulaarde stevig,
maar niet te vast aan.
Snoeien
Het snoeien van coniferen beperkt
zich in hoofdzaak tot het scheren
van heggen met een heggeschaar.
Andere coniferen die we solitair of
in groepen aanplanten snoeien we
niet of nauwelijks. Het enige
snoeiwerk dat we aan solitair co
niferen kunnen doen is de vorm
zoals die op de kwekerij werd be
paald verder vervolmaken. Bij
schubconiferen zoals cypressen en
thuya knippen we de net gevorm
de groeischeutjes bij. Het zoge
naamde sporen. Bij naaldconiferen
knippen we verkeerd groeiende
scheuten bijvoorbeeld dubbele kop-
takkenweg.
Om een mooie coniferenheg te
krijgen moeten we regelmatig
scheren. Coniferen kennen per
jaar twee groeiperioden te weten
mei-juni en augustus-september.
Tijdens die groeiperioden moeten
we de heg bijknippen. Met uitzon
dering van taxus verdragen coni
feren snoei alleen in -de jonge
scheuten. Snoeien we terug in het
oudere hout dan loopt de plant
niet meer uit en ontstaan er kale
plekken.
Snoeien van conifereheggen bete
kent het wegscheren van de jonge
scheutgroei in de genoemde groei
perioden.
Verzorging in de winter
De wat gevoeliger coniferesoorten
in de winter tegen vrieswind be
schermen door bijvoorbeeld het
plaatsen van een rietmat. Bij
sneeuwval de sneeuw van de tak
ken schudden om lelijk uitzakken
te voorkomen.
Het voedsel tot zich nemen ofte
wel eten is altijd een dankbaar on
derwerp geweest en gebleven voor
talloze soms pittige en eindeloze
diskussies.
Het was ook een dankbaar onder
werp voor talrijke schilders, dich
ters en schrijvers die in woord en
beeld getuigenis gaven van de cu
linaire geneugten van vooral de
Bourgondische en Breugeliaanse
maaltijden. Maaltijden die uit
blonken door hun met pracht en
praal omgeven overvloedige ban
ketten uit lang vervlogen tijden.
En die door beroemde en minder
beroemde schilders op doek wer
den gezet en zo voor ons bewaard
zijn gebleven. Maar die tijd ligt ver
achter ons en het ontbreekt ons
aan tijd om zo lang en veelvuldig
aan tafel te zitten. In deze jachti
ge tijd wordt ons culinair gebeu
ren efficiënt en zeer
wetenschappelijk benaderd. Maar
geen pessimisme. We blijven stre
ven naar maximale vreugde,
schoonheid en harmonie in alles
wat dit leven ons culinair
aanbiedt!
We houden ons bij de realiteit van
alle dag en stellen voor een heer
lijk tam konijn toe te bereiden
overdekt met een exotisch sausje
gevuld met oosterse vruchten.
Daarvoor hebben wij het volgen
de nodig, om met de saus te be
ginnen:
3 ontpitte en in niet te fijne reep
jes gesneden mango's, 150 gram
ontpitte en in fijne reepjes gesne
den dadels, 50 gram goedgewas-
sen rozijnen, 2 eetlepels honing,
Zi liter Samoswijn, 100 gram bo
ter, 1 Vi a 2 dl. dunne room en Zi
eetlepel gemalen kokos.
De saus wordt op de volgende wij
ze bereid: Smelt de boter en laat
het goed uitschuimen (niet kleu
ren). Doe er de reepjes mango, de
rozijnen, de dadels en de kokos in
en laat het goed warm worden.
Doe er vervolgens de honing in en
blus de saus af met de wijn. Maak
de saus af met de dunne room en
houd het geheel warm.
Dan hebben we verder voor 4 a 6
personen ongeveer 1 Zi a 2 kg. tam
konijn nodig en gaan de bereiding
op de volgende wijze uitvoeren:
Snij het konijn in mooie stukken
of vraag aan uw poelier het konijn
panklaar te maken. Droog nu ver
volgens de stukken goed af met
theedoek of keukenrol. Maak een
mix van de volgende kruiden: 1
theel. laos, Zi theel. gemberpoe
der, Vt theel. kerry, 1 theel. strooi-
aroma en 1/4 theel. laurierpoeder.
Wrijf de stukken door de bloem
en klop de overtollige bloem eraf.
Verhit intussen 200 gram roombo
ter samen met 1 dl. maïsolie in een
braadpan waar de stukken goed in
passen. Laat de boter en de olie
iets kleuren en bak de stukken ko
nijn snel aan alle kanten mooi
bruin.
Blus de braadboter af met wat
koud water en leg een deksel
schuin op de pan, zet de warmte
bron iets lager en laat het konijn
in ongeveer 1 a 1 Zz uur zachtjes
gaar worden. Indien nodig regel
matig iets koud water toevoegen.
Is het konijn zover neem dan een
goed voorverwarmde schaal of
schotel, leg hierop de stukken ko
nijn en schenk er een gedeelte van
de saus over. Garneer het even
tueel nog wat af met een mango.
Serveer de rest van de saus er apart
bij.
Serveer er drooggekookte rijst of
een rijst pilaue plus een glas goed
gekoelde Samoswijn.
Succes en prettige (kook-)
feestdagen
M.A. van der Vliet
