D VS6<9^- c
Alarmerend
zegge en schrijve
zuidelijke landbouw maatschappij
Overleven
Landbouwschap komt met
sectorplan akkerbouw
Landbouwschapsvoorzitter Varekamp:
Grond uit produktie is geen
fundamentele oplossing
Imago
m
m m VRIJDAG 18 DECEMBER 1987
land-en
tuinbouwblad
Deze week loopt de bietencanpagne 1987 af. Dan zal ook dit waterkanon waarmee vrijwel alle bieten aan
het begin van het verwerkingsproces kennis maken, worden stilgelegd. De campagne verliep niet zo vlot
als voorgaande jaren hetgeen vooral te wijten is aan de weersomstandigheden in het begin van de campag
ne. Toch kan men er in het algemeen met tevredenheid op terug zien. Zie ook pag. 8 en 15.
Twee weken geleden had ik het in deze rubriek (naar
aanleiding van de spreekbeurt van minister Braks van
landbouw bij het KNLC) over het gure weer dat de ak
kerbouw te wachten staat. Kort daarna hebben wij in
3-ZLO verband - vlak voor de officiële opening van de
nieuwe veiling van CVZ - nog kort maar indringend
met de minister van landbouw gesproken over onze
grote zorgen over de toekomst van de zuidwestelijke
akkerbouw. Ik was dus voorbereid toen ik maandag
avond jl. naar "AVRO's Televizier" keek waar de mi
nister in discussie ging met een aantal boeren en vis
sers. Ondanks die voorbereiding is mij tijdens de uit
zending de schrik opnieuw om het hart geslagen over
de kille en bikkelharde wijze waarop de minister over
de akkerbouw sprak en meende te moeten reageren
op de hartekreet van de vragensteller. In de beant
woording van de minister was hoegenaamd geen
4 ruimte voor de positie van de boer - laat staan zijn ge
zin. Geen emotie bij minister Braks. Het menselijke
aspect telt niet meer mee. No nonsense dus. De mi
nister is duidelijk niet bereid ook maar één vinger voor
de akkerbouw uit te steken. Opvallend was ook dat
hij alleen bed.rijfsvergroting noemde als mogelijke
kans voor de akkerbouw terwijl hij in één adem ook
constateerde dat in Nederland met name de grond
veel te duur is om als akkerbouw te kunnen concurre
ren met Frankrijk en Engeland. De vragensteller - een
akkerbouwer en ZLM kringbestuurder uit Zierikzee -
prikte die ballon dan ook terecht onmiddellijk door.
In het gesprek op de veiling hebben wij de minister
juist duidelijk proberen te maken dat de toekomst van
de Nederlandse akkerbouw vooral ligt in de teelt van
hoogwaardige produkten. Alleen via omschakeling
van bulkproduktie op (een groot aantal) specialiteiten
is er een kans dat een ware slachting onder de akker
bouwers wordt voorkomen. Wij hebben de minister
toen bezworen de akkerbouw daarvoor de nodige tijd
te gunnen. Zijn reactie was dat onze hartekreet goed
was overgekomen. In "Televizier" vond ik daar ech
ter niks van terug. Sterker: de minister houdt nog
steeds vol dat de problematiek van de akkerbouw
veeleer conjunctureel dan structureel is. Intussen
heeft het LEI historisch gezien ongekend slechte uit
komsten voorspeld. De hoofdafdeling Akkerbouw
van het Landbouwschap vond daarin aanleiding om
alarm te slaan richting Dagelijks Bestuur. Relativeren
de opmerkingen dat de kosten toch (flink) gedaald zijn
mogen dan voor bepaalde sectoren waar zijn, voor de
akkerbouw in ieder geval niet. Officiële cijfers geven
aan dat de kosten voor de akkerbouw wel degelijk zijn
gestegen. In diezelfde akkerbouw is er al een aantal
jaren sprake van ontsparingen waardoor op korte ter
mijn liquiditeitsproblemen kunnen ontstaan. De conti
nuïteit in de akkerbouw komt daardoor acuut in ge
vaar. De minister kan daarom mooi praten, maar de
problematiek in de akkerbouw is wel degelijk structu
reel van aard. Zeker tegen de achtergrond van het
Brusselse en Haagse beleid. Het wordt daarom de
hoogste tijd dat de minister van landbouw zich se
rieus bezig gaat houden met de akkerbouw. Vanuit de
laatstgehouden vergadering van het hoofdbestuur
van de ZLM hebben wij een krachtig signaal afgege
ven richting onze landelijke organisatie het KNLC. Af
gelopen dinsdag is naar aanleiding van dit signaal in
het voorzittersoverleg van het KNLC gesproken over
de situatie in de akkerbouw. En mede op sterk aan
dringen vanuit de ZLM zal er op 20 januari a.s. weer
een breed 3 CLO overleg plaats vinden waarbij alle ge
westelijke organisaties aanwezig zullen zijn. Vanuit
ditzelfde overleg is enkele maanden geleden een drin
gend beroep gedaan op de regering en de Tweede Ka
mer om meer aandacht te hebben voor de land- en
Het dagelijks bestuur van het Landbouwschap heeft
woensdag besloten om een eigen sectorplan voor de ak
kerbouw voor te bereiden. Daarin moet worden aange
geven op welke manier de Nederlandse akkerbouw weer
perspectief kan worden geboden. Het is de bedoeling al
in februari volgend jaar een concept voor te leggen aan
het bestuur. Het Landbouwschap gaat ervan uit dat de
Nederlandse akkerbouw aan de vooravond staat van een
ingrijpend omschakelings- en herstructureringsproces.
Wil dat goed verlopen dan zullen er zowel door de akker
bouwers zelf als door de overheid op tal van punten ini
tiatieven moeten worden genomen. In het sectorplan dat
wordt voorbereid door de hoofdafdeling Akkerbouw
van het Landbouwschap zullen onder meer zaken aan de
orde komen als bedrijfsvergroting, kwaliteitsverbete
ring, produktiemogelijkheden buiten de sfeer van de
voedselvoorziening en een betere commercialisatie.
Het verplicht uit produktie nemen van landbouwgrond
komt neer op het bevriezen van produktierechten en
staat daarmee haaks op de doelstellingen van het ge
meenschappelijk landbouwbeleid. Het betekent het eind
van de regionale specialisatie. Areaalbeheersing veran
dert niets fundamenteels aan de landbouwproblemen.
Het bestrijdt alleen de symptomen. Dit zei de voorzitter
van het Landbouwschap, Marius Varekamp, dinsdag jl.
tijdens een studiemiddag in Wageningen over areaalbe
heersing in de landbouw. Hij verdedigde daar de stelling
dat bij het oplossen van de huidige problemen areaalbe
perking wellicht tijdelijk een rol kan spelen, maar nooit
een verplicht karakter mag krijgen.
Varekamp waarschuwde voor te optimistische verwach
tingen over het effect van het uit produktie nemen van
landbouwgrond. Kern van de marktverzadiging is niet
het teveel aan landbouwgrond, maar vooral de biotech-
nologische en mechanische vernieuwingen, zo zei hij.
Voor de noordelijke lidstaten in de Gemeenschap zag de
voorzitter van het Landbouwschap meer heil in heroriën
tatie, sanering en herstructurering van de landbouw. De
eerste twee maatregelen zijn volgens Varekamp nodig
vanwege een druk op de prijzen, terwijl herstructurering
potentieel levensvatbare bedrijven de kans moet bieden
om tegen lagere prijzen te kunnen concurreren.
Begrip toonde Varekamp voor het standpunt van de
zuidelijke lidstaten in de Europese Gemeenschap die niet
warm lopen voor het uit produktie nemen van land
bouwgrond. Deze landen hebben juist behoefte aan de
ontwikkeling van hun platteland, waar nog veel mensen
leven. Areaalbeheersing is, aldus Varekamp, geen instru
ment van plattelandsontwikkeling.
tuinbouw. Dat leek even te helpen. Achteraf bleken
het niet meer dan mooie woorden te zijn. De politiek
moet nu eindelijk eens met daden komen om te laten
zien dat de land- en tuinbouw hen werkelijk een zorg
is. De politiek kan dat bewijzen door steun te geven
aan het door de sector gevraagde akkerbouwoverle-
vingsplan. Vanuit de praktijk zijn voor zo'n plan inmid
dels de nodige bouwstenen aangedragen. De politiek
hoeft het alleen nog maar af te maken.
De huidige problemen in met name de akkerbouw zijn
bepaald niet bevorderlijk voor het imago van de sec
tor. Daardoor ontstaat ook bij plaatselijke en regionale
overheidsbestuurders al gauw de neiging de land
bouw voor de toekomst af te schrijven als economi
sche factor van betekenis. Ik wil daarvoor ernstig
waarschuwen. Alleen al in Zeeland is er de laatste ja
ren zeer veel geïnvesteerd door de Landbouw-met-
een-grote-L. Waarschijnlijk meer dan in welke andere
sector ook. Nieuwe technieken en nieuwe produkten
zullen nieuwe ongekende mogelijkheden met zich
meebrengen. Voorwaarde is dan wel dat de landbouw
de kans krijgt zich structureel aan te passen. Dat is
wat wij vragen. Niet meer en niet minder.
Oggel
