Schadevergoedingsregeling in
zicht voor boeren en tuinders in
waterwingebieden?
Agrarische bedrijven tijd gunnen
bij invoering milieuregels
Toevoegingen op
Rassenlijst voor
Landbouwgewassen
Hogere prijs
Onduidelijkheid over stralingsnormen
landbouwprodukten
In gemoede
Winterkoolzaad:
overschakeling op
dubbelnul-rassen
Vanuit het Landbouwschap wordt al jarenlang aandacht besteed aan
de beperkingen die boeren worden opgelegd bij de uitoefening van hun
bedrijf in waterwingebieden. Het lijkt erop of er nu een doorbraak
is in de erkenning van de grote schade die geleden wordt door die be
perkingen op het boeren- en tuindersbedrijf.
Er wordt in toenemende mate kontro-
le uitgeoefend op de kwaliteit van het
grondwater. De Wet Bodembescher
ming maakt het mogelijk dat er Pro
vinciale Verordeningen kunnen
worden ingesteld waarin de eisen wor
den geregeld waaraan het grondwa
ter moet voldoen. En zo kunnen er
bijzondere voorwaarden worden
gesteld ten aanzien van waterwinge
bieden. Bijzondere voorwaarden ten
aanzien van het gebruik van meststof
fen zowel kunstmest als natuurlijke
mest. Maar ook aanzienlijke beper
kingen van het gebruik van gewasbe
schermingsmiddelen. De Wet
Bodembescherming biedt ook de mo
gelijkheid om aan die beperkingen
schadevergoedingsregels te verbinden.
Een belangrijke aktiviteit voor de pro
vinciale landbouworganisaties en de
Gewestelijke Raden van het Land
bouwschap om daar zwaar aan te
trekken. Waterleidingbedrijven halen
deels hun water uit de rivieren en voor
een ander deel uit het bodemwater.
Voor waterleidingbedrijven die zich
richten op het bodemwater zijn en
worden waterwingebieden ingesteld.
Als er dan bovengenoemde beperkin
gen worden ingevoerd ondervinden
betreffende boeren daar grote nade
lige gevolgen van. De hoogte van de
^chade die wordt geleden is sterk af
hankelijk van de gewassen die er wor
den geteeld. Tuinbouwbedrijven
lijden in waterwingebieden andere
schaden dan akkerbouwbedrijven. In
heel veel gevallen moet men zelfs
overschakelen op andere produkten,
meestal met grote financieel nadelige
gevolgen. En dit gaat volkomen bui
ten de schuld van betreffende boeren
en tuinders om. Aan de ene kant zijn
de waterwingebieden uitgebreid en
aan de andere kant worden er steeds
meer gewasbeschermingsmiddelen op
de zwarte lijst gezet, dat wil zeggen:
verboden! Veel bedrijfsgenoten oefe
nen hun onderneming uit op bedrij
ven van ouders en grootouders. En
zomaar steeds scherper wordende re
gelgevingen, waardoor de rentabiliteit
öf sterk in gevaar komt öf bedrijfs
uitoefening helemaal onmogelijk
wordt gemaakt.
De Nederlandse gemeenschap wil be
schikken over overvloedig "leiding
water" van hoge kwaliteit. Daartoe
moeten waterleidingbedrijven een
groot aantal voorzieningen treffen.
Het Provinciaal Bestuur dient zijn invloed aan te wenden om de in
voering van de rijksregelgeving ten aanzien van mest voldoende gefa
seerd te laten verlopen. Nu al bestaat de vrees dat vooral in de inten
sieve veehouderij verschillende bedrijven niet zullen zijn opgewassen
tegen de mestregelgeving'.
Aldus ir. A.J. Latijnhouwers, voorzitter van de Gewestelijke Raad
van het Landbouwschap op 12 november jl. in 's Hertogenbosch bij
de aanbieding van de nota 'Landbouw in een spanningsveld' een eer
ste deeinota van een beleidsvisie land- en tuinbouw aan Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant.
De gedeputeerde voor o.m. land- en
tuinbouw, de heer D. Sonneveld
nam namens het kollege de nota in
ontvangst. Het kollege was in dit
overleg verder vertegenwoordigd
door de gedeputeerde voor o.m.
ruimtelijke ordening, de heer A.W.
Brugman en de gedeputeerde voor
o.m. milieu, de heer dr. R.W. Wel-
schen en de gedeputeerde voor o.m.
landinrichting, de heer dr.ir. B.M.
Jellema.
De beleidsvisie land- en tuinbouw
zal uit twee deelnota's bestaan. De
eerste deeinota is opgesteld onder
verantwoordelijkheid van de Ge
westelijke Raad. De nota geeft een
beeld van de huidige land- en tuin
bouw in Noord-Brabant. Op basis
van de te verwachten ontwikkelin
gen in de land- en tuinbouw is aan
gegeven welke knelpunten er zijn en
welke zullen ontstaan. Tot slot is het
gewenste overheidsbeleid geformu
leerd, zoals het landbouwbedrijfsle
ven dat voor ogen staat. Daarbij is
bijzondere aandacht besteed aan het
provinciaal beleid.
Behalve op het gebied van de mest
ligt ook een knelpunt bij het bodem-
beschermingsbeleid en de ecologi
sche doelstelling van het waterkwali
teitsplan.
De heer Latijnhouwers is van oor
deel dat alvorens in dat kader veror
deningen worden vastgesteld, de fi
nanciële konsekwenties voor de
landbouw bekend dienen te zijn en
dat deze mede onderdeel uit moeten
maken van de afwegingsfaktoren.
In de beschermingszones ten behoe
ve van de drinkwaterwingebieden
zijn thans reeds diverse problemen
gekonstateerd. De beperking van het
aantal gebieden en de verkleining
van diverse andere - zoals voor
gesteld in de partiële herziening uit
werkingsplan plan waterwingebie
den - is volgens hen een stap op de
goede weg. Voor de overblijvende
gebieden zal een goede schadever
goedingsregeling moeten worden ge
troffen.
De heer Latijnhouwers onderstreep
te nog eens de mening van het land-
Vrijdag 20 november 1987
bouwbedrijfsleven dat het niet zo
kan zijn dat een kleine groep onder
nemers, gevestigd op een toevallige
plaats schade leidt als gevolg van
noodzakelijk gedachte maatregelen
ter bescherming van een algemeen
belang.
Ook vanwege de bescherming van
natuur en landschapswaarden wor
den in het kader van de ruimtelijke
ordening steeds meer beperkingen
aan het funktioneren van het land
en tuinbouw gesteld.
De heer Latijnhouwers verwoordde
nogmaals het standpunt van de Ge
westelijke Raad dat in dit kader be
perkingen in de agrarische bedrijfs
voering slechts in zeer bijzondere ge
vallen kunnen worden opgelegd. Hij
doelde daarbij onder andere op het
scheuren van grasland en het aan
brengen van drainages. Het bouwen
en verbouwen van agrarische be
drijfsgebouwen is in vele gebieden
aan te zware regelgeving onderwor
pen. De heer Latijnhouwers deed
een beroep op Gedeputeerde Staten
om wat dit betreft een zodanige re
gelgeving te ontwerpen dat in grote
Tot 24 november zullen bij de inter
ventie of export van EG-
landbouwprodukten dezelfde stra
lingsnormen in acht worden geno
men als de afgelopen anderhalf jaar
het geval is geweest. Voor melk- en
babyvoedsel is dat maximaal 370 be-
querel cesium per kilo en voor overi
ge produkten 600 bequerel. Over het
stelsel dat daarna in werking moet
treden bestaat nog de grootst moge
lijke onduidelijkheid. Het is de EG-
ministers van buitenlandse zaken
zondag tijdens een speciale bijeen
komst niet gelukt nieuwe vormen
vast te stellen of de oude voor lange
re duur te verlengen.
Maar als die Nederlandse gemeen
schap die hoge eisen stelt dan zullen
boeren en tuinders die daar schade
van ondervinden buiten hun schuld
om, daar schadeloos voor moeten
worden gesteld. Dat zal ongetwijfeld
leiden tot een hogere prijs per kubie
ke meter watergebruik uit het leiding
watercircuit. Als men in Nederland
zich zo'n grote luxe van watergebruik
kan veroorloven is er geen andere uit
weg. Het is bekend dat slechts onge
veer 10% van dat mooie drinkwater
echt als drinkwater (koffie, thee, enz.)
wordt gebruikt en de rest via wasma
chines, schoonmaken, enz. enz., vaak
vermengd met "andere chemicaliën"
een afvalwatercircuit gaat volgen.
Maar nogmaals gesteld: dat mag niet
over de boerenrug.
De provinciale landbouworganisaties
en het Landbouwschap in Gelderland
verdienei^voorlopig een pluim voor
het feit dat er een schadevergoe
dingsmodel gevonden is samen met de
overheid voor geleden schade in wa
terwingebieden. Mogelijk is dit een
signaal voor andere provincies om
ook nog eens extra aan die "water-
kar" te trekken.
In voorgaande artikelen is al regelma
tig gewezen dat er ook buiten de wa
terwingebieden steeds meer
gewasbeschermingsmiddelen verbo
den worden. Middelen die officieel
zijn toegelaten door de overheid: mid
delen die boeren en tuinders zijn gaan
gebruiken bij het zo ekonomisch mo
gelijk produceren van hun gewassen.
Plotseling Dinoseb verboden! Als
voorbeeld! Behalve de onmisbaarheid
voor bepaalde onderdelen binnen de
teelt van bepaalde gewassen ook een
zware financiële aderlating. Een ader
lating in arbeidsplaatsen bij de pro-
duktie van middelen en een belangrijk
financieel nadeel bij bijvoorbeeld de
teelt van pootaardappelen.
En dan spreken we in het algemeen
over middelen die al jaren een onder
deel uitmaken van bepaalde teelten.
Middelen die al jaren officieel zijn
toegelaten! Door de overheid! Als we
"morsen" of middelen verkeerd toe
passen dan mogen we op de vingers
worden getikt. Ik vraag me in gemoe
de af of we als boertn en tuinders nog
niet agressiever moeten optreden bij
veel in te voeren geboden en verbo
den! De schadevergoedingsregeling in
waterwingebieden mag daarvan een
voorbeeld zijn.
A. Vermeer
delen van Brabant deze aktiviteiten
kunnen worden toegelaten indien
aan de milieuhygiënische eisen kan
worden voldaan. Naar de mening
van de heer Latijnhouwers is dat
voor het in stand houden van een
perspektief biedende landbouw*
noodzakelijk.
De voorzitter van de Gewestelijke
Raad heeft GS uitgenodigd om in
gezamenlijk overleg de tweede deelt
nota te formuleren. Daarin zal het te
voeren provinciale beleid, voor zo
ver dat raakvlakken heeft met de
landbouw en tuinbouw worden
verwoord.
Zakelijke benadering
Gedeputeerde Sonneveld heeft de
eerste deeinota aanvaard onder
dankzegging voor de snelle totstand
koming. Hij ging onder meer in op
de twee hoofddoelstellingen voor het
provinciale beleid in de komende pe
riode die in de nota worden aange
haald, nl. het stimuleren van de
werkgelegenheid en de zorg voor het
milieu. Hij konstateerde dat een za
kelijke benadering vanuit deze beide
uitgangspunten een hoopvolle basis
is voor het ontwikkelen van een ge
zamenlijke aanpak van de in deze
nota aangedragen knelpunten. De
heer Sonneveld deed o.m. de toezeg
ging dat het provinciaal bestuur de
uitdaging van de gewestelijke raad
graag aanneemt om in gezamenlijk
overleg aan de oplossing van die
knelpunten te werken. Hij sprak de
hoop uit, dat dergelijke voorstellen
in de loop van 1988 kunnen zijn uit
gewerkt.
De normen voor radio-actieve
besmetting van voedingswaren wer
den vorig jaar vastgesteld na de
ramp met de kerncentrale in het
Russische Tsjernobyl. De verorde
ning moest voorkomen dat de EG-
handel in landbouwprodukten volle
dig zou vastlopen, doordat elk land
zijn eigen normen zou hanteren. De
tijdelijke regeling liep formeel af op
31 oktober. De commissie wil echter
een verlenging totdat er in de EG
geen voedsel meer is dat door het on
geluk in Tsjernobyl is besmet. Er
moet verder een "rampenplan" ko
men; voor het geval dat er zich nieu
we nucleaire ongelukken voordoen.
De Kommissie voor de Samenstel
ling van de Rassenlijst voor Land
bouwgewassen deelt mee, dat de vol
gende rassen voor het eerst in de Be
schrijvende Rassenlijst voor Land
bouwgewassen zullen worden opge
nomen en beschreven in de aangege
ven rubrieken.
N - Avir, wintertarwe, T - Pluton,
wintertarwe, T - Semu 028.8 (voor
lopige aanduiding), wintergerst, N -
Primander, winterkoolzaad. Hier
van is reeds eerder mededeling ge
daan in het ZLM-blad. T - Sunnan,
zomertarwe, K: W. Weibull A.B.,
Landskrona, Zweden, V: Cebeco-
Handelsraad, Rotterdam; N - Femi-
na, zomergerst, K: VEB Saat- und
Pflanzgut Ex und Import, Berlin-
Treptow, Duitse Democratische Re
publiek, V: Pen Zaden B.V., Gie-
kerk; T - Grosso, zomergerst, K:
Cebeco-Handelsraad, Rotterdam; N
- Adamo, haver, K: Semundo B.V.
Ulrum, V: Geertsema Zaden B.V.,
Groningen; N - Ascona, groene er
wt, K: Cebeco Handelsraad, Rotter
dam; N - Victor, veldböon, K:
Cebeco-Handelsraad, Rotterdam; N
- Viking, vezelvlas, K: Coöperatieve
Linière de Fontaine-Cany, Fontaine
le Dun, Frankrijk, V: Van de Bilt
Zaden B.V., Sluiskil; N - Marina,
vezelvlas, K: Cebeco-handelsraad,
Rotterdam; N - Rosemarie, blauw-
maanzaad, K: T.H. Knotnerus-
Bruins, Eenrum, V: Semundo B.V.,
Ulrum; N - Phoenix, Engels raaigras
voor grasland, K: Van Engelen Za-
d$n B.V., Vlijmen; N - Barcolte, ge
kruist raaigras, K: Barenbrug Hol
land B.V., Oosterhout (GLd.); N -
Bartissimo, Italiaans raaigras, K:
Barenbrug Holland B.V., Ooster
hout (Gld.); N - Gordo, Italiaans
raaigras, K: Zeider B.V., Otter sum,
V: Dries Zaden B.V., Hoogezand; N
- Vitesse, Westerwolds raaigras, K:
Kon. Kweekbedrijf en zaadhandel
D.J. van der Have B.V., Kapelle
(Zld.); N - Promesse, timothee, K:
Van Engelen Zaden B.V., Vlijmen;
N - Barnée, timothee, K: Barenbrug
Holland B.V., Oosterhout (Gld.); N
- Thibet, timothee, K: J. Joordens'
Zaadhandel B.V., Kessel (L); N -
Stella, beemdlangbloem, K: Cebeco-
Handelsraad, Rotterdam en Van
Engelen Zaden B.V., Vlijmen; N -
Surprise, Engels raaigras voor sport
velden en gazons, K: Cebeco-
Handelsraad, Rotterdam; N - Rufil-
la, Roodzwenkgras met fijne uitlo
pers, K: Zeider b:v., Otter sum, V:
Dries Zaden B.V., Hoogezand; N -
Barabas, stoppelknol, K: Barenbrug
Holland B.V., Oosterhout (Gld.); N
- Sparta, bladkool, K: Joordens'
Zaadhandel B.V., Kessel (L); N -
Maya, luzerne, K: Ets. Florimond
Desprez, Capelle en Pévèle, Tem-
pleuve, Frankrijk; N - LG 2080,
snijmais, K: Sica LG Services, Riom
Cedex, Frankrijk, V: Zwaan en de
Wiljes' Zaadteelt en Zaadhandel
B.V., Scheemda; T - Sogetta, snij
mais, K: Société Sogès, Artix,
Frankrijk, V: Ceres Groningen
B.V., Groningen; N - Scana, snij
mais, K: Kon. Kweekbedrijf en
Zaadhandel D.J. van der Have
B.V., Kapelle (Zld.); N - Presta,
snijmais, K: CAGBA, Lescar,
Frankrijk, V: Cebeco-Handelsraad,
Rotterdam; UB - Arsy, aardappel,
K: Dr. R.J. Mansholt's Veredelings-
bedrijf B.V., Ulrum, V: Agrico,
Emmeloord; UB - Escort, aardap
pel, K: Cebeco-Handelsraad, Rot
terdam; UB - Lutetia, aardappel, K:
de Z.P.C., Leeuwarden; UB - Mon
dial, aardappel, K: D. Bierpond, V:
Hettema Zonen B.V., Emmeloord;
T - Lady Rosetta, aardappel, K: C.
Meijer B.V., Kruiningen; N - Kar-
dal, aardappel, K: Kweekinstituut
Karna, Valthermond, V: Avebe Di-
rektie Grondstofzaken, Veendam; T
- Vebeca, aardappel, K: Veenkoloni
ale Boerenbond, Veendam, V: Wolf
en Wolf B.V., Lelystad.
De samenstelling van de gras- en kla
vermengsels voor grasland en gras
velden is niet gewijzigd.
Voor beschrijving van de rassen en
verdere bijzonderheden wordt ver
wezen naar de 63e Beschrijvende
Rassenlijst voor Landbouwgewas
sen; Deze verschijnt in de 2e helft
van december bij Drukkerij en Uit
geverij B.V. Leiter-Nypels, Postbus
831, 6200 AV Maastricht.
Bij de Stichting Nederlands Graan-
Centrum is een verslag verschenen
over de overschakeling op
dubbelnul-rassen bij winterkool
zaad. Aan de orde komen: rassen-
keuze, opslagprobleem en analyse
methoden. Donateurs van het NGC
krijgen alle publikaties direkt na ver
schijnen toegezonden. De donatie
bedraagt 25,voor personen en
100,voor bedrijven. Voor de
overige belangstellenden is het kool-
zaadverslag te bestellen door over
making van 5,50 op girorekening
53 91 18 532 t.n.v. Stichting Neder
lands Graan-Centrum, Costerweg 5,
Wageningen, onder vermelding van
koolzaadverslag.
11
