Voorbehandeling van pootgoed voor de uitgroeiteelt
Zorg dat de uien in
de bewaarplaats
droog blijven
Dit jaar weinig uienexport naar Japan
korte wenken
akkerbouw
Ook bij de teelt van pootgoed is het
streven naar een optimaal financieel
rendement gewenst. Een belangrijke
faktor is de voorbehandeling van het
pootgoed. Pootgoed voor de uitgroei
teelt dient anders voorbehandeld te
worden dan pootgoed dat geteeld
wordt op einddatum.
De term uitgroeiteelt wil zeggen dat
het gewas mag uitgroeien voorbij de
einddatum die door de NAK elk jaar
wordt vastgesteld. Op deze einddatum
dient het loof vernietigd te zijn, ech
ter voor het pootgoed voor de klas
sen A, B en C is het toegestaan het
pootgoed langer te laten groeien dan
deze einddatum, met als voorwaarde
dat een monster van de geoogste aard
appelen in de zogenaamde nakontrole
wordt getest op met name virusziek
ten. Het laten uitgroeien heeft met na
me het voordeel dat het moment kan
worden afgewacht waarop de maat-
sortering ideaal is, dus het moment
met een optimaal financieel ren
dement.
Voorbehandelen
Voorbehandelen van pootgoed heeft
als doel kiemen op de poter te krij
gen. Er zijn verschillende methoden
van voorkiemen: intensieve en min
der intensieve. Door het voorkiemen
zal de plant eerder boven de grond
komen en daardoor een vervroeging
van het gewas geven. Met name bij
een kort groeiseizoen zal het voordeel
van intensief voorkiemen gjoot zijn.
Voor de uitgroeiteelt is intensief voor
kiemen dus minder interessant. Over
ige voordelen van voorkiemen zijn:
een snellere en egalere opkomst,
waardoor het gewas vroeger en beter
te selekteren is en een vroeger optre
dende ouderdomsresistentie tegen vi-
rusziekten.
Het is in ieder geval af te raden de
aardappelen rechtstreeks uit de koe
ling te poten. Een erg onregelmatige
opkomst kan het gevolg zijn. Voor
een aantal rassen is voorkiemen van
Er zijn diverse manieren om kiemen
op de poters te krijgen.
belang om onderzeeër-vorming te
voorkomen.
Voorkiemen in bakjes
Er is een aantal methoden waarop
kan worden voorgekiemd. De poters
kunnen in bakjes worden bewaard
vanaf november, maar het is ook mo
gelijk ze pas bij het voorkiemen in de
bakjes te doen. Deze methode in
kiembakjes vraagt een investering aan
bakjes van ca. 2.100,per ha. De
jaarlijkse kosten bedragen ca. 15%,
wat neerkomt op 315,per ha per
jaar. Aan arbeid vraagt deze metho
de ongeveer zes uren per ha per jaar.
Voor een optimale toepassing is ech
ter wel een snarenbedpootmachine of
een koningsplanter nodig.
Resultaten met deze methode voor de
uitgroeiteelt blijken onder andere uit
proeven die gedaan zijn op de Fedde-
maheerd (Gr.) met het ras Bintje. Op
de rooidatum 2 juli gaf voorkiemen
in kiembakjes een meeropbrengst van
185%. Op 13 augustus was dit nog
maar 9%. Aangezien het uitgroei-
pootgoed pas gerooid wordt als de
ideale maatsortenng bereikt is, zal de
meeropbrengst door voorkiemen in
kiembakjes zeer gering zijn!
Voorkiemen in kisten
Hiervoor worden kisten van 1 m3 of
1 ton gebruikt. Het pootgoed kan in
deze kisten gedurende de winter be
waard worden. Een kistenwand voor
de ventilatie is dan wel noodzakelijk.
Zodra er een kieming van betekenis
is worden de kisten omgestort. Deze
methode is weinig arbeidsintensief.
De investering bedraagt ca. 1200,
per ha aan kisten; bij 15% aan kosten
is dat 180,per ha per jaar. Dit is
dus zonder de kosten van een droog-
wand en een heftruck. Nadeel van de
ze methode is het gevaar van
uitbreiding van fusarium en bakterie-
ziekten.
Voorkiemen in zakken
Voorkiemen is in principe mogelijk in
wijdmazige kunstof zakken, maar het
vraagt wel veel aandacht. Het beste
resultaat is te bereiken als de zakken
twee aan twee schuin tegenover elkaar
worden gezet. Licht en lucht kunnen
dan zoveel mogelijk bij de aardappe
len komen. Voordeel van deze metho
de is dat de aardappelen eenvoudig
zijn af te dekken bij vorst. Nadeel is
dat de knollen binnenin de zakken
minder licht en lucht krijgen, waar
door de kieming en afharding onre
gelmatig gaan verlopen. Omstorten
geeft verbetering, maar veroorzaakt
het afbreken van kiemen en het kost
extra arbeid. Deze methode van voor
behandelen vraagt veel ruimte.
Beperkt voorkiemen
Bij deze methode wordt voorkomen
dat de kiemen sterk gaan uitlopen.
Om dit te bereiken wordt de warm-
testoot in februari niet gegeven. Met
de buitentemperatuur zullen de ogen
net los komen en er wordt naar
gestreefd de aardappelen in het zoge
naamde witte puntjes stadium te heb
ben als ze gepoot moeten worden.
Voordeel van deze methode is dat het
weinig arbeid vraagt en dat nog ten
dele van de voordelen van het voor
kiemen geprofiteerd wordt. Het ge
was heeft nog een geringe voorsprong
ten opzichte van het pootgoed dat ge
heel koud gepoot wordt, waardoor de
opkomst bespoedigd wordt. Beperkt
voorkiemen kan in zakken of los in
de box plaats vinden.
Keuze
Voorbehandelen kan zeer intensief in
kiembakjes, maar ook minder inten
sief met behulp van tons- of m3-kisten
of in wijdmazige zakken. Intensiever
voorkiemen geeft een grotere vervroe
ging van het gewas; de kosten zijn
echter ook hoger. Naarmate het ge
was korter mag groeien is voorkiemen
rendabeler: Voor de uitgroeiteelt is de
faktor vroegheid van minder beteke
nis, vandaar dat voorkiemen weinig
rendement geeft. Beperkt voorkiemen
is dus voor deze teeltwijze te prefere
ren. Poot nooit pootgoed rechtstreeks
-uit de mechanische koeling vanwege
de kans op onderzeeërvorming, op
komstvertraging en een onregelmati
ge opkomst.
P.W. Waalkens
C.A.T. Barendrecht
Tijdens het bewaren van uien kan in
bewaarplaatsen met buitenluchtkoe-
ling in de partij gemakkelijk kon-
densatie ontstaan. Kondensatie bete
kent natte uien met als gevolg kleur
verlies en kans op meer uitval.
Kondensatie kan voorkomen
worden door:
de bewaarplaats goed te isoleren en
gesloten te houden;de storthoogte
overal gelijk te houden;te letten op
stortkegels (vooral in partijen, waar
bij het loof van de uien niet is ver-
wijderd);alleen te ventileren met bui
tenlucht die kouder is dan de tempe
ratuur van de uien;
intern te ventileren wanneer de tem
peratuur van de buitenlucht b.v. 3 a
4 dagen hoger is dan de temperatuur
van de uien;dan dagelijks 3-5 uren
intern te ventileren worden grote
verschillen in temperatuur en lucht
vochtigheid onder en boven in de
partij voorkomen;de bewaartempe-
ratuur af te stemmen op de gemid
deld te verwachten minimumtempe
ratuur; bij voldoende koude buiten
lucht ook te letten op de luchtvoch
tigheid van deze buitenlucht en te
streven naar een luchtvochtigheid in
de bewaarplaats lager dan 85%;
nooit te ventileren bij mist; de partij
af te dekken met een laag stro blij
ven de bovenste uien beter droog.
Gewenste bewaartemperatuur
Het is niet zinvol gebleken om vroeg
in het bewaarseizoen tijdens enkele
koude nachten de bewaartempera
tuur te snel te laten dalen. Gewenst
is om de bewaartemperatuur van de
uien af te stemmen op de te verwach
ten gemiddelde minimumtemperatu
ren: eind oktober 8-10°C - half no
vember 6-8°C - eind november
4-6°C en half december tot half
maart 1-3°C. Helaas zijn de mini
mumtemperaturen op veel dagen in
december vaak hoger dan 1-3°C.
Naarmate de temperatuur in de be
waarplaats daalt zullen we in hoofd
zaak alleen nog 's nachts of in de
vroege morgenuren van koudere
buitenlucht gebruik kunnen maken.
Meten weten
Het goed bewaren van uien staat of
valt dus met het meten van de tem
peratuur van de buitenlucht en van
het produkt. Met alleen een aantal
steekthermometers boven in de par
tij lukt dit niet.
Met elektronische meetapparatuur
en de nodige (steek)voelers en het re
gelen van de ventilatoren met een
differentiaalthermostaat hebben we
veel meer mogelijkheden.
De specialist kwaliteit en bewaring,
J.H. van Nieuwenhuizen
Aardappelselektie kursus
De Stichting Keuringsdienst Rivieren-
Delta-Nederland van de N.A.K. te
Goes organiseert dit jaar weer een
aardappelselektie-kursus. Deze kursus
omvat 12 lessen (24 a 30 uur) the
orie in de periode januari-maart en
enkele praktische lessen in de perio
de juni-juli. Aan de orde komen o.a.
ziekten, selektie, keuring, teelt en be
waring van pootaardappelen.
Voor deelname aan deze kursus moet
men minimaal een lagere agrarische
school hebben gevolgd en over enige
selektie-ervaring beschikken. Met het
bepalen van de plaats en het tijdstip
waarop de kursus gehouden zal wor
den, wordt rekening gehouden met de
mogelijkheden van de deelnemers.
Mogelijke kursusplaatsen zijn Goes
en Bemmel. De kosten voor deze kur
sus bedragen 50,
De aanmelding dient plaats te vinden
voor 15 december a.s. bij: Keurings
dienst Rivieren-Delta-Nederland;
Postbus 122, 4460 AC GOES. Tele-
foonnr.: 01100 - 14710.
Op 6 november jl. vond een bespreking plaats tussen de leden van de
CDA-fraktie in de Tweede Kamer der Staten Generaaal, de heren mr.
Th.O. Vreugdenhil en drs. J. Reitsma len vertegenwoordigers van
de ZLM. Aan de hand van de zorgelijke ontwikkelingen in de akker
bouw is gesproken over mogelijke lastenverlichting in het kader van
het zelfstandigen beleid, en de functies van het agrarisch inkomen.
Aan de hand van praktijkvoorbeelden werd de problematiek duidelijk
gemaakt.
Alleen een aantal steekthermometers boven in de partij vormt een onvol
doende basis om de uien goed droog te bewaren. Zowel temperatuur als rela
tieve vochtigheid van produkt en buitenlucht moeten in het oog worden ge
houden
10
Volgens een eerste officiële raming
van het Japanse Ministerie van Land
bouw verwacht men dit jaar in Japan
502.600 ton Hokkaido uien te
oogsten. Dit is 4 pet. minder dan de
rekordproduktie van 1986 (522.400
ton), maar altijd nog aanzienlijk meer
dan de gemiddelde oogstomvang van
de afgelopen 5 jaar (449.000 ton). De
grootte van de Hokkaido uienoogst
is voor een groot deel bepalend voor
de omvang van de Japanse import
aan uien in de periode oktober-mei.
Verwacht mag worden dat deze dit
jaar klein zal zijn. Voor Nederlandse
uien zal er dan ook weinig tot geen
ruimte zijn op de Japanse markt.
Polen
De Poolse produktiekoöperatie "Kot-
lin" en de Nederlandse onderneming
Vos Zn. alsmede "Agropol Hollan-
dia" hebben een eerste Joint-Venture
(samenwerkingsprojekt) in de land
bouw gesloten. Op een oppervlakte
van 350 ha zullen in de eerste plaats
uien worden verbouwd. Deze uien
zullen met Nederlandse machines ge
oogst en gesorteerd worden. De be
langrijkste afzetlanden zullen
Nederland en West-Duitsland wor
den. Van de exportopbrengst zal 25
pet. moeten worden afgedragen aan
de Poolse Staat.
EV0 protesteert bij regering
tegen Duitse vrachtautotol
De verladersorganisatie EVO heeft
met de meeste klem geprotesteerd te
gen het Westduitse plan vrachtauto-
tol in te voeren. Zij heeft een zeer
dringend beroep op de Nederlandse
regering gedaan "met alle ter be
schikking staande middelen" te be
werkstelligen dat zo'n tolheffing er
niet komt.
Over het Westduitse plan zal de
EVO ook kontakt opnemen met de
Europese Commissie, het dagelijks
bestuur van de EG in Brussel, alsme
de met het Nederlandse en het Euro
pese Parlement.
Wintertarwe, welke nu meestal onder
slechtere omstandigheden wordt ge
zaaid, heeft een lagere veldopkomst
dan bij vroege zaai onder goede om
standigheden. Gebruik nu globaal
3</2 x het duizend-korrelgewicht in
kg. Bij breedwerpige zaai zelfs nog
iets meer.
Bij uien is een regelmatige kontrole
van de partij beslist noodzakelijk.
Hoe is het met de temperatuur? Blij
ven de uien goed droog? Een
DROOG produkt is van zeer groot
belang om kleur en kwaliteit te be
houden.
Vaak werken heteluchtkachels zonder
toezicht. Zorg dat ze, met het oog op
brandgevaar, volledig BEVEILIGD
zijn. Denk om oververhitting van iso
latiemateriaal of andere brandbare
materialen. Bij het uitvallen van de
vlam of bij te hoge uitblaastempera-
tuur moet de olie-toevoer automatisch
worden onderbroken.
Aardappelen als grondstof voor fri
tes en chips dienen zo weinig mogê-
lijk reducerende suikers te bevatten.
Deze suikers veroorzaken verkleuring
en smaakafwijking aan het eind pro
dukt. U kunt hier zelf wat aan doen,
door de bewaartemperatuur niet be
neden de 6°C te laten komen.
Ongemerkt wordt toch soms te koud
bewaard, namelijk als alleen bovenin
het produkt wordt gemeten, terwijl
daar de temperatuur juist het hoogst
is. ONDERIN HET PRODUKT en
LANGS DE KANT schuilt het
koude-gevaar. Plaats daar ook een,
of zo mogelijk meerdere betrouwba
re produkt-voelers.
Vrijdag 20 november 1987
v i idmsvon 01 gubfjiY