Binnenkort weer mogelijk
Veehouder Hoogendoorn zoekt in Canada
ruimte en betere toekomst voor kinderen
Emigratie boer en tuinder naar Amerika:
Puntensysteem
Illegale immigranten
Landarbeid
Avontuur
Canada
120 ha
Het beloofde land Amerika is al jaren voor emigranten uit Nederland
vrijwel gesloten. Het ziet er naar uit, dat daar (tijdelijk) verandering
in komt. Enige duizenden Nederlanders, waaronder in principe ook
boeren en tuinders, zouden binnen enige jaren naar de Verenigde Sta
ten kunnen emigreren. Tot nu toe is het alleen voor bemiddelde on
dernemers mogelijk zich in de Verenigde Staten te vestigen. Zij moe
ten dan zonder problemen een flink bedrijf kunnen financieren. Zelfs
dan mogen zij meestal slechts tijdelijk binnen. Loopt het mis met de
farm of de tuinderij, dan moet men het land weer uit. In de nieuwe
regeling speelt daarentegen kapitaalbezit geen enkele rol. Vakbe
kwaamheid telt des te meer.
De Nederlandse Landbouw- en te
vens Emigratieraad voor de Verenig
de Staten, met standplaats Washing
ton DC, ir. Jan Sonneveld ziet het
zo. "Sedert 1965 is immigratie naar
Amerika slechts mondjesmaat mo
gelijk geweest. Het gaat dan om ge
zinshereniging of om in de VS
schaarse beroepen. Fysiotherapeu
ten en ook verplegend personeel
worden bijvoorbeeld soms toegela
ten. Nu staat hier een ontwerp van
wet op stapel dat iedere Nederlander
de gelegenheid biedt naar Amerika
te emigreren". Sonneveld: "Neder
landers die zogezegd "gek zijn op
Amerika" als land van de toekomst
kwamen tot nu toe niet in aanmer
king. Zij moesten vrijwel altijd hun
ambities elders in de wereld beproe
ven. Al in 1965 is namelijk vrijwel
een einde gekomen aan dergelijke
immigratie vanuit West-Europa
naar de VS. Nu blijkt dat mensen uit
de landen van de Europese Gemeen
schap zelden gebruik kunnen maken
van het motief "gezinshereniging".
De Westeuropeanen worden onder
bedeeld. Senator Edward Kennedy
heeft nu met steun uit het Huis van
Afgevaardigden een ontwerp van
wet ingediend. Dat laat 50.000 extra
emigranten uit voornamelijk West-
europese landen toe".
De heer Sonneveld onderstreept dat
met Kennedy's wetsontwerp een nieu
we groep wordt aangeboord: "de
ouderwetse" Westeuropese emi
granten die legaal Amerika binnen
willen. Kennedy vermijdt in zijn ont
werp dat er nationale quota komen.
Hij heeft daartoe een puntenstelsel
opgesteld. Veel Nederlanders kun
nen daaraan waarschijnlijk voldoen.
Zij nemen dan relatief veel van die
50.000 emigrantenvisa in, zo voor
spelt de heer Sonnevelt. Het Stelsel
laat toe dat je maximaal 147 punten
scoort. Aspirant-emigranten moeten
uit onderstaand rijtje tenminste 70
punten zien te vergaren op basis van
het volgende lijstje: - Tussen 18 en
40 jaar (10 punten); - middelbare
school (12 punten); - hoger onder
wijs (15 punten); - aantoonbare vak
bekwaamheid (10 punten); - beroep-
schaars in VS (20 punten); - ervaring
in zo'n beroep (10 punten); - al een
baan gevonden in VS (20 punten); -
gezinsleden in VS (10 punten); -
Amerikaanse taal machtig (10 pun
ten); - afkomstig uit West-Europa
(Nederland dus) (30 punten); 147
punten. Voor veel Nederlanders zal
het niet zo moeilijk zijn om hieruit
70 punten te halen. Leeftijd is geen
werkelijke handicap. Wie boven de
veertig is moet voor ieder jaar twee
extra punten behalen. De heer Son
neveld onderstreept dat in het wets
ontwerp iedereen uit Nederland ge
lijk berechtigd is. Of je nou boer
bent of typiste, monteur of inge
nieur, arm of rijk: iedereen kan sol
liciteren en moet vervolgens uiter
aard voldoende punten verzamelen.
Familie hebben in Amerika of het
beoefenen van een daar schaars be
roep geeft wel extra punten. Aan een
schatting van het aantal landgenoten
dat te zijnertijd de sprong mag wa
gen, waagt Sonneveld zich liever
niet. Wel laat hij de term "enige dui
zenden" vallen. Ir. Sonneveld acht
de kans dat dit ontwerp van wet te-
zij nertijd wordt aangenomen groot.
"Kennedy en de andere initiatiefne
mer senator Moynihan hebben zich
al verzekerd van een brede steun in
Huis en Senaat. Bovendien is de
werkeloosheid in de Verenigde Sta
ten nu laag. De vakbeweging zal
10
daarom minder bezwaar maken. Het
enige risico dat ik zie is dat men hier
na de huidige ellende met de illega
len het niet aandurft wéér met een
nieuwe regeling te komen. Daar
staat dan weer tegenover dat de hele
Ierse lobby in de VS achter dit
initiatief-Kennedy staat. En de Ieren
hebben hier zoals bekend invloed",
aldus Sonneveld. Waaraan wij nog
toevoegen dat de huidige lage dollar
koers - die volgens deskundigen nog
wel enige tijd Taag zal blijven -het
kopen van een bedrijf in de VS extra
aantrekkelijk maakt; ook voor boer
en tuinder.
Wie als Nederlander in Amerika ar
riveert, wordt getroffen door de
enorme vloed Aziaten en Spaans
sprekenden die daar binnenkomen.
Een Westeuropees, laat staan een
Nederlandse emigrant, ontmoet je
haast nooit... Sonneveld: "Inder
daad. Maar wij mogen ook niet over
het hoofd zien dat er hier nogal wat
illegaal binnengekomen "immigran
ten" zijn. En die komen uit alle hoe
ken van de wereld ook uit Nederland
binnenglippen. Sedert vorig jaar
geldt een speciale wet (Immigration
Reform Act) waarbij de twee tot vier
miljoen illegalen blijvend toegelaten
worden. Zij moeten daartoe wel be
wijzen vóór 1982 hier te zijn gearri
veerd. Het gaat hierbij ook om hon
derduizenden illegale werkers in de
land- en tuinbouw van de VS. Voor
dat legaliseren hebben zich inmid
dels al bijna een miljoen gegadigden
gemeld.
In de Amerikaanse land- en tuin
bouw werken (vaak onder erbarme
lijk slechte omstandigheden) hon
derdduizenden werknemers, die
voornamelijk uit het buurland Mexi
co afkomstig zijn. Amerika telt, zo
als bekend, veel verschillende klima
ten en oogsten. Daarom schuiven
deze werkers jaarlijks vanuit het
zuiden "met de zon mee" naar het
noorden oogstend over de VS op.
Heel vaak werken zij van vader op
zoon bij dezelfde boer of tuinder. Ze
zijn nogal ijverig en bovendien spot
goedkoop. Want Mexico is een dood
arm land, met massale werkeloos
heid en zonder sociale voorzienin
gen. Voor deze landarbeiders is
Amerika de kostwinning en voor de
landbouw in de VS zijn zij dan ook
onmisbaar geworden. Daarom heeft
men in de nieuwe wet tot legalisering
van de illegale immigranten daarmee
rekening gehouden. De buitenlandse
landarbeider krijgt voortaan de vrij
heid om zelf te bepalen bij welk
agrarisch bedrijf hij zich verhuurt.
Daarmee krijgen trekkende landar
beiders de status van een gewone ar
beider. Deze arbeidskrachten wor
den daarmee voor boer en tuinder
hier duidelijk duurder. Zij durven
voortaan namelijk eisen te stellen.
Bepaalde sectoren raken nu al in de
problemen. In de bloementeelt en de
kassen is het momenteel heel moei
lijk de benodigde arbeidskrachten te
vinden. Vanuit Europa gezien is de
nieuwe regeling uiteraard toe te jui
chen. Ze saneert ten dele de scheve
concurrentieverhoudingen in de
Amerikaanse land- en tuinbouw ten
opzichte van West-Europa.
(Jan Werts, Washington)
"Victor Hoogendoorn gaat naar Canada!" Verbazing en natuurlijk
ook teleurstelling bij de naaste familieleden en vrienden toen ze ge
heel onverwachts vernamen dat het echtpaar Hoogendoorn-
Hoogenboom van de Heldenseweg in Helenaveen had besloten een
nieuwe toekomst op te gaan bouwen in Canada. Victor Hoogendoorn
(38) blijkt, zo vertelde hij ons enkele dagen voor de oversteek, al wel
tien jaar met emigratieplannen rond gelopen te hebben. "Tot voor
kort heb ik er nooit met anderen over gesproken. Alleen de laatste
jaren natuurlijk met mijn vrouw. Die voelde er eerst helemaal niet
voor. De laatste tijd is ze er heel anders over gaan denken. We zijn
er ook een paar keer geweest. Nu staat ze er helemaal achter".
Eind oktober is het echtpaar met hün
4 kinderen vertrokken naar hun nieu
we bestemming in het dorp Stony
Plain in Alberta. Wat heeft dit gezin
bewogen om een ruime bungalow, een
goed lopend melkveehouderijbedrijf
en de familie op te geven voor een
nieuw bestaan aan de andere kant van
de oceaan? Victor Hoogendoorn:
"Eerlijk gezegd is het hoofdargument
dat het me trekt. Het avontuur van
weer opnieuw iets beginnen in een
land waar volop de ruimte is en de
vrijheid en niet zoals hier waar ieder
een op een kluitje zit". Maar dat is
natuurlijk niet het enige. Sinds de su
perheffing voelt de Helenaveense vee
houder zich o.m. door de hoge
grondprijzen geremd in de verdere
uitbreiding van het bedrijf dat hij sa
men met twee broers in maatschap
heeft. "Overigens is dat een bij
komstige reden want we zouden het
met z'n drieën wel gered hebben. Wat
veel meer gewicht in de schaal heeft
gelegd is de opvolging. Stel dat één
van de dochters of de zoon het bedrijf
over wil nemen dan zou dat natuur
lijk veel problemen geven zo niet on
mogelijk zijn. We doen het dus zeker
ook om de volgende generatie alle
kansen te geven. Dat is voor mijn
vrouw ook een belangrijk argument.
Toen we mentaal zo ver waren heb
ben we de knoop maar resoluut door
gehakt. De kinderen zijn nu nog
klein, nu kan het nog. We verwach
ten wat de aanpassing betreft niet zo
veel problemen".
Dat hun nieuwe vaderland Canada is
geworden lag bijna voor de hand. Ze
hebben al veel positieve verhalen over
dit land gehoord van een broer van
mevrouw Hoogendoorn die daar al 7
jaar werkzaam is op een melkveehou
derijbedrijf. Ook uitnodigende verha
len van een broer van Hoogendoorn
die voor 3 maanden stage ging maar
daar is gaan wonen en inmiddels is ge
trouwd, maakte het echtpaar steeds
enthousiaster. Twee vakanties met
een "oriënterend" karakter deden de
rest. Afgelopen zomer zijn beide op
nieuw geweest, nu om uit de vele aan
biedingen van de makelaars een keus
te doen. "We zijn, zo zegt mevrouw
Hoogendoorn (36), zeker niet over
één nacht ijs gegaan. We hebben zo
wel hier als daar een bemiddelaar in
de arm genomen en ook zelf alles wel
twee keer nagetrokken en bestudeerd.
Er gaan zoveel gekke verhalen rond
over emigreren. We wilden alles pre
cies weten voor we onze handtekening
hebben gezet, 't Was allemaal wel erg
vermoeiend en spannend", verzucht
ze blijmoedig.
De winstverdeling en de onttrekking
Nog een laatste keer op de foto voor het vertrek: V.l.n.r.: Wieteke (6), Lidy,
Geke (3) gehurkt, Jenneke (8), Pieter Jan (5) en Victor.
van het privé- en bedrijfskapitaal van
broer Victor aan de maatschap die
sinds 1 januari 1984 bestaat leverden
geen problemen op. De broers zetten
het bedrijf (40 ha) met een melkquo
tum van 628.000 kg. samen voort.
Victor en zijn gezin starten ca. 10.000
km verderop een vrij nieuw bedrijf
dat 8 km van het ca. 6.500 inwoners
tellend dorp Stony Plain ligt en 30 km
van Edmonton. Bewust niet te ver van
een dorp in verband met het onder
wijs voor de kinderen. Het bedrijf is
120 ha. groot en heeft een quotum
van 360.000 1. Een deel van het be
drijf wordt de eerste drie jaar gepdcht
van de vorige eigenaar. Ca. 40 ha ligt
in grasland voor om in de zomer de
koeien op te laten lopen. Dan is ieder
jaar ca. 25 ha. graanteelt voor de
vruchtwisseling met het veevoederge
was Alfalfa. Voor de 40 overgenomen
melkkoeien staat er een rundveestal
met 55 ligboxen en er is een dubbel
vierstands melkstal. "Niet direkt ide
aal maar dat kan in de toekomst nog
wel eens verbeterd worden". Voor de
jonge kalveren is er een kalverstal en
voor de oudere kalveren en de
droogstaande koeien is er een open
schuur. Alles is van dubbelwandig
hout, ook de fraaie bungalow die ge-
'heel onderkelderd is en waar zich de
slaapkamers, de badkamer en de
speelruimte bevinden. Gelijkvloers is
alles woonkamer en keuken. Ze heb
ben bedrijf, huis en omgeving in hun
nieuwe vaderland van de zomer erg
goed bekeken. "We hebben er echt
veel zin in. De kinderen niet maar dat
zal daar, zo is de ervaring van voor
gangers, gauw overgaan".
De achterblijvende familie en vrien
den zien hen node gaan. De koöpe-
ratie ZON in Eindhoven verliest met
hun vertrek een aktief bestuurslid en
de studieklub rundveehouderij zal op
zoek moeten naar een nieuwe voor
zitter. Canada is een gezin rijker dat
zich met hart en ziel aangetrokken
voelt tot de veehouderij.
J. Wierenga
De situatie bij het nieuwe bedrijf.
De bedrijfsgebouwen in Canada.
Vrijdag 13 november 1987
